The Macallan

The Macallan Distillery
(Highland Distillers)

Easter Elchies, Craigellachie
Banffshire AB38 9RX

tel. 01340 871471
fax 01340 871212

hyba nie ma drugiej whisky, o kt≤rej powiedziano by i napisano tyle, ile o The Macallan. Jest to jedna z tych whisky, kt≤re wymykaj╣ siΩ ocenie, gdy┐ stanowi╣ klasΩ same dla siebie. A nie ma takich wiele. Stosowany w nazwie przedimek "the" ma tutaj swoje pe│ne uzasadnienie. Oznacza on "ta konkretna", "ta jedyna" (raczej nie stosowaµ w odniesieniu do kobiet). The Macallan pochodzi ze Speyside, a destylarnia znajduje siΩ w miejscowo£ci Craigellachie, nieopodal Dufftown. W Craigellachie znajduje siΩ jeszcze jedna destylarnia - w│a£nie Craigellachie. Niedaleko st╣d r≤wnie┐ do Aberlour, Cardhu i wielu innych destylarni, z kt≤rych s│ynie Speyside. Ta okolica to prawdziwy raj dla amator≤w whisky.

k╣d bierze siΩ uznanie w£r≤d koneser≤w, pozycja i popularno£µ whisky The Macallan? Przyczyn jest kilka, spo£r≤d kt≤rych najwa┐niejsza - moim zdaniem - to rygorystyczne (i kosztowne) trzymanie siΩ tradycji dojrzewania desylatu w beczkach po sherry. Ma│o kto wie, ┐e The Macallan jest jedyn╣ whisky szkock╣, kt≤rej destylat od pocz╣tku do ko±ca okresu dojrzewania le┐akuje tylko i wy│╣cznie w beczkach po sherry. W przypadku innych whisky, na etykiecie kt≤rych pojawia siΩ okre£lenie "sherried" lub "matured in sherry casks", albo tylko czΩ£µ destylatu dojrzewa w beczkach po sherry (i p≤ƒniej mieszana jest z destylatem le┐akowanym i innego rodzaju beczkach), albo le┐akowanie w beczkach po sherry odbywa siΩ tylko przez pewien okres pod koniec dojrzewania. Macallan dok│ada wszelkich stara± aby zdobyµ cenne beczki do tego stopnia, ┐e specjalnie w tym celu zamawiana jest okre£lona ilo£µ sherry w Hiszpanii, dob≤r beczek i spos≤b jej wytwarzania nadzorowany jest na miejscu przez specjalist≤w ze Speyside, nastΩpnie - po 2-4 latach le┐akowania - beczki te s╣ opr≤┐niane, sherry sprzedawana, a puste beczki trafiaj╣ do Craigellachie, gdzie nastΩpnie nape│niane s╣ destylatem. Tak wiΩc, mo┐na byµ pewnym, ┐e proces produkcji najpopularniejszej wersji - The Macallan 12YO - rozpocz╣│ siΩ co najmniej 15 lat zanim konkretna butelka trafi│a do naszych r╣k. W efekcie otrzymujemy whisky niezwykle │agodn╣, o s│odkim posmaku sherry, lekko torfow╣, z nutami migda│≤w, wrzos≤w, imbiru, a nawet toffee. Kolor The Macallan to g│Ωboki, ciemny bursztyn o z│otawym odcieniu.

olejnym wa┐nym elementem wp│ywaj╣cym na klasΩ i pozycjΩ The Macallan jest niezwykle staranny dob≤r jΩczmienia wykorzystywanego do produkcji tej konkretnej whisky. Uprawiaj╣cy go farmerzy stosuj╣ coraz to nowe, bardziej wydajne odmiany. Jednak nie zawsze bardziej wydajna odmiana tego zbo┐a bardziej nadaje siΩ do produkcji whisky. Od wielu ju┐ lat w destylarni Macallan do produkcji whisky stosuje siΩ odmianΩ zwan╣ Golden Promise. Odmiana ta sta│a siΩ nieop│acalna w produkcji ju┐ pod koniec lat siedemdziesi╣tych, jednak jako£ciowo to w│a£nie ona najbardziej odpowiada wymogom produkcji whisky. W chwili obecnej, w ca│ej Szkocji produkuje siΩ rocznie tylko oko│o 5 tysiΩcy ton tego jΩczmienia, z czego 4,5 tysi╣ca ton zu┐ywane jest w destylarni Macallan.

odczas produkcji The Macallan stosowanych jest jeszcze wiele zabieg≤w maj╣cych na celu podniesienie jako£ci produktu ko±cowego. Na przyk│ad, podczas drugiej destylacji tylko 15% zdecydowanie najlepszego destylatu zbierane jest do produkcji whisky. Inni zbieraj╣ nawet do 24%, przez co zwiΩksza siΩ niebezpiecze±stwo dostania siΩ do whisky mniej warto£ciowych element≤w. Do produkcji wspominanych ju┐ beczek stosuje siΩ drewno dΩbowe z drzew co najmniej 80. letnich, i nawet wtedy tylko oko│o 20% drewna nadaje siΩ do le┐akowania w nim whisky - reszta wykorzystywana jest na meble, parkiety itp. W efekcie, wyprodukowanie beczki do przechowywania destylatu The Macallan kosztuje oko│o 350 funt≤w, podczas gdy beczka po ameryka±skim bourbonie kosztuje tylko oko│o 30 funt≤w. Podczas mieszania whisky przed butelkowaniem (single malt whisky te┐ jest mieszana - tyle, ┐e w obrΩbie jednej destylarni i jednego gatunku; nie ma mowy o domieszkach whisky zbo┐owej) wybiera siΩ oko│o 100 beczek o odpowiednim wieku, spo£r≤d kt≤rych wybiera siΩ tylko 50 i dopiero teraz przystΩpuje do ich mieszania. Chodzi tu o to, ┐eby uzyskaµ smak, kolor i aromat dok│adnie ten sam co rok temu i dwa lata temu bez konieczno£ci dodawania karmelu (kt≤ry mia│by za zadanie osi╣gniΩcie odpowiedniej barwy whisky). Po zmieszaniu zawarto£ci wybranych beczek, destylat ponownie przelewany jest do beczek i pozostawiany na 3 do 12 miesiΩcy po to, by poszczeg≤lne sk│adniki (destylat pochodz╣cy z r≤┐nych beczek) osi╣gnΩ│y doskona│╣ harmoniΩ.

estylarnia Macallan jest jedn╣ ze starszych wytw≤rni whisky. Oficjalnie zosta│a zarejestrowana w roku 1824, ale ju┐ du┐o wcze£niej istnia│a nielegalna wytw≤rnia uisge beatha w miejscu dzisiejszej destylarni - na wzg≤rzu nad sam╣ rzek╣ Spey, w pobli┐u brodu wykorzystywanego ju┐ w £redniowieczu do przeprawy przez rzekΩ. Podr≤┐nicy przeprawiaj╣cy siΩ tutaj przez Spey czΩsto zatrzymywali siΩ tutaj na odpoczynek i posi│ek zakrapiany lokalnym produktem. PamiΩtny rok 1823 przyni≤s│ liberalizacjΩ przepis≤w podatkowych dotycz╣cych produkcji whisky, co w wielu przypadkach r≤wna│o siΩ z jej legalizacj╣. Tak te┐ by│o w przypadku wytw≤rni The Macallan. Oficjalnie destylarniΩ za│o┐y│ niejaki Alexander Reid, jednak ani on ani jego potomkowie nie zapisali siΩ w szczeg≤lny spos≤b w historii destylarni. Od chwili jej rejestracji do roku 1892, destylarnia przechodzi│a r≤┐ne koleje losu, zmieniaj╣c do£µ czΩsto w│a£cicieli. Jedynym niezmiennym - do dnia dzisiejszego - elementem by│a siedziba firmy w dworku Easter Elchies, kt≤rego rysunek do dzi£ znajduje siΩ na kartonikach, w kt≤re pakowane s╣ butelki The Macallan. Sytuacja ustabilizowa│a siΩ na dobre dopiero w│a£nie w 1892, kiedy to nowym w│a£cicielem destylarni zosta│ niejaki Roderick Kemp. Pewne do£wiadczenie w bran┐y gorzelniczej zyska│ on ju┐ wcze£niej jako wsp≤│w│a£ciciel destylarni Talisker na wyspie Skye. Zaowocowa│o ono w przypadku nowego nabytku - najs│ynniejszej obecnie destylarni w Speyside. Kempowie byli przez d│ugie lata w│a£cicielami destylarni Macallan. Do dnia dzisiejszego spadkobiercy Rodericka Kempa posiadaj╣ znaczne udzia│y w wytw≤rni, choµ jako ca│o£µ jest ona obecnie czΩ£ci╣ koncernu Highland Distillers (podobnie jak Glenturret, Highland Park i Bunnahabhain).

odobnie jak w przypadku wiΩkszo£ci pozosta│ych destylarni, zanim na £wiecie popularne sta│y siΩ single malts, destylat z Macallan wykorzystywany by│ niemal wy│╣cznie jako sk│adnik blend≤w. Butelkowanie Macallana jako single malt whisky rozpoczΩto dopiero pod koniec lat sze£µdziesi╣tych XX wieku. Wtedy te┐ w destylarni poczyniono du┐e inwestycje, zmodernizowano zak│ad i zwiΩkszono jego moce produkcyjne. Przyk│adano jednak olbrzymi╣ wagΩ do zachowania tradycyjnego sposobu produkcji, a przy wykonywaniu nowych alembik≤w starano siΩ by by│y one dok│adnymi kopiami starych, dzia│aj╣cych tu od lat. S╣ to najmniejsze alembiki stosowane do produkcji whisky w ca│ym regionie Speyside. Nie tak ma│e, jak w przypadku Edradour, jednak nad rzek╣ Spey trudno o mniejsze. Pocz╣tkowo - jak w przypadku wielu innych single malts - obok nazwy Macallan (jeszcze wtedy bez charakterystycznego "the") umieszczano drugi cz│on - Glenlivet, kt≤ry swego czasu stanowi│ swoisty wyznacznik jako£ciowy (patrz The Glenlivet). Jednak na pocz╣tku lat osiemdziesi╣tych marka zaczΩ│a skutecznie broniµ siΩ sama, a nawet zdecydowano siΩ - dla wyr≤┐nienia jej spo£r≤d wielu innych - na dodanie owego przedrostka "the". Od tej pory mamy do czynienia z whisky The Macallan.

ie kwestionuj╣c wielko£ci ani pozycji The Macallan, muszΩ jednak podzieliµ siΩ kilkoma osobistymi uwagami. Po pierwsze, nie zawsze i nie ka┐demu odpowiada s│odki posmak sherry w whisky. The Macallan jest nabardziej nim przesycony ze wszystkich whisky, jakie znam. Osoby gustuj╣ce w mocnych, zdecydowanych smakach z wysp (szczeg≤lnie z Islay) mog╣ odzuµ pewne rozczarowanie nadmiarem s│odyczy The Macallan. Druga sprawa to do£µ powszechnie dostΩpny we W│oszech The Macallan w wersji 7. letniej. Sk│ama│bym, gdybym powiedzia│, ┐e jest to whisky niesmaczna, jednak siedem lat le┐akowania do zdecydowanie za ma│o. Absolutnie polecam natomiast wersjΩ 12 i 18 letni╣.

estylarniΩ Macallan zwiedza siΩ bezp│atnie, warto jednak um≤wiµ siΩ wcze£niej telefonicznie na konkretny dzie± i godzinΩ. Mo┐e okazaµ siΩ - szczeg≤lnie w sezonie - ┐e ze wzglΩdu na du┐╣ ilo£µ zwiedzaj╣cych odejdziemy z kwitkiem spod bramy destylarni. A szkoda by by│o.