Czy kiedykolwiek podczas gry w Quake'a zdarzy│o wam siΩ kl▒µ z powodu fatalnej szybko╢ci wy╢wietlania grafiki, a mo┐e ju┐ nieraz wasz joy prze┐ywa│ bliskie spotkanie ze ╢cian▒ po tym, jak lot waszego F-22 zaczyna│ przypominaµ wy╢cig martwych ╢limak≤w? Je┐eli tak, to zapraszam do lektury niniejszego tekstu, je╢li za╢ nie... c≤┐, prΩdzej czy p≤╝niej pewnie i tak spotkacie siΩ z tym problemem (i odczujecie go na w│asnej sk≤rze).

   Zdecydowanie najprostszym i najmniej ryzykownym sposobem zwiΩkszenia wydajno╢ci PeCeta jest po prostu modernizacja jego podzespo│≤w. Problem tkwi w tym, ┐e przeciΩtnemu w│a╢cicielowi komputera, lubi▒cemu sobie czasem (ew. czΩsto / bardzo czΩsto) pograµ w najnowsze (ew. nieco starsze, ale i tak do╢µ ╢wie┐e) gry, raczej siΩ nie przelewa i pieni▒dze nie spadaj▒ na niego z nieba. Z w│asnego do╢wiadczenia wiem, ┐e taki w│a╢nie posiadacz PeCeta z trudem mo┐e sobie pozwoliµ na 2-3 upgrade'y sprzΩtu rocznie, a przecie┐ potrzeby s▒ zwykle znaaaacznie wiΩksze. No bo przecie┐ raz trzeba dokupiµ te 64 mega pamiΩci, innym razem zmieniµ kartΩ grafiki, a jak ju┐ przychodzi do powa┐nego wydatku (np. procesor), to zaczyna siΩ rozumieµ znaczenie pojΩcia "Gorzej ju┐ byµ nie mo┐e". Ale przecie┐ musi istnieµ jaka╢ ta±sza i w miarΩ skuteczna mo┐liwo╢µ dopalania swojego padaj▒cego sprzΩtu! I faktycznie, istnieje - a nazywa siΩ overclocking, czyli podkrΩcanie.

   Do╢wiadczeni u┐ytkownicy zapewne dobrze wiedz▒, o co chodzi. Tekst ten jest jednak przeznaczony przede wszystkim dla tych, kt≤rzy s▒ na tym polu "zieloni", wiΩc ju┐ spieszΩ z wyja╢nieniami. Overclocking to metoda przyspieszania szybko╢ci dzia│ania urz▒dze± elektronicznych poprzez zwiΩkszenie szybko╢ci taktowania zegara ich uk│ad≤w. Wyja╢niΩ to na przyk│adzie - zegar uk│adu graficznego na, powiedzmy, karcie Riva TNT jest taktowany (zale┐y jeszcze od modelu) z szybko╢ci▒ 90 MHz, a wiΩc wybija 90 milion≤w cykli w ci▒gu sekundy. TNT potrafi przetworzyµ dwa teksele (piksele tekstur) w jednym cyklu, a wiΩc mo┐e wygenerowaµ maksymalnie 180 milion≤w tekseli na sekundΩ (dochodz▒ do tego jeszcze inne parametry techniczne - podany przeze mnie przyk│ad jest uproszczony). Je╢li teraz zwiΩkszymy czΩstotliwo╢µ taktowania na 100 MHz, to │atwo wyliczyµ, ┐e teoretyczna wydajno╢µ zwiΩkszy siΩ do 200 milion≤w tekseli na sekundΩ. Oczywi╢cie nie jest to tak wspania│e, jakby mog│o siΩ wydawaµ (jak ju┐ napisa│em, decyduj▒ce znaczenie maj▒ inne czynniki, np. przepustowo╢µ szyny) - tym niemniej przyrost prΩdko╢ci w wielu przypadkach mo┐e byµ wyra╝nie odczuwalny. Nieco lepiej jest w przypadku procesor≤w - tu prΩdko╢µ taktowania ma wiΩksze znaczenie, choµ oczywi╢cie nadal pierwsze skrzypce gra sama architektura CPU.

   We wcze╢niejszym akapicie wspomnia│em tylko o procesorach i kartach graficznych, a przecie┐ logika podpowiada, ┐e mo┐na podkrΩciµ niemal ka┐de urz▒dzenie korzystaj▒ce z zegara taktuj▒cego. I rzeczywi╢cie - zapale±cy podkrΩcaj▒ kalkulatory, uk│ady kart d╝wiΩkowych i wiele innych typ≤w urz▒dze± elektronicznych. Pozostaje tylko pytanie: po co? Procesor i karta graficzna s▒ w praktyce jedynymi podzespo│ami, kt≤rych podkrΩcenie mo┐e daµ wymierne efekty. Skupmy siΩ wiΩc na nich, zaczynaj▒c od zagadnienia trudniejszego - CPU, bΩd▒cych sercem ka┐dego istniej▒cego komputera.

   W czasach procesor≤w rodziny x86 i pierwszych Pentium≤w pojΩcie overclockingu nie by│o specjalnie rozpowszechnione. Pow≤d by│ prosty - uk│ady te podkrΩca│y siΩ bardzo opornie, czΩsto trzeba by│o wykonywaµ czynno╢ci mechaniczne (vide odlutowywanie odpowiednich element≤w), a efekty by│y najczΩ╢ciej nad wyraz mizerne. Je╢li nie trzeba by│o ingerowaµ w sprawΩ m│otkiem, ca│a operacja sprowadza│a siΩ do przestawienia mno┐nika (zworki, kt≤rej warto╢µ mno┐y│o siΩ z szybko╢ci▒ magistrali procesora, aby uzyskaµ rzeczywist▒ prΩdko╢µ taktowania), np. z 2,5x na 3x, co przy magistrali 33 MHz dawa│o (nadzwyczaj rzadko - zale┐nie od serii produkcyjnej procesora) przyrost prΩdko╢ci z ok. 80 do 100 MHz. Architektura ≤wczesnych procesor≤w nie pozwala│a jednak na efektywne wykorzystanie dodatkowej mocy procesora, co zwykle owocowa│o ledwo wyczuwalnym przyrostem wydajno╢ci. Prawdziwy "boom" na overclocking zacz▒│ siΩ wraz z nadej╢ciem Celeron≤w, obs│ugiwanych przez p│yty g│≤wne o magistrali do 100 MHz. Wtedy kto╢ bystry zauwa┐y│, ┐e owszem, mno┐nik jest fabrycznie zablokowany, ale zmiana magistrali z domy╢lnych 66 MHz na 100 MHz (przy wykorzystaniu pamiΩci 100 MHz) zmienia poczciwego Celerona 300 w demoniczne 450! Oczywi╢cie firma Intel od razu zapowiedzia│a, ┐e kolejne serie procesor≤w bΩd▒ niemo┐liwe do przetaktowania, ale dziwnym trafem nie uda│o jej siΩ dotrzymaµ tej obietnicy. A zapale±cy osi▒gali na Celeronach od 300 do 500 niesamowite wyniki, ujawniaj▒ce drzemi▒cy w nich potencja│. Wej╢cie na rynek "tr≤jki", czyli Pentiuma III, nie przerwa│o owej dobrej passy - pierwsz▒ ich seriΩ, czyli Katmai, podkrΩca│o siΩ r≤wnie │atwo, jak "Celki". Potem zrobi│o siΩ trudniej, gdy┐ zaczΩto instalowaµ procesory z zegarem standardowo ustawionym na 133 MHz, ze zwiΩkszeniem kt≤rego zwyk│e p│yty g│≤wne po prostu sobie nie radzi│y. Jednak maniacy nie dali za wygran▒ - uzbrojeni albo w najnowocze╢niejszy sprzΩt, albo w stare, dobre lutownice.

   Nie ma jednak obaw, czytelniku - nie musisz (jeszcze ;-)) szykowaµ lutownicy. Skupimy siΩ bowiem na podkrΩcaniu metod▒ najbezpieczniejsz▒ z mo┐liwych - za pomoc▒ FSB, czyli magistrali p│yty g│≤wnej. Sprawa pierwsza - jakie procesory nadaj▒ siΩ do podkrΩcania? S▒ to przede wszystkim modele Celeron i Pentium III, niekt≤re AMD K6 (o nich za chwilΩ) i czΩ╢µ starszych Pentium≤w (MMX i ni┐ej). Co do dw≤ch ostatnich (AMD i Pentium), to sprawa jest o tyle skomplikowana, ┐e nie wszystkie ich serie mo┐na w miarΩ bezpiecznie i skutecznie podkrΩcaµ. Moja rada: je╢li posiadasz kt≤ry╢ z tych procesor≤w, to dla w│asnego spokoju nie bierz siΩ za ich przetaktowywanie (no, chyba, ┐e koniecznie chcesz spr≤bowaµ). W ka┐dym razie - nale┐y dowiedzieµ siΩ, jaka jest aktualna szybko╢µ magistrali twojej p│yty g│≤wnej. Mo┐na to sprawdziµ na samej p│ycie (odczytaµ ustawienie odpowiedniej zworki), w instrukcji obs│ugi lub podczas bootowania (w│▒czania) komputera - podczas testu pamiΩci na ekranie powinna byµ widoczna stosowna informacja (mniej wiΩcej takiej tre╢ci: "Intel Celeron processor at 300 MHz - 4,5 x 66 MHz", ta ostatnia liczba to w│a╢nie to). NastΩpnie sprawdzamy, jakimi pamiΩciami dysponujemy - na uk│adach pamiΩci powinno byµ co╢ w stylu "PC-100" lub "DIMM 133 MHz" - liczba to potrzebna nam warto╢µ. Warto jeszcze zaopatrzyµ siΩ w programik do monitorowania wydzielanego przez procesor ciep│a. Po co? C≤┐, logiczne jest, ┐e uk│ad elektroniczny, pracuj▒cy z wiΩksz▒ ni┐ nominalna prΩdko╢ci▒, produkuje wiΩcej ciep│a (o technikach jego odprowadzania napiszΩ p≤╝niej), co raczej nie jest dla niego korzystne. Kiedy mamy ju┐ wszystkie potrzebne informacje, nale┐y zastanowiµ siΩ, jak mocno mo┐emy podkrΩciµ procesor. Na przyk│ad: mamy Celerona 300 MHz, magistrala 66 MHz, pamiΩci 100 MHz. Jako, ┐e pamiΩci wytrzymaj▒ spokojnie 100 MHz (a nawet wiΩcej, zale┐nie od typu), mo┐emy zwiΩkszyµ czΩstotliwo╢µ taktowania magistrali na 100 MHz, w wyniku czego otrzymamy procesor taktowany zegarem 450 MHz, co oznacza naprawdΩ spory przyrost wydajno╢ci. Inny przyk│ad: mamy procesor Pentium III 450 MHz, magistralΩ 100 MHz, pamiΩci 100 MHz. Sytuacja trudna, ale nale┐y pamiΩtaµ, ┐e dobre pamiΩci "setki" mog▒ wytrzymaµ nawet do 124 MHz. Zmieniamy wiΩc magistralΩ na 124 MHz, co daje nam procesor Pentium III 560 MHz - zn≤w dostajemy porz▒dny "dopa│". Do╢µ trudno jest w przypadku wspomnianych AMD i wczesnych Pentium≤w - tu mo┐na bawiµ siΩ zar≤wno mno┐nikiem, jak i magistral▒, jednak efekty mog▒ byµ dalekie od oczekiwanych.

   Je╢li ju┐ wszystko wiemy, czas zabraµ siΩ do pracy. OperacjΩ przetaktowania procesora mo┐na przeprowadziµ na trzy sposoby. Pierwszy to wej╢cie do BIOS-u komputera (najczΩ╢ciej nale┐y nacisn▒µ "Del" przy starcie komputera, podczas test≤w bootowania) i w menu "Chipset" (lub jako╢ tak, zale┐nie od producenta BIOS-u) odnalezienie pozycji o nazwie zbli┐onej do "CPU Clock". Je┐eli takowa opcja istnieje, to ju┐ po│owa sukcesu. Zmieniamy wystΩpuj▒c▒ tam warto╢µ na nastΩpn▒ wy┐sz▒, zapisujemy ustawienia i wychodzimy z BIOS-u. Je┐eli komputer uruchamia siΩ prawid│owo, wy╢wietlaj▒c przy starcie now▒ warto╢µ szybko╢ci procesora, a system operacyjny startuje i dzia│a poprawnie (nie wiesza siΩ), to znaczy, ┐e siΩ nam uda│o - przetaktowali╢my CPU! Teraz nale┐y koniecznie uruchomiµ program badaj▒cy temperaturΩ (je╢li nie chce dzia│aµ poprawnie, to mo┐emy skorzystaµ z odpowiedniego menu w BIOS-ie). Je┐eli w przeci▒gu kilkunastu - kilkudziesiΩciu minut temperatura procesora nie wzro╢nie powy┐ej 45-50 stopni Celsjusza, to wszystko jest OK. Teraz nale┐y jeszcze chwilΩ popracowaµ z aplikacjami, uruchomiµ kilka gier - je┐eli dzia│aj▒ poprawnie, to mo┐emy ustawiµ jeszcze wy┐sz▒ czΩstotliwo╢µ magistrali. Je┐eli po powt≤rzeniu wszystkich powy┐szych krok≤w ca│o╢µ dzia│a poprawnie, mo┐na posun▒µ siΩ jeszcze o krok dalej... Jedna uwaga - je╢li chodzi o temperaturΩ, to istniej▒ sposoby jej obni┐enia, o kt≤rych napiszΩ na ko±cu. Co jednak zrobiµ, gdy po podkrΩceniu komputer dzia│a nieprawid│owo, albo startuje ledwo-ledwo (i zaraz siΩ zawiesza)? C≤┐, nie jest to problem - wystarczy zmieniµ w BIOS-ie ustawienia magistrali na domy╢lne. Je╢li jednak nawet to jest niemo┐liwe, niekt≤re BIOS-y umo┐liwiaj▒ powr≤t do ustawie± domy╢lnych poprzez przytrzymanie odpowiedniego klawisza (najczΩ╢ciej "Insert") w chwili w│▒czania komputera. Je╢li i ten spos≤b zawiedzie, nale┐y zdj▒µ obudowΩ komputera, odnale╝µ bateryjkΩ CMOS-u, wyj▒µ j▒ i w│o┐yµ z powrotem - wtedy wszystkie ustawienia w BIOS-ie powr≤c▒ do warto╢ci domy╢lnych.

   Drugim sposobem jest u┐ycie programiku SoftFSB. Ta niesamowita aplikacja, po podaniu typu p│yty g│≤wnej i jej chipsetu, potrafi zmieniµ szybko╢µ taktowania magistrali z poziomu Windows! Po prostu ustawiamy, zatwierdzamy i gotowe, nawet nie trzeba restartowaµ! Spos≤b wrΩcz wymarzony, a przy tym bezpieczny (najwy┐ej spowodujemy zawieszenie systemu, po restarcie wszystkie ustawienia powr≤c▒ do normy). Niestety, SoftFSB ma pewn▒ wadΩ - nie lubi siΩ z niekt≤rymi p│ytami g│≤wnymi i nie dzia│a z nimi poprawnie. Tym niemniej, warto go wypr≤bowaµ.

   Wreszcie, istnieje trzecia metoda - overclocking na zworkach, czyli rozkrΩcenie obudowy, odnalezienie zworki kontroluj▒cej szybko╢µ pracy magistrali i zmianΩ jej ustawienia na wy┐sz▒ czΩstotliwo╢µ (warto przy tym zajrzeµ do instrukcji p│yty g│≤wnej). Spos≤b ten jest najbardziej k│opotliwy, ale ma tΩ zaletΩ, ┐e je╢li przesadzimy z prΩdko╢ci▒ i PeCet nie bΩdzie chcia│ nawet poprawnie wystartowaµ, nie bΩdzie trzeba wyjmowaµ bateryjki CMOS-u, wystarczy zmieniµ ustawienie zworki na ni┐sze. Skoro mowa o zworkach, to wr≤µmy jeszcze raz do procesor≤w AMD i pierwszych Pentium≤w. Ot≤┐ opr≤cz magistrali mo┐na (jak za starych, dobrych czas≤w) bawiµ siΩ w ich przypadku r≤wnie┐ mno┐nikiem. Jest to jednak metoda o tyle niebezpieczna, ┐e je╢li mno┐nik procesora nie jest zablokowany, to mo┐na z podkrΩcaniem zdrowo przesadziµ, a w efekcie nawet zniszczyµ CPU. Dlatego jeszcze raz powtarzam - je╢li ju┐ naprawdΩ chcecie podkrΩcaµ te procki, r≤bcie to BARDZO ostro┐nie.

   Teraz zajmijmy siΩ kartami graficznymi. A wiΩc pytanie standardowe: co mo┐emy podkrΩcaµ? Tutaj pole do popisu jest naprawdΩ szerokie i praktycznie ka┐da karta ma pewien "zapas zegara", kt≤ry mo┐na bez przeszk≤d wykorzystaµ. Inna sprawa, ┐e w przypadku niekt≤rych ≤w zapas jest nad wyraz skromny... Ale nie rezygnujmy tak │atwo - spr≤bowaµ na pewno nie zaszkodzi. Sprawa nastΩpna - jak podkrΩcaµ? C≤┐, na rynku jest niezliczona ilo╢µ programik≤w, kt≤re mo┐na wykorzystaµ w│a╢nie do tego celu. Dziel▒ siΩ one zasadniczo na dwie grupy: przeznaczonych dla jednej tylko karty (ewentualnie ich rodziny), albo obs│uguj▒ce wiele ich typ≤w. Wyb≤r nale┐y do u┐ytkownika, przy czym ze swojej strony polecam przede wszystkim Powerstripa - bardzo wszechstronny i │atwy w obs│udze program, rozpoznaj▒cy znakomit▒ wiΩkszo╢µ istniej▒cych typ≤w kart graficznych. Ca│a operacja podkrΩcania sprowadza siΩ do wybrania opcji "Osi▒gi" ("Performance") i zlokalizowania jednego lub dw≤ch suwak≤w, wskazuj▒cych czΩstotliwo╢µ taktowania. Jeden z nich odpowiada za zegar pamiΩci (memory), drugi za zegar rdzenia, czyli uk│adu graficznego (core). Je╢li jest tylko jeden, to znaczy, ┐e zar≤wno pamiΩµ, jak i rdze± taktowane s▒ z t▒ sam▒ czΩstotliwo╢ci▒ (np. w przypadku karty TNT2 Ultra). Teraz zmieniamy ustawienie suwaka (na razie jednego) o 5 MHz w prawo, klikamy na "zastosuj" i obserwujemy wygl▒d ekranu. Je┐eli nie pojawi│y siΩ zak│≤cenia i przek│amania graficzne, mo┐emy spr≤bowaµ nastΩpnych 5 MHz - gdy pojawi▒ siΩ b│Ωdy w wy╢wietlaniu obrazu, bΩdziemy wiedzieli, jaki jest "punkt krytyczny" danego zegara. Analogicznie postΩpujemy z drugim suwakiem. Kiedy ju┐ wszystko bΩdzie gotowe, zapisujemy ustawienia i u╢miechamy siΩ z dum▒ - podkrΩcili╢my kartΩ graficzn▒. Teraz czas na test identyczny, jak w przypadku procesora - kilkadziesi▒t minut test≤w gier i innych aplikacji. Je╢li przek│amania pojawi▒ siΩ dopiero po pewnym czasie od podkrΩcenia, znaczy to, ┐e temperatura jest zbyt wysoka - czyli karta wytrzymuje, ale za bardzo siΩ nagrzewa. Je╢li chcesz dowiedzieµ siΩ, jak poradziµ sobie z tym problemem - czytaj dalej.

   Istnieje szereg sposob≤w obni┐enia temperatury podkrΩconych uk│ad≤w - poczynaj▒c od wiatraczk≤w i wentylator≤w, przez wymy╢lne radiatory i elementy przewodz▒ce, po... rurki z ciek│ym azotem. Mo┐liwo╢ci jest mn≤stwo, niestety - najlepsze i najskuteczniejsze urz▒dzenia ch│odz▒ce kosztuj▒ fortunΩ. A wiΩc co mo┐e zrobiµ przeciΩtny, polski overclocker, aby nie opr≤┐niaj▒c ca│kowicie portfela och│odziµ nieco rozgrzane chipy? C≤┐, na pewno warto umie╢ciµ jeden wentylator w przedniej ╢cianie obudowy. HΩ? Tak, tak, zacz▒µ nale┐y od zapewnienia odpowiedniego obiegu powietrza wewn▒trz obudowy, gdy┐ na nic potΩ┐ne ch│odzenie danego uk│adu, gdy wok≤│ niego mamy SaharΩ. Dalej mo┐na eksperymentowaµ, przy czym nale┐y zwr≤ciµ szczeg≤ln▒ uwagΩ na dostΩpn▒ moc zasilacza i odpowiednie umocowanie element≤w ch│odz▒cych - drgaj▒cy wiatraczek szybko zniszczy delikatne chipy na p│ycie i kartach. Pod│▒czenie przedniego wentylatora nie powinno stanowiµ problemu, gdy┐ wiΩkszo╢µ p│yt posiada dodatkowe, wolne z│▒cze przeznaczone do tego celu - poza tym wiele obud≤w ATX ma ju┐ przygotowane miejsce na ≤w wentylator. Przewa┐nie konieczna bΩdzie ingerencja w przedni panel obudowy (czyt. wyciΩcie w nim gustownej dziury), ale bez tego wentylator bΩdzie bezu┐yteczny. Wreszcie sprawa orientacji przedniego wentylatorka - zdecydowanie powinien on "wiaµ" tak, aby uzyskaµ swobodny przep│yw powietrza przez obudowΩ - a wiΩc (w wiΩkszo╢ci przypadk≤w) wci▒gaµ powietrze do wewn▒trz. Zak│adamy oczywi╢cie, ┐e tylny wentylator wydmuchuje powietrze na zewn▒trz - je╢li tak nie jest, nale┐y rozkrΩciµ zasilacz i fizycznie odwr≤ciµ wentylator. Wdmuchiwanie powietrza do ╢rodka obudowy przez tylny wentylator powoduje bowiem, ┐e, zamiast wzglΩdnie ch│odnego strumienia, do wnΩtrza naszego PeCeta dostaje siΩ powietrze nagrzane przez zasilacz, co oczywi╢cie niweluje ca│y ch│odz▒cy efekt.

   Je╢li wraz z wiatraczkiem na procesor lub kartΩ zak│adamy radiator lub zastΩpujemy nim stary, najlepiej jest kupiµ model z "p│etwami", czyli p│askimi elementami wystaj▒cymi poza powierzchniΩ, kt≤r▒ radiator styka siΩ z uk│adem. Tego typu rozwi▒zanie powoduje, ┐e z w│a╢ciwej czΩ╢ci radiatora ciep│o dochodzi r≤wnie┐ do p│etw, z kt≤rych szybko zostaje oddane otoczeniu. Teraz zreszt▒ ju┐ rozumiecie, dlaczego obieg powietrza wewn▒trz obudowy jest tak wa┐ny - je╢li jest ono ch│odniejsze, to lepiej przyjmuje ciep│o z element≤w ch│odz▒cych uk│ady.

   OK, w zasadzie mia│em skupiµ siΩ na "bezinwazyjnej" metodzie podkrΩcania, jednak jest co╢, co gwoli ╢cis│o╢ci napisaµ powinienem. Je╢li podkrΩcony procesor, mimo odpowiednio niskiej temperatury, zawiesza siΩ podczas pracy, pow≤d mo┐e byµ dwojaki: albo pamiΩci s▒ zbyt niskiej jako╢ci, albo napiΩcie procesora jest niewystarczaj▒ce. W pierwszym przypadku pom≤c mo┐e obni┐enie ustawie± dotycz▒cych wydajno╢ci pamiΩci w BIOS-ie lub (niesamowite!) wymiana ko╢ci RAM-u na lepsze. W "praniu" wygl▒da to mniej wiΩcej tak, ┐e dobre pamiΩci 100 MHz z czasem dostΩpu 8ns potrafi▒ "ud╝wign▒µ" nawet 124 MHz! W przypadku ko╢ci 133 MHz (lub DDR-≤w 266 MHz) liczy siΩ przede wszystkim jako╢µ i czas dostΩpu - dobre p│yty pozwalaj▒ na ustawianie szybko╢ci taktowania FSB powy┐ej 133 MHz, a na dobrych pamiΩciach... mniam!

   A co zrobiµ, gdy problemem jest zbyt niskie napiΩcie? Tu nie obejdzie siΩ bez jego zmiany - zaznaczam jednak, ┐e jest to jedna z bardziej ryzykownych czynno╢ci "overclockerskich". Zale┐nie od p│yty, mo┐emy albo zmieniµ wolta┐ odpowiedni▒ zwork▒ (delikatnie - najlepiej co 0,1V), albo zaklejaj▒c odpowiednie piny (z│ocone styki, kt≤rymi procesor po│▒czony jest z gniazdem). Nale┐y robiµ to precyzyjnie, uwa┐aj▒c, ┐eby nie zakleiµ pin≤w innych ni┐ wyznaczone. Do klejenia najlepiej u┐ywaµ wysokiej jako╢ci ta╢my klej▒cej, niez│y jest te┐ lakier do paznokci, a nawet Super Glue. InformacjΩ o tym, kt≤re piny kleiµ lub │▒czyµ, znajdziecie z pewno╢ci▒ w Internecie lub na listach dyskusyjnych.

   Na koniec co╢, co ka┐dy overclocker wiedzieµ powinien. Istnieje 0,001 % szansy, ┐e podkrΩcaj▒c uk│ady elektroniczne spowodujesz ich uszkodzenie lub wrΩcz zniszczenie. Ponadto tego typu zabawa ko±czy siΩ utrat▒ gwarancji na dany podzesp≤│, co na pewno korzystne nie jest. No i wreszcie - mo┐e siΩ nieco zwiΩkszyµ sk│onno╢µ maszyny do niekontrolowanych "zwis≤w". Je╢li wiΩc, drogi czytelniku, kompletnie nie masz duszy ryzykanta, a ponadto na my╢l o grzebaniu w sprzΩcie dostajesz spazmatycznych drgawek - daj sobie spok≤j. NaprawdΩ.


   Odpowiedzi na wszelkie pytania, a tak┐e gar╢µ przydatnych porad wraz z bogat▒ kolekcj▒ link≤w mo┐na znale╝µ na:

http://www.overclocking.org - nazwa m≤wi sama za siebie.
http://www.tomshardware.com - prawdziwe kompendium podkrΩcacza i nie tylko.
http://www.tweak.pl - dobra, polska witryna dla overclocker≤w.

Frezer
frezers@wp.pl