|
"Przerwana lekcja muzyki"
Czy zastanawiali╢cie siΩ mo┐e kiedy╢, jakie by│yby wyniki test≤w sprawdzaj▒cych stan zdrowia psychicznego, gdyby przeprowadzono je na was? Czy to czasem my nie jeste╢my bardziej chorzy psychicznie ani┐eli ludzie, kt≤rzy s▒ za takich uwa┐ani? A w│a╢ciwie, kto powymy╢la│ te wszystkie normy, wed│ug kt≤rych "wariaci" s▒ s▒dzeni?
Takie oto pytania chodzi│y mi po g│owie po przeczytaniu ksi▒┐ki Susanny Kaysen pt. "Przerwana lekcja muzyki". "Przerwana..." to swoisty rodzaj pamiΩtnika pacjentki szpitala dla umys│owo chorych, jak▒ by│a autorka, Susanna Kaysen. Pani Kaysen zosta│a dobrowolnie zamkniΩta w szpitalu psychiatrycznym na dwa lata. Tylko, ┐e jej dobrowolno╢µ polega│a na tym, ┐e lekarz omami│ SusannΩ i psychicznie zmusi│ do z│o┐enia podpisu deklaruj▒cego pro╢bΩ przyjΩcia do "wariatkowa". Susanna nie╢wiadoma tego, co robi, jako osiemnastolatka zosta│a zamkniΩta na ╢cianami.
Taki smutny i tragiczny pocz▒tek. Lecz pobyt w szpitalu pozwoli│ autorce i g│≤wnej bohaterce inaczej spojrzeµ na ╢wiat. Zmieni│ siΩ jej punkt widzenia na "╢wir≤w" i otoczenie. Przebywaj▒c w szpitalu Susanna pozna│a wielu ludzi, a w sumie to tylko m│ode kobiety, poniewa┐ przebywa│a na oddziale w│a╢nie dla m│odych kobiet. Prze┐y│a tam wiele ciekawych, interesuj▒cych chwil, kt≤re na zawsze zmieni│y jej ┐ycie.
Ale w│a╢ciwie kto jest "╢wirem"? Cz│owiek, kt≤ry ma na tyle wyobra╝ni, w│asnej wolno╢ci, pewno╢ci siebie, aby odst▒piµ od schematu ┐ycia, jaki dyktuj▒ inni? Cz│owiek, kt≤rzy wie, czego chce i ┐yje W│asn▒ Legend▒? Cz│owiek, kt≤ry zachowuje siΩ wed│ug innych dziwnie? A mo┐e cz│owiek, kt≤ry ┐yje w swojej szarej monotonii, pracuj▒cy, aby raz na x lat pojechaµ na jakie╢ wakacje; kt≤ry wypruwa sobie flaki, aby jeszcze bardziej zag│Ωbiaµ siΩ w nudΩ rzeczywisto╢ci? Cz│owiek, kt≤ry nie wyr≤┐nia siΩ spo╢r≤d milion≤w innych szaraczk≤w; kt≤ry pr≤buje pozostaµ w granicach "normalno╢ci", aby nikt go nie pos▒dzi│ o "nienormalne" zachowanie? Czy zastanawiali╢cie siΩ mo┐e, czy czasem my nie jeste╢my postrzegani przez "╢wir≤w" jako "nienormalni"? Odpowiedzcie sobie na te wszystkie pytania.
Autorka porusza temat postrzegania ludzi "psychicznie chorych" przez tych "psychicznie zdrowych". Niekt≤re pielΩgniarki pracuj▒ce w szpitalu brzydzi│y siΩ nawet dotykaµ chorych pacjentek. Podczas spacer≤w Susanny i jej kole┐anek wraz z pielΩgniarkami na lody do miasta miasteczkowi ludzie z bij▒c▒ niechΩci▒ patrzyli na pacjentki szpitala i pr≤bowali to ukryµ. Chyba ludzie maj▒ wrodzon▒ niechΩµ i obrzydzenie do ludzi "psychicznie chorych" (nietolerancja). Innym dowodem tego zjawiska jest opisane przez pani▒ Kaysen szukanie pracy w Bostonie (je╢li pomyli│em miasto, to przepraszam, ale nie pamiΩtam), gdzie po przeczytaniu przez pracodawcΩ informacji o pobycie w szpitalu, podanie o pracΩ dla Susanny by│o natychmiastowo odrzucone. Tym, kt≤rych ju┐ zd▒┐y│em zachΩciµ do przeczytania tej ksi▒┐ki, polecam obejrzenie filmu Larsa von Triera pt. "Idioci" - chodzi mniej wiΩcej o to samo, co w ksi▒┐ce.
Chyba za bardzo siΩ rozpisa│em na temat samego problemu ludzkiej nietolerancji wobec "wariat≤w", wiΩc powracam do samej recenzji ksi▒┐ki. Usprawiedliwiam siΩ jednak, ┐e ta powie╢µ pobudza ludzi do takich my╢li. Po prostu przedstawia czytelnikowi inny punkt widzenia.
Co mnie bardzo zaciekawi│o w ksi▒┐ce. PamiΩtnik Susanny jest bardzo subiektywny, ale to jest plusem dla ksi▒┐ki. Ci▒gle w telewizji i innych masmediach dowiadujemy siΩ o "wariatach" od psychiatr≤w. Jest to trochΩ nudne, poniewa┐ psychiatrzy wci▒┐ gadaj▒ o tym samym. Urozmaiceniem jest w│a╢nie ksi▒┐ka Susanny Kaysen, gdzie mo┐emy przeczytaµ, co s▒dz▒ ludzie po drugiej stronie bariery (podw≤rka). Autorka przedstawia w ksi▒┐ce te┐ dokumenty, kt≤re uda│o jej siΩ po kilku latach wydobyµ ze szpitala psychiatrycznego dziΩki pomocy adwokata. Susanna podaje czytelnikowi diagnozy lekarzy i wyja╢nia, co ona o tym wszystkim my╢li.
A oco chodzi z tym tytu│em ksi▒┐ki? Gdzie ta lekcja muzyki? Ot≤┐ "Przerwana lekcja muzyki" to obraz Vermeera [malarza jakby co :)], kt≤ry widzia│a Susanna, bΩd▒c ze swoim nauczycielem angielskiego [kochankiem zreszt▒ :)] w galerii w Nowym Jorku. Widzia│a go jako m│oda dziewczyna (przed pobytem w wariatkowie), a potem pojecha│a tam czterna╢cie lat po wyj╢ciu ze szpitala. Za pierwszym razem obraz strasznie podoba│ siΩ Susannie, lecz za drugim razem, po szesnastu latach, straci│ on dla niej swe piΩkno. Obraz jest symbolem (co╢ w stylu "Buszuj▒cego w zbo┐u") dla Susanny. Jest obrazem jej samej.
Ksi▒┐ka jest bardzo ciekawa i kr≤tka (ok. 160 stron). Autorka pisze z lekk▒ dawk▒ humoru, ironii - w ten spos≤b przedstawia, co my╢li o wszystkich lekarzach "niewariatach". Dlatego te┐ czyta siΩ t▒ powie╢µ szybko. Pewnie r≤wnie┐ dlatego, ┐e powie╢µ ta opowiada o rzeczach tak naprawdΩ nam nieznanych.
Tom_lab.
labedzkitomasz@kki.net.pl
|
