Zbigniew WOúYNKA
MiesiΩcznik Tw≤j Pieni▒dz
z.wolynka@migutmedia.pl

W ostatnich latach zauwa┐alna jest tendencja zwiΩkszonego zr≤┐nicowania poziomu wynagrodze±, chocia┐ dokonuje siΩ to powoli. Najwyra╝niejszy jest zwi▒zek poziomu wykszta│cenia z wysoko╢ci▒ wynagrodzenia. Stopie± zr≤┐nicowania dochod≤w w poszczeg≤lnych bran┐ach oraz miΩdzy kobietami a mΩ┐czyznami utrzymuje siΩ w ostatnich latach na tym samym poziomie. We wszystkich sektorach gospodarki wynagrodzenia w przedsiΩbiorstwach publicznych rosn▒ szybciej ni┐ w sektorze prywatnym.

Pensja-marzenie

Ankieterzy Communication Partners poprosili, by m│odzi ludzie okre╢lili:

• wyp│atΩ-marzenie - czyli tak▒, kt≤ra naprawdΩ satysfakcjonowa│aby studenta w pierwszym roku pracy,
• wyp│atΩ realn▒ - czyli tΩ przewidywan▒ "na dzie± dobry",
• oczekiwania p│acowe po trzech latach pracy.

ªrednio kwoty te wynios│y: 2582, 1805 i 4944 z│. Nieco wy┐sze aspiracje p│acowe maj▒ mΩ┐czy╝ni: 2742 (panie - 2388), 1964 (1614), 5453 (4330).

2% student≤w marzy o pensjach, na jakie praktycznie nie maj▒ szans. Pewien student IV roku Politechniki Gda±skiej chcia│by dostaµ pierwsz▒ pensjΩ w wysoko╢ci 15 tys. z│. Jednocze╢nie realnie swoje mo┐liwo╢ci wycenia na... 5 tys. z│, czyli wiΩcej, ni┐ s▒ w stanie zap│aciµ mu nawet najwiΩksze firmy konsultingowe.
- Takie osoby czeka brutalne zderzenie z rzeczywisto╢ci▒ - ocenia Maciej Noga, mened┐er w firmie Communication Partners.
- Na pensje rzΩdu 3-4 tys. z│ ma szansΩ kilka procent najlepszych absolwent≤w, na wy┐sze - mniej ni┐ p≤l procentu.

Kto zarabia najwiΩcej?

Najwy┐sze wynagrodzenia wyp│aca siΩ (jak wynika z bie┐▒cych bada± serwisu jobpilot.pl) w sektorach zwi▒zanych z bankowo╢ci▒ i finansami - s▒ prawie trzy razy wy┐sze ni┐ w sektorze IT i ponad 5-krotnie wy┐sze ni┐ w sferach bud┐etowych, takich jak edukacja czy opieka zdrowotna. NajwiΩcej zarabiaj▒ szefowie bank≤w i firm ubezpieczeniowych. Informacje na ten temat, ale tylko dotycz▒ce wynagrodze± ca│ych zarz▒d≤w, udostΩpniaj▒ sp≤│ki gie│dowe. Rekordzi╢ci, o╢mioosobowy zarz▒d BIG Banku Gda±skiego zainkasowa│ w ubieg│ym roku prawie 20 mln z│, sze╢ciu cz│onk≤w zarz▒du Banku Handlowego zarobi│o │▒cznie 13,7 mln z│.

Znacznie wiΩcej ni┐ pracownicy innych przedsiΩbiorstw zarabiaj▒ zatrudnieni w firmach konsultingowych i doradczych. ªrednie place miesiΩczne brutto w sektorach IT (technologie internetowe) i telekomunikacji kszta│tuj▒ siΩ na poziomie 5 tys. z│, natomiast w FMCG (artyku│y szybkiego obrotu, np. proszki do prania) trochΩ powy┐ej 6 tys. Trzeba przy tym pamiΩtaµ, ┐e zarobki w poszczeg≤lnych regionach kraju s▒ bardzo r≤┐ne. Pensje w Warszawie s▒ dwa razy wy┐sze ni┐ w ma│ych miastach.

Tak┐e osoba zajmuj▒ca podobn▒ pozycjΩ, ale zatrudniona w r≤┐nych sektorach mo┐e otrzymywaµ zupe│nie inne wynagrodzenie. Na przyk│ad dyrektor (wiceprezes) banku, domu maklerskiego czy innej instytucji finansowej zarabia ╢rednio 29 tys. z│, podczas gdy jego kolega z bran┐y telekomunikacyjnej - ok. 14 tys. Pensje odpowiadaj▒ce pozycjom ni┐szych szczebli zarz▒dzania s▒ ju┐ bardziej por≤wnywalne, choµ tam r≤wnie┐ r≤┐nice w wysoko╢ci mog▒ wynosiµ do 50%.

Dwutygodnik "Personel" wiosn▒ 2001 r. opublikowa│ wyniki bada± dotycz▒cych wynagrodze± w bran┐y telekomunikacyjnej i IT. ªrednie p│ace miesiΩczne brutto w sektorach IT i telekomunikacji kszta│tuj▒ siΩ na poziomie 5 tys. brutto. Zr≤┐nicowanie zarobk≤w w zale┐no╢ci od regionu kraju jest du┐e. P│ace w wojew≤dztwie mazowieckim s▒ dwukrotnie wy┐sze ni┐ w pozosta│ych rejonach. ªrednia pensja dyrektora, wiceprezesa w bran┐y IT (software) wynosi 12 tys. z│, za╢ w sektorze telekomunikacyjnym ok. 13,5 tys. z│. Osoby zatrudnione na stanowisku kierownika, szefa dzia│u mog▒ liczyµ na ╢redni▒ pensjΩ ok. 9,5 tys. z│ (telekomunikacja) oraz 8,5 tys. z│ (IT). Szef zespo│u otrzyma za╢ wynagrodzenie na poziomie ok. 5 tys. z│ (IT) i ok. 6 tys. z│, pracuj▒c w bran┐y telekomunikacyjnej.

Pensja to nie wszystko

Dodawane do pensji pozafinansowe bonusy maj▒ rozmaity rodow≤d. Jedne (jak wczasy zak│adowe) pochodz▒ jeszcze z czas≤w PRL. Inne (np. akcje) pomagaj▒ pracodawcom werbowaµ pracownik≤w i motywowaµ ich do lepszej pracy. Niemal wszystkie s▒ form▒ ucieczki od koszt≤w zwi▒zanych z wynagrodzeniem got≤wkowym (ZUS i podatki).

Obecnie opcjami na akcje nagradza swoich ludzi 68 firm, czyli jedna trzecia sp≤│ek notowanych na Warszawskiej Gie│dzie Papier≤w Warto╢ciowych i Centralnej Tabeli Ofert. Tylko w ubieg│ym roku 20 firm zobowi▒za│o siΩ do emisji akcji dla pracownik≤w.

Samochody s│u┐bowe, kom≤rki, bezp│atna opieka medyczna to codzienno╢µ w zachodnich firmach. W Polsce tak┐e wci▒┐ przybywa firm stosuj▒cych "pakietowe systemy wynagradzania", choµ najatrakcyjniejsze bonusy trafiaj▒ oczywi╢cie do managementu i specjalist≤w.

Wed│ug badania jobpilot samoch≤d s│u┐bowy jest nadal ekskluzywnym narzΩdziem pracy-tylko 16% uczestnik≤w sonda┐u potwierdzi│o jego posiadanie. Warto╢µ przeciΩtnego s│u┐bowego auta szacowana jest na oko│o 40 tys. z│, ale s▒ te┐ tacy, kt≤rzy je┐d┐▒ samochodami o warto╢ci przekraczaj▒cej 70 tys. (10%).

Jeszcze gorzej rzecz siΩ ma z przynale┐no╢ci▒ do firmowych program≤w emerytalnych - z takich bonus≤w korzysta zaledwie 11% zatrudnionych (g│≤wnie w bran┐ach IT, bankowo╢µ i finanse, handel).

Skala i rodzaje bonus≤w s▒ bardzo zr≤┐nicowane. Znajduje siΩ w╢r≤d nich komplet do herbaty i kawy (szklanka i │y┐eczka), przys│uguj▒cy np. asesorowi s▒dowemu, a tak┐e... dzie± w d┐insach, czyli prawo do przyj╢cia do biura w swobodnym stroju, co cenione jest w firmach, gdzie obowi▒zuje dyktat garnitur≤w i kostium≤w (banki, ubezpieczenia, kancelarie).

© Artyku│ pochodzi z Raportu "Gdzie najwiΩcej siΩ zarabia", kt≤ry ukaza│ siΩ w miesiΩczniku Tw≤j Pieni▒dz, 2001.