W dziale tym zaprezentowane zostan▒ najbardziej wp│ywowe oraz najczΩ╢ciej stosowane teorie motywacji. Jednak na pocz▒tku nale┐a│oby zastanowiµ siΩ czym w og≤le jest motywacja.

Przez motywacjΩ nale┐y rozumieµ w szczeg≤lno╢ci proces, kt≤ry wywo│uje, ukierunkowuje i podtrzymuje okre╢lone zachowania ludzi spo╢r≤d innych, alternatywnych form zachowania, w celu osi▒gniΩcia okre╢lonych cel≤w. Proces ten zachodzi, gdy spe│nione s▒ dwa warunki:

1. Osi▒gniΩcie celu musi byµ postrzegane przez cz│owieka jako u┐yteczne.
2. Prawdopodobie±stwo realizacji celu przez jednostkΩ musi byµ wy┐sze od zera.

W mechanizmie tym dochodzi do interakcji proces≤w my╢lowych, fizjologicznych i psychologicznych jednostki, kt≤re decyduj▒ o natΩ┐eniu motywacji. Wg psycholog≤w natΩ┐enie motywacji jest funkcj▒ trzech zmiennych:

1. Si│y procesu motywacyjnego.
2. Jego wielko╢ci.
3. Intensywno╢ci.

NatΩ┐enie motywacji zmienia siΩ wraz ze zmian▒ u┐yteczno╢ci, b▒d╝ prawdopodobie±stwa.

W definicji m≤wi siΩ r≤wnie┐ o d▒┐eniu do cel≤w. Cele mog▒ byµ tutaj dwojakiego rodzaju:

• materialne, jak np. p│aca, oraz
• niematerialne, np. satysfakcja.

Celem pracownika mo┐e byµ uzyskanie nagrody, np. uznania (traktowane jako tzw. nagroda wewnΩtrzna, kt≤ra wynika z do╢wiadczenia pracownika), czy te┐ podwy┐ki p│acy (tzw. nagroda zewnΩtrzna, kt≤ra przyznawana jest z zewn▒trz, czyli zale┐y od czynnik≤w niezale┐nych od pracownika). Podstawowy model motywacji mo┐na przedstawiµ wg nastΩpuj▒cego schematu:

Rozpoznanie cel≤w jednostki jest wiΩc podstawowym punktem wyj╢cia dla zbadania procesu motywacji. Nale┐y przy tym pamiΩtaµ, ┐e powinno siΩ d▒┐yµ do stworzenia takich warunk≤w pracownikom, aby ich cele oraz cele organizacji by│y zgodne. W dalszej kolejno╢ci nale┐y poddaµ analizie hierarchiΩ cel≤w jednostki oraz si│Ω procesu motywacyjnego zwi▒zanego z ka┐dym z wyodrΩbnionych cel≤w. W praktyce zadanie to jest bardzo trudne do realizacji. Potwierdzeniem tego faktu jest wielo╢µ proponowanych teorii motywacji - powsta│ych nie tylko w naukach ekonomicznych, lecz tak┐e w dziedzinie psychologii, socjologii oraz naukach o zarz▒dzaniu.

Ze wzglΩdu na fakt, ┐e w rzeczywisto╢ci mamy do czynienia z wieloma motywami, pos│ugujemy siΩ pojΩciem systemu motywacji. Przez system motywacji nale┐y rozumieµ zesp≤│ wzajemnie powi▒zanych motyw≤w ludzkiego dzia│ania.

Teorie motywacji mo┐na prezentowaµ w r≤┐nych ujΩciach:

1. Teoria motywacji w ujΩciu tradycyjnym (Taylor).

2. Teorie motywacji w ujΩciu przedmiotowym:

• Teorie tre╢ci
  
  Istot▒ jest odpowied╝ na pytanie co motywuje, a wiΩc zrozumienie wewnΩtrznych czynnik≤w cz│owieka, kt≤re wywo│uj▒ jego okre╢lone zachowanie.
  
  Wyr≤┐niµ mo┐na tutaj nastΩpuj▒ce teorie:
  teoriΩ potrzeb Maslowa
  Herzberga
  Alderfera
  McGregora
  teoriΩ osi▒gniΩµ.

• Teorie procesu
  
  Pr≤buj▒ one odpowiedzieµ na pytanie jak motywowaµ.
  
  

  Wyr≤┐niµ mo┐na tutaj nastΩpuj▒ce teorie:
  oczekiwa±
  sprawiedliwo╢ci
  popΩdu.

3. Teoria wzmocnienia.