Maciej ROSA
Konsultant
Hewitt Associates
maciej.rosa@hewitt.com

1. ¼r≤d│a pozyskiwania informacji
   o wysoko╢ciach wynagrodze±
2. Cele przegl▒d≤w wynagrodze±
3. Uczestnicy bada±
4. Zbierane informacje o wynagrodzeniach
5. Proces badania

¼r≤d│a pozyskiwania informacji o wysoko╢ciach wynagrodze±

Naturaln▒ tendencj▒ ludzi jest chΩµ por≤wnania w│asnego wynagrodzenia z poziomem wynagrodze± innych os≤b zajmuj▒cych podobne stanowisko. Tego typu informacjami zainteresowani s▒ r≤wnie┐ pracodawcy, kt≤rzy chc▒ wiedzieµ ile siΩ p│aci okre╢lonym pracownikom na rynku. Wiedza taka jest dla firm bardzo istotna - dziΩki niej mo┐na podejmowaµ decyzje o wysoko╢ci wynagrodze± pracownik≤w, kt≤rych chce siΩ zatrudniµ i utrzymaµ u siebie. G│≤wnym celem stosowania system≤w wynagrodze± w firmach jest chΩµ bycia konkurencyjnym pracodawc▒ przyci▒gaj▒cym i zatrudniaj▒cym utalentowanych, warto╢ciowych pracownik≤w. Aby ustalaµ wynagrodzenia w firmie na poziomie konkurencyjnym nale┐y wiedzieµ ile p│ac▒ inne firmy. WiedzΩ tak▒ mo┐na czerpaµ z co najmniej kilku ╝r≤de│. Nale┐▒ do nich:

• informacje uzyskane od znajomych os≤b,
• dane publikowane w wydawnictwach specjalistycznych (G│≤wny Urz▒d Statystyczny) lub w prasie (og│oszenia o pracΩ, informacje zbierane przez dziennikarzy),
• informacje od rekrutowanych os≤b lub od firm rekrutacyjnych,
• badania rynku wynagrodze± prowadzone przez firmy doradcze.

Informacje uzyskane od znajomych czy od firm rekrutacyjnych s▒ niereprezentatywne dla og≤│u os≤b zatrudnionych na danych stanowisku. Bardzo czΩsto informacje takie s▒ r≤wnie┐ zniekszta│cone - zani┐one lub zawy┐one w zale┐no╢ci od intencji os≤b, kt≤re je przekazuj▒. Dane publikowane w wydawnictwach s▒ albo zbyt og≤lne (np. GUS publikuje ╢rednie wynagrodzenie w sektorze przemys│owym) albo obarczone podobnym b│Ωdem jak dane przekazywane przez znajomych i firmy rekrutacyjne (nie reprezentatywne i subiektywne). Plusem takich danych jest to, ┐e dostΩp do nich jest bardzo │atwy i nie wi▒┐e siΩ z du┐ymi kosztami.

Cele przegl▒d≤w wynagrodze±

Przegl▒dy wynagrodze± to powszechnie stosowana na ╢wiecie forma zbierania informacji o tym jak kszta│tuj▒ siΩ p│ace na rynku. DziΩki wynikom takich bada± firmy wiedz▒ jak siΩ p│aci na okre╢lonych stanowiskach na wybranym rynku oraz jakie s▒ tendencje w zakresie wynagrodze± np. jakie s▒ relacje pomiΩdzy p│ac▒ podstawow▒ a wynagrodzeniem zmiennym. Znajomo╢µ rynku wynagrodze± pozwala na tworzenie w firmie konkurencyjnej polityki p│acowej opartej na rzetelnych danych rynkowych.

Udzia│ w takim badaniu pozwala na uzyskanie informacji o wysoko╢ci wynagrodze± na rynku na okre╢lonych stanowiskach oraz na por≤wnanie wynagrodze± we w│asnej firmie ze stawkami w podobnych firmach. Jest to wa┐ne narzΩdzie pomagaj▒ce przyci▒gn▒µ, utrzymaµ i motywowaµ swoich pracownik≤w. Stanowi podstawΩ tworzenia systemu wynagrodze± w firmie i dostosowania system≤w wynagrodze± w firmie do poziom≤w rynkowych.

Uczestnicy bada±

Ide▒ przegl▒d≤w p│acowych jest dzielenie siΩ informacj▒ o wynagrodzeniu na podobnych stanowiskach w por≤wnywalnych firmach. Do konkretnych bada± zapraszane s▒ wiΩc firmy wybrane wg okre╢lonego klucza. Kryterium doboru uczestnik≤w badania mo┐e byµ:

• region geograficzny (np. ca│a Polska, region po│udniowy),
• sektor gospodarki (np. dobra szybkozbywalne, banki),
• forma w│asno╢ci firmy (np. firmy z kapita│em zagranicznym lub polskim),
• wielko╢µ firmy (np. firmy zatrudniaj▒ce powy┐ej 100 os≤b o obrotach przekraczaj▒cych 50 mln PLN).

Rynek do por≤wnania wynagrodze± dla danej firmy to przedsiΩbiorstwa, do kt≤rych pracownicy z tej firmy mog▒ odej╢µ oraz te, z kt≤rych mo┐e ona pozyskaµ nowych pracownik≤w. W praktyce miΩdzynarodowe firmy z kapita│em zagranicznym chc▒ por≤wnywaµ wynagrodzenia z innymi miΩdzynarodowymi firmami, a nie z lokalnymi firmami z kapita│em polskim. Firmy o obrotach powy┐ej 500 mln PLN nie s▒ zainteresowane tym jak p│ac▒ firmy bardzo ma│e o obrotach poni┐ej 10 mln PLN. Z tego wzglΩdu bardzo wa┐ne jest to do kogo skierowane jest okre╢lone badanie czyli jakie firmy s▒ zaproszone do udzia│u. Przeprowadzaj▒c og≤lnobran┐owe badanie dla firm z ca│ej polski powinno siΩ oddzieliµ firmy miΩdzynarodowe z kapita│em zagranicznym od firm z kapita│em polskim. Polityka wynagradzania i poziomy wynagrodze± w tych dw≤ch grupach firm bardzo siΩ r≤┐ni▒ - mieszanie wiΩc ze sob▒ tak r≤┐nych informacji obni┐a u┐yteczno╢µ danych. NajczΩ╢ciej do bada± zapraszane s▒ tylko du┐e firmy - pomija siΩ z konieczno╢ci du┐a liczbΩ ma│ych firm.

Og≤lnie mo┐na powiedzieµ, ┐e stanowiska zwi▒zane z dzia│ami wspieraj▒cymi (finanse, administracja, dzia│ personalny i informatyczny) mog▒ byµ por≤wnywane bez podzia│≤w bran┐owych, z wykorzystaniem raportu og≤lnobran┐owego. Stanowiska specyficzne dla danej bran┐y (np. kierownicy dzia│≤w w hipermarketach) powinny byµ por≤wnywane z firmami z danej bran┐y. Raporty regionalne s▒ szczeg≤lnie u┐yteczne dla por≤wnania wynagrodze± na stanowiskach ni┐szych (operator maszyny). Rynek pracy dla tego typu stanowisk to najczΩ╢ciej rynek lokalny. Stanowiska dyrektorskie i mened┐erskie z kolei, to grupy, dla kt≤rych rynkiem pracy jest najczΩ╢ciej obszar ca│ego kraju.

Im wiΩksza liczba uczestnik≤w badania tym bardziej rzetelne dane statystyczne obliczone na tej podstawie. Z drugiej strony im mniejsza i bardziej selektywnie dobrana pr≤ba uczestnik≤w tym bardziej dane pokazuj▒ poziom wynagrodze± na precyzyjnie wybranym rynku. Trzeba pamiΩtaµ, ┐e trudno jest uzyskaµ dane z dok│adnie zdefiniowanej pr≤by firm. Dotyczy to zar≤wno danych dla okre╢lonych region≤w jak i bran┐. Powodem tego jest to, ┐e polski rynek jest du┐o mniej rozwiniΩty pod tym wzglΩdem ni┐ na przyk│ad rynek ameryka±ski. I to zar≤wno je╢li chodzi o ilo╢µ firm doradczych prowadz▒cych takie badania jak i ilo╢µ firm bior▒cych udzia│ w badaniach.

DostΩp do wynik≤w danego badania najczΩ╢ciej maj▒ tylko uczestnicy przegl▒du czyli firmy, kt≤re przekaza│y swoje dane o wynagrodzeniach. WiΩkszo╢µ du┐ych miΩdzynarodowych firm bierze dzia│ w dw≤ch lub trzech przegl▒dach wynagrodze±. NajczΩ╢ciej korzystaj▒ one z raportu og≤lobran┐owego oraz raport≤w bran┐owych i regionalnych.

Strona 1 Strona 2