W tym dziale znajdziesz chronologicznie pouk│adane opisy wydarze±, kt≤re mia│y miejsce w polskim lotnictwie do roku 1949.
KONSTRUKCJE
INNE TEKSTY
KALENDARIUM
GALERIA
KS. GOªCI
LINKI
O AUTORACH
Gú╙WNA
CzΩ╢µ opis≤w zdarze± tu zamieszczonych zaczerpniΩta jest z dodatku do magazynu Skrzydlata Polska pt. Skrzydlaty Wiek. Opracowa│ go JERZY R. KONIECZNY.
© 1998-2000 Puchalski & Grzybowski.
Czes│aw Ta±ski zbudowa│ sw≤j szybowiec zaopatrzony w nieruchome skrzyd│a, zwr≤cone nieco ku g≤rze. Ich powierzchnia no╢na wynosi│a 7 metr≤w kwadratowych, a ciΩ┐ar ca│ej lotni (bo tak Ta±ski nazwa│ swoj▒ konstrukcjΩ) to 18 kilogram≤w.
 |
Jerzy »u│awski opublikowa│ pierwsz▒ w Polsce powie╢µ o tematyce astronautycznej "Na srebrnym globie".
Czes│aw Ta±ski rozpoczyna budowΩ oryginalnego ╢mig│owca o dw≤ch przeciwbie┐nych wirnikach. Niestety nie staµ go by│o na odpowiedni silnik benzynowy i nie m≤g│ on wcieliµ w czyn swoich zamierze±.
W Warszawie odby│y siΩ pierwsze pokazy samolotu Farman-Voisin, pilotowa│ go francuski lotnik Georg Legagneux.
6.11
We Lwowie powsta│ Zwi▒zek Awiatyczny S│uchacz≤w Politechniki.
???
Czes│aw Ta±ski buduje wraz z Cywi±skim i Zbiera±skim pierwszy polski samolot, kt≤ry z powod≤w finansowych wzbija siΩ w powietrze dopiero w roku 1911.
 |
Podczas mityngu samolotowego w Wiener Neustadt Rudolf Warcha│owski pobi│ ╢wiatowy rekord d│ugotrwa│o╢ci lotu na samolocie Farman. Jego wyniki to 15 min bez pasa┐era i 5 min z pasa┐erem.
17.06
Oficjalne otwarcie Warszawskiego Towarzystwa Lotniczego Awiata. Jego g│≤wne zas│ugi to wybudowanie pierwszego w Polsce lotniska, fabryki samolot≤w, a tak┐e za│o┐enie pierwszej (w Polsce) szko│y pilot≤w.
1.07
Bronis│aw Matyjewicz-Maciejewicz otrzyma│ jako pierwszy Polak dyplom pilota (nr 152).
20.08
Kolejny dyplom pilota otrzyma│ Grzegorz Piotrowski (nr 195), po czym pobi│ on ╢wiatowy rekord d│ugo╢ci lotu z pasa┐erem, przebywaj▒c 39 kilometr≤w z Petersburga do Kronsztadu.
Zygmunt Dekler za│o┐y│ pismo "Lotnik i Automobilista".
 |
30.10
Rudolf Warcha│owski zdyby│ kolejny ╢wiatowy rekord d│ugotrwa│o╢ci lotu, tym razem z trzema pasa┐erami. Jego wynik to 46 min i 46 sek.
Jan Nag≤rski wykona│ pierwszy lot nad Arktyk▒ pilotuj▒c samolot Maurice-Farman.
W Tymczasowej Radzie Stanu z│o┐ono do legalizacji statut polskiego Towarzystwa »eglugi Napowietrznej.
Towarzystwo »eglugi Napowietrznej stworzy│o w Warszawie pierwsze kursy lotnicze.
W I Korpusie Wojska Polskiego w Bobrujsku powsta│ oddzia│ lotniczy.
15.10
Na Kubaniu, w dywizji gen. »eligowskiego powsta│ Polski Oddzia│ Awiacyjny.
5.11
Pierwszy lot bojowy polskiego samolotu odby│ siΩ nad Lwowem, lecieli nim por. pil. Stefan Bastyr (1890-1920) wraz z por. obs. Januszem de Beaurainem.
22.12
W Warszawie utworzono Dow≤dztwo Wojsk Lotniczych.
We Francji utworzono oddzia│y Wojska Polskiego.
30.10
W Poznaniu powsta│ Aeroklub Polski.
Otwarcie pierwszej w Polsce regularnej komunikacji lotniczej pasa┐ersko-pocztowo-towarowej na trasie Warszawa-Gda±sk.
9-10.09
Pierwsze polskie samolotowe zawody (Lot okrΩ┐ny dooko│a Polski) odby│y siΩ w Warszawie. Dystans lotu wynosi│ 1250 km.
W Warszawie powsta│a Liga Obrony Powietrznej Pa±stwa.
28.08-13.09
W Bia│ce ko│o Zakopanego odby│y siΩ pierwsze w Polsce zawody szybowcowe - I Konkurs P│atowc≤w Bezsilnikowych.
Rajd ªr≤dziemnomorski Ludomi│a Rayskiego z Leonardem Kubiakiem na samolocie Breguet XIX B2. Trasa to Pary┐-Madryt-Casablanca-Tunis-Ateny-Konstantynopol-Warszawa, a dystans wynosi│ 8000 km.
Boles│aw Orli±ski wraz z mechanikiem Loenardem Kubiakiem przelecia│ z Warszawy do Tokio i z powrotem na samolocie Breguet XIX B2. Dystans wynosi│ 20 150 km, a czas podr≤┐y to 25 dni.
Zobacz tak┐e: opowiadanie.
  |
???
W Warszawie za│o┐ono Instytut Aerodynamiczny, w kt≤rym pracowa│ s│awny uczony prof. Czes│aw Witoszy±ski.
W Warszawie powsta│ Aeroklub Akademicki, przekszta│cony p≤╝niej w Aeroklub Warszawski.
15.12
W Warszawie na Zamku Kr≤lewskim wznowiono dzia│alno╢µ Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej.
Powstanie Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.
3.07
Idzikowski z Kubal▒ podejmuj▒ siedemnast▒ (na ╢wiecie) pr≤bΩ pokonania Atlantyku. Wystartowali z paryskiego lotniska, lecz defekt silnika zmusi│ ich do wodowania nieopodal brzeg≤w portugalskich, gdzie uratowa│ ich parowiec "Samos".
 |
Polskie Linie Lotnicze LOT rozpoczΩ│y dzia│alno╢µ w Warszawie.
13.07
Idzikowski z Kubal▒ podejmuj▒ kolejn▒ pr≤bΩ pokonania Atlantyku, lecz po 18 godzinach lotu nast▒pi│ kolejny defekt silnika i Idzikowski zgin▒│ podczas pr≤by l▒dowania na wysepce Graziosa w archipelagu Azor≤w.
|
16.10
Franciszek »wirko z Atonim Kocjanem ustanowi│ pierwszy polski rekord ╢wiata wysoko╢ci lotu na samolocie RWD-2. Wzbili siΩ na 4004 m.
Pod redakcj▒ Jerzego Osi±skiego ukaza│ siΩ w Warszawie pierwszy numer miesiΩcznika "Skrzydlata Polska".
17.11
In┐. Jerzy Rudlicki opatentowa│ usterzenie w uk│adzie V, stosowane p≤╝niej w licznych konstrukcjach samolot≤w i szybowc≤w.
22.12
Na miΩdzynarodowym Salonie Lotniczym w Pary┐u Boles│aw Orli±ski zaprezentowa│ prototyp polskiego samolotu my╢liwskiego PZL P-6, kt≤ry uznany zosta│ za najlepszy ≤wczesny samolot my╢liwski.
|
Stanis│aw Skar┐y±ski wraz z Andrzejem Markiewiczem wykonali samolotem PZL ú-2 lot dooko│a Afryki o d│ugo╢ci 26000 km.
29.08-7.09
Boles│aw Orli±ski na swoim PZL P-6 da│ pokaz brawurowej akrobacji na pokazach lotniczych American National Air Races w Cleveland (USA).
|
10
In┐. W│adys│aw Bernadzikiewicz, in┐. Jan Oderfeld i in┐. J. Sachs rozpoczΩli pracΩ nad portotypem turbinowego silnika odrzutowego.
Jerzy Drzewiecki z Jerzym WΩdrychowskim ustanowi│ na samolocie rekord ╢wiata prΩdko╢ci lotu dla samolot≤w turystycznych II kategorii z wynikiem 178,748 km/h.
28.08
Franciszek »wirko i Stanis│aw Wigura zwyciΩ┐yli w 3 miΩdzynarodowych zawodach samolot≤w sportowych Challenge, kt≤re odby│y siΩ w Berlinie.
Zobacz tak┐e: tekst historyczny.
  |
11.09
Pod Cieszynem, w Cierlicku G≤rnym ponie╢li ╢mierµ - Franciszek »wirko i Stanis│aw Wigura.
04
Stanis│aw Hausner podj▒│ pr≤bΩ przelotu ze Stan≤w Zjednoczonych do Polski. Nad Atlantykiem nast▒pi│a katastrofa i przez 8 dni dryfowa│ na oceanie. Hausner powt≤rzy│ pr≤bΩ i tym razem poni≤s│ ╢mierµ.
30.09
Jerzy Drzewiecki wraz z Antonim Kocjanem pobi│ rekord ╢wiata wysoko╢ci lotu. Wzbili siΩ na 6023 m.
2-24.10
Stanis│aw Karpi±ski z mechanikiem Wiktorem Rogalskim odbyli samolotem Lublin R-Xa bis rajd afryka±sko-azjatycki o d│ugo╢ci 14 390 km.
Stanis│aw Skar┐y±ski przelecia│ nad Po│udniowym Atlantykiem na samolocie RWD-5 bis bij▒c rekord ╢wiata odleg│o╢ci przelotu bez l▒dowania. D│ugo╢µ trasy wynosi│a 3582 km, a pokona│ j▒ w 20 h i 30 min.
Zobacz tak┐e: tekst historyczny.
 |
05
Bajan i Dudzi±ski zwyciΩ┐yli w locie gwia╝dzistym Warszawa-Chark≤w-Leningrad-Lw≤w-Wiede±.
2-4.09
Franciszek Hynek wraz ze Zbigniewem Buczy±skim zwyciΩ┐yli w 21 miΩdzynarodowych zawodach balonowych o Puchar Jamesa Gordona-Bennetta w Chicago.
Boles│aw Orli±ski pobi│ rekord ╢wiata prΩdko╢ci lotu dla samolot≤w my╢liwskich z silnikiem gwiazdowym. Lec▒c samolotem PZL Super P-24 uzyska│ prΩdko╢µ 414 km/h.
 |
29.06
Boles│aw i J≤zef Adamowiczowie przelecieli nad p≤│nocnym Atlantykiem swoim samolotem typu Belanca.
Zobacz tak┐e: opowiadanie.
 |
28.08-16.09
W Warszawie odby│y siΩ 4 miΩdzynarodowe zawody samolot≤w turystycznych Challenge. Pierwsze miejsce zaj▒│ Jerzy Bajan z Gustawem Pokrzywk▒, a drugie przypad│o Stanis│awowi P│oczy±skiemu ze Stanis│awem Zientkiem. Obie ekipy startowa│y na RWD-9.
 |
23.09
R≤wnie┐ w Warszawie odby│y siΩ 4 miΩdzynarodowe zawody balonowe o Puchar Jamesa Gordona-Bennetta. Pierwsze miejsce zaj▒│ na balonie Ko╢ciuszko Franciszek Hynek z W│adys│awem Pomaskim, a drugie Jan Zakrzewski ze Zbigniewem Burzy±skim kt≤rzy lecieli Warszaw▒ II.
  |
23 zawody balonowe o Puchar Jamesa Gordona-Bennetta odby│y siΩ w Warszawie. Pierwsze miejsce zaj▒│ na balonie Polonia II Zbigniew Burzy±ski z W│adys│awem Wysockim, a drugie Antoni Janusz z Ignacym Wawrzczakiem kt≤rzy lecieli Warszaw▒ II.
Zbigniew Burzy±ski lec▒c wraz z dr. Konstantym Jodko-Narkiewiczem balonem Warszawa II ustanowi│ rekord ╢wiata wysoko╢ci lotu uzyskuj▒c wynik 10 858 m.
Wanda Modlibowska ustanowi│a w Bezmiechowej szybowcowy rekord ╢wiata d│ugotrwa│o╢ci lotu z wynikiem 24 h 14 min i 27 sek.
14.08
Podczas przelotu nad biegunem p≤│nocnym zagin▒│ Zygmunt Lewoniewski.
6.11
FAI wyr≤┐ni│o Stanis│awa Skar┐y±skiego medalem Bleriota ze rekord ╢wiata odleg│o╢ci przelotu (lot nad Atlantykiem Po│udniowym 7-8.05.1933).
|
Micha│ Offierski ustanowi│ motoszybowcem B▒k rekord ╢wiata wysoko╢ci lotu uzyskuj▒c wynik 4595 m.
23.02
Micha│ Offierski pobi│ rekord d│ugotrwa│o╢ci lotu na B▒ku z wynikiem 5 h 24 min i 19 sek.
18.05
Tadeusz G≤ra przelecia│ szybowcem PWS-101 odleg│o╢µ 577,8 km, za co FAI nagrodzi│a go 7.01.1939 Medalem Lilienthala.
11.09
Na 26 miΩdzynarodowych zawodach balonowych o Puchar Jamesa Gordona-Bennetta zwyciΩ┐yli Antoni Janusz i Franciszek Janik, kt≤rzy startowali na balonie LOPP.
Pocz▒tek II wojny ╢wiatowej i napad Niemc≤w hitlerowskich na PolskΩ. Strona niemiecka posiada│a 1580 samolot≤w bojowych, a polska tylko 394, z czego w kampanii wrze╢niowej Luftwaffe straci│a 325 samolot≤w zestrzelonych i 279 uszkodzonych.
Zobacz tak┐e: opowiadanie.
Udzia│ Polak≤w s│u┐▒cych w RAF'ie (szczeg≤lnie w Dywizjonach 302 i 303) w Bitwie o AngliΩ.
W Warszawie odby│y siΩ pierwsze konspiracyjne zawody modeli szybowc≤w (nastΩpne odby│y siΩ jesieni▒).
09
Powsta│o Warszawskie Ko│o Lotnicze, kt≤rego prezesem by│ Andrzej Trzci±ski, a organizowa│o ono zawody, prowadzi│o modelarniΩ i pod redakcj▒ Marii Kann wydawa│o czasopismo "Wzlot".
Utworzono os│awiony Cyrk Skalskiego, sk│adaj▒cy siΩ z 16 polskich pilot≤w, kt≤rymi dowodzi│ Stanis│aw Skalski. Walczyli oni nad Afryk▒ P≤│nocn▒, zestrzeliwuj▒c w ci▒gu trzech miesiΩcy 25 samolot≤w niemieckich i w│oskich przy stracie 1 pilota, kt≤ry dosta│ siΩ do niewoli. Cz│onkowie Cyrku Skalskiego latali na Spitfire'ach Mk.V, a potem na nowszej wersji Mk.IX.
W ramach akcji Most II, brytyjska Dakota l▒dowa│a pod Tarnowem zabieraj▒c zdobyte przez wywiad Armii Krajowej w Polsce plany pocisku V-1.
25-26.07
W ramach akcji Most III inna Dakota zabra│a czΩ╢ci rakiety V-2, oraz raporty wywiadu Armii Krajowej dotycz▒ce niemieckiej broni odwetowej.
4.08
Loty z pomoc▒ dla Powstania Warszawskiego wykonywa│a z Brindisi we W│oszech 1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia (dawniej 308 Dywizjon).
W Warszawie ukonstytuowa│y siΩ w│adze nowej organizacji spo│ecznej Ligi Lotniczej, nastΩpczyni przedwojennej LOPP.
Irena Kemp≤wna ustanowi│a pierwszy kobiecy rekord ╢wiata prΩdko╢ci lotu po trasie tr≤jk▒ta 100 km z wynikiem 50 km/h. Startowa│a na szybowisku »ar na szybowcu SΩp.
2-9.09
Na wniosek delegacji Aeroklubu RP w 42 konferencji MiΩdzynarodowej Federacji Lotniczej (FAI) wprowadzono najwy┐sze odznaczenie szybowcowe - z│ot▒ odznakΩ z trzema diamentami.