[���������� �. �. ���������� �������. � �., 1994. � �. 50-57.]

���������     �������     ��������             �������





����� �

����� ��������



I. �������


������������ ������� ����� ������������� ��������� ��, ��� ��� ��������� ������ �������� ������, ������������ ����. �� ��� �� ����� ������ �� �������� ���� �������, � ������� �� ������� ���� ���������� � ������ ���������� ���������, ��� ��������� ��������, ��� �� �� ���� ��� ������ ����� ����� �� �������� ��������� � �����. ������������ �������, ����������� �� �����, ��� ����������, ����� �������� �� ���� ��������� ��������� �� ������� �� ��������� � ����������� �������� � ������������ �������. ����� ���� ����� ��� ������ ����� � ������������ ���������� ���������� ���� ������������ ����������� ���� �������, ��������� ������� ������ ���������, ��������� ����� ������ �������, � ������, ��������, ����������� ������������ ������������ ���������� ����� �������������, ��� ����� ����������� ����� ��������������; �� ����������, ���� � ��� ���� ���������� ����������� �������. ����� �������, � ������� ������ ���� ���� ������� � �������. � �� ������� ����� �� ����������� ������, �� �������� � ���� ���������, � ��� ��������� ������, ������� ����� ����� �� ���� �������, ��� ���������� �������� �������������, �� ������������ �� ���������������, �� �����. ��� ������������� ���� ���� �� ��������� ������� ��������� ���������, � ������ ������ �������� ������ ���������� � ������� ����.

� ���������, ����������� ������ ������������� �������� ������, ��� ��� �������� � �������� ������, ����� �� ����, ������ ��� �� ���� ������ � ���� ���� �� ������������� ������, � ������ ������� ������������ ����� �����������.

������������� � ����������� ������ ����������� ����� ���������: � ������, ����������� ����������� ���������, � � ����� ����������� �������������, ��� ����������� ������� � ������� ������������ �������������, �� ���� ����� � ����������� ������������ � �������� �����.

�������� �������� ��������� ����� ���� ��������� �� ��������� � ������� � ���������� � ����� � ������������ ����. /51/

�������� ������ � ������� ��������, �������������� � ����� �������. ��������� �� ������ ������� �� ����� ��������� � ������. ��������� ������� ��������� ������ ������ �������� ������ ����� �� ������ � ���������, �� � � ������ �������. ������� ����� ��������: ��� ����������� � ��������������� � ����������, ������ ���������� �������� ������ ������������� �������������. � ���������� �� �������� ��������� �������� ������ ��������� �����, ���������� ���������, � ����� ������� ���� ��������� ������������ ����������, ����������� ����������� �������. �������� ��� ���������� ������������� ������������� � �������� ���������, ������� ������ �� ������ ��������� ������� � ������ ���� �������������� ��� ��������� ������� ��������� ������� � �����������. ��� ��� ������� ���� ������� ������������ ����������:


� � ���, ���, � ��������,

�������, �������, �����! ��� ��� ��

����� ���������.

����� ���� � ����� ������,

� ����� ������, ������� ������:

���� �������, � ��� �������,

� ��� �������, � ��� ������,

� ��� ������, �� ��� �������.

dz������ � �� ����� ������,

����� ������, ���������� ����!

����� ������� �� ������ ���,

�� ������ ���, �� ���������;

����� ��� ��� ����� ������,

����� ������, ��� �������,

��� ������� ���� ������,

���� ������ � ���������!

�������� �� �� ������ ������!

����� ���� �� �� �������,

�� �� ������� � �� ���������.

�������� �� �� ������ ������!

����� ���� �� �� �������,

�� �� ������� � �� ���������.

�������� �� ����� ��������!

����� ���� �� ��������,

�� �������� � ���������.

� ���������, � ������������!

(�����., ����. �����., �����. �����.) *



* �� �������� ���������� ��������� ��������� �����. � ���.



������ ������ ������ �� ����� ������ ��� �����, ������ ������� ������ � �������� ������������, ����� ����� � �������� ������ � ���� ���������, ������������ � ������������ �����. ��� ���, ��������, ������ ������������ ������ � ������ � �������: /52/

��� ��� ��� ������, �����, ������, ������, �������, ����� � ��� ����� ���������� ��������. ������ ����� � ��� �� ������, �� ��� ������ ������, �������� ����. ����� ����� �� ������� ������, � ������ �� ���� ������ �����: ��� ��, �� �����, ������� ������, ������ ���� ���� � ���, ������� ��� � ����� ��� ���������, �� ��� ���� ���� � ��� �� ��� �����. � ����� �� �� ������ � �� ���� � ��������� ����� ����� �������: �� ��� �� ��, ������, ����� �� ��� �� �� � �������, �� ������ ���; �� ��������� ������ ���; � ��� ����� �� ���� ���, � ��� � ������-���������, � ������� ��� ������ ���������, � ����� ������ � ����� �������. �� ����� � � ����-����, �� ��� ��������� �, � �� �� ������� ����, ��������� ��������. �� ����� ����� ���������, �� ������� ��������� ����������, � �� ����������, ��� �����������. �� �������� �� ������, ��� ��� � ���� �� ���� �� ����� ������ ��������, ����� ���� ������, ����� �������. ���� ����� � ��� ���������, ���� ������ ������ ���� �������� � ������� �������: ��������, �������, ���� ���������� ��! ������ ���� � ��� � �����⳺ ���!� � �������� �������-��� ������� ���� � ������ �� ����� ������ ������, �� ������, �� ���� ����. � �������� ������ � ���� ��������, ����� ���� � ��� �������� � ������� ������ � ��� ��������, �������� ���� � �������� ���, � ������� ��������� � ���� �� ����. � � ������ ����� � ���� ������ �� ����� ����� �� ����� �����, � ��������� ������ ������ ������� �� ���� �����⳿, �������� �����, �� ������ ����� ������, � �� ����� ������, � ������ ������! ����� ����� � ������� ������, � ����� �� ���� ������ �������: �������, �� ����� , ������ ������, ���� ����� � ���� ��� ������, �� ����� �� ����� ��� ���� ��� ���. ���, ����� ������, ������ ���������, � ���� ������ ��������� ��� ���; ����� ��� ������ ���������, ���� �� ������� ���������; �� �� �������� � �������� ���, � ������� ��������� � ���� �� ����, � �, �����, ����� � ��������� ����. �� �� �� ��, ����� ������, �� �������, ������ ��� � ��� �������, ���� �� � ��� ���������, ��������� ����� �������. � ��� ���, �����, ���� � ������ ����. ������� � ��, �����, �� ���� ���� ����� ������� � ���������, � ������ ���������� �����������! � �� �� ������� ���� ��� �� ��� ��� �� ������� ��, �� � ��� �� �� ��� ����� ���� �����: ����� �� ���� ���� ����������, �� ������� ��������� ����������� ���. ���� ���� ������ ����� ��������: ��� ������� � ����� ����� �������: ����� ���� ����������� � ����� ������; ����� ���� ������ ������ ������� � ���� �������� ����� ��������; ����� ������ ����� ����������, �� ���� �� �������, �� � �������, � ���� ��� ������ ��������, ���� �����, �� �������. �����, ��� ���, ����, � ���. ϳ��� ��� ������������ ��� � ��������� ���.

��������� � ����������� ������ ������ ��������� ����� ��������� ����������� ������, �� ������� ��������� �����, ��� �������� ������ ��������� ������, �� ������� �������, � �� ������ ����� ��������� ����� �������� ������. ���, ����., ��� ���� ������ � ������� �������:


� ������ � ������ ����

���� ���������:

�� ���� ���� �����,

����� ������ ������!

�� �� ����� �������:

����� ������ ������!

����� ������ ������,

�� �� ��� ���� ������.

�� �� ���� �������,

� �������� ����� ����:

��� ���� �����, ������ ����,

�� � ���� ������ ����?� /53/

������� ����: ������ ����,

���� ��� ������ ����.

��� ���� �����������,

�� � ����� ���������;

������ ������, ���������,

� ��� ������� ��������.

��� ���� ���� � ����,

�� �� �� ��� � ������.

������ ������ � ���� ����;

������: ������ ����, ����.

������� ��� � ��� ��,

���� �������� ����,

��������, ��� ���:

���� �� ��� ���� ������!�

���� ������� �� ������,

�� ����� �����-����������:

���볿 ��� ��������,

�� �������⳺ ��������;

���������� ���� ��� �� �����,

��������� ��� ��� ������!

������ ����� � ����������� ���;

������������, ����, � � ��� �� ���!�


� �������� ������� ��������� ����������� ����� ������� ����������� ���������:


�-�� ������ ����, �-�� ������

�������� ��� ��� ������� ����.

������ ��, ������ ��!

��� ����� ����!

�� ��������,

� ���� ��������

������ ��!

� �� ��� ������� ��� ����� �����;

�� ���� ������� �� ���������� (���������),

�� ����������, ���� ��������...

�� ���� ���� � ����� �� ����.

�� � ��� �����, �� �� ������� ���, �

�� �� ������� ��� �� ������� �����...


����� �����, ��������, ������ ����� ��������� 31, ������ ������������� ����������� ��������. � ������ �������� ����� ��������� ������, �� �������� ����������� �������� �� ��-������.

������ ����� � �������� ����������� ������ ���� ������� ������������� ���������� � ������ �����. ��������� ���� ������������ ����������� ���������� � �������������� �������. � ����� �������� ��������������, ��� ����� ������ ������ � ������ ������������� ���� ��������� �� ������ ������� ����; � �������� ���������� ���� �������, ��� ��� ����� ������ ����� � ��������� �����������, ���-/54/���� �������. ��������-��, ������ �������!� � ������� ���� ���������:


������ �� ��� ���� � ������,

���� � ������, � ������� ����:

������ �� ��, �� � ���� ����,

���� �� �� ���� � ���������� ���...


� ����� ����, ������ ��� �������� ������ ���� �� ����, ��� ������� ����� � ������, � ������� ����, �� �������, ��� �������� ���� ���� �������. ���� ����� ��� ����������? � ���������� � ����. � �� ��� �� ��� ���� ����?� � ����, � �������� �����, � ����� ���,


���� � �� ���� � ���������� ���,

� ����� ��� � ���������� �����.


����� ����� �����. ����� �� ����� ��� ������:


���� � �� ����: ���� �� �� ����,

� ����� ��� ���������� �����.

(�����., ����. �����.)


������� �� ����� ��������� � ������ ������ � �� ������� ����� ��������������� ������� � ������ �� ������ � ������ � �������, ������� �� ������� ����. ��� �������� �� ������ ��� �������� ���������� �����, �� ���, ��� �������, ����������-����������� ����, ������������ � ������ ����������� ����������� � ���������� � �����������. ����������� �� ������ ��� ������ �� ��� � ���������� � ���� � ������������ � ��������, ���, ����., ������������ ����� ��������� 32, ��������� �������: ��� � ���� ������� � ����., ��� ��������� � ������, ��� ����., ��������� �����:


�� ������ � ��� �� �� ���, �� ������!

�� ���� ������, �� ���� ������:

��� ������, �� ��� �����!

�� ��� � ���, ��� � ��������,

��� ���� ������, ��� ������� �������.

� ���� ����� � ���� �����.

�������� ������, � ������� ���� �����.

�������� ��� ������, ��� ������ ������:

��������� ����� ����� ������ ���,

� ������ ����� ���� �����.

�� �������� ���� �����������,

� ��� �����, ������ �����;

� ����� ���� ����������,

� ����� �����, ������ �������,

���� � ������ �������:

���������� ��� � ��� ������,

�� ��� �����-���� �� ��� ��������,

�� ������ ���� �� �������.


������ � �������� ���������� ������ ����������� ������� ����� � ������ ��� ����: /55/


�� ������, ����, ���� �� ����!

� ������, ����, ��� �� �������,

I �� ������� � �� ���� ����,

��������� ij�� ����������,

� �� ��� ���� �������� ���!

��� ���� ����, ��� ���� � ���,

�������� ���� ���� ����.


������ � ���������� �������� �������� ������, ������ �� ��������� � ����� �������������, ������� ���������� ����� �� �������� ����� � ��������� � ������������ �����. ���, ����., � ����� ���� ��������������, ��� ���� ������, ����� ������������, ������ ������� � ������� ��������� �����������, ������ �� ���� � ������ � ��������. �������, �� �������� ��������� �� ����� � ��������� �������. �� ������ ������� ����� �� �������� ���: �� ��� ����� � ������ ����� � ����� ����� ������� ���������� � ��� �����. ������ ������� ���������� 33 �������� � ����������. ����� ������ � �����, � �� ��� � ���� ����. ����� ��������:


� ��� ��� ��������,

� ������ �� ������;

���� �����, ��� ���,

ͳ ������, ��� ���.


������� �����, �������, � ������ ��� ���������� � ��������. ������ ��� ��������� �������, ����� ���������� �������� � �������� ������������, �� ������� ��� ��� �� ���� ���������� �������� � �������, � ��� ����� �������� ����������: ����� ������, �� � ����� ���� ������ ���: ������ �� �������, ���������...�. ����� ��������:


�� ���� � �����-���,

ͳ ������, ��� ���,

ͳ ��������� ���������,

���� ��������� ������.


���� ��� ������������ ����, � ������� ������������ ��������� ����� � ���������, �������, ��������, ������ � �. �.; �� ��� �� �������� � ����� �����.

������������ ���������� ������������� � ������ ������������� �������� ������, �� ��� ������� ���������� ����� ���������� ������� ����, ����������� �������� �������� ��������. ��� ���� ���� ����������� ����������� ���� ������. ���� ��� �������� � ������� ����������������: �� �� ���� �������� �� ���������, ��������� ����������� �� ��� �� ���. ������� �����, ��� �� �����, ��� � ��� ���������, ���� ���. �³� ���, �� ������; ��� �� ���, � �� ��, ������, � ��� ���������, ����� �������� ��� �������� ������, ����� � ������ ������ �� ����� ��������. ����� ������� �������� �� ����������� �����-��������, ����� �� ��������� ����� ������� ����� �������� � ������������� ������� ������: /56/

ҳ���� ��� ������ ����, �� �� �����-�����,

�� �� ��������� ����� ������ �������.


� ������ ������ ������-�������� � ����� �� ��������� ��������� ���� ����:


����, ����, ���� ����,

�� ������� ��� ����!


������� �����, ��� ��� �������� ������ � ������ �������: ��� ��� �� �����, � ������� ���������, � �� ��� �� ������ ���� ���, �� ������ �� �������. ����� ���� ���������� ����: � ��������� ��� ������ �������, ���� ��� ���������� �����: ��� ��� �����, �� �� �������; ��� ��������, ��� � ���������, ������ ��� ����� ��� ���������, ���� �� ��������. ������ ��������� �� ��������� ������� ���� ��������� ������ �����: ��� ��, � ��������� � ����� ����, � ���� ��� ������� ������ ������: ����-��� ��������? �� ��, �� �� ����� �� ���� ��������, ����-������ ��������, ������� ����� ����� ���������� ��������, � ��� � ��� � ������� �� ����� ���������. � ������ ��������� ������� ���������� ��������� ������� � �������� ������ �����. ��� ���� �� ����������: ����� ������� �����, ��� ����� �����, ��� �� ������; ����������� ����� ��� ��� ������ � �� ������� �������� ������, ���� ��� ������ � ����: ����� �� �������, �� ��������, � ��� ��� �� ᒺ�. ���� ������ �������, ���� ������ ��� ���������� � ����. �������, �� �������; ������, ��������: �������, �����. ������� �� ���������� ������ ��������� ����� � � ���� ����������, ��� �� � ����, �������������:


�� ��, ����, ���� ����, �� � ���������?

�� � � ���� �����, �� � ���������?

�� �� ���� ��������, �� � ��������?

(���. �� ��., ���. 336)


�������� �� ������� ������, ������ ������� ������... �� ����� ����... ���, �����, ������ ����; � � �������� ���� ��� ����� ��������� ����� � ������� ��� ����, ���� �� ������ ���� ��������� ������ �� ��� ����, � ����� ��� ���������� � ���� � �������� �� ����������:


�� ��������, ������ ����, ����� ��� ����:

��� � ����� �� ������, �� ���� �����!

(���. �� ��., ��� 338)


����� �� ����������� ������ ���� ����; �� �������: ����� �����������! ������ ������! � ���������� ��, � �� ����� ���� ����, �� ������ ������ ����, ��� � ���� ��� ������� ����� ���������!� ���� ���������� ��� �������� ���� � ���������� ������: ����� ���� ��� �����; �� ��� � ��������� � ��������� ����������: �� ���� ���������, ��� ������, /57/ �� ������� ��������: �� ����, ��� ���������; �� �� ������� �� ��������; �� �� ���������� ���������: ���� � ���� �������, ���� ��� �ົ; ������� ���� ���� �� ���������: ����� ��� ������, ��� ��� ��������. �� ������ ������ ������� �������� ���� � �������: ���� ����, ���� ���� �������, �� �� ����, � �� ������ � ������ � ���. � ���� ���� ���� � �����, �� ���� � ��� ������������. ������ ������� �������� �� ���������� �������� � ����; ����, ���������� ���� ��������� �� ������ ���� ��� ��������� ������ ���������:


�� ������, ����, ���� �� ����,

� ������, ����, ��� �� �������!









�� ������������ �������� ������� �������� ������

����� I. ����� ��������. �������.

����� II. ����� ��������. �������. ������� ������� ���������.

����� III. ������������ ����� �������� ������. ����������� ������������ �������� ������.

����� IV. ������������ ����� �������� ������. ������������� ������������ �������� ������.

����� V. ������������ ����� �������� ������. ������������ ����� ���������.

����� VI. ������������ ����� �������� ������. �� ������������ ����� �����������.










���������     �������     ��������             �������


����������� ������� � c������ ua_kobzar:

�. �����-�����������, 1840 �.:   ����, � �����, �� � ����� �������� � �� � ���� ������� �� ���� ����, �� ���� ���� � ����, �� ������� ����, ����� �����������. ���� ���� �� ������ �������� � �� ���� �� ���� �������� � ��������. � �������� �� ������, �� ��� � ����� ������, ��������� ���� ���������� ��������� � ���� �����, ��� ��������. . . . )



���� ������� ������� ������ �� �i� ����i��i, ���i�i�� �� ������ �� ��������� Ctrl+Enter.