Zio│a w cukrzycy

apisano ju┐ o niej nie tylko niezliczon╣ ilo£µ artyku│≤w, opas│ych ksi╣┐ek, ale i encyklopediΩ przeznaczon╣ dla tych, kt≤rych dotknΩ│a ta choroba. Z pewn╣ nie£mia│o£ci╣ wracam wiΩc na to pole, ju┐ wcze£niej zagospodarowane i uprawione, do│╣czaj╣c kilka refleksji, zw│aszcza z my£l╣ o tych, kt≤rzy maj╣ w swoim otoczeniu osoby chore na cukrzycΩ tzw. diabetyk≤w.

Zio│olecznictwo, odpowiednia dieta i unormowany tryb ┐ycia s╣ bardzo pomocne w leczeniu.

Cukrzyca to choroba, w kt≤rej stwierdza siΩ podwy┐szony poziom glukozy (cukru) we krwi. W normalnych warunkach kom≤rki, przy wsp≤│udziale insuliny (hormonu wytwarzanego przez trzustkΩ), pobieraj╣ z krwi glukozΩ i wykorzystuj╣ j╣ jako ƒr≤d│o energii. Je£li znaczna czΩ£µ kom≤rek trzustki wytwarzaj╣cych insulinΩ ulegnie zniszczeniu, organizm nie jest w stanie zu┐yc ca│ej glukozy i w≤wczas jej poziom we krwi staje siΩ zbyt wysoki. Stan taki nazywa siΩ cukrzyc╣ insulinozale┐n╣ lub cukrzyc╣ typu I. Pojawia siΩ ona najczΩ£ciej u os≤b poni┐ej 30 roku ┐ycia.

Inna postaµ tej choroby - nazywana cukrzyc╣ insulinoniezale┐n╣ lub cukrzyc╣ typu II - pojawia siΩ, gdy z jakiego£ powodu insulina przestaje dzia│aµ wydajnie. Ta postaµ wystΩpuje najczΩ£ciej u os≤b powy┐ej 40 roku ┐ycia, z nadwag╣, u kt≤rych w najbli┐szej rodzinie kto£ chorowa│ na tΩ chorobΩ.

Charakterystycznymi objawami s╣: pragnienie, czΩste oddawnie moczu i utrata wagi. Proste badanie krwi lub moczu potwierdzi rozpoznanie.

G│≤wnym celem leczenia chorych na cukrzycΩ I oraz typu II jest obni┐enie poziomu cukru we krwi do stanu prawid│owego. Wa┐ne jest utrzymanie prawid│owej diety z ograniczeniem s│odyczy i t│uszczu oraz stosowanie odpowiedniej gimnastyki. Lekarz pomo┐e wybraµ dietΩ i najodpowiedniejszy zestaw µwicze±. Poza diet╣ i gimnastyk╣, chory na cukrzycΩ typu I musi przyjmowaµ insulinΩ. Niestosowanie siΩ do tych zalece± mo┐e nawet doprowadziµ do smierci.

Chory na cukrzycΩ typu II mo┐e czΩsto utrzymaµ prawid│oy poziom glukozy we krwi wy│╣cznie za pomoc╣ odpowiedniej diety i zmniejszania nadwagi. Je£li siΩ to nie udaje, koniecznie nalezy za┐ywaµ doustnie leki obni┐aj╣ce poziom glukozy albo przyjmowaµ insulinΩ.

Cukrzyca mo┐e byµ te┐ przyczyn╣ wielu powa┐nych chor≤b serca. Powik│ania te pojawiaj╣ siΩ dopiero po wielu latach trwania choroby; lekarze s╣dz╣, ┐e s╣ one nastΩpstwem uszkodznia naczy± krwiono£nych. Dlatego tak wa┐ne jest przeprowadzenie okresowych bada± lekarskich.

Leczenie zio│ami

Spo£r≤d znanych i dostΩpnych zi≤│ szczeg≤lnym dzia│aniem przeciwcukrzycowym odznacza sie ziele rutwicy lekarskiej oraz owocnia fasoli pospolitej. Zio│a te w po│╣czeniu z li£µmi pokrzywy - maj╣cymi dzia│anie moczopΩdne, li£µmi bor≤wki czarnej - odznaczaj╣cymi sie zdolno£ciami obni┐ania poziomu cukru we krwi, li£µmi sza│wi o dzia│aniu rozkurczowym i przeciwzapalnym oraz korzeniem mniszka, wp│ywaj╣cym korzystnie na przemianΩ materii i ┐≤│ciopΩdnie, s╣ polecane w cukrzycy.

MIESZANKA (DIABETOSAN)

   Z dw≤ch │y┐ek dobranych w takiej proporcji zi≤│ sporz╣dza siΩ 1 szklankΩ odwaru. Nale┐y j╣ wypiµ przed ka┐dym posi│kiem.

Poza dzia│aniem przeciwcukrzycowym owe zio│a zapobiegaj╣ czΩstym u chorych na cukrzyce zaka┐eniom dr≤g moczowych i zaparciom stolca.

   2 │y┐ki zi≤│ zalaµ 1/2 wrz╣cej wody i naparzaµ pod przykryciem co najmniej przez 30 min. Piµ 3 razy dziennie po p≤│ szklanki miΩdzy posi│kami. Pierwsz╣ porcjΩ zi≤│ najlepiej wypiµ rano, na czczo.

K╣piele w cukrzycy

Przygotowaµ po 10 dag li£ci pokrzywy, ziela dziurawca, miΩty, czarnej jagody i str╣czyn fasoli. Zalaµ 4 l wody i kr≤tko zagotowaµ. Odstawiµ do naci╣gniΩcia na 15 min. Przecedziµ wywar do wanny. Uzupe│niµ wod╣ o temp. 36 ⁰C. Czas k╣pieli: 15-20 min. co drugi dzie±.

Oto kilka cennych wskaz≤wek potrzebnych w leczeniu cukrzycy wg "Recepty zdrowia" Mariana Wies│awa Wi£niewskiego:

1. spo┐ywaµ bardzo warto£ciowe, ma│o s│odzone konfitury z ┐urawiny b│otnej, kt≤rej owoce maj╣ du┐o witaminy C, pekatyny, glukozΩ, ┐elazo, mangan, fosfori jod.

2. Przyjmowaµ cenny, szwajcarski preparat zio│owy PADMA-28. Dawkowaie: zapobiegawczo 1-3 tabl. 3 razy dziennie na 1/2 godz przed jedzeniem (ssac lub pogryƒµ i popic wod╣); leczniczo 3-6 tabl. dziennie.

3. Stosowaµ preparat BORAGOGLANDYNA-100. Spos≤b u┐ycia podany na opakowaniu.

4. Rozpu£ciµ 2 1/2 MUMIO w 25 │y┐kach przegotowanej ciep│ej wody. Roztw≤r wlaµ do butelki, trzymaµ w ch│odnym miejscu i piµ na czczo 3 │y┐ki dziennie. Po 8 dniach zrobiµ przerwΩ na 10 dni i kuracjΩ powt≤rzyµ jeszcze 2 razy.

5. Diabetycy przez ca│y czas kwitnienia mniszka pospolitego powinni zjadaµ codziennie 10 │odyg. W tym celu zbiera siΩ mniszka wraz z kwiatostanem, dok│adnie myje, a potem odrywa koszyczek i bardzo wolno ┐uje │odygΩ.

6. 1 │y┐eczkΩ korzeni mniszka zalaµ na noc szklank╣ zimnej wody. W nastΩpnym dniu powoli ogrzaµ, przecedziµ i piµ po 1/2 szklanki na p≤│ godziny przed £niadaniem i po £niadaniu.

7. P│ask╣ │y┐eczkΩ jemio│y zalaµ na noc szklank╣ zimnej wody. Rano podgrzaµ, przecedziµ i piµ 2 razy dziennie po 1/2 szklanki (zw│aszcza ciep│e).

8. 1 p│ask╣ │y┐eczkΩ skrzypu polnego zaparzyµ szklank╣ wrz╣tku, trzymaµ pod przykryciem 5 min. Po odcedzeniu piµ 1-2 razy dziennie po szklance.

9. UwzglΩdniµ w jad│ospisie potrawy z dyni i kaszy jaglanej gotowane na mleku, cykorie, czarne jagody, pory, selery, orzechy w│oskie, ziemniaki, melony i gruszki.

10. Piµ 1-2 szklanki swie┐ego soku z gruszek lub kompot.

11. Posypywaµ kanapki drobno posiekan╣ rze┐uch╣.

12. Piµ sok z czarnej porzeczki z przegotowan╣ wod╣.

13. Przyjmowaµ py│ek pszczeli w ilo£ci 32g dziennie w ci╣gu 2 tygodni, co przyczyni siΩ do obni┐enia cukru.

14. Zetrzeµ marchew, wycisn╣µ sok i piµ 1/2 szklanki 2 razy dziennie.

15. Spo┐ywaµ chleb razowy, gruboziarnisty (obni┐a cukier)

16. Je£µ pomidory i piµ sok z nich.

17. za┐ywaµ 2 razy dziennie po 15 kropli propolisowej nalewki.

18. Stosowaµ wyci╣g z mi│orzΩbu pod nazw╣ TINCTURA GINGO BILOBAE.

19. Piµ sok z brzozy (osko│Ω) szczeg≤lnie w maju.

20. 2-3 dni w tygodniu spo┐ywaµ p│atki owsiane w r≤┐nych postaciach.

21. Wycisn╣µ 1/2 szkl. soku z surowych ziemniak≤w, dodaµ sok z cytryny lub marchwi. Piµ 4 razy dziennie po 1/2 szkl.

Leczenie cukrzycy powinno byµ kompleksowe, tak wiΩc nale┐y:

1. Przyjmowaµ leki przepisane przez lekarza.

2. Stosowaµ dietΩ.

3. Prowadziµ samokontrolΩ (pomiar cukru).

4. ZwiΩkszyµ aktywno£µ fizyczn╣.

DIETA

W│a£ciwe od┐ywianie jest jednym z najwa┐niejszych czynnik≤w maj╣cych wp│yw na wyniki leczenia cukrzycy. Wbrew powszechnym pogl╣dom, ┐ywienie w cukrzycy jest podobne do zasad racjonalnego ┐ywienia os≤b zdrowych. Podane poni┐ej zalecenia mo┐e stosowaµ tak┐e Twoja rodzina!

PAMI╩TAJ:

zjadaj 6 posi│k≤w w czasie doby
spo┐ywaj je o sta│ych porach
spo┐ywaj posi│ek oko│o 30 minut po ka┐dym wstrzykniΩciu insuliny
nie ma skutecznego leczenia cukrzycy bez przestrzegania diety.

Dieta cukrzycowa, podobnie jak w ┐ywieniu zdrowego cz│owieka, zawiera wszystkie sk│adniki pokarmowe, a wiΩc: wΩglowodany, bia│ka, t│uszcze, witaminy i sole mineralne.

WΩglowodany - powinny pokrywaµ 55-60% og≤lnego zapotrzebowania energetycznego.
Unikaj: spo┐ywania wΩglowodan≤w prostych (cukr≤w prostych): cukru, miodu, d┐emu, s│odyczy, kt≤re powoduj╣ wzrost poziomu cukru we krwi.
År≤d│em wΩglowodan≤w powinny byµ g│≤wnie:
produkty zbo┐owe
warzywa
owoce

Bia│ko - powinno pokrywaµ 10-15% /wyj╣tkowo 20%/ zapotrzebowania energetycznego, ilo£µ bia│ka w diecie zwiΩksza siΩ u kobiet w ci╣┐y, karmi╣cych oraz u dzieci i m│odzie┐y.
Unikaj wieprzowiny, t│ustego drobiu (gΩsi i kaczki).

T│uszcze - powinny pokrywaµ mniej ni┐ 30% zapotrzebowania energetycznego.
Ogranicz spo┐ycie cholesterolu (mniej ni┐ 300g na dobΩ), a wiΩc: podroby, mas│o, £mietanka kremowa, ┐≤│tko, jaja kurze.

Przygotowuj╣c potrawy, pamiΩtaj:
nie rozgotowuj produkt≤w zbo┐owych i jarzyn "na miΩkko"
gotuj w ma│ej ilo£ci wody lub na parze, piecz w pergaminie, du£ z dodatkiem jak najmniejszej ilo£ci t│uszczu
do dopraiwania potraw u┐ywaj chudego mleka, kefiru, jugurtu
unikaj potraw sma┐onych
ogranicz spo┐ycie soli kuchennej
unikaj s│odkich p│yn≤w (szczeg≤lnie miΩdzy posi│kami)

Je£li chcesz prawid│owo kontrolowaµ swoj╣ cukrzycΩ:
przestrzegaj podstawowych zasad ┐ywienia w cykrzycy
czΩsto kontroluj poziom cukru we krwi i nabieraj w│asnych do£wiadcze±
kontroluj wagΩ raz w tygodniu
w razie w╣tpliwo£ci i problem≤w skontaktuj siΩ z diabetologiem.

KLIMATOTERAPIA
Uzdrowiska polecane dla diabetyk≤w to: Ko│obrzeg, Krynica-Zdr≤j.

CukrzycΩ £wie┐o wykryt╣ i z powik│aniami u dzieci leczy siΩ w Rabce.

CUKRZYCA A STOPY
Kiedy pomy£lisz o tym, jak przez ca│y dzie± potrzebne ci s╣ stopy, z │atwo£ci╣ zrozumiesz, jak wa┐ne jest otoczyµ je specjaln╣ trosk╣. Odpowiednia pielΩgnacja st≤p jest jednym ze sposob≤w zapanowania nad cukrzyc╣.

Codziennie ogl╣daj wierzch, sp≤d stopy i przestrze± miΩdzy palcami. Sprawdƒ, czy nie ma zmian zabarwienia sk≤ry, owrzodze±, otarµ, stwardnienia nask≤rka. Je£li stopy s╣ czerwone, opuchniΩte i gor╣ce, mo┐e to oznaczaµ, ┐e nast╣pi│o zaka┐enie.

Codziennie myj stopy letni╣ wod╣ i │agodnym myd│em. Osuszaj je, a nie wycieraj. MiΩdzy palcami u┐ywaj pudru do st≤p - to zabezpieczy ciΩ przed grzybic╣ i sprawi, ┐e bΩdziesz czu│ siΩ lepiej.

Smaruj wierzch i sp≤d stopy kremem nawil┐aj╣cym lub odpowiedni╣ ma£ci╣ do st≤p polecon╣ przez lekarza. Nie smaruj jednak miΩdzy palcami. Tam musi byµ sucho.

Paznokcie obcinaj r≤wno. Nie pozw≤l, ┐eby uros│y za d│ugie, nie obcinaj ich te┐ za kr≤tko.

No£ bawe│niane albo we│niane skarpetki. Codziennie je zmieniaj. U┐ywaj wygodnego obuwia - szerokie nosy, g│Ωbokie, najlepiej z prawdziwej sk≤ry.

Nie chodƒ nigdy boso, nie zbli┐aj n≤g do grzejnik≤w, nie myj ich w gor╣cej wodzie.

PamiΩtaj o codziennym wykonywaniu µwicze± fizycznych. Spaceruj 1/2-1 godz., pobudza to kr╣┐enie

krwi i poprawia samopoczucie.

NIEDOCUKRZENIE - HIPOGLIKEMIA

O niedocukrzeniu m≤wimy wtedy, gdy stΩ┐enie glukozy we krwi spadnie poni┐ej 60 mg.

NajczΩstsze przyczyny niedocukrzenia:
nadmiar insuliny
b│Ωdy w od┐ywianiu
za du┐y wysi│ek fizyczny
wypicie alkoholu

PostΩpowanie przy objawach niedocukrzenia:

zjedz 3 kostki lub trzu │y┐ki cukru, albo wypij szklankΩ wody, s│odki sok, inny s│odki nap≤j. NastΩpnie po kilku minutach spo┐yj dodatkowy posi│ek zawieraj╣cy wΩglowodany i bia│ko.

- je£li tw≤j stan siΩ nie poprawi po kilku minutach, lub je£li stracisz przytomno£µ, twoje otoczenie powinno wezwaµ Pogotowie Ratunkowe.

OBJAWY NIEDOCUKRZENIA

pocenie siΩ
uczucie g│odu
uczucie s│abo£ci
ko│atanie serca
niepok≤j
zaburzenia widzenia
dr┐enie r╣k
b≤le g│owy

PAMI╩TAJ:

zawsze ustal, co mog│o byµ przyczyn╣ niedocukrzenia
badaj poziom cukru we krwi i moczu
no£ ze sob╣ kostki cukru
no£ ze sob╣ kartΩ indentyfikacyjn╣ (informacjΩ, ┐e jeste£ chory na cukrzycΩ)

STRES A CUKRZYCA   

Zar≤wno podwy┐szony, jak i obni┐ony poziom glukozy we krwi powoduje zmiany w nastroju i nastawieniu do zada± ┐yciowych.
Przy hiperglikemii (podwy┐szony poziom cukru) powsaje uczucie zmΩczenia, depresji, os│abienia, niemocy.
Przy hipoglikemii (obni┐ony poziom cukru) pojwia siΩ nerwowo£µ, pobudliwo£µ, sk│onno£µ do gniewu a przy znacznym spadku glikemii, poni┐ej 40 mg, tak┐e agresywno£µ, nieuzasadniona ruchliwo£µ lub apatia, lΩk a nawet utrata przytomno£ci.
Oczywi£cie, nie wszystkie emocje u osoby z cukrzyc╣ zale┐╣ od poziomu glikemii. Chory mo┐e byµ w depresji albo okazywaµ wybuchowo£µ z innych przyczyn. Istniej╣ dowody wskazuj╣ce, ┐e stres wp│ywa na regulacjΩ metabolizmu w wielu kierunkach. Mo┐e wiΩc zmieniaµ regulacjΩ przemiany glukozy. Z tego powodu osoba poddana dzia│aniu stresu powinna szukaµ pomocy u lekarza, kt≤ry wska┐e, jak sobie z tym radziµ, jak nie dopu£ciµ, aby powodowa│ on zaburzenia w wyr≤wnaniu i kontroli cukrzycy, np. zaleci odpoczynek, oddalenie siΩ od ludzi i sytuacji stresowych, wska┐e pomocne µwiczenia relaksacyjne (antystresowe).

SAMOKONTROLA W CUKRZYCY   

Samokontrol╣ nazywamy wszystkie czynno£ci i decyzje, podejmowane przez pacjenta (lub jego najbli┐sze otoczenie, np.przez rodzic≤w dzieci z cukrzyc╣), kt≤re umo┐liwiaj╣ kontrolΩ cukrzycy w zmieniaj╣cych siΩ warunkach ┐ycia codziennego.

Podstawowe elementy samokontroli.
przestrzeganie codziennej diety
odpowiedni wysi│ek fizyczny
samodzielne badanie: poziomu cukru we krwi, cukru i acetonu w moczu, mikroalbuminu w moczu
w│a£ciwe wsztrzykiwanie insuliny i umiejΩtno£µ modyfikacji dawek w zale┐no£ci od wynik≤w pomiaru cukr≤w we krwi, dob≤r diety, dawkowanie wysi│ku fizycznego
umiejΩtno£µ rozwi╣zywania problem≤w, analiza pope│nionych b│Ωd≤w, obserwacja objaw≤w niedocukrzenia i przecukrzenia
pomiary ci£nienia tΩtniczego
pielΩgnacja st≤p
kontrola wagi

Pomiar≤w stΩ┐enia glukozy we krwi dokonujemy:
na czczo
1,5 -2 godzin po posi│kach
przed g│≤wnymi posi│kami i w drugiej po│owie nocy, ko│o godz 3.30, kiedy stΩ┐enie glukozy we krwi jest najni┐sze
wa┐ne jest te┐ czΩste badanie przed snem (o godz.22.00), co ma istotne znaczenie dla zapobiegania nocnemu niedocukrzenia.

Jak czΩsto pacjent powinien kontrolowaµ poziomy glukozy we krwi?
przy 2 wstrzykniΩciach insuliny na dobΩ przyk│adowy plan kontroli glukozy we krwi to 3 razy w tygodniu 4 oznaczenia dziennie (na czczo i 2 godz. po posi│kach g│≤wnych)
przy 3 - 4-krotnych wstrzykniΩciach insuliny na dobΩ zaleca siΩ codziennie kilkakrotne - co najmniej 4 razy - oznaczenie glukozy we krwi.

ZapamiΩtaj!

przyjmuj leki przepisane przez lekarza stosuj dietΩ prowadƒ samokontrolΩ zwiΩksz aktywno£µ fizyczn╣ unikaj stresu korzystaj z uzdrowisk dbaj o stopy

PamiΩtaj zawsze o modlitwie, polecaj╣c Bogu swoje k│opoty i zdrowie.

Korzystano z literatury: "Moje Zdrowie" - domowy poradnik medyczny nr 1,3/97
"Medycyna dla Ciebie" - miesiΩcznik nr 4/97
Ulotki dla pacjenta opracowane przez doktora M.Tracza
Opracowania o cukrzycy prof. dra hab. Jana Tatonia
"Diety w r≤┐nych chorobach" - Teresa BΩdkowska, Krystyna Ro┐nowska, Ag.Wyd.-Us│ugowa "Emilia" Krak≤w '94.
"Poradnik lekarza naturalisty" - Jacek Roik Ag.Wyd."COMES"
"Opracowania na temat cukrzycy u dzieci - lek. med. A.Kusia