[������� ������. ��������� ������������: ������, ��������, ��������. � ����, 2002. � �. 299-307.]
���������
�������
��������
�� ������� ���������� ������� �������� � ������������� ���������� ��-������. ���� ��������-������� ���� ��������� � ���������� ���������, � ���� ��������� ������ "���� ��������" ��� �� ���������� ����� ���. ����� ���������� ������� � ����-��������� ����� �� �������� �������� � ���� ��� �������� � ����������� �� ��� �������. ³��� �������, ���� ������� ���������� �������� ����������-��������, � ���� ��������-���������� ���������. ������ ���������� �� ����������� � ���������� ������ ������������� ������� ��� ������� �� ���� ������ ����� 1.
��� ��������� ��������, �� ���� ������� � ���� ��������� ���� ������ ������ "���������-���������", �� ������� ���� ���������, �� "������� ������ � ���� ���� �������� ��� ��������" 2. ����� �����, �� ��� ����� �������� ������� ���������� ����� ��������, � ��� �������, ������ ������ ������������, ��� ��� ����������. � �������� ���� ������� �� ������������ "�����������", ���������� ������ ���������, ��� �� �� ������, �� ���� ������������ �� ����� ����. �������� ���� XVI � ������� XVII ��. (����� ��������, ����� �����������, ���������) ����������� �� ������� ����� ������� ������ � ������ ��������� ������ ���� ����, ������ ��������-����������� �������� XVII �������. ���� ����� ������� ����� ���� �� ��������� �������, �� �� ��� �� � ��� ������ ����������� ���������, ��� �������������� ����������. ��, �� � ������������ ������ ��� "��������" �������, �� ������� �������, �� ��� � ���������� ����� ����� ���������� ���� �������� ���� ������������ ������������������ ����. ����� � ���� �������� � ����� �������� (���������, �����-������� ���������), �� ���� �������� ����������� ����������.
1 ����. ����� � ��������, �. ��������������� �ള������, �. 91, �. 240.
2 ����� �.�. ������� ���������� �����: ����� � ��������������, ��������� 1971, �.65; ������� �.�. ������ ������� ������������� ���� ������� // ���������. ����� ����. ������. �-��, �. 23, ���. 2, ������ 1914, �. 95; ������ �.�. ������������� ��������, �. 155. /300/
��� ��� �������-�������� ��������� �� �������� ��������, ��� �������� � ����������� ���� ���������� �������� �� ������������-������� �������. ����� ������� ��������� �������� ������ ������� �������� ������� �������� ��������. ��������� ������ ����������� �������� ����� �������� ����� �������������� ��������� � ��������� ������������ ����������������� ��������� � �������� �����������. ����� ���������� ��������� ����-��������� �����, ���������� ��������, ������� ������� ���������� ������������, ������ ("���������"), ������; �� ������ ���������� ��������� ������, ��������, ������� �� �������������� �������� ��������. ����, ������������ ���� �������, ��� � �� �������� ������ ����, �� �� ������������ ������������ ����, ��, ��� �������� ����������, � 30-40-� ��. XVII ��. ������� ��������� ���������, �������, "�������� �������", ����� 3. ������������ ����������� �� ������ ���� ������ ������: � ������� ��������� ��������� �� 12-15 ��� 4, ��� �� �� ������������ ���� � 1617-1619 ��. � 15, ��� ��� � 1624 �. 98, � � 1642 �. � �� 150 ��� 5. ��, �����, ��������, ���� ��������, �� �� ��� ������ ������������ ������ �� ��� ����������� �������� �������. ��� ��������� �������, �� � ���� �������� ��������� ���� 15-20 ����������, � ���� �������� � �� 2-3 ���. � ����� � ˳��� �������� � 15-20 ���������� ��������� ��������, � ������� � ����� ���� ������� 30 � ���� � �������� � ���������� � �� 160 ���. 6 � �������� ������� ����� ���������� ����� ���� ������ ������������� ������� �������� ��� ������ � ���������� �������� XVII ��.
3 �����, �.141, ��. ��. 44, ���. 1; �. 1182, ��. 1, ��. ��. 8, ���. 6, ��. ��. 17, ���. 7, 11, 16 �� ��., ��. ��. 44, ���. 5-15; ��������� �.�. ��������� �� ������� �������, ������ 1888, �. 159.
4 ҳ��� ��. ��������.., �. 235-238; �����������.., ���. 137, �. 251; �IJ���, �. 128, ��. "���������" 1, ��. ��. 87, ���. 6.
5 ���������� � ��������� ��������...����. 98, 105; ���������� �.�. �������� ���������� ���� � ������ �������� XVII �. // ���������. ����� ����������� ���������������� ��������, �. 23, ���. 2, 1914, �. 43.
6 Rachlik F. Jiři Melantrych Rozdalovický z Aventynu. Praha 1930, s.128; ���������� �.�. ���������� ����������� � ������������� ������������ �� ������� � ������ �������� XVI ���� // ������� ����, ���. 7, 1955, �. 163, 167; ��������� �.�. ������������ �������� � XVI-XVII ��. // ��. ������ � ���������� ��� �� ������������, ���. 3, 1973, �. 413. /301/
��������� �� �������� ����� ������, �������� ����� "�������" ����� �� ����� �������� �����, �����, �������, ��������, � ������� ��� �������-������������. ����� ����� ������, �� ������ ��������� �������� ���������� ��������, � ������� ��� ���� �� ����� �������� ������ �������� ��������� ������. ���� ����� ������ ���������� ��������� � ��� ����������, �� � ������ �������. �� ����� � ����������, �������� � ���� ������ ������ ������������ "Syllabus Marianus..." �������� 1717 �. � ����� ��������� ����-������������ �������� ��. �����. ��������� �� ���������� ������� ����� �� ������ �� �������� "Lucem dabit atra fuligo" � �������� ����� ����� ����. (��������, �� � ��� ����������� ���������� �����).
�� ��� �����������, � ����-��������� ���� � XVIII ��., "�� ������ ������", ��� ������� ������� ��������� �� ��� ������������, "��������", "����������", ����� ������; ������ �������� ��� ��� �������� "�������", ����� 1200 ������� �� ������-��� ��� 7. � �������� �������� 1250 ������� ��������� �� ������ ������� �� ���� 8, ��� ��� ����� ������� ������������� ����� ������� �������� 9. ���� �������������� �������� ��, �� ���������� ���� ����� ��. 1200 ��������� ��� ����� �����, ������� ��������� ��������� ��� ���� � � ������� ��� � ��� ����� � "���������", ����� �������� ���������. ��������� ����� ����� ���� ��������, �� ������ �� �������� �� ���������� �����, �������� ��� ����� ������ �� ������ �����. � ������ � ����������� ������ ������, ����� ���� ����������� ��������� ��������� �����, �� ������� ����������� ���� ��� ������ ��������� �������. ���� ���� ��������� ������ �� ��� ����������, ��� � ����������� ������ ����� �������� �� ����������� 10.
� �������� ���������� ���������� ��������, ��� ���� ���� �������, ���������� �����, ���� �� ������� ��������� �������, ������� ���� �� 11.
7 �IJ���, �.128, ��. "���������" 1, ��. ��. 32, ���. 5, 13.
8 Voet L. The Golden Compasses: A History and Evaluation of the Printing and Publishing Activities of the Officina Plantiniana at Antwerp, vol. 2, Amsterdam 1972, p. 326.
9 � ������������ ���� � ����� ������� ������������� ��� ������������, �� ������ ��������� � �����������.
10 ��� ���� � � �������� ���������. ���.: Martin H.-J. The French Book: Religion, Absolutism and Readership, 1585-1715, Baltimore 1996, p. 2-3.
11 Sex propositiones arithmeticae.., p. 1.
�� ���� ���������� ��������, �������� ��������� ������� 1774 �., �����, �� �� ��� ��� � �������� ���� ������� ������ ��� ��� ����������, ������� �� ����, �� ����������� ������ � �� ������ �� ���� ���������. /302/ ����� ������� ������������� �����������, ������, ������ ("��������", �� ��������� � ��� ��������� ��������㳺�) � ��������� ��� ��������� ������. �� ��������� ��������� �������� ������ ���� ������ ���� ���������, ��� ��� ������ ������ ���������� �� �������� ������ ������������� ������� (�������� ����, ������, ����� ���� ������� ������� ���� �-���� ������� ��������). ����������, ���� ����� ������� ������, ������� ����� �������, ��� �� ��� ������� ���� �������� ���� 12.
��������� ����� ��� �������� ��������� � ����������� ����� � ��������� ���������� �������� � ������� ������� � ����� ����� XVII ��. � ���������� ��� �������� � �������� �������� ���� XVII � ����� �������� XVIII ��. 13 �������� ������� �������� ��� ���������� ������� ������������� �����������, ���������� �������� ������������ ������������ (��� �������� ������������ ������� ��������� ����� ��� ������ �� ��).
��������� ��������� ��������� �������� ������ ��������� ����� ��������. ����� ������ ���� ������ ��������. ҳ���� � 1746 �. "� ������� ������ � ����� ����� ���� ���������", � � 1749 �. � "������ ���� �������" 14. � ��� ������� ���� �� ��������� ������, ��� ���� ����������������� ��� �� ����, ���� ���� �������� ������. �� ������ � �������� ������ ������������� �� ��� ������������ �������: ����������� ("�����"), ������ (��������) � ����������� (������), ��� ������� ���� �� ���-��� ���� � ����� ������ �����. ����, �������, ���������� �� ������, ���� �������� ������� ��������� �� ���� ���������� ���������.
� ����� �������� XVIII ��. 15 �����, �� ����������� ������� ���� ������� ������� � ��� ��� "�������" (1200 ���������), ���� ������� "������" (1/8 ������) � ����� ������. �������� ������ ��� ���������� � ��������������� ������ ������� ������ ������ � �������� ��������� ��������, �������� ������� ��� ��������������� ����� ��������, � ��� ����� ��������� ���������� �����, ���� ��� ����������� ���������� ���. ����� �����, � ������� �������� �������� �� ��� ��� �� �������. ������� � ������������ � ��� ��� ������������� ������� ������ �� 16 2/3 ������ �� �����, ��������� � ����� �����. ��������� ������ ���������� ���� ������ �� ������������� ���� �������� ������. ϳ��� ������������ ��� ������� �� ���� ������ ��� ������� ������ ��� �� �� ������������, � ��� ������� ������ �� ����������, � ���� �����. ��� �� �������������� � ����������� ������ �� ��������������, ��� ������� ��� ��������, ��� �� ���������� ������� ������, ��� ����� �������� �� ����������� ����� ������. ���� ������ �������� �����������, ��� ���������� ���������� ����������� �������� � "���������� ������ ��������������".
12 ���, ���. IV-5510, ���. 9-11.
13 �IJ���, �. 129, ��. 1, ��. ��. 1138, ���. 15, 16, ��. ��. 1196, �. 46; ��. 4, ��. ��. 5, �. 49; �IJ���, �. 128, ��. "��������� 1", ��. 32, 87.
14 �IJ���, �. 128, ��. "��������� 1", ��. ��. 59, ���. �
15 �㳺��� �. ������.., �. 287-289. /303/
����� ���������� �������� ���������� ��� ������ ��������� ������, ����� �� ������� ������, ����������, ��, ���� ���� ������ �� ������ ����������, ���� ���������� ��� ���� ������ 16. "���������", ����� ��� ���������, �� ������� ����� ������� �� ���� �������, � �������� �������� ���� �����, ��� � �����: � ������� ���� ������� ������� � ����-�������� ������� �� �� �����, ���������� �� �����, ���� ������� ������� �������� �����. �� ���������� ��������� �������� (��������, ������� ��������) ������� �� ���������� ����� ������, ��� �� ����������� �� �������� ����� ������� ��������� �� 50 ��������� ��� ������� �� ���� �������. ���������� ����� ������������� �� ���� � ��� � ������� (����), �� ���� ����� ����������� �� ������ ������� (������ � ������� �����). ������� ���� ��� ������� �� ������ �����, � �� ������ ���������� �� ��������� ��������� �� ��. ����������� ���� ������ ��������������� ������� � �������, ���� ���������� �� ��������� ����� ����� � ����. �������� ������������� ����������� �������� � �����, �����, ������.
���������� �� ��������� ��������� ��������� � ����� ����, �������� �� ����� �������� ����������� ����� ����� �� ����������� �����. �� ����� ���� � � ����, �� � ������� ��� ������ ������ �� �� ���� XVIII ��., � �������� � ������, ��������� � ��������� �����. ��� ������ ���� �������������� �� ����������� ����������� 17. ���� � ������������� ���������� ������ � ����������: � �������� � ������������ ��� �������� ��������� � ������������ ���� �������� ��� �������� ��������� 18.
�.�.������� ������� ����� �� ��, �� � ��� ��������� ����� �� �������� XVII ��. ��������� �����, ��� ��������� 19. � ������ ��������� ����� ����� ���� ��������. ���������� ������� ������� 1639 �. ���������� �� 12, 13, 15 ���. (� ������� �������� �� 36 ���.), � ���������� ������� � �������� XVII ��. �������� 6-10 ���. 20 ������볺 1636 ���� �� ������� �������� ���� ����������� �� 14 ���., ��� �������� ���� ���� ���� 24-30 ���. � ����� (����������� ����� ��� ���� 50 ���.). ��������� �������� �������� �� 5, 12, 13, 15 ���. ��������� XVII � ������� XVIII ��. ������볺 ����� 1644 �. ����� ���� ������ �� 26-30 ���., � ��� ��� �� ���������� ��������� ������ � �� 9-10 ���. 21
16 ����� �. ��������.., �. 19-20; ����� � ���������� �� ������, �. 99-100.
17 ��� ���������, �����, ��������� ������� ���������� �������� � �������� � ����, �� ��������� ����������� (����� �.�. �������� �������.., �.178).
18 ���, ��. ������������ ���������, ���. 40 � 792; ����, ���. 476/309�, 8�/3; �����. ������������ � ���������, ��. 7, 1962, �. 228-229.
19 ������� �.�. K ������� ������� ����� XVI �. // ����� ���. ��������, �. �, 1959, �. 8.
20 �IJ���, �.52, ��.2, ��. ��.2676, �.1064; ������� � ��������� ���������� �������� ������, ���. 32; ���, ���. F 32; ����, ���. 42/10�; ���������� �. �������.., �. 10, 14, � 28, 43 �� ��.
21 ���������� �.�. ������� �������-������� ��������.., �. 120, 122; ���������� �.�. ���������� � ������� �������-������� ��������.., �. 266; �������� �. ����� �� ������� ��������� ������ � �. ������� � � ��.������� � ������� ������������� ����� // ����, 1903, ��. 17, ���. 2, �. 31; ����������� �. �� ���������� �������.., �. 14, 15; ���, �������� 380810; ���, �������� 37996; ���, �������� II, 9�, ���. 21; �-�� ����. ��-��, �������� 2 �� 77-2-�; ���, ���. � 927; ���, ���. Akc. 2980, ���. 37 �� ��.
�������� ���� ������������� ���� ������ ������������ �� ����������. ���������, ���������� ��������� �������� � ����� ����� XVII ��. ��������� /304/ ��. 3,5 ���. (1,5 ���. �� ����, 2 ���. � ����� �������), � ��������� ���� �� 12-15 ���. � �����. ����� ��������� �������� ���� ��������� ��. 300% ����������. � ����� � ������� �������� ����������� � ���� �������� ����� 22.
�������� �������� ����� ��������� ���������� ���� �������. ������� ������� �� ������� ��� ������� �������� �� ����� 9350 ���. (�� 8,5 ���. �� ���������), � ���������� �������� �� 1800 ���. � �� 15 ������ �� ���� ������� 23. �����, ��� ��������� � � ���� �������� ������� ������, ���� ���� �������� ���������, ��� ���� ������� ������, � ����� �� ������������ ������������ ������������.
������ ������� ������ �������� ������������ �� ������ ������ 24. � 1615 �. �� ��������� ������ ��������� �� 40% ��� ������ �� ������� ������� ������. �� ��������� ����������, �� ���������� ��������� ���������� �������� �� ������� ������� 40-� ��. XVII ��., ����� ����������, �� ������� �� ���� ��������� ����� ������� 40% ���������� �����, ��������� ������ ���� �� ������ ���������, ����� 20% ���������� �� ���� �������� � �� ���������� �������� 25. ��� ��������� �������, �� � ����� �� ���� ���� ��. 50% ������ (� ��� ������� �� ������ ����), � � �������� ���� (�������� �����) ������� 60-65% ���������� ������ 26. ��������� ������ �������� ������������ ������� �������� ������, �� ������������� �� ������ � ������ � ���������� ����� ����, �������� � ���������� �����, ���� ��������� ����� �� �� �����������. ���� �������� ���������� ������ ����� ������ ��������: ���� ������� ������ ��� ��� ����������� ����� ������������ ���������, � ������ ������������� �������, ������� ������� �������� �� ���� �������, ��� � ������ ��������. ³����, �� � ����� �������� ��������� ����� ������ ��������� ������������ �������� � �� ����������� ������. ����� � � ������ �������� �������� ���������� ��������� ���������� ��� �������, �������������� ��������� �������� �����, ��� ���� �������� �� ������ �������� ���������. �������� �������� ���������� �� ������ �� ����������� �������� ������� �� �������� ������� ��������� ����.
22 � ����� ������� ������� ��������� 50-70%, � ������ ���� (�� 360%) �������� ���� (������ �.�. ����� � ������ � XVII �., ��������� 1970, �. 60).
23 ��������� ������ ���� ���������� �������-����, ��������� ������� �� 20-22 ��., ��������������� ��������� � �� 10 ��. (Hoszowski S. Ceny we Lwowie w XVI i XVII wieku, Lwów 1928, s. 98).
24 �������������� ���� �� ��������, ��� � ������������ ����������� (Siniarska-Czaplicka J. Papier druków tłoczonych w latach 1570-1700 w oficynach położonych na południowo-wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej // Rocznik Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, t. 11, 1976, s. 10-25; Różycki E. Z dziejów.., s. 624-628).
25 �IJ���, �. 52, ��. 2, t. 267, c. 1065; �����������.., ���. 137, c. 251.
26 ������ �.�. �����.., c. 56-57; Kingdon R.M. Publishing at the Officina Plantiniana // The Library Quarterly, 1976, v. 46. N 3, p. 297. /305/
����� �����, � � ������ ����� ��������� �������� ��� �� ���� ���������� �������� ������� ����� �������� ���������, ���������� ���������� �� �������� ��������, �������� � �� �������� �����. ����� ������� � ���������� ������ �� ��������� �������� ��� �����, ���� �������� �������� �������� ����������� ��� ������� ����� �� ����� � ������ ����� ��������� ���� ����� ��� ����� ������ ���� ���� ������. � 30-40 ��. XVII ��. �������� ����-��������� ����� ��������������� ������� ����������, ������, ��������, � ������� �������� �� ������� ������� ��������� ��������� ������� ������, ���������� ����������� �� ������ ������� 27.
���� ��������� �� ���������� ������ � ��� ��� ���� ����������� �����. ����� ����������� ������, �� ����� � ���������� ����������� ����: ��������� ����������� � ����� � 1632, 1638, 1643, 1647-1651 ��., ��������� ������ � ��� � 1645 �. ������� ��������� (��� ��������� � ��� ����������), � 1646 �. ��������� ������� ���� ��������� � �����. ����� �������� �������� � ����� � ���� ���� ������������ ������������ �� ��� ������ � �������, �� �� �� �������� �������. ���������� ��������� ��������� �� ���� � ����������������� ������, ��� � � ��������������. г����� ������� ��������� ����� ����� � ���� � ���� �������� �������. ������ � ���������� ������ ������������� ������������ � ������, ���, � ����� �����⳿, ��������, ������������ 28. ����� �� ����� ��� ����������� ���������� ������������� �����������. � ��� �� ��� �� �������� ��������� ��������� ����������� ��������� ��������� ������. �������� ����� �������� ���� � ������ �� ����������� �����������, ��� ��� 1595 �. ����� ����������� ����������� �������������, ��� �� �� �������� ���� ��� ������������ ������� 29. ����� ��� ��������� ������ �� ��������� ������� ���� ������� �� ��� ��������� ��������������� ������ �� ��������. 1610 �. ������������� "������" ������ ������������, ������������ ³�������� ��������� ���������, � �� �������� ������ ��������� �� �� ��������. � 1616 �. �������� ������ ������������� �.�. �������� �� ������� ��� ������� ������� ������. ��������, �� �������� �������� � ����� ������� �������� ������������ �����, � ����-��������� ����� ������ 1620 ���� ����� ��������� ������ ��� ������� �� ��������. ���� "�������" ������� �������� �������� ������ ������������� �� ��������� ����������� � ��� ���� �������: "���� ��� �� �����, �������� ����� ���������� ������� �����, ���� ������ ����������� � ���� ���������� �������� ���������� �� �����������" 30.
27 ����, �. 1, �. 11, �. 695-696; �����������.., ���. 129, �. 232.
28 ��������� �. ����� ������.., �. 177, 283, 324; ��������� �.�. ������������ ����� ������ �� ����������� �������� � ���������, ������ 1969, �. 164; �������� �. ���������� ������������� ����� XVI � XVII ��. � �������� // ��������� ��������������, 1972, � 6, �. 72-83; �������� �. �������� � ��������� ������ ����� �������� � ����� ���� XVI- XVIII �., ����� 1953, �. 110, 113-115, 129; �IJ�, �. 823, ��. 3, ��. ��. 28, ���. 1.
29 ���, �. 19, ���. 661.
30 ���, �. 4, �. 318;
��� �������� ������������� �������� ��������� ������������� ��������� ��� �����������. ����� ��� ������� ��������� ���� �������� �������� �� ������� ������� /306/ ������� ���������� ���������� ������������ ���������. ����������, �� � ���, �� ����� ������ ���������� � ��������� ������� ��������, ����� ������ ��� ��������� ��� ������� �������� ���� ��� ����������� �������. ���� �� �������� �� ������ 1645 �. � ��� ��������� �� ���������� ������ ����������, ���, �� ����� ���� ������������� � �����, ������ ���� �������� ������ � ������������ ��� ��� ������������ "�������� ����� ������� ����� �����" 31.
����������� ���� ����� � ������������� ��������� ����� �������� �������� ����� ��� �������������, �������� ���� ��������� ��������� �������� �������� ������� ������������� ������ 32. ������������ ������ �� ���� ��������� ���������, ��� ������������ ���������� ����������� ����� � �������� 33. ���� ������ �������� � 1651 �., ���� ������ ���� ������� ����������� ������ �� ����������� ������������ �������� ���������� �������� �� ������� �������, � ����� �����������, ���� �������� � ����, ���� ������������ � ������ ���������� 34. ��������� ����������� ��������� ���������� ��������� �������, ��� �������� �������� ����������������� �������� �������� ������� �� �����.
��� ��������, ���� �������� �������. ��� ����������� ������ ������������� ���������� 1591 �., �� "��� �������� �����������, ����������� � ��������� �������� ���� �� ����� ���곺 �����" 35. � 1595 �. ��������� ������������ ������� ������ ������� ������� ������������� ����� �������, "�� �� ������� � ������ � � ��������� �������� � ����������: ���� �� ��������������� ������������� � ���� �� ��������... � ���� ������� � �������� �� ������ ���������, ����� �������� ��� ������곺 ��� ��� ������� �����, ����� ��� �������� �������, � � � ������������ ��� ������, � �����, �������������, ������������" 36. ������ ������ ������������ ������ �������� ������� ��������� �� ������� ��������, ��� ����, �� �������� � ��� �������� � ����. ϳ����� ���������� ����� ������ ���� ���������� �����, ������ ��� ��������� ������� �����, � ���������, �������� ���������, ��������� �������� �������� �������� ����� ���� �� �������. ³� ����� ������������ ������� ������� ������ �������� ������ "����������": � ��� ���������� ����������� �����������, ����� �����-���������� �� ���������� ���� ������� �� ������������� ������� ������� ������� 37.
��������� �������, ��� ��������� �� ����� ������ ������, �������� ������ �������������� ������������. ������ ���� ������� ��������� ����� ����� ������. �� ���������� �� �������� ������� � ������������: 1642 �. �������� ������������ ������� ������ ��� ���� ����� ������� "Iudicia iudicans", ���� � ��� �� ���� ������ ���������� 38.
31 �����������.., ���. 135, �. 247.
32 Komorowski Z. Deklaracya złotej wolności, Lwów 1632, k. Ct. 2, Ct. 3.
33 Litterae nuntiorum.., t. 6, 1962, p. 84-86, 103, 114, 122.
34 �IJ���, �. 52, ��. 2, t. 62, c. 942-944.
35 �����������.., 1975, ���. 67, c. 107.
36 �IJ���, �. 129, ��. l, t. 953, ���. 1.
37 Šmurlo E. Kurie.., (II), p. 110,1 116, 117; Diplic G. Antapologia.., [Raków] 1632, s. 115-287.
38 �IJ���, �. 197, on. 2, ��. ��. 1275, ���. 112-113; Józcfowicz T. Kronika miasta Lwowa od roku 1634 do 1690 obejmująca dzieje dawnej Rusi Czerwonej.., Lwów 1854, s. 49.
�������� ���������� ���������� ���������� � � ������ /307/ ������������ ���������. ������� ��������� ��������������� ��������� �������� ����-���� ������ �����, �� ��������� ����������� ��������. ��� ������ ����� �������� �������� ������� ������ ������ "�������� �� ���� ���������� �����" � ����� �� �������, ������� ���� ������ ���� � ���� ���������. ��� ����� �������� ���� ����� ������� ������� ����� ������� 39.
��������� ��������������� � �����, �� � ���������� ���� ������ ������ �� ��������� ������� �� �������� ����� ����, �������� ������ �������� �� �������� ������ ���������, �� �� ���� ������� ����������� �������. �� ����� �������� 40-� ���� XVII ��. ���������� ������� ������ ����������� ����� ��������� ��������� ������ (����� ����������, ����� �����������), � �� �������� ������� � ��� ��������� �������� �� ���������� �������� ��� ���������� ���� ������� �������. ϳ��� ���� ����� ���������� ���� ���������� ���������� ���������� �������� � �������� ��� ����������. ����������, �� �� ��������� ������ � � ���� ��� ������ ���� ���������: ��������� � 30-40-� ��. XVII ��. � ��� �������� ������� ������� ������� � ������������ 40. ������������ ���� ���������� ���������� ���������� ���������� �������� �� ������ �� ���������, � �� ��������� ����������� �� ������������� �������� ��������� �� �� ���������� ����.
39 �IJ�, �. 823, ��. 3, ��. ��. 303, ���. 1.
40 Buchwald-Pelcowa P. Badania nad historią polskiej książki drukowanej XV-XVIII w. // Przegląd Biblioteczny, 1974, Nr 4, s. 383-384; Turkowski T. Druki.., s. 38.