[�. �����������. ������ ������-����. ��� VIII. ����� X. ����. 1.]

���������     ��� VIII     ����� X     ��������





X. ������� ���� 1648 �.


���²� ��������� � ��������� ������: ��ϲ�� ��������� �� ����, ���� �������������, ���������� � ���� � ������, ��� ��� ������Ȕ, �в���� � ���������� ������, ��ղ� ���������, ²��������� ������ � ������в�, ����������� ��������� ���������, ���� ����� ������������ ���������� ����, ̲Ѳ� �� ������������� � ���� ²���²��.



����� ����� ����� � ������� �������� ������ ��� ����� ��������� � �������� ���� � ��-����������, �� �� �� ������� ������ �� ������, �� ������ �� �������� �������� ���������.

�� ѿ��, ����� � ����������, ������ ������ �������� ������. ���� ��� �� �������� ���� ������ �������� �����, �� �������� ����� ��������� ����, �� �� ��������� �� ���� ��� ���, �� �� ������ ���� � ����� ������ 1640-� ��. �� ����� ������� �� ������������, �������� � ������ ��� �� ������� ���� 1648 �. �� ��������, � ����� ��������� ��� ������ ������, �������� �������� � ������ ������ �� �������� ��������� �� ��� �����, � ������� ������ � ������.

�� ������ �������, ������������ ����� ���� ള����� � �������� ���� ��. ��., ������� � ���� � �� ��� ����� ��� ������� �� ����. � ��� � �� ���䳿 ������ ���� ���������� �����. ��� �� ����� ������������, �� ���� ������������� ����� ���� ������ ������ ��� ��, �� ������ ���� ������ ��������� ������������� � ����������� ����� � �� ������� ������� �� � ������ ������������.

˺����� �� ������� ������� �� ��� �����, �������� �� ��������. ��� �� ����� ����, ��� ��� ������ ������ ���� ��� �����, �� ����� ������������, � ����� ������ ��������� ��, �� ������ �� � ����� ����-������ � ��� ������ � �� ������ ���� ���� � ����� �������������. Ŀ����� ���� ���� �����, ���� ��� ����� ������� � 1646 �., ������ ���� �� ��������� ള�������� �����, �� ���� �� ������������� � ���� ���������, � �����, ����� ������ ������� ������� ������ � ������ �� � ����� � ������� ������� � �������, ��� ����� ������������� � �� ������.

������ �������� ������� ������ �������������, �� ����� ����� ���� �������������� �� �������� �� 250 �������, - ��� ����� � ���� ������ ������ ള�����. ���� ���� ����� � ����������� ��� ����� �����. ��� ���� �� ������� ���� ��. ��. �����������, �������� �� �� ������ � �����, �� ���� ��� ���������� ������ ������������, ����� ���������� ���� 1), �� ����� �� ����� �������� � ���������� ����� ������� � ���������� �� �� ���������. �� �������� � � ����� �������� ���� ��. ��. ����� ����������� ��������� ���� ��� ���� ������, �� ������������ �������� ������� ���� � �������, �� ������ � ѿ��, ������� ള����� ����� ��������� ������, ��� ����������� �x �� ��� ��. ʳ���� ����� ��� 30 ��. ��. ���� �� �������� ѿ��� � ��� �� ��� �������� ��������� ����� �������� ����� �� �������������. ��, ��������, ��� �������� ������, �� � ����������, ��������� ���������, ������� �� �� ������ �� �������� 500 ������ � 300 �����, � ����� ������ ��������� �� �������������, � ����� ��������� (���� �. 170).

�� ��� ���� ������ ���� ���������; �� ������ ���������, �� ������������� ������� ������� �� �� ����� ����. ���������� ��������, �� �� ��� � ������ ��俺� ������� ���������� � ��������, � �� ������ ���������� ����������, ���� ��� � ���� ������� �� ������� ����������, ���������� ������� ����������� ���� � ��������. ������ ��� ��� ��� ���������� ������������� � ���� � ���������� ����� � �������� ����������� ��� ������ ����� ��������. ���������� ��������� ������ ��� ���������� ���������� ������ �� ����� �� ���� � �������� ���� ������ � ������ ���� �����.

��� ������������ ��������� ���� ��������� ��� �� ���������� �� ��������� ������� ����-�����. ³� ����, �� ��� ���� ����� 1648 �. �� ���������� ���� ������ �������� �� ������������ ����� � �����, �� �������� ������� ����������� � ��������� ������ ������� ��������, ��������� �� �� ����� � ��������� �� �������, �������� �� ���������� ���� ������ �� ���� ����������� ���� ���������� � ������ �������: �������� ���� ���� �� ������, �� ����� � ���� ������ � ���� � ���� ������� �� ������� ������ � ������� �����; � ������ �� �������� �����; ������� ���: ������ �� ��� ��������� � ������� �� �� ���� � ����. ��� ������� ����� ������� ��� ������ � ������ �� ������� ���� �� ��� ������, ���� �����������; ����� ������ �� ���� � ����� �� �����, ������� ������� ���� � ����� � ������ ����� �������� �� 2).

� ��������� ������ ���� ����� ����� ��������� ��� �������������, ��� �������� � ����� �������� ���� ��. ��������������. �� ������ ������������ � �� ����� ������������, ��� ������������ �������������, ������� � �� ������ � ������� �������������� �� ���� ����. ��� ���� ��� ���� � ����� ������. �� ��� ����� ��������� ���� �� ����� � ��������, ������ ���� ������ ���� �������� �� ���� ����������� � �x ��������� � �������. ��� ��� ������������, �� ���� �� ������� ���������. � ���� ���� ������� ������ �������, ��� ����� �� ����������� ������ ���� 3). ��� ���������� ���������� ����, ��������� ������� ���� ������ ����, ���������� �����, � ������� ������ � �������� ����� �� �� ���� �������. �� ����, �� ������ ���������� �������, � ����� ��� ��� ������� �����: ��������� ���� ��� �� ����� ��, � ����� ������, ���� � ������ ������� � ,����� ������' ���� ��� � ��� ���� �� �� ��� ������ ����� �� ������� 4).

�� � ���� ��� ള����� ������������� �� ����, ������ ����� ������ � �������� � ����� ������� ��� ���� ��������� �� ��� �������, ����� ���������� �������� ������ ��������� ��������. ��������, ���������� ��� ���� �� ������ ������� ������������ ������, ������� ��, �� ���� ������� ���� �� ������ � � ������ ��� �������� ���� ���򳿔 (������), �� ����� ����, ������� ��� � �����, ������ � ������ �� ������, �����, ������� �� �� ����, ��� �� ���������� �� �� ������ ���� �������������, �������� ���������� ��������� ����, ��� ��� ����������� � ����� ������� ������ � �� ��������� ��������� � ����� ������ ����������� �����. �� ��� ��� ��� ������ ��, �� �� ���� ��� ������ ����, ������ ����, �� � �� ������� �� ����� (na swą wolą) i �� ������� ������� �� ������ � ����� ����� ���� � ���������. ����� �������� �� ���� ���� ������ 5) � ���� �������� ��� �� ������ � ������, � �� ���� ������� �� �����. �� �� ��� �� �� ���� �����, �� �� ��������� ��� ���������, �� �������� � ������ �������, ���������� �� �� ���� ���. ���. ���� ������ �� ����� ������� ��, ��� � ����������� �������� �� ������, �������� � ������������ ��������� �������� � ��� �� ������, �� �� ��������� ���.

�� ������ ���������, ����� ���� ������� ���� � ���� ������ ������ ��������� �������� ���� �����, �� ������� ��� ������ ��� �� ������-��������� ������ ��� � �� ���, ����� ����� ��. ��. ��� �� �� ���� � ������� ����������, �������� �� ��� ����� ����� �� ������, �� ����� � �������� ������ ��� �� ������ �� ���� ���������. ��� ���� ����� ������ ������� [����� ������������] ������ �� ���� ������� ����������� ����� �������� � � �� � � ������! � ��� �� ������� � ������ ���� �������� �� ����� �������������. ���� � ���� ������ �� �������� �� �� ������ �������, �� ���������� ������ �� ����� ��������, �� ������� ������� �� ��������, ����� ���� ���� ���. ���. ���������, �� ��������� �� � �� ������ � �� ���� �������� � � ������ ���. �����. ���.� 6).

��� ��������, ��� ��������� ��� ���� �� ������ ���� �������, �� ������� �� ����������� ��������� ������ � ������� ����������� ���, ��� �� ����������� ��� ������� ������ � ���� ��� ���� �������, ���� ���� ������ (31 ����� �. �.) 7), ������ �� ������ ������� �� ������. ҳ���� ��� ���� �� ������ �������� ����, �� ������� �� ������ �� ������, � ����� ��, ��� ���� ��������� ��.

�� �� ��� ����� (�. 139), �������� ��� � ����� ���� �������� ����� �� �� �������� ���������, ���������� ����� ���������� ����� ��� ������ �����. � ����������������� ������ ���������� �����, ��� � ��������� ������� ����� ������� � ���������� � �� ���. ��� ��������, �����, �� �������� �� �� ��������� ����, � ���� ����� ���� �� ����� ������ ��, �� �� ���� � ��� ����� � �� ���� ������ �� �������, ���� ������� �������� ��� 300 ���. �����. ������� ������� �� ������ �� ������, ���� �������� ����� �� �� ����, � ���� ������ �� ��������, ��� �� �� � ��� ���� � ��������: ����� ������ �� �� �������.

� �������� ������ �������� ��������� ����� ������ ������� � ����� ������� �� �������� ��������, ��� �����, ��� ������ ��������� ���� �� �������� ������ �� �������� �� ����� ���� ���������� ��. ������ �������� ���� ����� � �������� ��������, � ������� ������ �� ����. ����� ����� ����, �� � �� � ����� �������� ��� ������ ��������� ��� ������ ������ ������ �� ������� �����������, �� �������� �� ������ ������ ������, ��� ��������� �� ��� ������ ��� ���������, ����������� ������ 8). ���� ������ ���� ���� ����� �� ��������� � 16/III � ���� ���� ���������� � �������� �������� �� ��������, � ��� ������� ������� � �� ���������, � �� ��� ������ � ��������. �� �x �������� ���������� � �������� ������� �� ��������������� ������� � �� �������� �������� ���������. ���� ���������� ������ �������� ��������� ������, ����� �� ������� ������ ���������� ����� ����� � �������� �������� ������� �� ����� 9). � ���� ��, ��������, ������� ���� ������� ���� ����� �� ��������� �� ������� �����������, ������ �����������, ��� ���� � ���������� �������� ���� ������������, ��������� �� � �������������� ��������� �� ���������� ������ 10).

��� �������� �������� (� �� �� ���� � 31 ����� �� ������), �� ��, ��� ������ ��������� ������� ������ �� ����, ��� ������� ������ ��������� ��������� � �������� ���� ������ �����. ������� �� �� ��, �� ������ ������� �������� ����, ����� ��� �� �� ������������, �� ��� �� � ���� �����, �����, ��� ������, ���� ���� ������� � ��, � ���������� ���� [�� ����] ���������, � ������ �������. ��, ������ ����, �� �� ,��� �����' �� �������� ��, � ���� ������ �� ����, �� �� ������� ������ � ���� ����������, � ����� �� ��������� ��� ��������� �� ����� � ��������. � �� �� �� ������ �� ��� ���������, ������ ������ ���� � ���� ����.

�������� ������� �� ������� �� ��������� ������, ��������, ������ � ��, �� ��������, ��������� ����, ��������� � ����������� ������ ������� ��������� ������, �� ���� ��������� �� ���� �������, ���������� ������� �������� �����. ���� ����� ������ ������ ������ ������������ �����, � ��� � ����� ������ ��� ���� ��� ����� ���������. �������, ������� ���� ���� ����������� ���� ���� ������ ����� �� ��� �������� ���������� ��������� ����� �����, ����� � ������ ������ �������, �� ���� � �������� � ��� ������ ������������ ����� �� ����, �� ����� ��������� � ��������� �� ള����� �������������. �������� ���� ���� � �������� � ������ � ��� ������� ����� �� ������. ��� �������� ��� ��� �� ������ �����, ��� � �������� �� ���� �������� ���� ���������� � ������, � ����� �� ����������� ���������.

������� ����������� ��������� �� ������ ������� �� �������� �� ����� �� ������ �� ��� ����, ��� ��������� ������������ ����, ���� ���� ���� � ���� ��� ������� ��� ��������� (!). ���� �� ������� �� ���� ����� �������� ����� ������� �����������, � �� ���� ������� � ��� ����� �������� ��, ��������� ���� ������������� � ��������, �� �������� ��� ������, ����� �� � �� �� ���� � 31 �����. ��������, �� ���� ������ ���� ��� ��������� �����, ����� ������� �������� ����, � ������� ��� ���� ����������� ��� �������������, �� ������� ����� ���� �������, ���������� ����, ��� ����� ��, � ������� ��������� � ���������� ���� ������.

��� ��, ��������, ���������� �����. �������� �� ������ �����, �� ������������ �� �� �� ���� �� ���, ��� ������� ���� � ��� ������������ ������� ����� �������� ���������. ������������ �� ����� ����, �� ������������ ������� �������� ������ � ѿ��, � ������ ��������� ��� ��� ������ ���� � ��� ������� �� �������� � �������� �������� ������� ���, � �������� �� ������ (���� ���� ���� ������� ���������� ������� ���������). � ����� ������� ��������� �� ���� ������������ ���� ��� ����� ���������. ���� � �� ����� ������������ �����������, ��� ����� � ������������ ����������� � �������������� ���� ��� ���� ����� �� ��������, � ����� � ��������� ������� �������� �� ������� �� ����, ��� ��������� ����� ����������, ����������, �� ����� �������� ��� ��������� ���������. ³� �� ���� 13 ������. ������ ����, � ��� 20 ������ � ������� � �� ������ �� ���, ���� ��� ����������� �������, ��� � �� �������� ���� ������� ��, � ������ ������������� ������. ������ ����� �� �� ������� ���� ����������, �� �����, � �������� ���� �� ����� � ������, ���� ���� ������������� �� ��������, � ������ �� �������� ��. ³����� �� �� �������, �� �� ������� ������-��������� �� ���� �������� � ��������, �� ����� ��������������� ���������, �� ��� ��� �������.

������� ���������� � ���� ��� ������ �� ������ � ��� �, ���������, ��� �� ��� �� ������ � ������� ���� �����������. 11).

�� �� ����� ��������� �� �������������, ��� ���� �� �����, �� ����� �x, �� ������ �������, ������ � ��� ����� ���� ����� �������������. ������ ���� ��������, � � ����� ���, ���� ��� � ���� �� ��������� �����, �� ������������ �� �� ������� ��������. ³� ������� �� � ������������ ���������� ������ �� �������� ������ �� ������ ����� ��� ���� ��������� �� ������ � ������� ������� ������������� ��������� �� ���� ����� �� �� ��������� ���� ������ �� ��������. ��� ������ ������� ������� �� � ������� ѿ������ ���� ��� ������� 12), ����� �� �� ����, �� ������.

�� ����� � ���������� ��������� ������������, �� ������ ���������, ����� �� �������� ������ � ��������� � ���� ���� ��������, ����� �� ���������� �������� ��� �������. �� �� �� ���� �� ����� � ���������� �����, ������ � ������� �����, �� ������� ��������� �� ���������, � ���������� �������� �����, �� ������������ ������ ��� ��������� ����� ���������, ������ ������ �������� �� ����� ���������� ��������, � �� ����� �� ���� ���� ��� �� ���� ����� �� ������������� �� ��������� �� ������ ���������� � ��������. ��� � �������� ����������� �������� �� ��� ���� ����� ����, ����� �� ������ �� �������� ����� �������� ������� 13), � � �������� ������ � ������ � ����� �� ������� ��������� ����� ���� � �������� � �������� ������ ��������� 14), ��� ��������� ������� �� ���� ������� ������������� � ��������� � �� ����.

����� �������� ������������ ����� �������� ��� ���� ����� �. ��. � ����� ��� �� ���� ���������� �� ��, ��� ������������ � ���������� ��� �������. ���������� ��������� 1638 �., ����������� ������ ���������� ��������� � ��������� ��������� ����� � ������ � �� ���� ������� ���� ���������� � �������, �� ��������� � �������� �������. �� �������� ����� �� ���� ���� ���� �������� ������� � ��������.








�������


1) ��������� �. 175 (��� ���� �. 167).

2) � �������� �������� �������, �. 539.

3) ��� �� � ������� �. 531 � �.; ��������� ������� �������� �. 210.

4) ���� � �. � III �. 180, ���. ���� ������. �����. II �. 216

5) ������������, ���� ��� ����������� �������� �����.

6) ���. ��. ̳���������� �. 4.

7) ��� ���� ���. ���� �. 168.

8) ���� � 27/V � ����� ������� ���. 5.

9) ������� (���� ����) �.-����������� � Ruś �. 303, � ���� Sprawy � rzeczy ukr.

10) ���. ��. ̳���������� �. 5.

11) ������, ����������� ����� XVIII �., � �������� ������, ������� ����� �� �������� ���������� (No. 3564) � ������ ����� ��������� �� ����� ������������, ��������� ������ � ������ ��������� �������, � ������� ������ �����. ��������, ��� ������ ������� ������ � ���� ��������� ��� �. ����������� �� �����. ��������� �����쳿 No. 442, ��� ������� �����. ������� ��������� ������� � ��� �� �. 52 � 53. ������ ������ �� �� �������, �������� �� ����� ������������� �� ������ � 12/VI-II �. 180. ������� �� � �������:

���� listu producowanego krolowi imci od imci pana krakowskiego hetmana wielkiego do imci pana pułkownika kaniowskiego pisanego.

Poniewasz na waszmosci residentia zaporozka, spiesz iako nayprędzey na Zaporoze, zeby waszec tego buntownika pogromic mogł. In socios tey pracy przydaię waszeci panow czehrynskiego y pereasławskiego pułkownikow, roskazuiąc abyscie waszec wszyscy dusznie starali się, albo był poimany albo tez zniesiony. Tu plac oswiadczenia cnoty y zyczliwosci ku rzeczy pospolitey. Na nic się waszec nie oglądac, w pien wszystkich scinac. Jeżeliby ktory z kozakow nie chciał waszeci parere y dzielnie z tymi swawolnikami rem agere, notuy ze ich waszec, a ia severe to ganic obiecuię. Będziecie tam waszimosc mieli dwiescie dragonow z Kudaku, z ktoremi tego zdrayce znosic, u me odetępuicie go, dokąd go albo wezmiecie albo nie wezmiecie albo tez zniesiecie. Oddawam się zatym etc. Data Warbiczu die decima tertia februarii anno millesimo sexcentesimo quadragesimo octavo. Win. pana zyczliwy �rzi���l Mikolai Potocki kasztellan krakowski hetman koronny.

Uniwersału copia producowanego i krolewskiey mosci Władysławowi, do rąk �m� pana marszałka od kozakow rebellizantow odesłana.

Mikołai Potocki z Potoka kasztellan krakowski, hetman wielki koronny, barski, nizenski etc. etc. starosta. Wszyscy ktorzy sie kolwiek przy Chmielnickim bawicie! Przestregam � napominam, abyscie si� z tey cupy swawolney rozeszli, a samego do rąk moich oddali, wiedząc o tym, iezeli tey m��� nie wykonaci(e) woli, wszystkie dostatki wasze, ktore we włosci waszey macie, zony, dzieci wyscmac roskazę. Tosz imsc pan woiewoda czernichowski hetman ��ln� koronny uczyni, ktory wszystkich z Umanszctyzny popisac roskazał, y obiecuię to, izeli się za wzcieciem tego uniwersału nic powrocicie, zarowno surowosc nad wami wykonywac. A zeby ta obietnica moia do skutku przyszla, dotad nie znidę z Ukrainy, dokąd ukorzeniem y oddaniem tego zdraicy ukoiony nie bedę. Nad to obiecuie wam, isz się i na Zaporozu nie osiedzicie: ni� tylko ode mnie zycia swego nie bedziecie bespiecznemi, ale tez od Tatarow y od Moskwy � wszedzie wam bedzie ta swawola ganiona. Dla lepszey tego uniwersału pewnosci reką się swoią przy pieczęci przycisniemu podpisuię. Data w Korszuniu die vigesima februarii anno Dni millesimo sexcentesimo quadragesimo octano.

) ����� ����� � ��� � ������� � ����������� ����, �� ������� �� �� ���� ��������� �� ������ (���. � ������������ ��������� ������������ �������� �. 182).

13) ������ ����� � 2/IV, �� ������������ tylko się offertami bawi (̳�������. �. 5), ���� ��������� �� � ������� ���������� ��� ��� �� �������, � ������ ������� �� ���, �� ������ �� ��� ���� ������ �������������.

14) ����. � ��������� ���� ����������� � 16/II, ����� � 16/III, � �. �. � ����� ����������� Ojczyste spominki II c. 111 ������������ ���� ������������� �� ��������� � ��������, ��� 3 �����, ��� ������� �������, ���� ������ ����� ��� ���� �������������. ������������ ������ ������� �� ����� �� ��������, ����� ��� �������������� �������� ��������� �� ������������ � ��. ��������������, � ����, �� ���� ��������� �� �� ��� �� ������� ���� ����� ������������� (można li to rzecz abys mię wm��n mógł w zdrowiu mojem od tego pana bronić? bardzo bym rad na sliachetne � ��ńsk�� słowo wmpana zawierzył, a na inszego ni na kogo nie mogę się spuścić).











���������     ��� VIII     ����� X     ��������

[�. �����������. ������ ������-����. ��� VIII. ����� X. ����. 1.]


����������� ������� � c������ ua_kobzar:

�. �����-�����������, 1840 �.:   ����, � �����, �� � ����� �������� � �� � ���� ������� �� ���� ����, �� ���� ���� � ����, �� ������� ����, ����� �����������. ���� ���� �� ������ �������� � �� ���� �� ���� �������� � ��������. � �������� �� ������, �� ��� � ����� ������, ��������� ���� ���������� ��������� � ���� �����, ��� ��������. . . . )



���� ������� ������� ������ �� �i� ����i��i, ���i�i�� �� ������ �� ��������� Ctrl+Enter.