Obecnie wiΩkszo£µ kart graficznych znajduj╣cych siΩ w komputerach PC wsp≤│pracuje z magistral╣ PCI, nieliczni ju┐ posiadacze kart ISA z zazdro£ci╣ patrz╣ na szybko£µ dzia│ania urz╣dze± PCI. Tymczasem okazuje siΩ, ┐e transfer oferowany przez PCI (maksymalnie 132 MB/s) przesta│ byµ wystarczaj╣cy dla kart graficznych. Poza tym firma Intel chc╣c utrzymaµ pozycjΩ lidera rynku komputerowego pokaza│a, ┐e jest w stanie opr≤cz produkcji procesor≤w ustanawiaµ inne standardy.
ten spos≤b narodzi│o siΩ AGP, czyli Accelerated Graphics Port. AGP przyspiesza przetwarzanie grafiki przez dodanie dedykowanej, szybkiej magistrali bezpo£rednio pomiΩdzy chipsetem i kontrolerem grafiki. AGP pozwala karcie grafiki na bezpo£rednie pobieranie danych dotycz╣cych teksturowania z pamiΩci systemowej, zamiast, jak ma to miejsce w starszych urz╣dzeniach, kopiowaµ dane tekstur do pamiΩci grafiki przed ich wykorzystaniem.
Maksymalny transfer danych przez AGP to 528 MB/s przy czΩstotliwo£ci
taktowania 66 MHz. Zastosowanie AGP zmniejsza tak┐e obci╣┐enie magistrali PCI, co przyspiesza dzia│anie innych pod│╣czonych do niej urz╣dze±, takich jak np. adaptery SCSI.
NamiΩtni gracze w gry typu FPP (First Person Perspective), osoby tworz╣ce grafikΩ reklamow╣ czy te┐ generuj╣cy £wiaty VRML z pewno£ci╣ powinny odkryµ w wydajno£ci AGP co£ dla siebie. W przypadku wymiany komputera dobrym pomys│em jest zakupienie uk│ad≤w w standardzie AGP, natomiast testy wyraƒnie pokazuj╣, ┐e nie warto inwestowaµ w natychmiastow╣ wymianΩ sprzΩtu tylko po to, aby za pomoc╣ AGP zwiΩkszyµ wydajno£µ przy przetwarzaniu grafiki
- szybkie 128-bitowe karty graficzne PCI w testach wypad│y por≤wnywalnie z uk│adami AGP, a ich cena, pomimo ┐e wysoka, z pewno£ci╣ nie przekroczy ceny nowej p│yty g│≤wnej i grafiki AGP.
Kolejnym argumentem przeciwko pogoni za najnowszymi standardami jest fakt, ┐e u wiΩkszo£ci posiadaczy PC karta grafiki jest jedynym urz╣dzeniem wykorzystuj╣cym magistralΩ PCI.
Do naszego Laboratorium trafi│y karty graficzne firm: ViewTop, Color Max, 3DLABs, Lucky Star i SiS. Wszystkie dostarczone karty wyposa┐one by│y w
4 MB pamiΩci SGRAM, poza kart╣ SiS, kt≤ra mia│a 2 MB takiej pamiΩci.
SGRAM (Synchronous Graphics RAM) to nowy, udoskonalony rodzaj pamiΩci, zaprojektowany specjalnie dla zastosowa± graficznych. Uk│ady SGRAM, pracuj╣c ze znacznie wiΩksz╣ szybko£ci╣ ni┐ uk│ady Fast Page czy te┐ EDO, potrafi╣ dodatkowo wykonywaµ, niezale┐nie od uk│adu kontroluj╣cego ich pracΩ, czΩsto powtarzane operacje zwi╣zane z przetwarzaniem grafiki.
Wszystkie dostarczone karty oferowa│y sprzΩtow╣ realizacjΩ wszystkich podstawowych operacji 3D, czyli: pozycjonowanie tr≤jk╣t≤w, pozycjonowanie g│Ωboko£ci obrazu, mapowanie tekstur, perspektywiczn╣ redukcjΩ tekstur, filtrowanie tekstur, przejrzysto£µ, korekcjΩ perspektywy, cieniowanie i zamglenie.
ViewTop AGP Titan3000
Karta dzia│aj╣ca na uk│adzie S3 Virge GX/2 umo┐liwia wy£wietlanie obrazu z maksymaln╣ rozdzielczo£ci╣ 1600╫1200 przy czΩstotliwo£ci od£wie┐ania poziomego do 200 Hz.
Opr≤cz standardowego wyj£cia VGA karta ma dodatkowo wyj£cia telewizyjne S-VHS oraz Composit TV. Do karty do│╣czona jest p│yta CD-ROM zawieraj╣ca sterowniki dla system≤w Windows 95/NT, OS2, a tak┐e dla program≤w AutoCAD i 3D studio oraz dodatkowe oprogramowanie: DirectX, MPEG/VCD Player i SUPERSCAPE.
Instalacja oprogramowania w systemach okienkowych odbywa siΩ za pomoc╣ eleganckiego interfejsu. Niestety, wydaje siΩ, ┐e firma S3 spoczΩ│a na laurach i w nied│ugim czasie przestanie kojarzyµ siΩ z wydajnymi uk│adami graficznymi, zostaj╣c w tyle za konkurencj╣. Karta z uk│adem VIRGE GX/2 nie wypad│a w testach najlepiej. O ile w przypadku test≤w na aplikacjach biurowych (czyli grafiki 2D) karta uzyska│a wyniki zbli┐one do konkurencyjnych kart, o tyle w przypadku grafiki 3D zostawa│a mocno w tyle.
Color Max
Cirrus Logic GD-5465
Kolejny produkt to karta oparta na uk│adzie Cirrus Logic GD-5465. Tak┐e ten uk│ad umo┐liwia wy£wietlanie grafiki z rozdzielczo£ci╣ do 1600╫1200 punkt≤w z 16-bitowym kolorem.
W opakowaniu znajdziemy opr≤cz karty tak┐e dyskietki ze sterownikami oraz instrukcjΩ obs│ugi, niestety, szar╣ i nieczyteln╣. Jednak pomimo tego niemi│ego zgrzytu, po zainstalowaniu karty oraz sterownik≤w (co w przypadku Windows 95 odbywa siΩ bezproblemowo poprzez opcjΩ "Dodaj nowy sprzΩt" w "Panelu sterowania"), mamy w systemie do£µ dobry uk│ad graficzny. Niestety, tak┐e w tym przypadku wydajno£µ 3D by│a mniejsza od tej, kt≤rej mo┐na by│o oczekiwaµ po karcie AGP.
MS-4413 3DLABs
Permedia 2
Karta MS-4413 ma uk│ad 3DLABs Permedia 2. S│owem, kt≤re dobrze j╣ okre£la, jest: fenomenalna!
Zaopatrzona w dobr╣ instrukcjΩ, w kt≤rej opr≤cz opisu karty i wymaga± sprzΩtowych znajdziemy opatrzon╣ licznymi zrzutami ekran≤w instrukcjΩ instalacji sterownik≤w, obejmuj╣c╣ nawet system Windows 98. Na dostarczonym CD-ROM-ie znajdziemy opr≤cz sterownik≤w tak┐e trochΩ dodatkowego oprogramowania, np. odtwarzacz MPEG.
Karta uzyska│a w testach 2D wyniki zbli┐one do konkurencji, jednak gdy przyst╣pi│em do testowania wydajno£ci 3D, zosta│em mile zaskoczony. Nie musia│em czekaµ na wyniki liczbowe, r≤┐nice by│y widoczne go│ym okiem.
Tak┐e po uruchomieniu gry HEXEN II animacja by│a nadzwyczaj p│ynna w wysokich rozdzielczo£ciach.
Polecam kartΩ wszystkim, kt≤rym zale┐y na du┐ej wydajno£ci i jako£ci obrazu.
Lucky Star
Butterfly Series S-6326
Jest to produkt oparty na uk│adzie SiS 6326 i jest jedyn╣ kart╣, kt≤ra w testach jako£ci obraz≤w 3D poradzi│a sobie z funkcj╣ perspektywicznego mapowania tekstur. Wyniki test≤w wydajno£ci wskazuj╣, ┐e jest to naprawdΩ bardzo szybki uk│ad przeznaczony do przetwarzania grafiki 3D i... nic poza tym. W testach przeprowadzonych na aplikacjach biurowych karta uzyska│a zdecydowanie najs│abszy wynik, niemal o po│owΩ s│abszy od pozosta│ych kart AGP oraz karty PCI. Opr≤cz standardowego z│╣cza VGA karta ma wyprowadzone gniazda telewizyjne.
Lucky Star Butterfly Series 3DImage985
oraz
Color Max ST-5465A
Dwie karty dzia│aj╣ce na uk│adzie Trident 3Dimage985: Lucky Star Butterfly Series 3Dimage985 oraz ColorMax ST-5465A. Zas│uguj╣ one na uwagΩ ze wzglΩdu na to, ┐e dwaj r≤┐ni producenci dostarczyli z kartami niepoprawnie dzia│aj╣ce sterowniki dla Windows 95. Uruchomienie (bezproblemowe) uk│ad≤w by│o mo┐liwe dopiero po "£ci╣gniΩciu" z Internetu zaktualizowanych sterownik≤w.
Obydwie karty uzyska│y w testach dobre rezultaty. W aplikacjach biurowych, jak i grafice 3D uplasowa│y siΩ w £cis│ej czo│≤wce. Jedynym dostrze┐onym problemem by│o od£wie┐anie ekranu po wyj£ciu z aplikacji dla £rodowiska Windows, kt≤re zmieniaj╣ ustawion╣ rozdzielczo£µ ekranu (np.: niekt≤re gry). Nie zak│≤ca│o to jednak w znacz╣cy spos≤b pracy systemu. Karty mia│y dodatkowo wyprowadzone z│╣cza Composit TV oraz S-VHS.
Na pochwa│Ω zas│uguje instrukcja do karty Lucky Star. Obszerna, zawieraj╣ca opr≤cz opisu karty i instalacji sterownik≤w, tak┐e odpowiedzi na najczΩ£ciej zadawane pytania (tzw. FAQs) oraz rozdzia│ dotycz╣cy rozwi╣zywania problem≤w z dzia│aniem karty.
Por≤wnanie szybko£ci kart AGP
Producent Color Max Color Max Lucky Star Lucky Star Micro-Star International View Top View Top
Wyniki test≤w (patrz zestawienie) pokazuj╣, ┐e uk│ady AGP dor≤wnuj╣ szybko£ci╣ dzia│ania najszybszym akceleratorom 3D z uk│adami VooDoo pracuj╣cymi w magistrali PCI. Je£li zaniepokoi│o kogo£ stwierdzenie, ┐e jedynie dor≤wnuj╣, powinien spojrzeµ na wyniki uzyskane przez podobne uk│ady (Virge 325 dla PCI oraz Virge GX/2 AGP). R≤┐nicΩ widaµ wyraƒnie.
Warto tak┐e zaznaczyµ, ┐e w obecnej chwili systemy operacyjne potrafi╣ wykorzystywaµ jedynie niewielki procent mocy oferowanej przez AGP. Bez obawy mo┐na wiΩc stwierdziµ, i┐ jest to technologia przysz│o£ci i zainwestowanie w ni╣ mo┐e byµ dobrym pomys│em, lecz nie ma siΩ
co spieszyµ. Z prezentowanych w te£cie kart polecamy MS-4413 3DLABs Permedia 2
ze wzglΩdu na dobr╣ jako£µ obrazu i wydajno£µ.
Sprostowanie
W numerze ENTER-a 4/98, na str. 66
w artykule "3D szybko, coraz szybciej" podali£my dane tylko jednej firmy,
kt≤ra dostarczy│a kartΩ Monster 3D.
Tymczasem tΩ sam╣ kartΩ nades│a│a tak┐e Cadena Systems,
