Jacek Malczewski, Wigilia na Syberii, 1892

Nie lubiΩ Wigilii, to najsmutniejszy dzie± w roku. Mo┐e dlatego, ┐e dawniej, w dzieci±stwie, by│ tak oczekiwany i taki radosny... Ale moje dzieci±stwo sko±czy│o siΩ nagle 1 wrze╢nia 1939 roku. Od tej chwili oczekiwa│em powrotu ojca, a ka┐da Wigilia przypomina│a, ┐e min▒│ zn≤w rok bez niego.
By│ gdzie╢ daleko, w ╢nie┐nych pustyniach Rosji, sk▒d siΩ ju┐ nigdy nie wraca... TΩ straszn▒ prawdΩ znaj▒ zes│a±cy na obrazie Jacka Malczewskiego, dlatego milcz▒, zatopieni w krΩpuj▒cej ciszy. Tylko ten, kt≤ry ma przem≤wiµ, zas│ania twarz talerzem, i szuka daremnie jakich╢ s│≤w pocieszenia...