Cisna.



Cisna powsta│a przy starym trakcie handlowym wiod▒cym od Sanoka przez prze│Ωcz nad Roztokami w stronΩ Humiennego. By│ on znany ju┐ w czasach rzymskich, co potwierdzaj▒ znalezione tu swie monety cesarza Hadriana.

Miejscowo╢µ w XVIII i XIX wieku nale┐a│a do rodziny Fredr≤w. Aleksander Fredro wspomina w "Trzy po trzy": ...Cisna le┐y w obszerniejszej nieco kotlinie. Folwark, cerkiew,ko╢ci≤│ w Cisnej karczma, dalej m│ynek i tartak o┐ywiaj▒ tΩ wioskΩ wiΩcej ni┐ wiele innych.
Jacek Fredro, ojciec Aleksandra, zbudowa│ tu hutΩ ┐elaza pracuj▒c▒ w oparciu o miejscowe rudy, wydobywanej na stokach Hyrlatej nad Majdanem i w Lisznej. Huta dzia│a│a conajmnej do po│owy XIX wieku produkuj▒c przedmioty u┐ytkowe: krzy┐e nagrobne, ogrodzenia nagrobk≤w, piece ┐elazne, mo╝dzierze aptekarskie.

W ostatnich latach XIX w. doprowadzono do Majdanu po│o┐onego o 2 km na zach≤d od centrum wsi kolej w▒skotorow▒ z Nowego úupkowa.

Podczas spisu ludno╢ci w 1921 roku w Cisnej stwierdzono 46 dom≤w zamieszka│ych przez 416 os≤b.
WiΩkszo╢µ obiekt≤w ╢wiadcz▒cych o kilkusetletniej historii Cisnej nie dotrwa│a do naszych czas≤w. Dw≤r Fredr≤w uleg│ zniszczeniu w 1947 r. Drewnian▒ cerkiew rozebrano w 1956 r. W kilka lat p≤╝niej ten sam los spotka│ dzwonnicΩ.

Najciekawszym zachowanym zabytkiem jest cmentarz przycerkiewny. Na uwagΩ zas│uguje otoczony wie±cem lip najstarszy datowany nagrobek w Bieszczadach. W 1842 roku pochowano tam Antoniego Kwieci±skiego. Obszerny grobowiec znaczy miejsce spoczynku rodziny Meinardich - potomk≤w w│oskiego budowniczego kolei. W kaplicy cmentarnej znajduje siΩ wspania│a ikona, przedstawiaj▒ca Micha│a Archanio│a, autorstwa Agnieszki S│owik-Kwiatkowskiej i Teresy Go╝dzieckiej. W Cisnej mo┐na zobaczyµ zbudowany w 1914 roku murowany ko╢ci≤│ parafialny p.w. ╢w. Stanis│awa Biskupa.

Na wzg≤rzu Kamionka (Betlejemka) wzniesiono pomnik ku czci ┐o│nierzy i milicjant≤w poleg│ych w walkach z UPA. Jest to tak┐e doskona│y punkt widokowy.

Tu┐ obok znajduje siΩ Gminny O╢rodek Kultury i Ekologii, a w nim miΩdzy innymi punkt Informacji Turystycznej i biblioteka. Aura w Bieszczadach bywa kapry╢na. Je╢li wiΩc warunkibiblioteka w Cisnej klimatyczne nie sprzyjaj▒ wycieczkom w g≤ry biblioteka pos│u┐y swoim ksiΩgozbiorem. Przy wyborze nastΩpnej trasy pomog▒ znajduj▒ce siΩ w zbiorach biblioteki albumy, przewodniki i mapy. Wielbiciele poezji mog▒ poznaµ tw≤rczo╢µ bieszczadzkich poet≤w. Biblioteka posiada r≤wnie┐ naukowe opracowania dotycz▒ce ochrony przyrody i Bieszczadzkiego Parku Narodowego. GOKiE organizuje r≤wnie┐ wiele imprez kulturalnych.

Przy wje╝dzie do Cisnej stoi │emkowski ╢wi▒tek przydro┐ny. Zachowa│a siΩ tak┐e oryginalna │emkowska chy┐a. Pod s│omianym dachem kry│a izby mieszkalne, oborΩ, stajniΩ, chlew i kurnik. CzΩ╢µ tego domu odremontowano.
W pobliskim Majdanie znajduje siΩ stacja kolejki w▒skotorowej.
W Cisnej znajdowa│ siΩ tak┐e ┐ydowski kirkut. Z cmentarza hitlerowcy wywie╝li niemal wszystkie nagrobki i u┐yli ich do umocnienia serpentyn drogi nad Habkowcami. Kilka macew (p│yt nagrobnych) le┐y przy szosie do dzi╢. Po wojnie wykopano ostatnie dwie macewy a kirkut zaorano.

Tekst powsta│ w oparciu o Przewodnik Bieszczady dla prawdziwego turysty.
Pruszk≤w 1999 r.
Oficyna Wydawnicza "Rewasz"

DO G╙RY

(c) Wirtualne Bieszczady 1999 - 2000