[�. �����������. ������ ������-����. ��� VII. �������.]

���������     ��� VII     ��������





���̲���




1. ˿�������� �������� � ���������� � ��������������� �������� ������-����������� ���� XV-XVI ��. 2. ������� ��������. 3. ������� �������� � �������� ��������������. 4. �������� �������� ��� ��������. 5. �������� �������. 6. ˿�������� ��������� ����� 1590-� ����. 7. �������� � ������ ���� ���������� XVII �. 8. ������� ��������� � �������� ��� ������ ��������� XVII �. � ���������� ����������� �������. 9. ˿�������� �� ����� �������� 1620-1625 �.



1. ˿�������� �������� � ���������� � ��������������� �������� ������-����������� ���� XV-XVI ��. �����....

�� � ���� ������ �� ������, ������� ��� XVI �. � ���� �������� � ����� �������� � �� �� ������������, ������������� ������, ���� ��� ��� �����������, ������ � ������� ��. ������ � ������ � ������ ������� � ������������; � �������� �� � VI �., � ����. 1 � 3. ���� � � ������� ������� ����� �� ����� ������� �������� � � �������� �� ����� � ����. 2. �������� ��� ������ ����������������� ���� ����� � ���� ���� ������������ � V � XXII �. Źródła dziejowe (�� �� �������� ���. �������� �������� �� � �������� �. XVII � �. �������� � �������� ���� �. VII �. III ������ ������. �����), ������� ��� ��������� ����� � ���� Zadnieprze, � Słownik geograficzny (�������� � ʳ��. ���� 1896) 1), � ����� �.-�������� � ����� �� �. VII �. II ������ �. �. �����. ���� ������ ����������� ����� ���� ������� ������-����������� ����, ��� ��� ��� �����. ����������� ��� �� ���� ���� ����� ��������� �� ������� ���� ������, � �.-������� ���� ���� ������� ��������� ���������� ���� ������ ���������� �������� � ������� ����� ����. ������ �� ������� ������� �� ������������. ���������, ��� �������� ����� ������-����������� ���� ���� ���� ����� ���� ����� ����. ����������: ʳ���, ��� ������ � �������� XIV �� XVI ����. (1362-1569) (� ����������), ��� �������, ���� ����������� ��, ������� ���������, � � ��������� �������� ������ �����������. ʳ���� ��������� (�� ������ ������������� ������ � ����������� ������ �����������) ����� �. ���������� �. �. �� ������ �. ʳ��� � ��� ������������ �� XV-XVI ��. (�. ����. 1892, II) 2). ��������� ����� ��������������� ������ ���� ���� �������� � ���� Dzikie pola (1877, ������������� � ���� Szkice i poszukiwania) � ����� ���� ��� ����������. ���������-����������� ���� ������ ��������� ������ ��� ����������� � ���� ��������� ������������ �������� 1890, ������ ������� ���������, ��� ����� ����������. ��� ����������� ������ ������ ��� ����� ������: ���������� ����������� ����� � ���. XVI �., 1890 3). ��� �������� ������ � ����������� � ���� ��������� ��� ��������-�������� ��������: Stosunki z Mendli Gireiem, 1881, Machmet Girej, chan Tatarów perekopskich (Szkice II); ���� ����� ������ ���������� ���������� �� �. 1523. �� ����� ������������ ������� ����� � ������-�����������: ��������� ��������� �� ������ ������� XVI �. (������ �. �. �. VIII. V) � ��������: ���������, �������� � �������� �������������� ����� ����������� � ���� XV � � XVI ��. (������ ��. IX).



2. ������� ��������. �����...

�������� � �� ������� ����� ���� ����� � ����� ���������. ����� �� � �������, �������, ������� ������� � ������ ����������� ���� �������������, ������ ��������� �� ���� ����� �������� � ���� ������� �� �� ��� �������� ����� ������ ����� ����� ��贳�������� ���������� �������. ��������� �� ������� ������ XVI �. ��������� �� ��� ������ ��� �������� ������, ��������, �������� �� ����� �������� � �� �������. �� ����������� �� ��������� ������� (��� � ����� ����� ����� ���� ���� �� ���������� ��� ������ ��� ��������), � ������� ��� �� ��������, �����, ������������ � ������ ������. ������� �� ����. ��������� � Kozakach, � VI ��. ������� �. ���������, �� �. 1574 (���. ���������� �. 1358-1361), ������ � 1590-� ��., ������ �� ����� �� �������� (Descriptio veteris et novae Poloniae 1585, � ���� ������� � �������� ����� ���������� ������� ������ � ��������� ������, �. 267 � ���). ��� ��������� � kozakach nizowych które pospolicie zaporozkimi zowiemy, � ���������� �������� ������� ���� Sarmacya Europejska, 1611 (���. ���������� �. 220-4); �� ��������� ���������. �� ������ ���� � ��������� ������� ��������� ����� � ����� �������� � ���� � ������� ������ ���������� �����. (���. ����. ����. II �. 367-8). ������ �. ���������� � Ogrod krolewski, 1509, �. 56. �������������� Eques Polonus, 1628, �. 51 De Cosachis Zaporosensibus. �������� Rerum in Polonia ac praecipue belli cum Osmani gesti historia (1637), c. 12-4. ��� �������� Commehtarii Chotinensis belli (1646), �. 109-5: Origo, vita et mores Cosacorum Zaporohensium. ������� � ��������� Chronica gestorum in Europa singularium, 1645 (c. 52-6). ������� Description de l'Ukraine (l ���. 1650), �� ��� ������ ���������� ���������� �������. �. ³��� Relazione d�ll' origine e dei costumi dei cosacchi, 1656 (������ � ʳ��. C�. 1900, �). �������: Histoire de la guerre des Cosaques contre la Pologne, avec un discours de leur origine, pays, moeurs, gouvernement et religion, 1663, � �. �. � 1680-� ���� ���� ��� ����� ������� �������� ���������: �. �öll�r � M. G. Weissius De cosacis dissertatio, ������, 1684.

� �������� XVIII �. ��������� �� �������� ������ⳓ �������� ��� �������� � �� �������: ��. �������� �� ����� ������������� ��������, ����� �� � � ���������� ��� �������� ����������, � ����� �� ���� ������� ��������� ����� �. ������������, 1710 (���. 1854 �.). �������� �������� �������� ���������, ������� ���� �. 1734 � ���� ��������� �� ������ (� 1777 �. ���� ���� ������ �������, ��. ������� ������� ���� ������� ������� ����� �����, � �� ��� � ������ ���. ������� ���������, �� �� �����������, ���� ������� ��� ���. ��������� 1878 �.). �. ������������� ������� �������� � ��������� ��������������� �����, 1765 (���. � ����������� ������� � ����� � 1847 �.). ����. ����������� �������� ������������ ��� ����� �������� �������� ��. �������� � ��� ������� ������� ��������, 1770 (��� ���. ��������� 1878 �.). ���. ������ ������ ����������� � ����������� ������ � ����� �����, 1773 (����� ��������� � ��� �����, ���� ���������� �� �������� � ������� ������� �. IX � Gemälde ������). ����� ������� ������� ����� ����� �� 1506 �� 1776 ����, 1777 (�� ������� ���� �������� ������� ��������, ��������� ��. ������������). � �� ���� ������ ������� ������ ��� ����� ����� ������-���������� (������ � ����������� ������� � ����� 1846 �.). �� ��� ���������� ����� ����� ��� ������ ���� ���������� ����� ����������. ��. ��������� ������ � �������� ������������, ���� ���� �������� �������� � ������ ���� ������������� ����� (��������, �� ���������, ���� �. 1740, ������ � ���������� ������� 1847 � �������� 1851). �������� ����. ������������ ������������ ����������� �. ̳���: � ����� � ������������� �������� (��������� �� ����� � ���������� �������� 1760), ������ � ������������ �������� (ibid.), � �����������: �� �������������� ����� � ������������ � ������������ � ������������ (������� � 1770-� ��., �������� � ��������� ����������� �������������, ���� ���� ������� ������ ���������� ѿ�� � ��������� ������쳿). ��. ���������� ���������� �������� � ����� ����� � �� ����� � �������� ������,� ���. � �. 1778 � ����������� � 1785-6 ��. (�������� � ���������). �. ������� ��������� �� ������ ����� ��������, 1778, ������ ��� ������ � �. �. � ������ �������� (����� ������ ������������� ������� ���������� �����.) ��� ���� ��� ������ � ������ ������. � ������ ����������: �. �. Scherer Annales de la Petite Russie ou histoire des Cosaques, ����� 1788 (� ������ ����� ��� �������� ����� ���������� �������� ��������). Hammerdorfer Geschichte der Ukrainischen Kosaken, ���, 1789. I. Engel Commentatio do republica militari seu comparatio Lacedemoniorum et Kosacorum, ������� 1790, � ���� ���� � Geschichte der Ukraine und der ukrainischen Kosaken wie auch der Königreiche Halitsch, und Wladimir, 1796 (� Allgemeine Weltgeschicnte, �. 48). �. Czacki O nazwisku Ukrainy i początku Kozaków � Nowy Pam. Warsz. 1801 (��� � ���. �������� � �����. ����, 1811). K. L. Lesur Histoire des Cosaques précedée d'une introduction ou coup d'oeil sur les peuples qui ont habité les pays des Cosaques avant l'invasion des Tartares, I-II �����, 1813-4. Gretzmüllern Die Ukrainischen Kosaken und ihre Unterwerfung an Russland (Hormayers Archiv, 1814).

1822 �. ������ ������� ����� ����� ��. ������-�����������, � �������� ������� ��� ��䳿 �� �. 1654 �., ������������� � ��������� XVIII �. � ������ �����������, ��� �� �������� �� ����� ����� ����. ѿ ����� � ��������� �������� ������������� ���� ���� ��������� ������ ������ (������� ��� ������� ������� �� ������ �������������, 1847), � �������� ����������� � � Kozakach (Kwart. nauk. �����. 1835, ��� � ���. �������� � ������ ���. ���. �����. 1837), Kozaków dzieje (Orędownik poznański, 1840), Polska aż do wieka XVII; � ��������� ����������� ���� ����������� ��������� (1833) � �� ����� �������� �� ���� ����� ���������, �. � 1842 �. ϳ� ������� ��������� �������� ������� ����� ����������� (Gliszczyński) Hetmani małorosyjscy i kozacy do czasów unii (Bilbl. Warszaw. 1848, ��c. �������� � �����. ��������, 1856) i Znaczen�� � wewnętrzne życie Zaporoża oraz hetmani malorosyjscy i Kozacy do czasów unii, I-II, ����. 1852, �� ����������� Ukraina i Zaporoże czyli historya Kozaków, I-II, ����., 1854. �������� ���� � ��� �����: �. ������� � ����� ������ (����. ������ 1822). �. ������ ���� � �������� (����. ������� 1826). H. �. ������ ������ �������� (� ���. 1828). ������������ �������� ������� (���. �������� 1840). ����������� ������ ��������� (�. �. �. �. 1840); �� �������� ����� � ���� ������� ����� ��� ��� ��������� ���� ������������ (1840, ����� ���. 1846), �� ������ ����� �� ����� ������ ������� ��������.

³������ ������ ��������� ������� �� ����� ����� ����������� � ��������� � �������� ���� 1840 (�� ������ ����� ���� �������� � �� ���������� ���) � ����� ��� ������ ��������� (��������� ��� ������ 1846). ��� ��������� ������ ������ ��������� �� ���������� �� ���� ������ ����������� (����. ������� 1848) � � ������ �� �������: �� ��������� ���������� � ������ ��������� ����������� XVI � XVII ��. ����������� �� ������ ��������� (����. ���. 1858), � ������������� ���������� �� ������������ (������ ������� 1859), ����� ������ ����������� 1840-1850-� ����, ������ � � �. ���� �������� ���������. ����� ����� � ��� ��: ��������� � ������� ��������� �������������� (������ ������. 1848) � � �������� (ib. 1858). M. ��������� ������ (ʳ��. ���. ��. 1851). ������ (������. ���. ��. 1854). � ������ ����������: �. Krasiński The Kossaks of the Ukraina, ������� 1848. A. Die Kosaken in ihrer geschichtlichen Entwickelung, �����, 1860. �. Merimée Les Cosaques d'autrefois, �����, 1865.

1863 ������ � �������� �� �. III �. 1 ������ ������. ����� ����� ���. ���������� ��� ������� �������� � �������� �� �������� �������� ����� ���� � ������ ����, ����� ������������� ������������ ����� � � �������, ������ �����������, ��� � ��������� �������� ���������� ���� ���� ��������� � �� ������� �� ����� �������� XVIII �. �� ����� �������������� �������. �� ������� ���� ��������� ���������� � ���� ������� �� ������ ���. �����, 1864, � vice versa ���������� ������ ����� �������� ��� ����� ����������� �. �. ������� ������� ���������, �� ���� ����������� � ����� 1868 �. ������ ���������� ��������� ��������� ������ � �� ��� ���������� ����������, �� ��������� ���� ����������� � ������ ����������� ����������� ������ � �������� ������������ (1863-5, ������. � ����. ���������). ������ ������ ������ ��� �������� ������ ����� �������� �� �� ����������� � ������ (� �����俓 1868) � �������� ������� ����� ������������� ����, ��� ��� �� ��������� �� �������� � ��������� �����������, ���� ���� � ����� crescendo � ����� �������� ������� �������� ���� ������� ����� (���������, ���. ���� � ������). ������� ����� ��� ������ ������� ���������� ����, �� ���� ���� ������� ������ ��������, � ������� �������� ���� �� 뺴������� ��������; ����� ������� ���� ���� ������������ � ��� �� ���������, � ����� ����������, �� ������������ � ���� �������������� � ��� ��������, �� ������� �����, �� �������� ��� ������ � ��������. � ���� �������� (���. �������.), ��� ������ ����������� ��������� ������� �����, �� ����� ��������� ����� ��������, ��� �� ��������� ������� ��������� ������� ��. ������ ������� ��� ����� ������� �������� ��������� ������������ �. �. ����� ���� � ���������� �� ��������� ������� ������������ (����. �������, 1870), ���� �������� �� ����� �� ������ ������� ���� ������� ������������ (1870 � ���� 1884). �� ���� ����������� ������, ��� �������� ���������� � ���������� ������������ ������; ����� ������, �� ������ ���� ���������� �� �� ���� ��������� ������� ������, ��� � �� ����� ����� ������������� ���������� �� �������� ����, � � ��������� � ������ �� ��� ���� �����.

����� ������� ������������� ���� ������ � 1874 �. � ������ �� �� ����� ��������������� ������ �� ����� ������� ��������. ��� ���� ������������� ��������� ����������� �� ���� ���������� �����. ���������� �� �������� ������� ������� ������� ���� ����: ������ �� ��������� �� ����������� � �������� (���. ������ 1877), ��� ������������� ���������� �������� (�� �� ������� ����������� �� ���������. ���. ������� 1878). ��� �� ���������� ������ ������������, ���������� � ������� ���������. ��������� �������� �� ����������� ���� ���������� ������, ����� �� �����, 1876, ��� ����������� ��������� ������� ������ ������������ �����������, ���. 1878, � ������� �� �����. �� �� ���: ���� �������� Kudak, twierdza kresowa i jej okolice, 1879, � �������� �� ������� �������� ������ (� ���� ���������� ������ � 1900 �.) � Zawiązki dziejów Siczy Zaporozkiej, 1887, ������. � ���� Obrazy i studya hist., II, 1899 (��� ����� ����������� ���������� ���������� ������, ���������� ������ ��� ����� ������ �����������, � ��� ����� ���������,-��� ���� ����� ���. ���� �. 303-4). Erckert Der Ursprung der Kosaken, vorzüglich nach neuesten russischen Quellen, �����, 1882�. ������������ ������ ����������� ���� �. ���������� � �. ����, 1883 � ��� ������� ��������� ������� ��� ������������ �����������, ����� ��� ������� ������������ � ��������� �������� �� ������� ��������. г� ������� �������� ����� �����, ��������, ��� �������� ����� �� ��������� ������� ���������� (�� ������ ���� ��������, � ���� � ����������� ���), ���������� ���������� �������� ��������: ������������� ������������ ���������� (ʳ��. ������� 1884, VIII-IX), ��� ������ ��������� �������� � �������� ��������� ������� ���� ������ ���� ��������� ������ �������� ��������� ������ ��������� �� �������� � �� �� ��������-���������� ������� ������� ������. ����������� � �� ���� ������ ����������� ���� ��������, �� ����� �� �� �������� �����, ��� ���� �������� �����. ���������� ��������� ��� ������ �����, 1888, �� ���� ���� ��������� ���� ������� �� ������� �������� � �. �., ��� �� � ������������� ��������� � �� ���� ��� ����� ������� ���������� ��������� ��������. ��� ���� �. III ����� ����� �����������, �� � ��. XV ��� ������� ����� ������� ��������, ����� �� ���������, � ������� ���������� �� �������� (�������� � ������ �������� ��������, �������������� � ������ ������ ������ ������� � �. �.) � ����� �� � �������� ��������� �������� ���������� ������� �� ������� � ��������� (������ ����, �� ������ �� �� ��������� ���������� ������ �������� �����). ������ ������������ �������� �. ������������ (� ���, � ���������� ���������������� ���������� ��������, ���� �������, ������, ������, ������������, ������ 1892 �., ������ � � ������ �������� � � �. 1895) � ����� � ��������� ������� ������ ������, ��� ������, ��� ���������� ������� ������, ����������� ����� � ������ � ����� ��� (�������� ������ ������������� � �. X �������� ������). �������� ���� ��� ������� ��������: ������������ ����� � �������� ������������ ���� (Ibid. ����. 1884), �����: ������� ������� �� �. ���� (Ibid. 1886), ������� �� ������� � ������������� ����������� ��� �� ������ ������� ������������ ���������� (Ib. 1894).

ֿ��� ���� ����� �. �������� ��� ������� ��������: �� ������� � ��������� �� ������� ������������ (������ ������ VIII, 1894). ³� ������� �� ���� ���� ��������� ������ ����� ��������, �������� �� ������ ���������� �����, � ��� ��� �� ��������� ����� ���� �� � ����������� ����������� ���� ������������, ����������� �� ������ ������� � �. �., �� � �� ��������� ������ ������ ������, ����� �������� �������� ����������� ��� ��������� � �������������� �����. ���� ��������� ������������� �������� ������ �. ���������� �. �. ��������� ������ ������������ ���������� (������� ���. ���. �����. 1895, VII) � ����� ��� �� ��� ����� ���� ��� �������� � ���� ���� ��������� ������ �. ��. ���������� (1893), � ���� ������� (����� ��������) ���� ���� ������� � ��������� ����������� � ���� ���� Ukraina (Źródła dz. �XII, 1897), �� ������ ����� (�.395 � ���) ���������� �������� ��������, � ��������� ��� �������� ���� (� ��������� ������� ����������). ����� 1897 �. ������ �������� ���� ����� �������� �. ���������� � ���������� �. ������������ ������ ��� ������� ���� �� �������; ��� ������� �������� �� ������ ���� ������ ����� ��, �� ������ �� � �������������� �������. �����������, � ������ �������. � ������� ���� �������� � ��� ������� �� ������� �������� � ���� ������� �� ����� �������� (������� ������� XXII, 1898). ���� �������� ������ �� ������� �������� ������ ����� �. ���������� ������� ������ � ��������� ������, �., 1904. �������� ������ ���� �����������, � ��������� ��������-��������������� (� ��� ����� � �������� �����������), ���� ������ ���� �������������� ������ �������� (�������� � ��������� ������), ��� ������ ��� �� �������� ��� ���������� ������, ��� �� ����������� �������� � ��������. �������� ������ �� �� �. ���������� � �������� ������. ����. �. VIII, 1908. ������ ��������� ������� �� �� ��� ������� �� ������� �. ����������� �������� � ������ �������� (������ VIII, 1908), �� ������� (� ��. II � II�) ����� ��������� ������ �� ������� �������� ����������.

������ ����� ������ ��������� ����������� XVIII � � ����� ��������� ����� ����� ����. ��������� � ���� ����-� ������� ������������, �. II ��. 2. 1908, �. 1560 � ��� (� ��� � ���������, ��� ����� ��������� � ���� �� ����������, � � �������� ����� ����������� �� ���� ������ � �������������, � ������ � ����� ���� � ��� ������� ���������� ��������� �������). � ����������: �. ������� ���������� ������ ���������� �������� �������� ����������� �� ����� ��������� �����������, 1870. �. ������������ ����� ������� � �������� XVII ������ (����, 1880). �. �������������; ������� ���������� ����������� ������� (�. ����. 1894-5). ˿����������� ���� ���. ���������� ��������� ��� ������ ����������� �����, 1881. ���������� ��������� (��� �������� ������ � ������ ��� ��������) �� ����� ������ ����: �. �. �� ������ ����������� ��������� ������ ����. �������� (��������, 1881), ������������� ������� ��� ����� ������� ������� (�. ����. 1891, IV), �������� ��� ������ ������������ �������� ���. XIX �. (�b. 1893, � � � ����� ����: �������. ������ � ��������, 1898), �. ������� �� ������� ��� ������� �������� (�. �. �. �. 1893, V), � � ���� ��������: ���������� ���� ���� (�����. ������������ ������, 1895), ��. ������������. �� ����� ������� �������� (������ ������ XIX, 1906) � �� ������������� ��������� ������� ������� (������ ���. ���. ��. 1908). ������������� �������� ��. �������������: ��������� ����������� ��� �������� �������������� ����, ���. �, 1858 (�� �. 1857) �� ������ ������ ��������� �� ������� � ���.



3. ������� �������� � �������� ��������������. �����...

��� ��� ���� ����������� ��������� ����������� �������� ������ ������, ��� ����������, ���������� ��������� ����� ����; ��� ��������� �� � ������������� ����� �������� ��� ���.

��� ��������� �������� ����������� � Encyklop. powszechn. � ������, ��� ��� ����� ������� ������� ��������� � ���� Szkic-��, � (Ostafi Daszkiewicz); ������ �� �� ��� ��� ������� ��� ����� ����������� � ������� �� ����� ����������; ������ � ����� �������� ��� ��������� ���������� (������ �). ���������� �� �������, ���� �������� �������� �� ����, � ������� ����, �������� ������, �� ������� ���� ���� ���������, �� � ��� � ������ ����������. ����� ������ ��������, �� �������� ��� ������� ��. ����������� � ������ (�������������), ������ ������ ����� �� ������ ������, �� �� ��� ������ ���� � ������� ����������� (��������, �������); ��� � ���� ��������� ���� � ���� ��������� � ������ �������� �� ���� � ������� �������. ��� ���� ������������ ������ ���������, �� ������� ��� ������� ����������, � � ����� �����������, �� �� ��� ������ ������ ��������� ����������, ������ �� ��������������� ������, �� ������� ���������, ������ � ����������� ���������, ���� ����� ����� ����������� � ��� 1536 �., �� ���� ������� �� (����. �. �. �. II �. 117), �� ���������� � ���� �������� ��������� 곺������� � ���� ��� (��� �����, �� ����� ��������� ��� ��� � ��� �������). ��������� ������ �������� �������� (Poczet rodów � ������ ���� Herbarz polski, sub voce); �������� �� �� ���� ��. ���������, �������� �����������, �� � ���� ����� ��������� ����� ��������� �� ����� �� ����� ����� �� ���� ��������, �� ����� ���������� ����� ����� � ����������� � � ������� ���� (Herbarz) ����� �� �� � ���뿺� ��������. �� ��� �� ������, ��� ���������� � ����������� � ������� ���� �������� ������� �������� ��� ������� ���������� ����������. �� ������ � ������� �������� ����� ����, ��������-���������, �� �������� ������� ����������� ��������� �� ������ ��������-���������-����������, ���., 1908. ҳ���� � ��������� ������������ �������� �������� �, �� ��� ��� ���������� ���� � �������� ����, � ��� ���� �� ������ �����, ��� ����� ���� ����, ��� ���� ��������� ������� ���������� � ��������� � ���� ��� ������ (�� ������ ������� �� ����� �������� ���� ���� ���� ������). ��� ���� ����� ���� ��������, �� ������� ��� � ���������� ����� �� ��� ����������-��������� ����.

������� ����������� ������ ��������� � ��. ��������, �������� ������ ��� ����� ��������� �� ������������ ���� � ���������� �� ���, ���� ����� �� �������, �� ���, � 1505 �. �������� ������ �� � ���������� � ����� ��������� ��������� (�������, �� ����). �� �������� ���������, �������� ��������� ���������� � ������ � ��� ��������� ������ ���� ��� ���� ���� ��������� ���������� � ���������� (���������� �. 243). �� � ����, �� ����� ����� ��� ������ ��������� � ��������� �������� �, �� �� ���� � ��� ������ � ���� ������������ � �����, � �� �� ������� ������ 4), ��� ������ � �������� ������� �������� �����. Spass gilt nur einmal, i � �����, �� �������� �� ����� �� ������ ������ � �. ��. �����������. �� ���������� ��������� �� ���� ����� � 1514 �., ����� ����� ��� �����. ���������� ���� ������: ��������� ����� ���������, �� �� � �������� ��� ���������� ����� ���������, �� � ����� ��� ��������: (������. ����. �� �����. �����. � �. 522-3), � ������� �������� ������� ������ �� ����������.

��������������, ���������� �� ���� ���������, ������� �������������� (���. ���� �. 95) � ���������� ��������� XVIII �., ������ ����������� ������� �� ����. ������� �������� ��������� ���������� ����� ���������� Czy Preczlaw Lanckoroński był hetmanem kozaczyzny? (� ���� Słudya histor. i literackie, III). �� �������� �� �� ������� �������������� ����� �� �� ������� ���������� �������� � �������. ��� ����������� ������� ���������� � ���� ����� ����� (III, 1890, �. 582) ���� ��������������� �� ���� ����������� �������, ����� �������� ���� ������ � ����������; � ��������� �������������� ��� ������ ��������� ���������, � �������� ������ �������; ����������, ������, �� �������� ��� ��������� ����������, ������ ���� ������������ �������� ��������, � ��������������� �������� ��������� ��������� �������� ���������.

��������� ������ ������� �� ��������� ����� �������� � �������������� � �� ��� ��������� ����� �� ���������� ���� �� ����� ���� � �������, �� �� ������ �� � ���������� �������������� ����������� ���. ������������: ������� ������� ����� ������������ �� ������ ����������� ��������� �������� ������������� ��� ������ ����������������. ������ ���� ���� ������ ��� ��������� (�� � ������� �����: ���������, ����������, ���� ������ �����������, � � ������ � ��� � г�������� �� ��� � �������,). ̳�� ��������� �������� ��� ��������� � ��������, ����� ����� ���� �� ����� ����, �� �������������; ��� ���� � ������. ����� ��� �������� ������ ������ �� � ��� �����, ���������� ��� ������� ��������, � ����������� �������, ����� �������� ��������� ���� 1534 �. � �������� �� �������: ���� ������ ������� ��������������, ������ ������������, ����� ���������� (��� � ������� �������� � �� ���������������� ����� ������, � � �������� ����������� (��� ���. ��������� 1876 �. �. 212 � 329). �� ������ ���� ������� �� ����� �������� � ��������� ������ ����� ��������������� �� ���������� ������� �� ��������� �������� ���. �����������, �� ������� ����������� ��������, � ����� ��������� XVI �.; ���� � �������� ��� ����� ����� ��� �������� 1516 �. ����� ���� �������, ��� ������������ (��������-������� �������� � ���������� ����������). ������� ������-���������� � �������� ������� ��������� �� ������ ������� �� ������ ��� � ������ �����, �� ����� XIX �. � ������� ����������� ��������� � ��������������� ����� �������� �� �������. �� ���������� ������������� � ����������� ������� �� ������� ���� ���������� � ���� ������� �� ��������� ����������, � � ������� ������������ ������ ����� � ����� �������� ����� ��� ���������� ������ ������������ (���. ����� ��������� � ����������� ����. �����. � �. 241). ����� �������������� �����. ����������� (�. ����. 1884, VIII �. 596) ������������, �� �� ���. ������� �� ����������, �� �� �������� �������� � � ��� � ������ �����, � ���� �������� �������� (�. 1064) ������ ������ ������ 1534 �. ��� ��� ���� �� ���� �� ����� �� ���� �������� �������� �Wężyk Chmielnicki�.

ѿ ������� �� �� ��������� ���������� ��� ��������, �� � �������� �������� ���� �� ������� ����������� �������� � ������� ��������� ���� ���������� ��� � �������� XVII �. ������ �� ������������� � �������, ����������� ������� � ������ Eques Polonus (1628), ��� ������: Quibus (������ �������� �������) ���rcitatus a puero Ostapheus quidam Daskieuicius ex oppido Ourucko subditus Constantini ducis Ostrogii... postquam ad maturiorem aetatem devenit, coepit statim animos commilitonum praensare et ut sigrta sua seguantur rogare ac suadere, quod et persuasit, factaque nonnulla manu duxit in hostem propriis auspiciis semel atque iterum et conglobatos tandem indigetavit nomine Cosachorum, quasi contemnentium cuncta praeter famam bonam, atque sic ex parvis initiis sectam militarem fecit et revera magnam. Nam statim in primordiis illis et Moscho et Tartaris valde gravis fuit, multisque barbaros ille ipse affecit, baltheo equestri pro meritis a rege donatus et multis praefecturis ornatus. Tandem vita functo centuriones novum sibi caput elegerunt. ���� � ���� Sarmatiae bellatores 1631) ������������� ����� ��������� �� ������� ��������� (vir omni saeculorum memoria dignissimus el castrensis disciplinae exactor gravissimus, cui iam pares non sunt Cosaci � c. 154), � ������� ����� ��������� ������ � �� �� ����� ����� ������� ��� ��������, ������� ��������� ���������, �� ����� ���� ��� � �������� �� ������� ����� �� ��� � ������ (in senectam iam vergens, cum m���m� rerum bellicarum peritus esse putaretur, ad ripam Borysthenis cum Tartaris aduerso proelio decertans, captus ab illis fuit et anno integro in servitute mansit). ��������� ��������� ��������� ��� ���� ������ ����, ��� ���� ��������� �� ������� ����������� �������� ������� ���� ������, � ����� ��������� ��� ������ �������������� � �������� ��������� ������ ��������� ��, �� ��������� �� ���� �� ����� ��� �� ������� ��������� ��������.

��� ����������� ���� ��� ��������������� ���. � ����. 4.



4. �������� �������� ��� ��������. (�� �. 241). �����...

�������� �������� ������ ���� ��������, �� �� �������������, ����������� ���� ������ � ���������, ����� �� ��� � ���������� ���������, �� �� ������ ������ ����� ���� ����� ��� �� �������� ������. �������� ���� ��, �� ��������� ���� ���� � ������ ��������, ������ ���������� �� ������������ ���, �� ��� �� �������� �������� �������� ������, � ��� �� ���� ���������, ������� � ���������� � ������ ��������� ������� � ������������, ����, ������������. ��� ���� �� ������� � ��������� ������ ����. �� ������ ������� �������� ������� �������� ��������� (����� ������������, ��������, �����������) ��������� ����� � ����������� ���������, �� ������� �� ������� �������� ����������� ����, �������� �� ���� ����� � ������ ����������� ��������� ��������� �� ����� �� ����� ���������������, � � ���������� �������� � 1830-1840 �����. ������ ���� ����� ������, ����� (������, 1843), � �������� ������������ �������� ������������ (6 ������, � ��. 1833-8). (��� � �����, �� �������� � ������� ��� ���� ��. ������������: �� ��������� ����, ������� ������� �. 83, 85, 89, ��� ��������� ��� ���� ����� ������ ������� ���������, �. III, �. ������������ ��� ������������� � �������� ����. �. 65, ��. ������������ ��� ����������� � ������� ������. ����. 1906). ����� �������, ������������ �������� � ����� ������ ����� ������ ����������� �����, ������������� �� ���� �������� �� ��������� ����� ����, � �������� ���� �� �������� ��������. �������� �������� �� ����������� � ���� ���������� ������� � ���� ���� ������ �� ���� ���; ��� � �����, ����������� ���������, �� ����������, ����������, ���� �� ������ ��������� �� �� �� ����������������� �����. �������� �������� �������� �������� ��� ���������� � ������ ������������� �������� ����-�������� ��������� �������� ����������� (����� 1872), ����������� � ������������ ���� ������� �. �. ������ ���������� �� ���������� ����-�������� ��������� �������� ���������� (���. ����� 1880 � 1883); ��� ������ � �� ��������. 1874 �. ������ ������ ��� ����� ������������ ���� ������������ ������� ���������� � �����������, �� ����� ����� ����� �� �� ����� ������������� ������� ������ ��� ���� ��������: � �������� ��������� ���� ��������� �� ���������������, � ����� �� ������ ������ ��������� �� �����, ������ ������ ������ ��� �� ������ ��������. ������� ���� �������� �� ������������ ����������� ������� �����. ���� ����� ����� ������� ������� ���� ��. ������ � ���� ������� ��� ��������� ������ (������� ������� �. 75, 76, 78 � 83 � ������ �������, 1908); �� ����� ������ � �������� ����� ����� ����� ������� ������� ���������, XVI-XVII �., �� ������ ��������� �������, ���������� �����, � ������ � ������ ����� (����� ����������).

���������� ��������� ������� ����� (�� ������������): �������� ������������� ����������� ���� � ������ ���� (ʳ��. ������� 1883. VI). ���������-�������� ���� � ����� �������� ���������, 1884. ������� � �� ������� � ������������� ���� � ������ ������ ���������� (���������� ����������� �. 69 � �. ����. 1889, IX) � ����� ��� ������ ������� (��. 1894, �). �. ������������ ������ ���������� � ��������� �������� (˿�.-����. ³����� 1901). �. ������ ����� ������ (������� ����. �. 47, 1902). ��������� ������ �������� ���� ���� ���� �� ������� ��� (������� � ���������� ������� ����������, 1905). �������� ����� ��� �. ��. ����: ������� Dumy ukraińskie (Ateneum, 1885), ���������� ������� � ������������� ������������ ����, 1891, ���������� ����� � ����������� ������, 1892, ���������� Beziehungen des ukrainischem historischen Lieder resp. Dumen zum südslavishen Epos (Archiv �. 29), ����������� ����� ��������-�������� ���� � ��������� � ������������� (������, 1907) � ��� ������� (7) � �. VI, �. 614.

� ����������� ���� ���� ����� ���������� ����� �������� �� �� ���� ������ ������������, ��� �. ��. ��������� ����, � ���� ������ ��������������, ��������������� ����� ������. ֿ���� ������� ��� ��������� � ����� �� ��������������� �������������� ����� ������� �� �����������, � ���� ��� ����� ������ � ����� �� �������� �������� �������� ��������, �� ����� ������, �� �� ���� ����� ��� ������������� ���� ����, � �� ������������� ���� ����� ��������, �� ���������� ����������� � �����, ���� ������ � ���������� ������, �� ������ ������ ���� ����������� � ������ ����������.

�� �� ����� �� ��������� �������� �������� ��� ���������, ���������, �� ����� ����� ��������� ������ ����� ������� ��������, ���� ����, ������ ������, ����� ���������� � ������ ��������, ��� ��������� ���������, �� ������� ��� �������� � ��� ��������� ���� � ������� ������� ��� ������ � ����������� ������� �� ������. ��� ���� ��� �������� ������ � ��������� ����� (��������� � ���������� �. 21, 22, 25, 26, 28, 29), ���������� ����� (ib. �. 30, 31), ���� ��� ����� ���� ����� � ����� � ������ ���� ������� ��� ������� (�. 35 � 51) � �������� ��������� ������������� �����. ���, ���� ��� �������� ���� � ������ � �� �������� ���� ��� ������ ������ (ib. �. 43), ��� ������� ������� (�. 36-9), ���. ������ � �������� �� �� ���� ��. ������ �. 8), ��� ������ ������ � ����� (��������� � ���������� �. 58-60, ������ �. 9). ������ ����� ����� ��� ��������� ������ � �� ����� ������ ���� ��� ������ � ������ (���� ������ ������) � ���� ����� ��� �������� �� ����, �����, �� � ������� �� ��������� ���� ������� �� ������ ������ (���䳿 �. 154).

����� ������� ������� ���� ��������� � �������� ��������, �� ������� ����� ��������� ��俿 �� �����. �� ����� ������� ������ � ����� ��� �� ��������� �� ������ �� �����, ���� �� � ����� � ��俿 ���� ���� � � ��� ��������������: ��������� ������ ����� ��� ������ ������ ��������� ��� � ���������� ���������� �� ���� �� ������ ���������-���������. �� �� ������ ���� ����� ��������� ��� ������������ � ����������� ����������, �� �����������, � ����� ����������� ����������, ��� �� ���������, ��� � � ���������, � ������ ���������� � �����������, �� ���� ��� ��������� �� (���������������), ��� ������������� (��������� � ���������� � �. 39 � 41), ���������� �� ��� ����:

                ���� ��� �����-�������������;

                ���� ��� �������� ������� � �����;

                ���� ��� ������ ʳ���, � ������� ��� ���. ���������;

                ���� ��� ������ �����;

                ���� ��� ������ ��������, � ������� ��� �������� ������������;

                ���� ��� ������������.

ϳ��� ��� ����� ��� � ������ ������� �������� (����� � III �. �������� �������: �����-������������ � ���糿 � �����, 1909), � ������ � ���������� � 뺴�������� ��������� ��� ������������� (��� ������� � ����� ���������) 5), � ��� � ������, �� ���������� ����� � ����� ������ ������ �������� ����� � ���������� ������������. �� ���� ������� �� �������� �������� � ���������� ������������, ���������� ���� ��� �� ������� ������������� ������� (���. ���� �. 373-4); ����� ���� �������� ��������� � ���� ������������ ����� �������� ������ ������� �� �����������. ϳ��� ��� ������� � ������� ������� �������� �� � ������ ������� ����������� � ������� ��������������� � ������ �� ������ ��� ��, �� ������ ����� � ������ ���� ���� (���. ��� ����� ��� ����� � �������� ����. �. XVI �. 9); ���� � ����� ��� �������� ��� ����� ���� ��������, ��� ���������� �� ���, ���������� ����� ���� �������. ϳ��� ��� ����� � ������ ��������������� ������� �� � �������� �� � �. 1606 (���. ���� �. 326). �������� ������ ��� ������� ������������ �������� ������������ � ��� ��� ������ �������� ���� ����� ��������� � ������� ����������, �� ������� �������� (���������, ������, ��������). ����� ������ �� ��������� ��� ��������, ����� ��������� �� �������, � ���� ������ ������ �� �� ����� (���������� �� �� ��������� ����������, ��� �� ���������� �������� �� ����, na zwierz na wyspy morskie ���� ���� ������), ��� � �������� �� ��� ��� �� ���������. ��� ������ � ����� ������� �� ������� ������������, ���������� ������� 1610 �. (���. ���� �. 333), ��� � ��� �������� ����� ������� � �������� �����, �� ��� �� �� ��������� ���������.

������� ��������� ���� ������� ������ ʳ��� � ������ ��� � ��������� ��������. ���� �����, �� �������� �� �� � �������� ����� ���� ���� �� ������ � ��� 54 ��. ϳ������ ��������� ������ ������� ������������ (�. ����. 1882, XII � ����� � 1904, II, � ������� �����������) �����, ��� ���� ���� � �������������, �� ����� ������ ʳ��� � ������. ������ ��������� ����������, �� �� ������ ���� ���� ����� ������ ��� ���������� ��������� ʳ���, � ������ ����� XVII �.; ���� ��������� �� ��, �� � �������, � ���� ѿ��� ������� �� �������� ����� ʳ��� ����� 1575 �. (II �. 380) 6), � ����������� ��, �� �� �� ���� ���� �� ����� ������ ʳ��� (��������� � ���������� �. 227). ��� ����� �� ������� ���������� ����� �� ��������� ��������� 1643 �. ��� ��, �� ����� ��������� ��������� ����� � ��������� �� � �����; � �� ��������� ������ ���������� �������� ����, � �� �� ������ �. �������� � ���� ������� ��� ���� ������ ������ ʳ��� ��� �� �. 1620, �� �������� 7).

� 1894 �. ������� �� ����� ���������� ��������� � ��������� ��������� ����� �� �����, ���������� ������� ����� ���������� ������ ������ �� ����������. ���� ���� ������ � ������� �����������, � ����� ������������ � ��� � �������� �������� (�. VII �. 22) � ������ �� ����� �� � �����, � ����. ���������, ������� �� ����� � ���������� �������� � II �. ������� �� ���. ����� ����, �������� ������, �� ���� 1643 �. � ��� ���� ����������� � ��������� ��� ������ � ���������� ʳ���, ��� ����� ���� ���� � XVI �., ����� �������������� ����, ���� ��� � ��������, �������� � ���.

�� �������, �� ����� ��� �������� �������� ��� ʳ���, ����������� ���� � ��俺� 1643 �., ���� ����. ��� ����� ����� � �� ������� ��������� ���������� ���� �� ��� ����� ����� ������� ������ ��������� ����� ���������� ���� ��� ���� � �������� ������. ���� ����� �������� �������� �� �������� ��� ����� 1643 �. ���� �������, � �� ����� ��������� �� � ��, �� ����� ���� ���� ��� �����. ʳ��� �� ���� ���������� �� ���, ������������ �� ��� ��� �����. � ��� ����� ������� ����������� ������� ���� ������� ���� ��� � ������ ����� ��俿, �� ��� �� �� �������, ����� ���� ����������� ����� ������, � �. �. ���������-��������� ����� � ��������� �����������, ����� ��������� ������, ���������� ������.

���� ����� ���� ����� �� ���������-��������� ������� �������� � ������ ������, ��� �� ������. ��� ����. ���� ��� ������ ����������, ����� ����������, ������ ���������, ���� ��� ������ ���������, ������ ��������� � �. �. �� ������ ����� �� ����������� �� ����� �����, �� ����� ����� ���������, ��� �������������� (�� ����� ������, ��� ���� � ��� ���� ��������), �� � �� �� �� ��������. �� ������� ����� ��������, �� ������� ���� ������� ���� ������. �� ���� ��������� ��� �� ��������� ��� �����, �� ���������, �� �� ����� �������� ������. �� ������, �� ������� �������� �������� ��������� ����� ������ �� ���� ������� � ������� ��������� ����������� ��������, ��� ���������� � ������ �� ������ ����� �����; ��� ���� � �� ������ ���� ������ �� ������ � ��������� ���������� �������� ����� ������ ������ �� ������� ��������� ��� ���������. � �� ���� ���� � �������� ���糿 �������� ����� ���������-������� ������, �� ������ �� ������ ����� ����� ���.



5. �������� �������. �����...

� ������ � ����� (�. 158-160) �� � ���������, �� ������� �������� ��������� �������� ��� ������� ������� � ��������, ��� ������������� � ���� �������� ������� ��� ������ � ���� �������. �������� �� ������ ���� �����������, �� ���� ������ � ������, � ������� ������, �������� ���������, ��������� �������� ����� ������� ������ ��� ������ �������� ��� ������� ��������� ���� � ���������. ��� �������� 뺴���� ��������� �� � ��������� ������, ���� �� ���� ��������� �� �� �������� �����������, �������� �� �������� � ��������� 8), � ���� � ���������� ��������, �� ������ ��, �������� ��������� � XVII �., ������� �������� ������� ��� �������� ������ � ����������� �� 뺴���� � ������ ���������. ��������� �������� �� � ��������� ����� ���� � �������� (�. 22-3) � ���� ������� �� �������� �� ������� ����������� �������� ���������, ���������, ������������, � ���� �� ��� ���� ����� �������: ������� �� ������� ��������, ������� ������, �� ����� ������ ������� �� ������� ���� � �. �. ������� ������������� � ������������� ���������� �������, �� �������� �� � ����������� ������ � �������� XVIII � ���� ������������, ��������, �� ������� ���������� � ����� (������ ������������ � ����� ����� ��� �. III � ��������� � ������� ���������� 1846 �.), �� ���� �� ������������ ���� ������ ������ (����� ���� �� ������ � ��������� ���������� �������). �������� � ������������� �������� �������� ������� ����� ���������, ��� ����� ���� ����� � ������������ ��������� ������ 뺴����: ������������� ��������� �����, ��������� �� 6 ����� (�. 8). ������, ����� ������ �������� ���� 뺴���� ��� ����� �������� ����������, ���������� ��� ������ ������� � ������� �� ���� ����� ��������� (������� ���. ������������ �. 55, ������ ��� �� ����������). ���� ����� �� 뺴��� ����� ����� ����, ������ ����� �������� �������� ����������-��������: ������� ������ �� ��������� ��������� �����, ���� � ������� ��������� � ����������, ������ ������� ��������� ����������, �������� ���� ������, �������, ������������, � ���������� ������ (�. 28-9). � ��� �� �� ����� ���� ����������� � ������, ���� ������� ����� � ���� ��������� en toutes lettres �� ����� ���������� �� ���� ���������� ������������� (� ����������� � �. 90 � ���), ��� � ������ ���� �������� (�� ����. ��������� ��������� �� ��������) ���� ��������� �� � ���� ������������ (II �. 61). ������ � ����� ��������-������������� � ������ ����� ��������� �� ���������� ������ �� ���������� ���� (� �����������, � ����� �� �. ������������� � �. 20-1, ���. 1884, � ���������� � ���� ������, � ������������ � ���� ���� � ��.) � �� �������� �� ��������� �����������, �� �������� �� ��� �� 1870-� ����.

����, ���� �������� � �������� ���������� ������� XVI �., ������ ����� ����� ������ �������� 뺴����. ������, � ����� ������������� �� ����, �� ������� ��������� �������� ��������������, �� �������� �������, ��������� �������� � ����������� ��������� ��������� �������� (� �. 94), ����� �� ���� ��� �� ���� ����������� �������� XVIII �. (������� ������� �������� ��� ��������� �� ����� ��������� �������� �� ����� � ����.�). ��� ����� ���� �������, � ��������� �� ������ ������������� ����, 1877 (�. 11), ��������� ��������� ������� �� ������ 1579 �., �� ��� ����� �� ���� ����� ��� ����� ���������� �������� �������. ѿ ��������� ����� ���� ��������� ����������� ������� � 1890-� ��. � 1896 �; �������� ����� ��. ������������ Kozaczyzna a legitymizm, dwie legendy polityczno-historyczne Ukrainy � batoryańska i baturyńska (Ateneum 896, VIII), �� �� �������� �� ������ ��� 뺴����� ��� �������, ������� � �������� 뺴���� ������. ����� ������ ����� �. ���������� ����� ������� � �� �����������, ������������ ������ ������� ������� ������ (�. ������� 1897, �), �� �� ���������� ������ ���� ������������� ������ ��� ������������� ������ �� �� ������, �� ������� � ������ ����������� ������ ��� ���. г� �������, � ������� ����� ����. ����������, �� ���������� �� ����������� ������ �� �������� ������� (������������� �����, ���������� �������� �������), ��� � ������� ������ �������� ���������� � �������� ������� � ���� ���� �������� �� ����� �������� (������� �. XXII). ���� � �. 1903-4 ������ ����� �� ����� ����� ����������� �������� ������: �����. ����� Legenda Batoryańska. Krytyczny szkic z dziejów Zaporoża (Kwart. histor., 1904), ��. ������������ Trechtymirów (ibid., 1904), ������� ��� ���� ������ ���������� �. ������ � ��������� ������, 1904. ����� ����� � ���������� �������� ������ ��� ������� ������������� � �������� �������� ��� ���������� ������� ��������; � �� ���� � ��������� ������ ����� ����� ��������, �������� �� �������, �� ������� ������� ������ �� ���� ��� �������� ��������� ��������, � ���� ������� �����, �� ������� ���������� ���� ������� �������� ��������, �������� �������� �����������; � � ����� ������� �������� ��� �������. ϳ������ ����� �� �� ��������� ����� ������������: �� ���� ������� ������? (�������� ������ ����������� �. ������������, 1906). ���� ������� ���� �������� ����� ���������� � ������� ����� ����������, � �������� ����� ���������: ����� ����������� �� �������� ������������ ������� ��� ����������� (���. ������ �. XIX). ������ ����� ������ ���� ������ �� ������� ��� ����� �. �����������: �������� � ������ ��������� (������ VIII), �� �����, ��������� �������� 뺴����, ������� �� ������� �� ��������, ��� ���� �������� ������� � ���� ��������.



6. ˿�������� ��������� ����� 1590-� ����. �����...

������� ���� XVI �. ��������� �� ���� ������ ����� ��������� � ���������� � ��������� � ������� ������� ����� �������� ������ �����. ��� ������� ����� � ����� ���� �������, �� ������ ����� ������������� ���������� ���������� �������. ��� ��� ����������� ����� ����� � ����������� ��������� ����� ������ ��� ���� ������� �� � ��� ������ �������� �� �� �����, �������, ����� ������ �������� ����.

��� ��������� ����� ����� ��������, ���������� ����, � ����. 2, ������� �� ���� ����� �������, ���������� ����� �������� �II. ��������� ������ ��������� �����, � XIX �. �������: Niemcewicz Dzieje panowania Zygmunta III, 1819 (���� ���. ���������� 1860); Siarczyński Obraz wieku panowania Zygmunta III, 1828. ������������� �����: A. Bielowski Łoboda i Nalewajko (Głos ����. 1864 � ����������� Tygodnik illustrowany 1861, �. IV). ���������� ������� ��� ������ ������������ ���������� �� ������� ������������� (��������� ��� ������, 1865) � �� �������� ����� � ��������� � �������� ���� �� �������� �����, 1842, ������� ������������� (�� ������� ����� ���� �� ���� XVI �. ���� ����� � III �. ���� ���������). ��������� �. ���� (Antoni J.): Semen Nalewajko, opowiadanie z końca XVI w. (Przewodnik nauk. i liter. 1879, ���� � Opowiadania historyczne, 1887, VI), Ks. Bazyli Ostrogski i jego zatarg z ��sińskim (ibid. �. VI), Na posterunku (atamau Zaporożców Koszko w XVI i XVII w.) (Szkice i opowiad., 1887, V). ����. ����������� �������� ����� �������� II �� �������� � ��� ������ �� �. 1594 � 1595 (������������ ������� �����������, 1882). �. ������� ������ �������� (�. ��. 1882 IV) � ��� ��� ��. ������. �. ���������� ������ ������� �������� �� ��� ���������� (ʳ��. ������� 1884, III � IV). �. ���������� ʳ��� ������ ��� ������ (�. ����. 1894, II) � ��� ������������� � ���� ��������� � ���; ����� 1895, III �. �. ��������� ������� ��������� ������� ����� �� ���� ������� �������������: Droga pewna do prędszego y snadnieyszego osadzenia w Ruskich krainach pustyń, 1590 �. �. �(��������) �� ������ ��������� ��������� (�. ������� 1896, X � �������� � 1595 �. � ������������). �. ���������� �������� �� ������ ������ ������ �������� II � ���� ��������� VIII � �������� �. 1593 � 1594 (������� ����. ���. �������� X, 1896). ���. ����������� �������� �� ����� ��������� ��������� (������� �. XL) � ����� �����: ��������. �� ������� XVI-XVII �. (1591-1603) (ibid. �. 60-64 � ����� 1905).

� ������ ��� �������� �������� (� ��� �������� �������� � ����������� � ��� ����� ����������� ������� �� ������ ��贳���� � �������� �������� �����������, ���. 1857, ���� ��������) ����� �������� �������� ��: ������� ������ (Tagebuch des Erich Lassota von Steblau, hrsgegeben von K. Schottin, Halle, �������� � �������� �����. �� ������ ����� ����, ���. �. ��������, 1890); ����-������� ��������� �� ������, ���. � Zbiór pamiętników wyd. Broel-Plater, II; �������������� ���������� (�������� ����������), ���. ��. ���������� �. �. Listy Stan. Źółkiewskiego, 1868 (������� ���� �� ��������, ����� �������� �� ������ � ���� ������ ����� ���������� � Archiwum Jana Zamojskiego, ��� ������ ���� �� ����� � ���, �� �. 1579). ������� ��������� � ��� ��. ������� ������� ����� � �. �. �������� �� ����� ��������� ����� 1595-6 ��. (������� �. XXXI). ʳ���� ����� � ��� �� ����� �. ���������� � XIX �. �������� ������ �. �. ��� ��������� ��������� XVI �. �� ��������� ����������. ������ ����� ������ ��������� ������ VIII �. �����.

�� ���������� ������ � ��������� �������� ��. ������������ ��� ��� ���������, �������� ���� �� �. 218, ������� �� ������, ��� �� �������, ��� ������ ��������: Erat Nalevayko ostrogiensi cive patre natus, in novo oppido, quod Zaslaviam vergit. Hicpater tres filios singularis improbitatis edidit. Primus erat Ostrogiensis arcis in templo protopopa sive archidiaconus, perniciosissimae schismati immersus, qui moriens testamento cavit ne penes ullam ecclesiam sepeliretur, rationem apponens: scio huc Ostrogium venturum latinum ritum, guare etiam ossa mea, ne cum latina ecclesia conveniant, sepelite me in campis. Minimus natu frater Nalevaykonis erat professione et pelio et caupo, paris impietatis. Medius erat hic, qui artificio pelionum postposito, turbae se kosakorum immiscuerat, atque 30 millium exercitus post mortem Lobodae dux praefectus a tumultuante plebe. Anno 1597 adversus hunc Źółkiewski expeditionem apparavit atque aliqnot praeliis attritum caepit cum praefectis legionum. Qui cum per forum Leopoliense ducerentur, Nalewayko transiens templum metropolitanum (ibat autem eques vinctus sub albo equi (sic) compedibus) movens caput dixit: o parochia, parochia, in medio tui habituri erant equi stationem, versissem enim te in stabulum. Varsaviam adductus kosatico more et die et nocte tractabatur neque permittebatur somnum capere, sed si quando declinabat occulos in somnum, peditibus ad id vigilantibus abtusa parte securis monebat[ur] vigilantiae. Tandem aereo (�� �����) equo candenti impositus fuit ac candenti corona coronatus. Denique capitis sententiam tulit. Aliqui tum affirmabant, quod ante mortem abiuravisset schisma. � c. 203-3.



7. �������� � ������ ���� ���������� XVII �. �����...

�� ���� � ���� �������� �������� �� ��������� �����������. �� ���������� ���� ������� ��������� ����������� �� ���� ������ ������������� ���� �����, �. II, � ������� ����������� �������� � ��������� ��� ������ �������������; �� � ��� ������ �����, � ����� ���������� � ��������, ��� � � ������ ���������� �����, ϳ������ ����� �����, ������� �������� � � �� ����, ����� ��� ������. ���������� � ���� ����� �� ������� ������������� ������ �� ���� ������. ����������� ������� �� �� �����, �������� � ��. � �� ��� ������ �����������. � ��������� ������ ���������� � ��������� � �� ����� ���������, �����������, �� ������ ���������� ����������� ���� ������� ���� � ͺ������, ������������, ��� Szujski Dzieje Polski III � ��������� ����� ����������� ������ � ����� ��������. �� ������ ����� ����� ��������� � ����� (�������, ֳ��������, ��������, �������). �������� ������ ����� ������������ ������ ������� ������ �������� �� ����������� 1602 �., � ������� � ��� ������� ���� ���������� � �. 1902-6 ��� �� ���� ����� � ���� �������� �� ������� XVII �. �� �. 1625. ������ ���� ���������� XVII �. ���������� ���� ����: ����������� ����� ������ XVII ��� � �� ��������� �� ��������-��������� �����������, 1902, ������������ ���������� �� ������� �����, 1903 (� ������� ����� � ���� ������: �������� ����� ������������� ��������������� ���������� �� ��������� ����� �� 1609 �., I-II, 1903), ���: ������������ ��������������, ���������������� �������������� ����. �������� �������-������� ��������� �������� (����������� ������, 1905, V-VI � ���� � III ���. ��� ����� �������� ������). ��� ����� ����� ������������ ���������� �������, ���������� ������ ������������� ����������, � ��� ����� ������� ������� � �����, �� ������ � ������ � ��������� ������� � ������ �� ����� ��������� ������ ��������, ��� ������ � ��������-���������� ���������� ����, ��� ������� ���������� ���������, ��� �� �������� ����� � ���� ���� ����� ����� �������. � ���������� ����� �� ���� ����� ����������� �� ��������� ���������: ����������� ����������� � ������ ���� ��������� ������������ (1843) � �������� � ������ �. ������������ (1850) � ������������� � � �. ����. ���������. ����� � ����� ���������� ����������� ������ ���-�������� ����� (1885). ���������� ��� ������ � ����������� ����� ������������ (�. ����. 1886, �) � �������� ������� � ��������� ��������, �������� ������ ���������� ����� ������������ (������ ������ �. XV � �����, 1901, � ������ ���������, ��� ���� ���������� ������ � ��� ��������� ������������ ����������). ǿ����� ������� �� �� ����� �. ������� � Kwart. Histor. 1904. �. ���������� ������� ������������� �. ������������. 1906 (������. ������ �����. �. ������������). �� � ���� ������ ������ �� �������������� ��������. ���� ��� ����� ������� (����. 4) ����� �������� ��� ���. ʳ���: ������������� ����������� ���� � ������ ���� (�. ������� 1883, VI); ���������� ���������� ����� ������� � ��� ������� (ib. 1883, ��� ��������), ����� ������: ʳ����� ����� ������ � ������� ��� ������ ���������� �������������� �� ʳ�� �� XVI-XVI� ��. (ib. 1882, II � ���� � ����������) � �. �. ��� ������� ��������� ���� ��� ����, � ������ ������� ����� �������� ��� ��������� � ������������ � ���. � ����. 8 ��. 587.

� ����������� ���������, ��� ��������� ����� ��������� ����� ��������� ��� ��� �������� � ��俿, �����: A. Sokołowski Austryacka polityka Zygmunta III (Przegląd pol. 1878). I. Sas Stosunki polsko-tureckie w pierwszych latach Zygmunta III (Przegl. powsz. 1897), Układy o ligę przeciw Turkom za Z. III (ib. 1899), Wyprawa Zamojskiego na Mołdawę (ib. 1897). K. Górski Wojna z wojewodą wołoskim Michałem (Atuneum, 1892). �. �������� �������� ������� �� XVI-XVII ��., �. I-II, 1893-4. �. ��������� ������ �� ������ ����� �� ����������� ���������� XVI-XVII ��., 1899. A. Hirszberg Dymitr Samozwaniec, 1898. K. Górski Obleżenie Smoleńska w latach 1609-1611 i bitwa pod Kluszynem (Przew. nauk. i liter. 1895). ��� ��������� ������� �� ���� �����: II. �������� ��� ������ XVII �. � ������ ������� (1612-4) (������� ���. �����. 1898, VI) � �������� ����� � �� ���� � �. ������� 1900, V: ������ �������� �� ������� ����� �� ���. XVII �. ������� �� �������� ������: �����-������ �� ���. XVII �. (�. ����. 1895, V), ��� ���� � ���������� ������, �� ������ � ���������� ����� �. 1613 � ������� �� ��� ������ �� � 11 �������. ��� ��������: M. Dzieduszycki Krótki rys dziejow i spraw Lisowczykow, I-II, 1843-4. ��� ��������� ������� ���� �����: A. Prochaska Wojewodztwo Ruskie wobec rokoszu Zebrzydowskiego (Przewodnik nauk. i liter. 1908).

����������� ����� �������� �������� (����������) ��� ��� ���� � Pisma S. Źółkiewskiego, wydał A. Bielowski, ���., 1861; ��� ������ ������. ���. III. � � ������ �. VIII. � �������� �� ��������� ������� ��������� ����������� ������ �� �� ��������� ����, ��� ���� ������� ���������, º�������; ��� ��������� ���� ��������� ��������� �� ��������� ������� ������������� (������ � ����� � ����� ��������, � ����� � ���. ��������������� �������, 1898, XII). � ��������� ���� �������� ��� ����� ���������� ����� ������ �������� �������: ��������� �������� �������������� � ������� ���������, �������� ��������� ������������ � ��������� ����������� ����� �� �������, ������� �����. ��������� �. � � XIII. ������� ������� �� ����� ����� �� ������� �����. � ������ ��������� � ����� ������ ����������� Collectanea z dziejepisów tureckich �. �. ˿�������� ��������� ������ �������� � ����. 4.



8. ������� ��������� � �������� ��� ������ ��������� XVII �. � ���������� ����������� �������. �����...

�������� ��뿴����-������������ � ������� ��� ����� ������ XIII �. ��� ������������ ���� �� ����. �� �� �������� ���, ������ �� ������� � ���� ������ ����. ��������: ������ ������� �������� �������, �, 1886, � ʳ����� ����������� ����� ������ � ��� �����������, �. �, 1883; ��� ������ ����� ��������� � ��� ���������� ������, ���������� ������� ������� � ������� �����. �� ����� �� ����� �� �� ���� ����� ��� ��� ����� ������������ ������������� ������������ �����; ������ ������������ Akademia Kijowo-Mohilańska, 1899 (���� �����������). ������ � ��������� ������� �� ������� ��������� ������� ���������� ���� �. ��������� ��� ������� � ����� ������� ������� (�. ����. 1886, III) � �������� ���� � ��������� �������� � ����� �� ʳ��� (������ ������, IX, 1895) � ���� �������� ��������� ���������� ������� ��� ��� ���� XVI �.

� ��������� ����� �������� ����� �� �������� ������ �� ��� ����� ������ (X �. 467-479), ��� ��� ������ �� ����� ������ ������ �� ����������� ������; �� ������ ����� � ��������. � �������� ������� ������ ���� �� ��� ����, ���������� ������ �������� ��������� ������������ � �������� ���������� (����� ������ �� ������� ��������������, ����������� ����); ��� �� ��� �������� �� ������� �� ������ ��������, �� ���������� ������� �������, � ��� ����� ����� � ���� ������ � ������ ������������-��������� (�. II � III ���. �������������). �� ����������� ������ ����� ��������� �������� ��������� ������ ��� ���� � ������ �������, ���� ����� ��� ����� ��������� ����������� ���� ��� ����.

�������� ��� ����� �������� ������� 1617-1680 ��., � ������� �����������, ��������������� ��� ������� ����������� ������:

1617. �������� 4�, 21+192 �., � ����������� ������������� � �������������, �� ������� ��������� ������ 20. XII. 1616, ���� ������� ������ �� �������� 1617 �. (�������� ������ �� �������� ��).

1619. Ανδολογιον, in fol. 16+1048 ���. � ���������� ������������� � ������� ����� ��������� �� �������� ������ ����������� ����� �������; ����� 20 ������.

1619. ����� � � ������ �������� ������������ ������, 4�, 4+317+308 ��., ����������� � ��������� ������� ����������, ������ ���� XVII �.

1620. ������������ �������, 4�, 16+56+521 ����. � ���������� �������������, � ���������.

1620. ����������, � ���������� �. �������, 4�, 4+140 ��. � ����� ���������.

1622. ��� �� �������� ������� ������������, 4�, 24 �., � 3 ���������.

1623. ��� �� ������� ���� ������ ������ �����������... ����� �� 14 �������� ��. ��. �����, in fol., 34 ��. � 3202, �������. �������� ������. �������, ���������� ����. ��������, ���. ������������� � �. ��������, � ���������� ���. ��������������, � ��������� ��. ����. ��������������� ����������� �������� ������� �������� ��������� � (� ������ ����������) ���. �������������� �� �. �������, � ������ ����. ������� �� ����. �������������; �� ������ ������� ������� �������������, ����. ������� � ������� �������� ������ ������� ����� ����. � ����� ������.

(1623. ����� ���� in fol., ������ �� �����).

1624. ���������, � ������. ���. �������������� � �������� ������ ������� ���. �����, 4�, 8+175 ����., 2 �������.

1624. ��� �� ������� ���� ������ ������ �����������... ��� �� ����� ������� ��������, �������� ��������� �(����������?) ������� ������ �������� � �������� ������� ���� ������� ����������, ��������� ����. ������� ����������� � �. ��������, � ����������� ������������� � �. �������������� � ������ �� ���� ������� �. ����� � (� ������ ����������) � ������ � ���������� �. �������������� ����. ���������������; � �������� ���� �������, �� ����� ������ ������ �����. �������. In fol., 24+534 ��. � 22 �������.

1624. ��������, � ���������� ������ ���������� ������, � ������� ������������� � ������� � ������ �� ���, 4�, ��. 24+456, � ������� ���������.

1625. ������� �� �������� ������... ������ � ��������������� �vθv�� ������������ ����� ��������� ������ ������������� ����� �����������, � ������ ������� ��泺� �����������, 4�.1+49 ��.

1625. ���� ���� ������� �� ������� ������... �vθv�� ������������... �����... ������ �������������, 4�, ��. 60

1625. ������� ���� ������ ������ ������������ ������ ������������ ���������� �� ����������, �������� ����. �������, ���������� � ���������� ��� ������������ ���, � ����������� �. �������������� � �. ����� � ����������, � ������� �������������� � ����. ������� � ������ �� ���; �������� �. �������; in fol., ��. 16+156+1, � ������� ���������.

1625. ��������, ������������� � ������������ �������� ����������� Գ����� ����������, � ���� ���������� � ������ �� ���� ��. ���� � ���������� ��������, 4�, ��. 16+205, ����� ������.

1626. �� ��������� ��������� ������ ���������� � �����, 4�, 8 ��., ������� �. �������; ���� � ��� ������� ������ � ��� ������ (������������� � ���� ��� ����������, ����������� ��, ������ ����������, ���������� ���, �������� �� ��, ����� ��� ��������� �� ����������� � ������ � �����, 1626).

(1627. ��������, in 8�, ������ �� ������).

1627. �������� ������������� �. ������� � ��������� (�������� �������) � ����������� ������� ����, 4�, ��. 4 ��.+475 �����. +1 ��., � ������ ���������, ������ �. �����, ��������� � ������� ������ �. �������, �������������� ������ �������; ��������

����. �������.

1627. Τριωδρον, in fol., 2+802 ��., � ����� ������ (����� 100).

1628. Απολλεια �������, ������� ����, 4�, 3+9 �.

1628. ���������� ���� �������, ���������� �. �������������, � ���� ����������, �������� ���� ����� ��������� �. ����� �. ����������, � � ������� ������ �. �������, 4�, 8+450 ��. � 2 ���������.

1628. ���������� ������� ������, ���. �. ������, � ��������� ���� �� ����, 4�, 6+22 ��., � ��������.

1629. �������� �. ���� ����������, �� ������ �� �����, 4�.

1629. ���������, �n fol., 14 �.+144+300 ��. 2 �., � ���������� �. ����� ������������ � ����������� �� ���������� � �������� �� ����� �� ����������� � ���������; �������� �. ������� �(�������), �� ����� �� 1/IV.

1629. ��������, 4�, 7+296, ����� �� 80 ������; ��������� �. �����.

1629. ���������, � ������� �. ������ � �. �����, 4�, 16+175 ��., � 2 ���������.

1629. �������, 16�, ��. 614, ����� ������.

1630. ��������, ������� ����� ������ ������� � ���������� � ��������� ����� ������������, � �������� �� � ���� � �. ������� ��������������, ����� ���� ��������� ������.

[��� ��������� �������� �������-���. �����, �������� �. ������ I. �. 392-401; ��� ������� ������� ������ �������� ������� �������� ���������].

������ ����� ��������� �� ���� ���������� ����������� ������� � �������� �� �� ���������. ������ �������� ������� � ����� ������ (�. XI ��. IV), ������ ���� ��� �� ���� (1. �.) ��� ������� ������ ��������� �� ��������: ��� �������� ���� (� ����. 7) ��: ������� �������� ����� ���� �������������� ����. ��������� �������-������� ��������� �������� (�����. ������ 1905, XI-XII), ������������� ������ ��������� �� ����� �� ������ ����� ���� ����� ��������� (ibid. 1906, IV-VI), ����������� ������� ��������� � ����������� �� ����� ��������� ���������� � ������������� ������ (ib. 1906 VIII � IX) � ���� ������ � ���� ���� ��������� ������� ���. III. ����� ������ ���������� ������� ������� �� ������ ������� ��, � ������� ������� ���������� � ��뿴������ ������������, ����������� ���; �������� ���������� � ������������ ����� �������� ����� ��. �������� �. ���������� ������ ������������ �������� �� ������������� ������������ ����-������� �������� �� 1620 �. (ʳ��. �������, 1905) �� ���� �� ����� ����� � ������� ������� ����������� �. ����, �� �� ����� � III �. ����������� �������: ������� �� ������������, �. III, �. �. ������������ ������. ���� ��������� � ������� �������-�������� ���������, ������������ 28 ����� 1621 �����, � ���������� ����. ��������.

������ � ����� ���������� ������ ��� ����������� ����� ��� ����: �. ������ ʳ����� ����������� ���� ������� (�����. �����. ����. 1894), �. ������������ ������ ���������, ������������ ����������, �. ����������� � �������� (1621-4) (�������� �����. ��������, 1900). ����� ��� ������������ ������� � �. VI ���� 11. � ����� ���������� ������ ��������� �� ������� ���� ����������� ������ ���. ��������; �������� ���� ����������� � 1865 �., �� ������������ ������ ������ ������ ���� � ���, �������� � ����� ����� �������� ����, ��������� ������ ������, ���� ��������-���������� ��� ��������� ���������. � ������� ������ ������: ���� Cursus vitae et certamen martyrii b. I. Kuncewicii, ������. ���������� � ����� 1865 �., ����� Saint Josaphat et ses détracteurs, ˿��, 1875; A. Guépin S. Ioasaphat archeveque de Polock, I-II, ���� 1874 (����������� �� �������� �������, ���. 1885), ���� ���. 1897-8 �. �. �. Un apotre de l'union des églises au XVII s. Saint Iosaphat et église greco-slave en Polegne et en Russie, ����� (������� � �������� �. XXXIX). � ������������� ����: ��������� I. ��������� (1579-1623), ��� ������ ��������� ����. ���� (�������. �������� 1861); ���������� �. ���������, ������� �����. ������., �������������� ����� ϳ��� IX, ������, 1865; ���������� ������� �. ��������� � ������� ���. ���. �����. 1870. ����� ����� ��������� ����� ��������: ������� �������� ��������� (�����. ������, 1907, IX, ������. � IV ���. ������� ������), �������� ���� ��������.

�� �������, � ������� ���������� ����� ��������: ������� ������� 1621-2 ��. (������� �� ������ � ����� �. �. �. �. VII, ���� ������ ������� � � �. VIII); �������� ������������ ��� ������������� (�����, � ������� �� ������������� III � � ���������� ������. ������ ���. ���. ����); ������� ������� ������ � �������� �������� �����. �� ������ �. � ���. ���.; ������� ������������ ��������� (��������� � ������� ������ � �������� ������ ������� ��������� �����������), ������� � �� �����, ��������, �� ������ �������� ��� �����������, ������ � ���������� 1620 �. (���. � ������� ������. 1848 �. � �����). �������������� ������� �� ����� ��������� ������� � ���������� ���. ���. III � � ������� �� ���. ���. ����. ��������, �� ���� 1620-� ��. � � �������� �� ������ ������ �����, �. �.



9. ˿�������� �� ����� �������� 1620-1625 �. �����...

�������� ����� �� ����� �������� � ������� ���������-���������, ��������-���������� � ����������� � ��� ����� � ��� �� ��������� ���� � ����. 7. ���������� ��������� �� ����� ���� �������� ��������: ��� ��������� ���� ��������� ��� ������������ (����. 7) � ������ �������� � ��������� ������� (����. 8) ���� �� �� ����� �������� ��. 1621-5 ��� ���� ��������: ������� ������������ ��������������� �������� �� �������� ������ �� ��������� ����� (�����. ������ 1907, I-III), ������� ������� ����� ���� ������� �������� ���������� (ib. 1908, I-II), ������� ��������� ���������� (��������� ����� 1625 ����) (ib. 1908, VIII-IX). ���� � ����� � IV ���. �������� ������ ������. ������ �������� (�������), ������ �� � ������� ��뿴����-������������ ������� � �������� �� ������������� ������� �������� ���� ��� �������, �� ����� ����, �� ����� ������, �������� �� �. 1632. ����� ����� ������ ���� �� �������� 1625 �.: ���������� ���������� �������� �������� �� �������� 1625 �. (�. ����. 1885, IV), ����������� ����� ��������� � ��������� ��������� 1625 �. � ���� ���������� ������������ �������� (ib. 1889, �), ���������� ��������-�������� ���� �. 1625 (������� ������� �. XVII). ���� ������ ������ ������� �� ����� ������� (���������� � �����) ����� ����� ��������� ������ � ���� �� ����������� ������ ������� �. ������������ (���. �������� 1895). � �������� ����������� ���������� ������� �������� 1620 � 1621 �. �������� ����� �������� ���������:

X. Liske Der turkisch-polnische Feldzug im Jahre 1620 (�rchiv für österr. Geschichte. XLI), i �����: Stanisława Źółkiewskiego klęska i zgon na polach Cecorskych (Tygodn. literacki 1869, �. 1-16), � ������ ��������� � ���. ����������. Szujski Cecora i Chocim (Przegl. polski 1871, � � ���� � Dzieła-x ���� II �. VI). Górski O wyprawie � klęsce cecorskiej (Bibl. Warsz. 1886 III). Darowski Wojna Chocimska, 1862. Tretiak Historya wojny chocimskiej 1889 (�������� � ������� �������� �����). ���� ���: Kondratowicz Samuel Korecki, 1858. Bartoszewicz Stanisław Koniecpolski (Tygodn illustr. 1863). Chometowski Ksiąze Krysztof Zbaraski koniuszy koronny (Bibl. Warsz. 1865). A. Gołębiowski Szahin-giraj i kozacy (ibid. 1852). ��� ���������� ����: �������� ��������� ������� �� XVI � XVII �. (����. ��. III) � ����� ����� � ����. ���. ���. �����. 1872, X; V. Catualdi (������) Sultan Iahja dell' imperial casa Ottomana, ��e��, 1889 (�������� ������������, � �� �������), ������ ����� ���������� �. ����� �. �. ����� ���������� ����������� � ������� ����, �������� ��� ������ ��������� (���. ������� 1890, III).

������ ��������� ������� ��� ��������� ���� ������ ������� � ����� �. ���� Pamiętniki o wyprawie Chocimskiej, 1853. ���� ������� � Starożytności ����������� �, ���� � �������� � �������. �� �� ���: ��. �������� Commentariorum Chotinensis belli libri tres, 1646 (�� ������� ������� ������� �� ���� ���������, � � �������� ���������� �� ������� ���� ����������� � ��������� � ������� Dziejopisowie krajowi, 1854, ��� ���������� � II ��. ������� �������-����������, ��� ��������� � ������ �������, ���. ������� � �������� ����. �. XXIV). Petricii Rerum in Polonia ac praecipue belli cum Osmano gesti historia, 1637. �����, ������ ����� ��������� ������� � �������.

��� ���������-��������� ������� 1622-1625 ��. ���� ������ ������� �� �������������� ��. ��. �����������. ���� ������ �. ����������� � ������ �. �. Listy ks. Jerzego Zbaraskiego kaszt. krakow. z lat 1621-1631 � Scriptores rerum polonicarum, �. V, � ����� (��� �� ������� ������ ������������� ��������� ������ �� ���������� ������ XVII �., ������ ������ �. XV); ����� ������ �������, � ����� ����� � ������ �������� (�������� ����., ������ VIII), � �������� � �����. ��������. ����. ���. 9). ֿ��� ������� �������� � �����. ������� ��� ��� ���� �� �. VIII �����. ��� ������� ������ �� ���� � ����� ����������� �����: �������� � Zbiór pamiętników � dawnej Polsce ͺ������, �. V, 1830 (�. 1620-1626), ��������� � Historica Russiae Monimenta (�. 1620-1627). ��� ���� 1624-5 ��. ������ ������� � ����������� ����� ��� ����� ����, ������� ������ (��������, �); �������� � ����� ����������� �����. ��� ��� ���� �� ���� ������ �����������. ��� �������� 1625 �. ���� ����� ��������� �����, ���� ��������� (����. � ������. ��������� �������� ���� ����� ���� ��), ���� ������ ������� ������ � ���� ����, ������ ���� � VI �. Zbiór-� ͺ������, ������� ��� ���� � ����� �������� � �������-� ��������, ���� � Źródła-� �����������. ��� ���� ������ � �������� ����� ��� ����� Źywot Tomasza Zamojskiego, ��������� ���� ���������� ����������� ���������� (������� � ����� 1860 �.). �������� ������� ��� �����.








�������


1) � �������� ������ �������� �� ���� � �� ��� �� ������ ������� ����� ���: Kresy Ukrainne po Licholeciu do Ruiny (Ateneum, 1877-78).

2) ��� ������� ��. ������� ������ ��������� �� ������ �������� (������� ������ �����), �������� �������� � ������ ��� ������� � ���� ������ ��������.

3) �� ���, ������ ������� ��� ������ ������� ��������������� ����� (���. ���� 46) ���� ������� ������� ������� �������� (����� �. �. �. VIII. V �. 36) � ����. �. �����, ��� ����, ��������� �� ����������� 1552 �. ��� ������� ��, �� ������ �������� ������ ����������, ��� ��������� ���� � �������� ��� ����� � ���� ������ ����������������, ��� �� ����� ���, ��������, ��� ����������� � ����� ��� ����� �� ����� ������ ���������� (� l555).

4) ���. �. IV 2 �. 486.

5) �� �� ������ �� ������ ���������� �� �������� � ʳ��. ������� 1894: ����� ������ ��������� ���������� �� ��������� �������� ����� (�������� ������� �� ������ ������, ��� �� ��� ������ ���������� ���������).

6) ���� ��� ������������ � ���� �� �� �� ���� �����.

7) ������� ���� ��� ��������� ����� �� ������, � ������ ʳ��� � �������� �������� ����� ������ � ����.

8) ѿ �������� (� ���������, ������������, ����������) ������ ���������� � ���� ������ ��� �������� �������; ������ �� ���������� ������ �� �������� ������� �����������, � ���������� ����������� ������� 1676 �. (������������� �����, �������� � ���������� 40-��������� ���������� ������, � �. �). � ������ II. II �. 352.

9) ���������� ���� ����������� ��� �������� ��������, ��������� �� �. 292-3, � ������ ��� � ���� �������� (������ VIII �. 179 � � �����), � �������� ������� ������ �� � ���. ����. ���. ���. F. IV. � 109). ������� ��������� ��� ��� ���� ������ �� ���: Plebei presumptią złoczin(n)a in tanta potentia czego uczunic nje smieią et quos ausus non meditantur. Nie iest bez tego zeby ich y popy, genus scelestum, horum nie mieli nadymać, y wiele inszych � ale to iest accessorium. Iako wiec owo bywa u dostatnich a mlodych paniąt, gdzie czeladz comites pereuntium patrimoniorum wiedzie ich do utraty i zbrodni. � �������: onych samych liberatores w ucisku swoich kłada et non desunt falsa auguria, ktoremi y ich i siebie dementuiąc y obostrzaiąc, i �. �.











���������     ��� VII     ��������

[�. �����������. ������ ������-����. ��� VII. �������.]


����������� ������� � c������ ua_kobzar:

�. �����-�����������, 1840 �.:   ����, � �����, �� � ����� �������� � �� � ���� ������� �� ���� ����, �� ���� ���� � ����, �� ������� ����, ����� �����������. ���� ���� �� ������ �������� � �� ���� �� ���� �������� � ��������. � �������� �� ������, �� ��� � ����� ������, ��������� ���� ���������� ��������� � ���� �����, ��� ��������. . . . )



���� ������� ������� ������ �� �i� ����i��i, ���i�i�� �� ������ �� ��������� Ctrl+Enter.