home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
- 2
- #16_30031.GIF# 2 O Warszawa
- 1)J╙ZEF PIúSUDSKI (1867-1935), polityk, naczelnik
- pa±stwa polskiego, marsza│ek Polski. Od 1892 cz│onek
- nielegalnej Polskiej Partii Socjalistycznej, redaktor pisma
- äRobotnikö. 1905-08 szef Organizacji Bojowej PPS, od 1906
- przyw≤dca PPS-Frakcja Rewolucyjna. W przededniu I wojny
- £wiatowej P. wi╣za│ nadzieje na odzyskanie niepodleg│o£ci
- z Austro-WΩgrami. Stworzy│ Polsk╣ OrganizacjΩ Wojskow╣
- i Legiony Polskie, walcz╣ce u boku armii austriackiej;
- dowodzi│ ich I Brygad╣. W p≤ƒniejszej fazie wojny P. wszed│
- w konflikt z w│adzami pa±stw centralnych i zosta│ uwiΩziony
- w Magdeburgu. Po przybyciu do Warszawy 10 XI 1918 obj╣│
- stanowisko naczelnika pa±stwa i naczelnego wodza.
- W wojnie polsko-radzieckiej P. zaplanowa│ i dowodzi│
- rozstrzygaj╣c╣ bitw╣ warszawsk╣ w sierpniu 1920. Jego
- koncepcja federacji Polski z Litw╣, Bia│orusi╣ i Ukrain╣
- (nawi╣zuj╣cej do Rzeczypospolitej jagiello±skiej) pozosta│a
- niezrealizowana. NiechΩtny wobec systemu partyjnego
- i parlamentaryzmu, P. 1923 wycofa│ siΩ z ┐ycia
- politycznego. 1926 dokona│ zamachu stanu (przewr≤t
- majowy) pod has│em uzdrowienia sytuacji w kraju (sanacja).
- Obj╣│ stanowisko ministra spraw wojskowych, 1926-28
- i 1930 pe│ni│ funkcjΩ premiera. Przez ca│y czas sprawowa│
- autorytarne rz╣dy. Ograniczy│ uprawnienia sejmu i d╣┐y│ do
- jego zdominowania przez swoich zwolennik≤w. 1930 wszed│
- w konflikt z opozycj╣ parlamentarn╣, rozwi╣za│ sejm,
- doprowadzi│ do aresztowania przyw≤dc≤w opozycyjnego
- Centrolewu i procesu brzeskiego (1931-32). W polityce
- zagranicznej P. stara│ siΩ utrzymaµ r≤wnowagΩ miΩdzy
- Zwi╣zkiem Radzieckim i Niemcami. Obydwa pa±stwa uwa┐a│
- za potencjalnych wrog≤w; zawar│ z nimi pakty o nieagresji
- (1932 i 1934). Otoczony oficjalnym, pa±stwowym kultem P.
- cieszy│ siΩ te┐ rzeczywistym szacunkiem i poparciem du┐ej
- czΩ£ci spo│ecze±stwa.
-
- 2) Roman Dmowski (1864-1939), m╣┐ stanu, przyw≤dca
- ruchu narodowej demokracji. W 1893 zainicjowa│ akcjΩ
- uniezale┐nienia siΩ krajowych dzia│aczy narodowych od
- w│adz emigracyjnych i zacz╣│ tworzyµ LigΩ Narodow╣. Sta│
- siΩ czo│owym przyw≤dc╣ Ligi, a p≤ƒniej Stronnictwa
- Narodowo-Demokratycznego. Stworzy│ teoriΩ walki narod≤w
- o byt, na wz≤r teorii przyrodniczej Darwina. Za naturalnych
- wrog≤w narodu polskiego uwa┐a│ Rosjan i Niemc≤w,
- z czasem jednak uzna│, ┐e wiΩkszym zagro┐eniem s╣
- Niemcy. Sk│oni│o go to do idei wsp≤│pracy z Rosj╣. D. g│osi│
- konieczno£µ polonizacji lud≤w dawnej Rzeczypospolitej
- - Litwin≤w, Ukrai±c≤w, Bia│orusin≤w, a tak┐e antysemityzm,
- motywowany wzglΩdami ekonomicznymi. W l. 1907-08 by│
- pos│em do rosyjskiej Dumy Pa±stwowej i przewodnicz╣cym
- jej Ko│a Polskiego. Od 1917 sta│ na czele Komitetu
- Narodowego w Pary┐u, uwa┐anego przez pa±stwa zachodnie
- za oficjalne przedstawicielstwo Polak≤w. W 1919 jako
- delegat na konferencjΩ pokojow╣ w Pary┐u domaga│ siΩ dla
- Polski Pomorza Gda±skiego, Warmii, Mazur i G≤rnego
- îl╣ska. W okresie miΩdzywojennym zalicza│ siΩ do
- g│≤wnych przeciwnik≤w polityki J≤zefa Pi│sudskiego. Po
- przewrocie majowym 1926 za│o┐y│ now╣ organizacjΩ
- narodow╣ - Ob≤z Wielkiej Polski, o faszyzuj╣cym
- charakterze. Kiedy w 1933 OWP zosta│ rozwi╣zany przez
- w│adze, D. po£wiΩci│ siΩ dzia│alno£ci pisarskiej. Jego
- najwa┐niejsze prace to: My£li nowoczesnego Polaka,
- Niemcy, Rosja i kwestia polska, îwiat powojenny i Polska,
- Polityka polska i odbudowa pa±stwa.
-