Edward Kunneke

 Edward Kunneke (27.I.1885, Emmerich nad Renem - 27.X.1953, Berlin) odbywa│ studia muzyczne w Berlinie, pocz▒tkowo w Hochschule fur Musik, potem w Akademii Muzycznej u Maxa Brucha. Natychmiast po otrzymaniu dyplomu podj▒│ szereg praktycznych, choµ mo┐e nieefektownych zajΩµ: dawa│ lekcje prywatne, prowadzi│ MΩskie Towarzystwo ªpiewacze w Poczdamie, kierowa│ nagraniami wokalnymi w firmach p│ytowych, jednocze╢nie komponowa│. Interesowa│ siΩ przede wszystkim oper▒, ale bez du┐ego szczΩ╢cia; pierwszy jego utw≤r tego gatunku: Die Marmorfrau, nie zosta│ w og≤le wystawiony, dwa nastΩpne: Robins Ende (1909) i Coeur As (1913), mia│y wprawdzie premiery, lecz nie mia│y powodzenia. Kunneke by│ ju┐ w≤wczas zawi▒zany z teatrami jako kapelmistrz. W 1907 zosta│ ch≤rmistrzem nowo otwartego Neues Operettentheater, na Schiffbauerdamm, od 1909 prowadzi│ dworski teatr Mannheime, w 1911 pracowa│ jako kameplmistrz i kompozytor u Maxa Reinhardta w jego Deutsches Theater. W 1916 przyj▒│ posadΩ kapelmistrza w Friedrich-Wilhelmstadtisches Theater. Tutaj mia│ ju┐ do czynienia wy│▒cznie z operetkami i tutaj postanowi│ sam popr≤bowaµ si│ w tym l┐ejszym gatunku.

  Jego pocz▒tkowe sukcesy na tym polu przypad│y na lata bezpo╢rednio po I wojnie. Du┐ym powodzeniem cieszy│ siΩ jego pierwszy singspiel Dorf ohne Glocke (1919), potem napisa│ dwie s│absze pozycje: Der Vielgeliebte (1919) i Wenn Liebe erwacht (1920), ale nastΩpne dzie│o - Kuzynek z KsiΩ┐yca (Der Vetter aus Dingsda; 1921) - okaza│o siΩ jego najpopularniejsz▒ operetk▒, jedyn▒ grywan▒ z powodzeniem do dzi╢. W Polsce ogl▒dali╢my tak┐e drug▒ obok Kuzynka interesuj▒c▒ pozycjΩ - SzczΩ╢liwej podr≤┐y! (Gluckliche Reise; 1932), natomiast nie dor≤wnywa│y ju┐ tym dwu operetkom inne, chocia┐ napisa│ ich 25. Najbardziej znane to: Casino-Girls (1923), Lady Hamilton (1926), Die blonde Liselott (1927), Lockende Flamme (1933), Klein Dorrit (wg Dickensa; 1933), Herz uber Bord (1935), Die grosse Sunderin (1935), Zauberin Lola (1937), Der grosse Name (1938). Ostatnia jego operetka nosi tytu│ Hochzeit mit Erika (1949). W okresie powojennym Kunneke zamierza│ dyrygowaµ, je╝dziµ po Europie z koncertami, z│y stan zdrowia zmusi│ go jednak szybko do przerwania artystycznych podr≤┐y i rezygnacji z tych plan≤w.

  Nale┐a│ do grupy reprezentuj▒zej tzw. operetkΩ berli±sk▒, z tym ┐e on najbardziej spo╢r≤d swych koleg≤w (Lincke, Hollander, Gilbert, Kollo) zbli┐a│ siΩ tw≤rczo╢ci▒ do opery komicznej i singspielu. Zawsze mia│ upodobanie do wielkich fina│≤w, scen ansamblowych, cechowa│ go znakomity zmys│ konstrukcji muzycznej utworu. Natomiast jego jΩzyk muzyczny by│ raczej tradycyjny; nie mia│ ambicji nad▒┐ania za nowo╢ciami harmonicznymi i aran┐acyjnymi, jakie lansowano w latach 30-tych tak┐e w muzyce rozrywkowej. Podobnie zreszt▒ w swych utworach powa┐niejszych (Koncert fortepianowy, Uwertura, suity orkiestralne) by│ raczej eklektykiem. Utwory te nie posiadaj▒ dzi╢ ┐adnego znaczenia.

Lucjan Kydry±ski - "Przewodnik operetkowy", PWM 1994