Jeszcze w po│owie lat osiemdziesi▒tych pojΩcie agencji aktorskiej by│o w Polsce czym╢ zupe│nie nie znanym, wrΩcz egzotycznym. Gdy ponad 10 lat temu Bogus│aw Linda zak│ada│ pierwsz▒ agencjΩ aktorsk▒ wielu spo╢r≤d jego koleg≤w po fachu uzna│o ten pomys│ za dziwaczny. Aktorzy "wychowani" przez Pagart i ZPR nie byli przyzwyczajeni do stawiania warunk≤w producentom, a tym bardziej do "wyrΩczania siΩ" w tym celu kim innym. Jak nietrudno siΩ domy╢liµ agencja Lindy nie egzystowa│a d│ugo. Dzi╢ jest inaczej. W Polsce dzia│a wiele agencji aktorskich - od potΩ┐nych, reprezentuj▒cych interesy ponad 300 os≤b, po ma│e zajmuj▒ce siΩ zaledwie kilkoma.

Agencje zajmuj▒ siΩ wszelkimi sprawami organizacyjnymi i prawnymi, negocjowaniem warunk≤w kontrakt≤w. Najwa┐niejsze jest jednak to, ┐e za│atwiaj▒ anga┐e do film≤w fabularnych i reklamowych, do teatru telewizji, niekt≤re prowadz▒ "banki g│os≤w". Za swoje us│ugi pobieraj▒ zazwyczaj prowizjΩ oko│o 10 - 15 %, choµ zdarzaj▒ siΩ oczywi╢cie liczne odstΩpstwa od tej regu│y. R≤┐nie rozwi▒zywana jest kwestia wy│▒czno╢ci, niekt≤re agencje nie nak│adaj▒ na swoich podopiecznych wy│▒czno╢ci w przypadku film≤w fabularnych i aktorzy mog▒ na w│asn▒ rΩkΩ zawieraµ samodzielne umowy, prowizjΩ p│ac▒c agencji tylko za role przez ni▒ za│atwione.

Agencje najchΩtniej zajmuj▒ siΩ gwiazdami. Posiadanie w swoim katalogu znanych nazwisk gwarantuje presti┐ i du┐e role, a co za tym idzie du┐e pieni▒dze. Niekt≤re agencje, aby przyci▒gn▒µ do siebie gwiazdy obdarowywa│y swoich podopiecznych gratisowymi telefonami kom≤rkowymi, kartami kredytowymi i innymi rarytasami. M│odzi aktorzy musz▒ przewa┐nie radziµ sobie sami. To jeden z najpowa┐niejszych zarzut≤w stawianych polskim agencjom - brak promocji debiutant≤w. Pojawiaj▒ siΩ te┐ inne:

"Agenci nie umiej▒ jeszcze uk│adaµ nam terminarzy, a przede wszystkim zabiegaµ o pracΩ dla nas. Polskie agencje dopiero raczkuj▒, st▒d spore niedoci▒gniΩcia w ich dzia│alno╢ci" - Wojciech Malajkat

"Z moich do╢wiadcze± wynika, ┐e agenci nie zawsze s▒ kompetentni, wielu stawia na ilo╢µ, nie na jako╢µ (...) Zdarzy│o siΩ na przyk│ad, ┐e zadzwoni│a do mnie agentka i powiedzia│a, ┐e otrzyma│am propozycjΩ od Spielberga, a potem okaza│o siΩ, ┐e chodzi│am tylko na zdjΩcia pr≤bne. W dodatku osoba, kt≤ra ze mn▒ rozmawia│a, nie wiedzia│a dok│adnie, o jak▒ scenΩ chodzi." - Ewa Da│kowska

"Z us│ug agencji korzysta│em wielokrotnie. M≤wiΩ tu jednak o agencjach zachodnich, bo one odgrywaj▒ tΩ rolΩ, do kt≤rej s▒ powo│ane: ╢cigaj▒ re┐ysera lub producenta od momentu, w kt≤rym pojawi siΩ projekt filmu. ªcigaj▒ podpowiadaj▒c, kto nadawa│by siΩ do obsadzenia tej i tej roli. Z ofertami polskich agencji dot▒d nie mia│em do czynienia. Nie zdarzy│o siΩ, by kto╢ zadzwoni│, oferuj▒c mi aktora" - Krzysztof Zanussi

"Reprezentuj▒ interesy drugiej strony, wiΩc zajmuj▒ siΩ przede wszystkim wyszukiwaniem obsady dla re┐yser≤w i producent≤w. Brakuje mi agenta, kt≤ry by│by jednocze╢nie doradc▒ i pomaga│by mi w m▒drym doborze r≤l" - Agnieszka Wagner

Mimo tych krytycznych g│os≤w w szybkim tempie kurczy siΩ lista aktor≤w, kt≤rzy samodzielnie strzeg▒ los≤w swojej kariery. WiΩkszo╢µ aktor≤w nie wyobra┐a ju┐ sobie ┐ycia bez pomocy agenta, nawet je╢li traktuj▒ jego us│ugi na zasadzie: "je╢li w niczym nie pomo┐e, to nie powinien te┐ w niczym zaszkodziµ".