Historia

Wzg≤rze wawelskie w Krakowie od zarania polskiej historii stanowi│o centrum w│adzy ╢wieckiej i duchownej. W r. 1000 w Krakowie powsta│o biskupstwo, a wkr≤tce potem wzniesiono na Wawelu pierwsz▒ katedrΩ. Zamek wawelski s│u┐y│ w│adcom Polski jako rezydencja od po│owy w. XI do pocz▒tku w. XVII. Obecna budowla zawiera fragmenty roma±skie i znaczne partie gotyckie, sw≤j obecny kszta│t uzyska│a jednak g│≤wnie w latach ok. 1504-1535 za czas≤w kr≤l≤w Aleksandra Jagiello±czyka (1501-1506) i Zygmunta Starego (1506-1548). BudowΩ renesansowego zamku rozpoczΩli mistrz Eberhard Rosemberger, odpowiedzialny za partie murarskie i Franciszek Florentczyk, kt≤rego dzie│em s▒ kamienne elementy dekoracyjne oraz kru┐ganki. Ich prace kontynuowali mistrz Benedykt i Florenty±czyk, Bartolomeo Berrecci. Wsp≤lnym dzie│em tych artyst≤w jest jeden z najokazalszych zabytk≤w architektury renesansowej w Europie.

WnΩtrza renesansowej rezydencji na Wawelu posiada│y prawdziwie kr≤lewsk▒ dekoracjΩ, sk│adaj▒c▒ siΩ na jednolity program symboliczny. Jego naczeln▒ my╢l▒ by│a chwa│a i cnota w│adcy Wawelu i Polski - gro╝nego dla wrog≤w, │agodnego dla poddanych, m▒drego i pobo┐nego. Zachowa│a siΩ czΩ╢µ jej element≤w - malowane fryzy, drewniane stropy, rze╝bione portale. Najbardziej oryginalny fragment to dekoracja stropu sali Poselskiej w postaci rze╝bionych i malowanych g│≤w ludzkich.

Historycznie zwi▒zana z wnΩtrzami wawelskimi jest kolekcja flamandzkich arras≤w Zygmunta Augusta (1548-1572). Dzieje arras≤w obfitowa│y w dramatyczne wydarzenia. W czasie trzeciego rozbioru Polski pod koniec w. XVIII zosta│y wywiezione do Rosji, sk▒d powr≤ci│y dopiero w latach 20-tych naszego stulecia. W pierwszych dniach drugiej wojny ╢wiatowej zosta│y ewakuowane do Rumunii, a nastΩpnie przez FrancjΩ i AngliΩ do Kanady, sk▒d wr≤ci│y w roku 1961, aby zn≤w zawisn▒µ w komnatach wawelskich.

CzΩ╢µ wnΩtrz zamku zosta│a przebudowana na prze│omie XVI i XVII w. w stylu wczesnego baroku. Wprowadzono tam marmurowe portale i kominki oraz z│ocone ramowe stropy. Od czasu opuszczenia Krakowa przez kr≤la Zygmunta III w r. 1609 Wawel straci│ funkcjΩ rezydencji monarszej i stopniowo zacz▒│ chyliµ siΩ ku upadkowi.

Po trzecim rozbiorze Polski w r. 1795 dawny zamek kr≤lewski zosta│ zamieniony na koszary armii austriackiej i funkcjΩ tΩ pe│ni│ przez wiΩksz▒ czΩ╢µ w. XIX. Dopiero w r. 1905 wojsko opu╢ci│o Wawel, co pozwoli│o na rozpoczΩcie prac konserwatorskich, zmierzaj▒cych do przywr≤cenia zabytkowi jego historycznych walor≤w. W r. 1930 zosta│o oficjalnie powo│ane muzeum wawelskie jako oddzia│ Pa±stwowych Zbior≤w Sztuki. Zamek pe│ni│ jednocze╢nie funkcjΩ oficjalnej rezydencji prezydenta Rzeczypospolitej.

W czasie II wojny ╢wiatowej na Wawelu mia│y sw▒ siedzibΩ okupacyjne w│adze Generalnego Gubernatorstwa i rezydowa│ Hans Frank. Po wyzwoleniu niemal natychmiast odtworzono muzeum, kt≤re kszta│t zbli┐ony do obecnego uzyska│o w latach sze╢µdziesi▒tych. W r. 1992 zosta│ podjΩty szeroki program prac remontowo-konserwatorskich, obejmuj▒cych Zamek Kr≤lewski i s▒siaduj▒c▒ z nim katedrΩ, kt≤ry ma przygotowaµ Wawel do obchod≤w 1000-lecia biskupstwa krakowskiego w r. 2000.

Zamek Kr≤lewski na Wawelu stanowi dzi╢ muzeum o charakterze rezydencji historycznej, obejmuj▒ce te┐ kilka wyspecjalizowanych dzia│≤w oraz dwa oddzia│y zamiejscowe. W renesansowym zamku w Pieskowej Skale prezentowana jest ekspozycja sztuki europejskiej w. XV-XIX. XVII-wieczny dw≤r w Stryszowie, po│o┐ony w piΩknym podg≤rskim krajobrazie to przyk│ad skromnej polskiej rezydencji wiejskiej. Jego sta│a ekspozycja ukazuje wnΩtrza mieszkalne w. XIX. We dworze s▒ te┐ urz▒dzane wystawy czasowe.

Informacje o muzeum

Historia

Ekspozycje

Informacje turystyczne