GPS: Nie patrz▒c w gwiazdy

Jak to dzia│a w teorii?

GPS to konstelacja 24 satelit≤w nawigacyjnych okr▒┐aj▒cych ZiemiΩ. Wysy│aj▒ one sygna│ koduj▒cy pozycjΩ i wysoko╢µ satelity na niebosk│onie oraz czas nadania sygna│u. Odbiornik GPS, u┐ywaj▒c wbudowanego almanachu (zbioru informacji o po│o┐eniu w danej chwili ka┐dego z satelit≤w nad horyzontem) mierzy r≤┐nice pomiΩdzy czasem nadania i odbioru kolejnych sygna│≤w, czyli dystans pomiΩdzy satelit▒ a odbiornikiem. NastΩpnie wykorzystuje te dane do obliczenia swojej aktualnej pozycji geograficznej.

Poniewa┐ sygna│ GPS jest bardzo s│aby i nie przenika przez obiekty (domy, ska│y, g≤ry, ludzi) antena musi mieµ jasny, niezas│oniΩty widok na niebo. W praktyce ogranicza to stosowanie systemu - nie mo┐e byµ u┐ywany w budynkach, u podn≤┐y klif≤w i stromych wzniesie± czy w gΩstym lesie. Je╢li jednak dociera do odbiornika silny sygna│ z minimum 3 satelit≤w, ustala on wsp≤│rzΩdne w tr≤jwymiarowym uk│adzie (d│ugo╢µ i szeroko╢µ geograficzna oraz wysoko╢µ) z dok│adno╢ci▒ do co najmniej 25 metr≤w. Sk▒d mo┐liwa taka dok│adno╢µ? System nawigacji za pomoc▒ satelit≤w GPS (Global Positioning System), jak wiΩkszo╢µ wsp≤│czesnych wynalazk≤w, zosta│ wprowadzony w ┐ycie z my╢l▒ o wykorzystaniu militarnym jako solidny, wiarygodny, niezale┐ny od warunk≤w pogodowych i ukszta│towania terenu. Departament Obrony USA uzna│, ┐e GPS mo┐e siΩ przydaµ r≤wnie┐ do zastosowa± cywilnych, szczeg≤lnie w nawigacji okrΩt≤w na pe│nym morzu - st▒d satelity transmituj▒ dwa rodzaje sygna│≤w: kodowany wojskowy (PPS) i og≤lnodostΩpny (SPS) - oba przedstawiane urz▒dzenia s▒, rzecz jasna, odbiornikami SPS. Choµ dok│adno╢µ 25 metr≤w nie mie╢ci siΩ w granicach potencjalnego ryzyka w zastosowaniach militarnych (kod PPS jest bardziej precyzyjny), jednak jest zupe│nie wystarczaj▒ca w cywilnych.

GPS do obliczenia swojej aktualnej pozycji sam wybiera satelity o najsilniejszym sygnale (w wiΩkszo╢ci wypadk≤w widocznych jest od 4 do 8 satelit≤w). Kiedy kt≤ry╢ z nich zostanie zas│oniΩty, odbiornik wybierze inny, aktualnie dostΩpny. Zapewnia to ci▒g│▒ nawigacjΩ podczas wyprawy.

Jak to dzia│a w praktyce?

Zar≤wno Garmin, jak i Magellan zaopatrzyli swoje urz▒dzenia w zestaw podstawowych funkcji nawigacyjnych:

okre╢lenie i zapamiΩtywanie aktualnej pozycji wsp≤│rzΩdnych geograficznych i dodawanie jej do trasy wycieczki jako punktu drogi (punkty drogi s▒ elektronicznymi znacznikami, kt≤re umo┐liwiaj▒ okre╢lenie punkt≤w wyj╢ciowych, docelowych i charakterystycznych miejsc odwiedzonych podczas wycieczki);
aktualna szybko╢µ wzglΩdem ziemi i wysoko╢ci n.p.m., ilo╢µ przebytych kilometr≤w oraz kierunek poruszania siΩ po powierzchni ziemi, godziny wschodu i zachodu s│o±ca, faza ksiΩ┐yca;
funkcja "id╝ do" umo┐liwiaj▒ca wytyczenie drogi i kierunku, od aktualnej pozycji do wybranego punktu (mo┐e to byµ wcze╢niej zapisana pozycja lub "rΩcznie" wspisane wsp≤│rzΩdne z mapy), przybli┐ony czas przybycia (pod warunkiem zachowania aktualnej szybko╢ci) i ilo╢µ pozosta│ych do celu kilometr≤w, odchylenie od zamierzonego kursu oraz namiar - kierunek na wybrany punkt drogi od aktualnej pozycji (mierzony w stopniach geograficznych, zgodnie z ruchem wskaz≤wek zegara wzglΩdem p≤│nocy)
dziennik trasy - umo┐liwia projektowanie trasy, dodawanie i usuwanie kolejnych punkt≤w geograficznych (zapisanych wcze╢niej lub wsp≤│rzΩdnych wpisanych z mapy), umo┐liwia tak┐e wy╢wietlanie kilku najbli┐szych punkt≤w od aktualnej pozycji oraz nawigacjΩ wstecz: proste odtworzenie trasy powrotnej na podstawie automatycznie zapamiΩtywanych co pewien czas punkt≤w i ustawieniu ich w odwrotnym porz▒dku.

Dodatkowo GPS II Plus posiada wbudowan▒ mapΩ z naniesionymi aktywnymi punktami drogi i miastami nawet tymi mniejszymi (tak┐e polskimi!) oraz aktualn▒ pozycj▒. Jej dok│adno╢µ jest bardzo ma│a i nie zast▒pi prawdziwej mapy pod ┐adnym wzglΩdem, pozwala jednak na wizualne zorientowanie siΩ w og≤lnym po│o┐eniu. Posiada tak┐e lepsze, bardziej czytelne ekrany nawigacyjne ni┐ konkurencyjny Magellan, w tym najbardziej przydatny - graficzne przedstawienie kompasu: obracaj▒ca siΩ tarcza pokazuje jak klasyczny kompas po│o┐enie stron ╢wiata, za╢ strza│ka po╢rodku wskazuje kierunek do kt≤rego powinno siΩ zmierzaµ.

Z punktu widzenia rowerzysty du┐o bardziej przydatny jest Garmin GPS II Plus. Obok wy┐ej wymienionych posiada wiele funkcji zastΩpuj▒cych licznik rowerowy: maksymalna i ╢rednia prΩdko╢µ, przebyta odleg│o╢µ od chwili ostatniego zerowania (odometer) i czas, w kt≤rym w spos≤b ci▒g│y mierzona by│a prΩdko╢µ. Poza tym, w mnogo╢ci akcesori≤w jest dostΩpne mocowanie na kierownicΩ roweru.

Do modelu GPS III istnieje mo┐liwo╢µ pod│▒czenia komputera i wprowadzenia z dysku CD-ROM do pamiΩci dok│adnej mapy wybranego obszaru (niestety, na razie dostΩpne s▒ jedynie mapy USA i Kanady).

Garmin GPS II Plus
Dystrybutor: EXCEL Systemy Nawigacyjne - (091) 423 48 28. Cena: 1400 z│.
+ dostosowany do potrzeb rowerzyst≤w
+ gwarancja i serwis
+ wbudowana mapa
+ wielko╢µ, masa i trwa│o╢µ
+ bardziej intuicyjna obs│uga ekran≤w ni┐ u konkurenta
- cena

Magellan GPS 3000
Oficjalnie niedostΩpny w Polsce. Mo┐na go nabyµ w komisach lub sklepach podr≤┐niczych. Cena komisowa ok. 700 z│. Na rynku jest dostΩpna nowsza wersja, GPS 4000.
- bardzo s│aba antena
- ciΩ┐ki i nieporΩczny dla rowerzysty
- brak gwarancji i serwisu je╢li kupiony w komisie
+ ale za to za mniej wiΩcej po│owΩ ceny konkurenta, przy podobnych funkcjach podstawowych

Pawe│ Epler

bikeBoard 6/1999

Napisz do redakcji

Web design
& mastering:
Zbooy