|
|
 |
Okulary
Oátym, jak kupuj▒c okulary sportowe
nie pogorszyµ ostro╢ci widzenia
Swoje pierwsze okulary rowerowe kupi│em przed wy╢cigiem Karpacz -
Spindlerowy M│yn w 1992 r. Wyprodukowane przez znan▒ firmΩ
narciarsk▒, s│u┐y│y mi a┐ 24 godziny. Podczas wypadku
roz│o┐y│y siΩ na czynniki pierwsze. O ile oprawki by│y
przyzwoitej jako╢ci, nie mo┐na tego samego powiedzieµ o szybie.
Ca│e szczΩ╢cie, ┐e nie uszkodzi│a mi oczu.
Kolejne, innej firmy, to zdecydowany skok naprz≤d. Etui, dwie pary
wymiennych szyb i zausznik≤w - do dzi╢ s▒ u┐ywane w moim
klubie. Uratowa│y mi oczy podczas upadku w czasie nieudanego
zjazdu po schodach. Poniewa┐ szyba z "lustrzank▒" trochΩ przy
okazji siΩ porysowa│a, postanowi│em dodatkowo sprawdziµ, jak
wytrzyma│a jest naprawdΩ. K│ad▒c j▒ na imadle test rozpocz▒│em od
niedu┐ego m│otka a zako±czy│em piΩciokilowym. Wytrzyma│a! Owszem,
solidne wgniecenie by│o, ale kszta│t ca│o╢ci zosta│ zachowany. Od tego
czasu tandety okularowej nie u┐ywam.
Nasz rynek okular≤w sportowych i przeciws│onecznych
rozwija siΩ coraz bardziej. By u│atwiµ nieco wyb≤r,
dzielΩ siΩ informacjami uzyskanymi od Paw│a Krzemi±skiego,
dyplomowanego optyka i optometrysty, uprawiaj▒cego sw≤j zaw≤d od
1993 r., rekreacyjnie je┐d┐▒cego kolarza g≤rskiego...
Zawsze widzimy minimalnie niedoskonale. Kupuj▒c okulary
z barwionymi szk│ami, mo┐emy poprawiµ lub pogorszyµ sobie ostro╢µ
i komfort widzenia. Dla kr≤tkowidza najlepszy by│by zatem
szary, ewentualnie br▒zowy, dla dalekowidza - zielony kolor szyb.
Noszenie soczewek niebieskich (podyktowane mod▒) jest raczej
niewskazane. Zmniejsza siΩ w ten spos≤b ostro╢µ
widzenia, a w sporcie jest ona bezwzglΩdnie niezbΩdna.
Skorzystaµ mo┐na za to z tzw. blueblockera, czyli ┐≤│tych
szyb, obcinaj▒cych promienie kr≤tkie, czego efektem jest rozja╢niony,
wyostrzony obraz. Mo┐emy te┐ u┐ywaµ soczewek fotochromatycznych lub
polaryzowanych. Fotochromy maj▒ zabarwienie wstΩpne 15%, maksymalne
65%, a to w stosunku do soczewek przeciws│onecznych -
zabarwionych w 75% - to trochΩ za ma│o, ale w niekt≤rych
warunkach pogodowych jest to dobre rozwi▒zanie. Soczewki
polaryzacyjne maj▒ z kolei za zadanie zlikwidowanie odbiµ
(odblask≤w), g│≤wnie od szyb samochodowych i lustra wody. Od
dobrej jako╢ci soczewek mo┐emy siΩ spodziewaµ pow│oki
antyrefleksyjnej. Jej zadaniem jest wyeliminowanie odbiµ powstaj▒cych
na okularach, przez co mamy poprawiony kontrast widzenia. Bez tej
pow│oki do oka wpada "wszystko" - z odbiciami i bez. M≤zg
musi te zbΩdne informacje wyeliminowaµ, a w czasie
uprawiania sportu ma on i tak sporo pracy. Te pow│oki
kojarz▒ siΩ z fioletowym lub zielonym po│yskiwaniem lepszej
jako╢ci szkie│ korekcyjnych. Ot≤┐ nie ma pow│ok w takich
kolorach, s▒ one bezbarwne! Wra┐enie "koloru" mamy z zewn▒trz. To
jedynie odbicie szcz▒tkowe, czyli d│ugo╢µ fali, kt≤ra jest najmniej
transmitowana przez szk│o. Te "fioletowe" to pow│oki starej generacji,
jedno- lub dwuwarstwowe, o skuteczno╢ci do 4%. Najnowszym
rozwi▒zaniem jest wielowarstwowa pow│oka antyrefleksyjna
z odbiciem szcz▒tkowym w kolorze zielonym,
o skuteczno╢ci do 99%. Dodatkowo pow│oki zabezpieczaj▒ oczy przed
szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym UVA, UVB. Kolejna pow│oka,
o kt≤rej warto wspomnieµ, zabezpiecza szyby przed
zarysowaniem. Powstaje ona poprzez utwardzenie cieplne szyb. Mimo to
nale┐y zachowaµ ostro┐no╢µ i nie k│a╢µ ich beztrosko. Czyszczenie
te┐ wymaga rozs▒dku. Zab│ocone okulary lepiej najpierw
przemyµ wod▒, dopiero p≤╝niej oczy╢ciµ kawa│kiem mikrofazy. Irch▒
czy╢cimy wy│▒cznie soczewki szklane, te plastikowe ircha porysuje!
Podsumowuj▒c, jedna para okular≤w nie zawsze wystarczy. Pewnym
rozwi▒zaniem s▒ oprawki z wymiennymi szybami, pozwalaj▒ce na
dopasowanie koloru soczewek do warunk≤w atmosferycznych
i indywidualnych preferencji. Niestety, nie wszystkie typy
okular≤w je posiadaj▒.
Wady wzroku a uprawianie sportu
CzΩsto osoby z wadami wzroku, pragn▒ uprawiaµ sport wyczynowy. Co
mo┐e siΩ staµ, gdy decyzja o uprawianiu sportu zapada bez
konsultacji z lekarzem?
Wed│ug dr med. Magdaleny Chomziuk z Akademii Medycznej
w Gda±sku, specjalisty chor≤b oczu, szczeg≤lnie nara┐one s▒ osoby
z wad▒ kr≤tkowzroczno╢ci lub postΩpuj▒cej kr≤tkowzroczno╢ci
(wystΩpuj▒cej najczΩ╢ciej w╢r≤d m│odzie┐y). Kr≤tkowzroczno╢µ
w po│▒czeniu ze specyficznym wysi│kiem w downhillu, slalomu
r≤wnoleg│ego, akrobacji na bmx-ach, trialu, skok≤w
mo┐e, w wyniku kumuluj▒cych siΩ mikrouraz≤w,
spowodowaµ zmiany w g│Ωbszych warstwach oka, np.
w siatk≤wce. Osoby sporadycznie trafiaj▒ce do lekarza powinny
zwr≤ciµ uwagΩ na ten temat i udaµ siΩ do okulisty
z wizyt▒. Kluby sportowe wysy│aj▒ zawodnik≤w na badania okresowe
co trzy miesi▒ce lub co p≤│ roku, w zale┐no╢ci od wieku zawodnika
i uprawianej dyscypliny. Nawet je╢li kto╢ nie przechodzi│ ┐adnej
choroby oczu lub nie posiada ┐adnej wady wzroku, powinien trafiµ do
gabinetu okulistycznego w ramach bada± okresowych. Je┐eli
wcze╢niej by│ ju┐ przeprowadzony wywiad okulistyczny, jest on
uwzglΩdniany przy decydowaniu o ewentualnym skierowaniu na
badania specjalistyczne lub - niestety - o dyskwalifikacji.
Wymagania co do ostro╢ci widzenia, jak▒ nale┐a│oby uzyskaµ,
r≤┐ni▒ siΩ w zale┐no╢ci od uprawianej dyscypliny sportu. Dla
kolarstwa wynosz▒ one: do -5 dioptrii korekcji szk│ami wklΩs│ymi lub
do +8 dioptrii korekcji szk│ami wypuk│ymi oraz do +3 lub do -3
dioptrii szk│ami cylindrycznymi.
Orzekanie zdolno╢ci uprawiania sportu wyczynowego odbywa siΩ na
podstawie listy wskaza± i przeciwwskaza±. Kandydata na sportowca
dyskwalifikuj▒:
- ca│kowita ╢lepota jednego oka lub brak ga│ki ocznej,
- nieznaczne upo╢ledzenie wydzielania │ez lub nieprawid│owo╢ci w odp│ywie │ez,
- zaburzenia powiek, upo╢ledzaj▒ce ich sprawno╢µ,
- wyra╝ny oczopl▒s przy patrzeniu na wprost,
- choroby rog≤wki, tward≤wki, tΩcz≤wki, cia│a rzΩskowego upo╢ledzaj▒ce ostro╢µ widzenia,
- przebyte choroby siatk≤wki, naczyni≤wki i nerwu wzrokowego,
- niedow│ad lub pora┐enie zewnΩtrznych lub wewnΩtrznych miΩ╢ni oka.
Dr Magdalena Chomziuk dodaje, ┐e podczas jej pracy w przychodni
sportowej przepisy kwalifikacyjne uleg│y zaostrzeniu. Liczba os≤b
zg│aszaj▒cych siΩ do przychodni sportowej z wadami wzroku
i chorobami oczu niestety siΩ zwiΩksza, ale poniewa┐
urazowo╢µ w╢r≤d uprawiaj▒cych sport nie zmienia siΩ, nale┐y
wnosiµ, ┐e wiΩkszo╢µ z nich znajduje siΩ pod
opiek▒ okulisty i u┐ywa okular≤w korekcyjnych.
 Piotr Kompowski
|
bikeBoard 8/2000
|
|
Napisz do redakcji
