Jak prze┐yµ w terenie

Burze

Burze, jak sama nazwa wskazuje, najczΩ╢ciej wystΩpuj▒ p≤╝n▒ wiosn▒ i latem. To ostatnie ju┐ siΩ sko±czy│o, ale na wypadek, gdyby przytrafi│a siΩ jeszcze jaka╢ ostatnia nienormalna burza, gar╢µ porad. BΩd▒ te┐ jak znalaz│ na przysz│e wakacje. Nie warto pisaµ sk▒d bior▒ siΩ pioruny, poza tym fizyka nie by│a moim ulubionym przedmiotem (delikatnie rzecz ujmuj▒c), wiΩc na pewno co╢ bym pomiesza│. Wa┐niejsze dla nas bΩdzie to, jak unikn▒µ nie tyle burzy, co trafienia piorunem.

Burza Z ostatniego odcinka wiadomo, ┐e burze zwi▒zane s▒ z chmurami typu cumulonimbus - bardzo rozbudowanymi w pionie, o ciemnej, niemal granatowej podstawie i wierzcho│ku uformowanym na kszta│t bia│ego, czΩsto pierzastego kowad│a. Taka chmurka zwykle ju┐ z daleka grzmi i b│yska gro╝nie, wiΩc z regu│y jest sporo czasu aby odpowiednio siΩ przygotowaµ. Nie chodzi mi tylko o zapiΩcie kurtki. Pioruny raczej nie wal▒ gdzie popadnie, jedne miejsca s▒ bardziej na nie nara┐one, inne mniej.

Do tych nara┐onych nale┐▒ przede wszystkim wierzcho│ki wzniesie±, s▒siedztwo metalowych konstrukcji (komin≤w, maszt≤w, krzy┐y), zbiornik≤w wodnych, pojedyncze drzewa - podobno najbardziej nara┐one s▒ dΩby, topole, modrzewie i wi▒zy. Nie nale┐y wiΩc szukaµ pod nimi schronienia. W maju bra│em udzia│ w wy╢cigu, podczas kt≤rego piorun porazi│ dziewczynΩ obs│uguj▒c▒ trasΩ - schowa│a siΩ przed deszczem pod samotne drzewo. Na szczΩ╢cie prze┐y│a.

Gdy ju┐ znajdziemy siΩ w centrum burzy, nale┐y zej╢µ z roweru i nie dotykaµ go, podobnie jak nie powinno siΩ trzymaµ w rΩku metalowych przedmiot≤w np. no┐a.

W miarΩ mo┐liwo╢ci nale┐y znale╝µ najni┐ej po│o┐one miejsce. Na p│askich odkrytych powierzchniach bezpieczne s▒ rowy i inne zag│Ωbienia terenu. Je╢li znajdujemy siΩ w lesie, nale┐y poszukaµ miejsca o gΩstym poszyciu zapewniaj▒cym dobr▒ izolacjc i pod ni┐szymi drzewami. Podobno bardzo bezpieczne s▒ drewniane domy.

BezwzglΩdnie nale┐y unikaµ stromych, skalistych zboczy - pioruny trafiaj▒c w nie ze╢lizguj▒ siΩ po zboczu stwarzaj▒c ryzyko pora┐enia tzw. pr▒dami powierzchniowymi. Schronienie w szczelinie skalnej lub pod okapem r≤wnie┐ mo┐e byµ zgubne - tylko pieczara o odpowiedniej g│Ωboko╢ci i wysoko╢ci daje jak▒ tak▒ gwarancjΩ bezpiecze±stwa. Powinno siΩ jednak zachowaµ odleg│o╢µ ok. 3 m zar≤wno od wylotu, jak i od ╢ciany j▒ zamykaj▒cej. Nale┐y pamiΩtaµ o odizolowaniu siΩ od pod│o┐a. Mo┐na usi▒╢µ na plecaku, ╢piworze, ubraniach - czymkolwiek, co nie przewodzi pr▒du elektrycznego.

Je╢li schowa│e╢ siΩ w budynku, nale┐y zamkn▒µ okna, nie wolno przy nich staµ je╢li s▒ otwarte, trzeba postaraµ siΩ zlikwidowaµ przeci▒gi - chyba ka┐dy s│ysza│ o przypadkach, gdy piorun wpad│ do pomieszczenia przez otwarte drzwi lub okno.

Gdyby, odpukaµ, sta│o siΩ najgorsze, musisz wiedzieµ, jak mo┐na pom≤c ra┐onemu piorunem. Ra┐enie takie mo┐e spowodowaµ r≤┐ne skutki, mo┐e nawet, co wydaje siΩ niemo┐liwe, nie mieµ ┐adnych konsekwencji. NajczΩ╢ciej s▒ to jednak oparzenia, omdlenia, parali┐ miΩ╢ni, do ciΩ┐szych nale┐▒ zatrzymanie oddechu czy zatrzymanie akcji serca.

Nie ma ┐adnej okre╢lonej metody postΩpowania w przypadku ra┐enia piorunem. PostΩpowanie musi byµ uzale┐nione od skutk≤w wypadku. Gdyby sko±czy│o siΩ na oparzeniach, nale┐y leczyµ je jak zwyk│e oparzenia - sch│odziµ, nie zdzieraµ ubrania itp. Pora┐onego, kt≤ry straci│ przytomno╢µ nale┐y po│o┐yµ na wznak i na 10 - 15 sek. unie╢µ mu nogi do g≤ry, co polepszy ukrwienie m≤zgu. Je╢li to nie skutkuje nale┐y go u│o┐yµ w tzw. pozycji bocznej ustalonej, zapobiegaj▒cej uduszeniu ╢lin▒ b▒d╝ w│asnym jΩzykiem. Pozycjc boczn▒ mo┐na stosowaµ u chorego oddychaj▒cego i z niezak│≤con▒ prac▒ serca.

W przypadku stwierdzenia braku oddechu nale┐y przeprowadziµ sztuczne oddychanie, pamiΩtaj▒c o udro┐nieniu dr≤g oddechowych, w tempie ok. 12 wdech≤w na minutΩ.

Nieprzytomnemu nie mo┐na podawaµ ┐adnych p│yn≤w! Je╢li pora┐enie spowoduje zatrzymanie pracy serca nale┐y przeprowadziµ masa┐ po╢redni serca poprzez energiczne naciski obur▒cz na mostek chorego. Musi on byµ skorelowany ze sztucznym oddychaniem. Je╢li wykonuje to jedna osoba, nale┐y stosowaµ tempo: 2 oddechy na 10-15 uci╢niΩµ itd. Natomiast je╢li akcjΩ przeprowadzaj▒ dwie osoby, jedna wykonuje masa┐, druga sztuczne oddychanie w tempie 1 oddech na 5-10 uci╢niΩµ itd.

Udzielenie pierwszej pomocy, w tym akcja reanimacyjna, jest zbyt szerokim tematem, dlatego podane rady nale┐y traktowaµ tylko sygnalizacyjnie. Odsy│am zatem do fachowej literatury lub najlepiej na jeden z licznie organizowanych kurs≤w pierwszej pomocy.

W ka┐dym przypadku ra┐enia piorunem, nawet je╢li brak widocznych objaw≤w, nale┐y zg│osiµ siΩ do lekarza w celu wykonania EKG. Pora┐enie czΩsto powoduje zaburzenia czynno╢ci serca wymagaj▒ce leczenia, a nie wykrywalne bez specjalistycznego badania.

Piotr Oleksy

bikeBoard 10/1999

Napisz do redakcji

Web design
& mastering:
Zbooy