STONEHENGE Druidzi Celtyccy Kap│ani... Wyrastaj▒ one po╢rodku wielkiej r≤wniny Salisbury. Nagie, ponure, niesamowite. Jak rze╝ba okrutnego artysty, kt≤ry postanowi│ zepsuµ nastr≤j monotonnego pustkowia i wzni≤s│ tΩ przedziwn▒ budowlΩ sk│adaj▒c▒ siΩ z osiemdziesiΩciu ociosanych, szarych blok≤w kamiennych. Ka┐dy z nich wa┐y oko│o cztery tony. S▒ ustawione w kr▒g, przypominaj▒ ogromny krzy┐ i r≤wnie wielkie nieforemne bramy, przez kt≤re mogli przej╢µ cztery tysi▒ce lat temu Giganci. A mo┐e nawet przeszli. Pisarz ╢redniowieczny, Geoffrey z Monmouth, ┐yj▒cy oko│o osiemset lat temu nazwa│ budowlΩ "Ta±cem Gigant≤w". Ludzie przyje┐d┐aj▒cy tutaj dopatruj▒ siΩ faktycznie w kamiennym rumowisku tancerzy splecionych ramionami. Anglicy nazywaj▒ je Stonehenge, czyli "kamienne szubienice" i to jest chyba okre╢lenie najtrafniejsze. Komu chcia│o siΩ wlec tyle ton kamieni? W dodatku - jak orzekli badacze - dzia│o siΩ to jakie╢ cztery tysi▒ce lat temu. Ca│y budulec przywleczono najprawdopodobniej na drewnianych p│ozach a┐ z walijskich wzg≤rz drog▒ l▒dow▒, a potem wodn▒ (w g≤rΩ rzeki Savern) i znowu l▒dow▒. straszna fatyga. Po co? Wyobra╝ni▒ trudno siΩgn▒µ, ale je╢li wzi▒µ pod uwagΩ , ┐e dooko│a wykryto wielkie cmentarzysko z licznymi kopcami, nie by│ to widaµ teren bezludny.
WrΩcz przeciwnie musia│a kwitn▒µ tutaj staro┐ytna cywilizacja. Kim byli ci ludzie? Ci, kt≤rzy ┐yli tutaj pod koniec powstawania budowli, umieli wytwarzaµ narzΩdzia z br▒zu i z│ota. Handlowali nimi z kupcami z kontynentalnej Europy - tΩdy prowadzi│ szlak handlowy - i mogli sobie zafundowaµ tak okaza│e miejsce ostatniego spoczynku ≤wczesnych obywateli, a jak twierdz▒ niekt≤rzy badacze - miejsce kultu bog≤w, co╢ na kszta│t ╢wi▒tyni pod go│ym niebem. Przebudowanej zreszt▒ gruntownie po oko│o stu latach. Nie ma na to dowod≤w, lecz mo┐liwe jest, ┐e odprawiali tutaj swe krwawe rytua│y celtyccy kap│ani, a zarazem sΩdziowie, lekarze, mΩdrcy i wr≤┐bici - druidzi. Na wielkim bloku skalnym, w przeciwie±stwie do innych, le┐▒cym a nie stoj▒cym, przygotowywali zwierzΩta ofiarne do rytualnej rzezi, a podobno tak┐e ludzi. Stonehenge - unikatowa megalityczna budowla znajduj▒ca siΩ na r≤wninie Salisbury w Wiltshire, w Anglii. Wed│ug danych pochodz▒cych z 17 wieku budowla ta by│a powi▒zana z druidami (celtyccy kap│ani). Natomiast w 12 wieku wierzono, ┐e budowla ta jest pomnikiem ustawionym nad grobem kr≤la Artura. Inne teorie wi▒za│y t▒ budowlΩ z Fenicjanami, Rzymianami, Wikingami, a nawet z przybyszami z innych planet. Wsp≤│czesne teorie sk│aniaj▒ siΩ ku pogl▒dom, ┐e budowla ta by│a ╢wi▒tyni▒ i miejscem kultu. Na podstawie odkryµ dokonanych podczas prac wykopaliskowych, wyr≤┐niono trzy g│≤wne fazy konstrukcyjne w latach od 3000 r.p.n.e. do 1500 r.p.n.e.
Budowla zosta│a prawdopodobnie uko±czona w erze br▒zu. Stonehenge tworz▒: okr▒g│y nasyp wraz z podw≤jnym krΩgiem utworzonym z tzw. b│Ωkitnych ska│ , czyli nakrapianego dolerytu oraz kr▒g sarsenowych ska│ (kilka z bia│ymi nadpro┐ami). G│≤wna o╢ krΩgu zosta│a ustawiona tak, ┐e w lecie promienie wschodz▒cego s│o±ca padaj▒ r≤wnolegle do niej - co umo┐liwia│o ≤wczesnym ludziom okre╢lanie stron ╢wiata. Informacje te by│y prawdopodobnie wykorzystywane raczej w celach rytualnych, ni┐ naukowych. Kr▒g powstawa│ w latach od 3100 r.p.n.e. do 1550 r.p.n.e. i jest jedn▒ z najbardziej znanych megalitycznych budowli w Europie. Spo╢r≤d innych budowli tego typu Stonehenge wyr≤┐nia siΩ ze wzglΩdu na precyzjΩ wykonania i cele, do kt≤rych by│ wykorzystywany. Budowla ta znajduje siΩ w odleg│o╢ci 13km na p≤│noc od Salisbury w Anglii. Badania naukowe prowadzone podczas prac wykopaliskowych (prowadzonych przez London`s Society of Antiquaries, rozpoczΩtych w 1919 roku) oraz badania prowadzone metod▒ izotopow▒, udowodni│y ┐e Stonehenge przez wyj▒tkowo d│ugi czas stanowi│ centrum ceremonialne i religijne na Wyspach Brytyjskich. Pocz▒tkowo mniemano, ┐e budowla ta by│a czym╢ w rodzaju prehistorycznego obserwatorium lub zegara umo┐liwiaj▒cego przepowiadanie p≤r roku i innych astronomicznych wydarze±. O╢ krΩgu jest ustawiona w kierunku wschodu s│o±ca w dniu letniego i zimowego przesilenia. Cze╢µ naukowc≤w uwa┐a, ┐e dziΩki Stonehenge ludzie potrafili przewidywaµ zaµmienia s│o±ca i ksiΩ┐yca. Stonehenge jest miejscem, gdzie w specyficznych dniach roku odbywa│y siΩ pradawne rytua│y i ceremonie. Wierzono te┐ ,┐e kr▒g by│ r≤wnocze╢nie ╢wi▒tyni▒ boga nieba - czego jednak nigdy nie udowodniono. Inne teorie g│osi│y, ┐e kr▒g by│ powi▒zany z druidami - kast▒ celtyckich kap│an≤w. Druidzi jednak pojawili siΩ w Anglii dopiero kilkaset lat po narodzeniu Chrystusa, a wiΩc teorie g│osz▒ce, ┐e Stonehenge by│ druidzk▒ ╢wi▒tyni▒ nie znajduj▒ naukowego poparcia. Trzy g│≤wne etapy budowy wyr≤┐nione na podstawie odkryµ dokonanych podczas prac wykopaliskowych:
Okres 1 (3100-2300 r.p.n.e.)Teren zostaje otoczony okr▒g│ymi kana│ami i wewnΩtrznym nasypem. W ╢rodku kana│u powstaje pier╢cie± z│o┐ony z 56 jam (od nazwiska ich odkrywcy zwanych jamami Ausbereyego), w kt≤rych prawdopodobnie grzebano spalone zw│oki. Przed ustawionym w kierunku p≤│nocno - wschodnim wej╢ciem, budowniczy umie╢cili pochylony g│az (tzw.Heelstone) oraz drewniane wrota. Okres 2 (2300-2000 r.p.n.e.)W pobli┐u drogi powstaje nasyp obecnie zwany Alej▒ prowadz▒cy do kana│u. U┐ywaj▒c tzw. b│Ωkitnych ska│ , sprowadzonych z g≤r Presli znajduj▒cych siΩ w po│udniowo - zachodniej Walii, wewn▒trz starszego utworzonego z g│az≤w pier╢cienia, ustawiono podw≤jne wsp≤│╢rodkowe ko│o g│az≤w zwanych menhirami (du┐e, szorstkie, pionowo ociosane g│azy). Zar≤wno Aleja, jak i sam kr▒g zosta│y ustawione w kierunku, z kt≤rego wschodzi s│o±ce w dzie± letniego przesilenia. Podw≤jnego krΩgu nigdy nie uko±czono i w ko±cu zosta│ rozebrany podczas kolejnych faz konstrukcyjnych. NastΩpnie ustawiono 35 pochylonych g│az≤w. Ich ustawienie by│o jednym z najwiΩkszych osi▒gniΩµ tamtego okresu i stanowi dow≤d, ┐e ludzie z tamtego okresu pos│ugiwali siΩ astronomi▒. W dniu nocy ╢wiΩtoja±skiej (wtedy 24 czerwca, obecnie 21 czerwca) osoba stoj▒ca w ╢rodku krΩgu, mo┐e zobaczyµ promienie wschodz▒cego s│o±ca dok│adnie nad pochylonymi g│azami. Okres 3 (2000-1550 r.p.n.e.)Kr▒g z│o┐ony z 30 sarsenowych g│az≤w (ka┐dy o wadze oko│o 50 ton i wysoko╢ci 30,5 m) zosta│ wyniesiony w centrum i otoczony ci▒g│ym pier╢cieniem sarsenowych nadpro┐y. Kr▒g ten otoczono podkowiastym kszta│tem ustawionym z piΩciu sarsenowych triliton≤w (ang.thrilitons). Dostarczone z Wy┐yny Marlborough (30 km) sarsenowe g│azy zosta│y wymodelowane i po│▒czone ze sob▒ za pomoc▒ kamiennych m│ot≤w. Inne zmiany konstrukcyjne polega│y na dodaniu nowych i pionowym rozmieszczeniu starych g│az≤w, tam gdzie znajdowa│y siΩ po drugiej fazie konstrukcyjnej. »adna inna megalityczna budowla w p≤│nocno - zachodniej Europie nie wykazuje takiej precyzji i architektonicznego wyrafinowania jak Stonehenge. ¼r≤d│o:
www.blackpage.nano.pl |
