home
***
CD-ROM
|
disk
|
FTP
|
other
***
search
/
RUN Flagazine: Run 18
/
unpacked-run18.zip
/
REKEN.TRD
< prev
next >
Wrap
INI File
|
1996-01-01
|
6KB
|
236 lines
[TRD]
[ANKERS]
Terug_naar_Hoofddokument,REKENEN.TRD,1
Transport,REKEN.TRD,54
Leibniz,REKEN.TRD,149
Babbage,REKEN.TRD,179
[TEKST]
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Cijfers
[BULLET][ONDERSTREEPT] Getallen
De cijfers 0 tot en met 9 worden in het tientallige of decimale stelsel
gebruikt voor het samenstellen van getallen.
De Arabieren vonden de cijfers uit maar kenden aanvankelijk nog geen
betekenis toe aan de nul (0). De 0 werd pas veel later uitgevonden toen
bleek dat deze als cijfer onmisbaar was om analoog en digitaal tellen en
rekenen langs mechanische weg mogelijk te maken.
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Terug_naar_Hoofddokument
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Abacus
De abacus, ook wel het Chinese telraam genoemd, is een rekenraam waarop
volgens het vijftallige stelsel wordt geteld en gerekend.
Voor een demonstratie van het tellen op de abacus kunt u het programma
Abacus opstarten vanuit het RUN Menu.
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Terug_naar_Hoofddokument
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Transport
Onder transport of 'carry' wordt in de mechanische rekenkunde verstaan de
overdracht van een getalswaarde naar het volgende tiental wanneer de op te
tellen getalswaarde over het tiental heenloopt.
Dit is geval wanneer bijvoorbeeld 3 bij 7 moet worden opgeteld. Op het
moment dat de 3 passeert schuift in het eenhedenregister de nul weer
voor maar op hetzelfde moment wordt in het links naast gelegen
tientallenregister de 0 met 1 opgehoogd: 10.
Dit is het principe van de kilometerteller die door Blaise Pascal is
uitgevonden.
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Terug_naar_Hoofddokument
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Napier
[BULLET][ONDERSTREEPT] Logaritmen
John Napier (1550-1617),een Schots edelman, kende twee hobby's die zijn
leven beheersten: de rekenkunde en de praktische toepassing daarvan en
het bestrijden van de Rooms Katholieke kerk. De belangrijkste uitvin-
vinding van Napier is die van de logaritmen. Logaritmen maken het
mogelijk getallen als machten van 10 te schrijven en er mee te
vermenigvuldigen door de exponenten op te tellen.
Dank zij deze rekenmethode konden ingewikkelde berekeningen sterk worden
vereenvoudigd en was Kepler in staat zijn Rudolfijnse Tafels te voltooien.
Het berekenen van logaritmen voor alle getallen was echter een hels karwei
waarvoor de rekenautomaat onontbeerlijk was.
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Terug_naar_Hoofddokument
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Rekenlineaal
[BULLET][ONDERSTREEPT] Analoog
Lang elkaar schuivende latten waarop logaritmisch getalswaarden zijn
aangegeven en waarmee snel ingewikkelde berekeningen kunnen worden
gemaakt.
De toegepaste rekenmethode is analoog. Bij grote getallen kunnen de
rekenuitkomsten slechts bij benadering worden afgelezen. Dit heeft geleid
tot het volgende grapje:
Hoeveel is 2 plus 2?
Even op de lat kijken... 2 (schuif) plus 2 (schuif) is 3,99999999 en nog
een heel klein beetje.
Varianten op de rekenlinealen zijn draaischijven en -trommels.
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Terug_naar_Hoofddokument
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Leibniz
[BULLET][ONDERSTREEPT] Automaat
Een automaat of 'automaton' is een machine die een aantal handelingen of
werkzaamheden kan verrichten langs geprogrammeerde weg.
De eerste mechanische rekenmachines waren nog geen rekenautomaten. Het
voorstel daartoe was afkomstig van Leibniz maar het duurde nog bijna twee
eeuwen voordat Charles Babbage begreep wat Leibniz bedoelde en hij over de
eerste getallen verwerkende automaat (de computer) ging nadenken.
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Terug_naar_Hoofddokument
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Babbage, Charles Robert
[PLAATJE:BABBAGE.TGF]
Charles Babbage bouwde in 1833 eerst een
gewone rekenmachine: de Difference Engine
of Verschillenmachine. Later ontwierp hij
's werelds eerste mechanische en program-
meerbare rekenautomaat (computer): de Ana-
lytical Engine.
Babbage was wiskundige en ergerde zich aan
de rekenfouten die in de logaritmentabel-
len stonden.
Hij ergerde zich aan nog meer dingen. Zo
kon hij woedend worden als draaiorgels op
straat hem uit zijn concentratie haalden.
Babbage heeft de Londense orgeldraaiers
tot in het Lagerhuis als straatslijpers
bestreden.
In het volgende artikel in deze serie ko-
men we nog uitgebreid terug op Babbage en
zijn mechanische rekentuigen.
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Terug_naar_Hoofddokument
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Blaise Pascal
[BULLET][ONDERSTREEPT] Pascaline
Blaise Pascal geldt als een belangrijk pioneer op het gebied van het
mechanisch rekenen. Zijn rekendoos volgens het principe van de
kilometerteller, is de Pascaline.
De machine werkte door toepassing van transport of carry van volle
eenheden naar tientallen, van volle tientallen naar honderdtallen,
enzovoort. Dit principe werd later door Charles Babbage onbruikbaar
gevonden omdat het het automatiseringsidee van Leibniz in de weg stond.
[STREEP]
[BULLET][ONDERSTREEPT] Terug_naar_Hoofddokument
[EINDETEKST]