home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
- CD-ROM i Amiga (6-7/94, str. 10)
-
- Dla uûytkowników komputerów IBM kompatybilnych, CD-ROM od dawna nie jest
- niczym nadzwyczajnym. Co wiëcej, stanowi niezbëdne wyposaûenie uûytkownika
- Windows NT, czy OS/2. Wôród amigowców jak dotychczas sië nie przyjâî.
- Dopiero rynkowy sukces Amigi CD-32 pozwala mieê nadziejë na upowszechnienie
- sië napëdu CD-ROM.
- Jak dotychczas dwie próby Commodore wejôcia na rynek z napëdami
- optycznymi okazaîy sië kompletnymi niewypaîami. CDTV sprzedawaî sië bardzo
- kiepsko podobnie jak zewnëtrzny napëd do Amigi 500 oznaczony symbolem A570.
- Jak marny byî popyt na te urzâdzenia najlepiej ôwiadczâ ich ceny pod koniec
- ubiegîego roku. Komplet CDTV z klawiaturâ i stacjâ dysków moûna byîo kupiê
- w RFN za okoîo 220 DM. Przyczynâ tej klëski Commodore byî z pewnoôciâ brak
- oprogramowania. Dlaczego jednak firmy softwarowe nie zainteresowaîy sië
- produkcjâ gier na CD pozostanie ich tajemnicâ.
- Na szczëôcie, w przypadku Amigi CD-32, sytuacje zdaje sië byê caîkowicie
- odmienna. Kilkamaôcie tytuîów ukazaîo sië niemal równoczeônie z
- rozpoczëciem sprzedaûy CD-32, a spory popyt prawdopodobnie zachëci
- producentów do uwzglëdnienia gier na CD-ROM w swoich planach wydawniczych.
- Z tego powodu uznaîem za wîaôciwe zapoznaê czytelników z funkcjonowaniem i
- zasadâ dziaîania stacji dysków optycznych.
- CD-ROM to nic innego niû zwykîa pîyta kompaktowa, na której zamiast
- zdigitalizowanej muzyki, zapisane sâ programy lub dane. Analogicznie jak w
- przypadku dyskietki, czy dysku twardego (na których dane sâ zakodowane
- poprzez zmianë namagnesowaï noônika), kodowanie odbywa sië poprzez
- zróûnicowanie wîaôciwoôci optycznych noônika. Promieï laserowy odczytujâcy
- zawartoôê dysku, trafia na powierzchnië i odbija sië od niej, trafiajâc lub
- nie trafiajâc w soczewkë odbiorczâ. Powstaje w ten sposób cyfrowy strumieï
- danych skîadajâcy sië z wîâczeï i wyîâczeï w okreôlonych odstëpach czasu.
- Zwykîe dyskietki i dyski twarde sâ zorganizowane wedîug takiego samego
- schematu. Ich powierzchnia jest podzielona na koncentryczne krëgi zwane
- ôcieûkami (ang.:track) i sektory majâce wyglâd przypominajâcy kawaîek
- tortu. W ten sposób dysk jest dzielony na fragmenty, z których kaûdy jest
- okreôlony parâ wspóîrzëdnych umoûliwiajâcâ jego bezbîëdnâ identyfikacjë.
- Taki fragment jest jednoczeônie najmniejszâ czëôciâ dysku, którâ gîowica
- moûe odczytaê lub zapisaê.
- W przypadku dysku optycznego sytuacja wyglâda odmiennie. Poniewaû nie
- jest to w gruncie rzeczy nic innego niû dysk audio, podlega on identycznym
- ograniczeniom. Dane muszâ byê odczytywane w sposób ciâgîy, co wyklucza
- podziaî na ôcieûki. Precyzujâc: na dysku CD znajduje sië jedna dîuga
- ôcieûka w formie spirali. Kolejnym problemem jest ograniczona czuîoôê
- soczewki odbiorczej, uniemoûliwiajâca zagëszczenie zapisu danych w miarë
- zbliûania sië do ôrodka dysku. Poniewaû szybkoôê strumienia danych musi
- pozostaê staîa. Wymaga to stopniowego zwiekszania prëdkoôci obrotowej
- dysku, która w jego obszarze zbliûonym do ôrodka osiâga ok. 500obr/s.
- Brak podziaîu na sektory jest przyczynâ najbardziej denerwujâcej cechy
- CD-ROM, czyli powolnoôci odczytu. Gîowica odczytujâca musi przeszukiwaê
- dysk w poszukiwaniu ûâdanego pliku poruszajâc sië wedîug ôcieûki, przez co
- ôredni czas dostëpu do pliku jest nie krótszy niû 200 ms (zwykîy dysk
- AT-BUS - ok. 13 ms).
-
- Zapis danych na CD-ROM
- Juû sama nazwa CD-ROM pozwala domyôlaê sië bolesnej prawdy, ûe
- zapisywanie danych na dysku CD w warunkach domowych nie jest moûliwe.
- Zapisu dokonuje sië od razu w procesie produkcji dysku i nie moûna go juû w
- ûaden sposób skasowaê i zapisaê na nowo. Istniejâ jednak juû dyski, które
- moûna zapisywaê wielokrotnie, na wczeôniej nie wykorzystanych jego
- fragmentach (np. PhotoCD firmy Kodak). Do odczytu takich dysków potrzebny
- jest tzw. Multisession CD-ROM Drive. Dotychczas nie skonstruowano
- urzâdzenia, które moûna by zakwalifikowaê jako CD-ROM Maker do uûytku
- domowego. Najtaïsze tego rodzaju maszyny kosztujâ ok. 12000 DM wraz z
- oprogramowaniem, a koszt produkcji jednego dysku waha sië w granicach 50-60
- DM. Dla porównania: w produkcji przemysîowej koszt jednego dysku nie
- przekracza 4 DM. Oprócz tego dyski wykonane CD-ROM Makerem sâ bardzo
- wraûliwe na podwyûszonâ temperaturë.
-
- Standard zapisu.
- Na szczëôcie dla uûytkowników, stosunkowo wczeônie ustaliî sië jednolity
- system zapisu danych ISO 9660 zwany teû High Sierra. Dyski zapisane w tym
- formacie moûna odczytywaê na kaûdym komputerze pod warunkiem posiadania
- odpowiedniego drivera. W przypadku Amigi, ich nabycie nie stanowi juû
- problemu. Na poczâtku stycznia pojawiîo sië takûe oprogramowanie
- (PhotoworX) pozwalajâce na odczyt dysków PhotoCD Kodaka.
- Pomimo braku podziaîu powierzchni dysku na sektory w tradycyjnym tego
- sîowa znaczeniu, w celu zapewnienia moûliwoôci zastosowania algorytmów
- kontroli poprawnoôci zapisu i korekcji bîëdów, niezbëdne okazaîo sië
- podzielenie scieûki danych na bloki. Najnowsze napëdy CD-ROM oznaczone
- symbolem XA (Extended Architecture) wykorzystujâ dwa rodzaje procedur
- korekcji bîëdów: dla danych audio i video (2324 bit/block) - bez bitów
- kontrolnych, dla programów (2048 bitów danych) i 276 bitów kontrolnych.
- Pozwala to na optymalizacjë wykorzystania pojemnoôci dysku przy
- zminimalizowaniu ryzyka utraty danych. Jeden czy kilka przekîamanych bitów
- na obrazku nie musi od razu powodowaê ûadnych fatalnych konsekwencji, a
- zastosowanie tej techniki w nowszych napëdach XA pozwala na ich
- wykorzystanie w charakterze zwykîych odtwarzaczy audio CD.
-
- Zakup napëdu CD-ROM
- Przy zakupie CD-ROM naleûy zwróciê uwagë na parë istotnych cech, którymi
- powinien charakteryzowaê sië wybrany przez Was napëd, jeôli nie chcecie
- zostaê zdegradowani do rangi posiadaczy sprzëtu muzealnego. Rozwój
- techniki komputerowej jest tak szybki, ûe niektóre, niedawno wyprodukowane
- urzâdzenia sâ juû przestarzaîe. By w przyszîoôci zapewniê kompatybilnoôê
- ze ôwiatowymi standardami Wasz napëd powinien:
- -posiadaê symbol XS (Extended Architekture - niekoniecznie od razu na
- obudowie - zajrzyjcie do danych technicznych).
- -byê kompatybilny z Kodak PhotoCD (koniecznie Multisession).
- -mieê moûliwoôê pracy z podwójnâ prëdkoôciâ (Double Speed).
- Teoretycznie, drive speîniajâcy wymaganie pierwsze musi speîniaê takûe
- drugie, ale lepiej sië upewniê.
- Uûytkownicy Amigi znajdujâ sië niestety w duûo gorszej sytuacji niû
- wîaôciciele PC. Do tego ostatniego komputera istnieje sporo napëdów
- speîniajâcych w/w wymagania, wyposaûonych we wîasny kontroler i
- kosztujâcych okoîo 400 DM. Amigowcy skazani sâ na drogie napëdy CD-ROM
- standardu SCSI, w cenie 700-900 DM (Toshiba lub Sony).
-
- Oprogramowanie
- Caîkiem niezîy driver, a raczej FileSystem rozprowadzany jest na
- dyskietkach PD pod nazwâ AmiCDROM. Jedynym na razie dostëpnym programem
- komercyjnym jest XTEC-FileSystem (ok.100 DM). Piszâc o oprogramowaniu nie
- sposób oczywiôcie pominâê sprzedawanego przez niemieckâ firmë Corporate
- Media programu PhotoWorX, który jest jedynym, jak dotychczas programem do
- pracy z dyskami PhotoCD, a konkretnie do ich oglâdania, wykonywaniaparu
- manipulacji i zapisywania w pamiëci masowej. Chëtni do jego nabycia muszâ
- wîoûyê ok. 180 DM, co dla tego rodzaju programu wydaje sië, delikatnie
- mówiâc, lekkâ przesadâ. Wysoka cena spowodowana jest zabójczymi opîatami
- licencyjnymi jakich ûâda Kodak. Miejmy nadzieje, ûe znajdzie sië wkrótce
- jakiô zdolny i ûâdny sîawy programista, który rozpowszechni tego rodzaju
- konwerter jako PublicDomain, tym bardziej, ûe istnieje juû program PD
- pozwalajâcy na oglâdanie (bez moûliwoôci konwersji i zapisu) dysków Kodaka.
-
- Tomasz Kulbacki
-