C!T ROM 5/ctrom5b.zip/ctrom5b/CT/CT9405/ATLAS4/ANTARCTI.ASC

Text File | 1994-02-20 | 3KB | 50 lines

<ANTARCTICA>
De naam betekent 'tegenover de Grote Beer', dat wil zeggen: tegenover de
Noordpool. Antarctica is een continent dat bijna geheel binnen de
Zuidpoolcirkel ligt. Van april tot november is het gebied volledig
omringd door ijs. In de zomer (december tot maart) brokkelt het ijs aan
de randen af, waardoor <tafel-ijsbergen> ontstaan. Op het centraal
massief is de ijsdikte 2 à 2,5 km. Het ijs drukt zichzelf door het enorme
gewicht naar de kanten. Als de ijskap helemaal zou smelten, zouden alle
zeeën ongeveer 30 meter stijgen.
<BERGEN en VULKANEN>
De hoogste berg is de Mount Markham, die tot 4350 meter hoog boven het
ijs uit steekt. Er zijn veel dode en één werkende vulkaan, de Erubus
(3795 m.), ten zuiden van Nieuw Zeeland. In 1979 vloog er een vliegtuig
met toeristen tegen deze berg; alle inzittenden vonden de dood.
<GESCHIEDENIS>
Al 40 miljoen jaar geleden moeten er grote ijsmassa's op Antarctica zijn
geweest. Er zijn fossielen gevonden van viervoetige landdieren, daarom
neemt men aan, dat het gebied in verbinding heeft gestaan met het vaste
land van Zuid Amerika.
Antarctica werd in 1820 ontdekt. De belangstelling voor het magnetisme
van onze planeet, deed veel ontdekkers steeds verder naar het zuiden
reizen. Vanaf 1890 werd er door Engeland en Noorwegen gejaagd op
walvissen. Na de Tweede Wereldoorlog heeft ook Nederland enkele tochten gemaakt
met de walvisvaarder <'Willem Barendsz'.> In 1982 is de walvisvaart gestaakt.
Op 14 december 1911 bereikte de Noor Amundsen met drie metgezellen de
Zuidpool (90 ZB). Vanaf hun basiskamp maakten zij heen en terug een reis van 3000 km
in 98 dagen op skies en met sledehonden. Een maand later bereikte de
Brit Scott ook de Zuidpool, maar op de terugweg kwam hij met zijn mannen
om.
Tegenwoordig zijn er enkele tientallen bewoonde stations voor weerkundige
waarnemingen.
Het aantal toeristen (vooral ouderen uit de VS en Japan) neemt sterk toe.
Het bedraagt momenteel ongeveer 8000 per jaar. Zij reizen per vliegtuig naar
Chili en gaan daarna 'ijsbergen en piguïns kijken' vanaf een schip.
<KLIMAAT>
De temperatuur aan de pool ligt tussen -24 en -80 C. Het waait er hard en
de hoeveelheden sneeuw zijn bijna onmeetbaar. De ijskap is de
belangrijkste zoetwatervoorraad van de wereld.
Het grote <gat in de ozonlaag> wordt de laatste jaren zeer nauwkeurig
bestudeerd, om te weten te komen of het groeit en onder invloed van welke
andere omstandigheden dat gebeurt.
<DIEREN>
De belangrijkste zeeroofdieren in de wateren rondom Antarctica zijn de zeeolifant, de
zeeluipaard en de zeehond. Verder komen er nog de blauwe en gewone vinvis,
bultrug en potvis voor. De pinguïn en de reuzenalbatros zijn de
belangrijkste vogels. Er komen in het gebied geen reptielen en amfibiën
voor. In de kleine zoetwatermeertjes die er in de zomer hier en daar
zijn, leven geen zoetwatervissen. De paar insecten zijn vooral de mijten
die tussen de vleugels van de vogels leven.