<div align="justify"><font size="-1"><b><img src="images/images/t.gif" vspace=0 hspace=1 align="BOTTOM" border=0>emperatura</b><br>jest najwa┐niejszym abiotycznym czynnikiem ekologicznym, w szczeg≤lno╢ci dla owad≤w, kt≤re s▒ zwierzΩtzmi zmiennocieplnymi.Tylko w nielicznych przypadkach owady potrafi▒ regulowaµ temperaturΩ swego cia│a niezale┐nie od temperatury otoczenia. Dotyczy to g│≤wnie owad≤w socjalnie ┐yj▒cych, na przyk│ad pszcz≤│, kt≤re podnosz▒ temperaturΩ swego cia│a i z kolei swego gniazda, m.in. na zasadzie pracy miΩ╢ni tu│owia, i potrafi▒ regulowaµ z dok│adno╢ci▒ do 0,5oC. <br>Z regu│y jednak owady s▒ uzale┐nione od temperatury otoczenia, kt≤rej minima, maksima i ╢rednie warto╢ci decyduj▒ o tak istotnych zagadnieniach, jak zachowanie siΩ owad≤w, rozprzestrzenianie geograficzne, rozw≤j, d│ugo╢µ ┐ycia, p│odno╢µ, kszta│towanie siΩ p│ci. <br>Ka┐dy z gatunk≤w owad≤w ma sw≤j optymalny zakres temperatury, w kt≤rym najlepiej i najsprawniej przebiegaj▒ jego najwa┐niejsze funkcje ┐yciowe. Nawet ka┐de ze stadi≤w rozwojowych danego gatunku cechuje wybi≤rczo╢µ co do okre╢lonego zakresu optymalnych temperatur, czyli tzw. <b>termopreferendum.</b> <br>Zar≤wno wzrastaj▒ce ponad optimum, jak i obni┐aj▒ce siΩ temperatury powoduj▒ pogarszanie siΩ warunk≤w ┐yciowych owada a┐ do temperatur powoduj▒cych parali┐, a dalej do temperatur ekstremalnych, w kt≤rych nastΩpuje ╢mierµ.[<a href="showarticle.php3@n=temp">wiΩcej>></a>] <a href="#1"><img height=10 width=10 src="b.gif" vspace=0 hspace=0 align="RIGHT" border=0></a>
<br><br><b>Woda</b><br>jest niezbΩdna do regulowania wszystkich wa┐niejszych proces≤w fizjologicznych organizmu. Zawarto╢µ wody w ciele owad≤w wynosi prawie zawsze wiΩcej ni┐ 50% (u larw Scarabaeidae waha siΩ w granicach 80%, natomiast u stadi≤w imaginalnych tej grupy owad≤w zazwyczaj nie przekracza 70%). Tak┐e jej zawarto╢µ w r≤┐nych czΩ╢ciach cia│a jest r≤┐na. <br>G│≤wnym ╝r≤d│em wody potrzebnej do funkcjonowania owad≤w jest prawie zawsze pokarm. <br>Owady wydalaj▒ wodΩ z organizmu zazwyczaj z ekskrementami, podczas parowania. FunkcjΩ tΩ spe│niaj▒ r≤wnie┐ niekt≤re gruczo│y. Wilgotno╢µ w postaci wilgoci zawartej w powietrzu, glebie czy pokarmie ma wa┐ne, choµ ju┐ nie tak istotne jak temperatura znaczenie dla owad≤w. <br>Oddzia│ywanie wilgotno╢ci jest bardzo silnie zwi▒zane z temperatur▒. Owady na og≤│ znacznie lepiej znosz▒ niekorzystne oddzia│ywanie ekstremalnych temperatur przy obni┐onej zawarto╢ci wody w ich organizmie. <br>Wp│yw wilgotno╢ci wzglΩdnej powietrza mo┐e siΩ odbijaµ nawet na p│odno╢ci owad≤w, a ka┐dy gatunek ma okre╢lone wymagania dotycz▒ce wilgotno╢ci okalaj▒cego ╢rodowiska. <br>Ruchliwo╢µ owad≤w zwi▒zan▒ z bod╝cami wilgotno╢ciowymi nazywamy <b>higrokinez▒</b> b▒d╝ <b>higrotaksj▒</b>. Wyr≤┐niamy ich aspekt dodatni b▒d╝ ujemny. Wiele owad≤w w og≤le nie wykazuje reakcji kierunkowej na wilgotno╢µ, na przyk│ad g▒sienice i larwy niekt≤rych gradacyjnych szkodnik≤w le╢nych (mniszka, barczatka, boreczniki). Specjaln▒ rolΩ w ┐yciu owad≤w mog▒ odgrywaµ opady: oddzia│uj▒ one na owady i ich funkcje ┐yciowe po╢rednio lub bezpo╢rednio. Gwa│towne opady deszczu bardzo czΩsto uszkadzaj▒ mechanicznie pierwsze stadia g▒sienic czy larw szkodnik≤w ┐eruj▒cych na li╢ciach drzew. Zdarza siΩ r≤wnie┐, ┐e uszkodzone zostaj▒ delikatne formy owad≤w doskona│ych (na przyk│ad motyle poprocha cetyniaka); szczeg≤lnie niebezpieczne s▒ w okresie r≤jki owad≤w.<br>Bardzo istotny wp│yw na prze┐ycie owad≤w ma pokrywa ╢nie┐na izoluj▒ca je od niskich temperatur powietrza. Bez╢nie┐ne zimy czΩsto pr┐yczyniaj▒ siΩ do wymarzniΩcia znacznej czΩ╢ci populacji szkodnik≤w. <a href="#1"><img height=10 width=10 src="b.gif" vspace=0 hspace=0 align="RIGHT" border=0></a><br><br><b>ªwiat│o</b><br>jest kolejnym abiotycznym czynnikiem ekologicznym. Du┐▒ rolΩ odgrywaj▒ promienie podczerwone oraz promienie nadfio│kowe dzia│aj▒ce na ┐ywe kom≤rki owad≤w. ªwiat│o to dla wiΩkszo╢ci owad≤wjest niezbΩdne; wyj▒tek stanowi▒ tzw. <b>troglobionty</b> (owady g│Ωbokich jaski±) oraz <b>geobionty</b> (owady g│Ωbszych warstw gleby). Aktywny wp│yw ╢wiat│a na owady mo┐e byµ bezpo╢redni, na przyk│ad wp│yw na procesy fizjologiczne, etologiΩ, wp│yw na rozw≤j, p│eµ, budowΩ cia│a itp.) oraz po╢redni, tj. poprzez wp│yw na ro╢liny ┐ywicielskie owad≤w. <br>Niekt≤re stadia rozwojowe naszych owad≤w le╢nych ┐yj▒ w ciemno╢ci, a stadia imaginalne wegetuj▒ w pe│nym ╢wietle. <br>Owady s▒ zabezpieczone przed nadmiarem ╢wiat│a przede wszystkim specjaln▒ budow▒ cia│a (sk≤ra, ubarwienie,w│oski lub │uski, kt≤re ograniczaj▒ dzia│anie silnego ╢wiat│a). Owady potrafi▒ tak┐e unikaµ ╢wiat│a, przemieszczaj▒c siΩ w strefy ocienione lub o s│abym o╢wietleniu b▒d╝ prowadz▒c nocny tryb ┐ycia. ªwiat│o jest wiΩc zasadniczym regulatorem aktywno╢ci dobowej owad≤w; st▒d wyr≤┐niamy <b>owady dzienne, zmierzchowe i nocne</b>. [<a href="showarticle.php3@n=sw">wiΩcej>></a>]</p>
