home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
- "L A T E N W E D E L U C H T P R I V A T I S E R E N !
-
- (Oorspronkelijke titel:". "Privatisiert die Luft!", waarschijnlijk
- van de hand van Klaus Schmitt,als redaktioneel hoofdartikel
- verschenen in (agit) 883, nr. 90 (1983), Berlijn, en geheel gewijd
- aan: "Silvio Gesell - der Marx der Anarchisten?" - Vertaling:
- W.P.Roelofs."),
-
- Wat zou een grondeigenaar wel zeggen als we de lucht wilden
- privatiseren (wat gelukkig niet mogelijk is)? Als we hem z'n
- ademlucht zouden afnemen en zeggen: "Die en die kubieke meter is
- van ons, en als je er gebruik van wilt maken, dan moet je ons
- daarvoor betalen: een luchtrente !",
- Misschien zou hij zeggen: "Dat is bij de wilde spinnen af! Wie
- geeft jullie het recht je de lucht toe te eigenen en ze mij te
- onthouden?",
- We zouden antwoorden: "Het eigendomsrecht! We hebben die lucht
- eerlijk verkregen. Ze is van ons, en als je ze gebruiken wilt,
- moet je ervoor betalen.",
- "Waarvoor moet ik dan wel betalen?" zou onze grondeigenaar
- misschien vragen, "Wat geef je me als tegenprestatie voor die
- luchtrente?",
- "Hetzelfde wat je ons geeft: een 'dienstverlening'; we stellen
- je iets ter beschikking ! Zoals jij ons de grond ter beschikking
- stelt, stellen we jou de lucht ter beschikking!",
- "Maar dat doet die lucht toch al helemaal vanzelf!",
- "De grond soms niet?" vragen we dan. "Wij stellen jou nog iets
- veel waardevollers ter beschikking: de ademlucht! Is die jou niet
- zo veel waard dat je er evenveel voor betaalt, als wij voor een
- vierkante meter grond moeten betalen, laten we zeggen: 50 DM voor
- een kubieke meter?",
- "Vijftig DM voor een kubieke meter? Dat is woeker!",
- "Maar, beste jongen, is jou je kostbaar grondeigenaarsleven niet,
- twee of drie duizendjes per maand waard?",
- "Dat wel. Maar ik kan ze niet betalen, en trouwens, wie geeft
- jullie het recht je een natuurprodukt toe te eigenen, waarin we
- bij onze geboorte terecht zijn gekomen, zoals de vissen in het
- water?",
- "Datzelfde recht dat jou, waarde grondeigenaar, het recht geeft
- je het oppervlak van deze planeet toe te eigenen, waarop wij
- mensen bij geboorte net zo terecht zijn gekomen als alle dieren,
- en zoals andere wezens op hun planeten. En ook wij kunnen vaak de
- grondrente niet betalen, en toch eis jij onverbiddelijk die
- betaling.",
- "Maar het is toch mijn grond! En voor mijn toestemming dat
- je erop mag werken en leven moet je nu eenmaal betalen.",
- "Je bent toch kiezer van een christelijke partij, beste
- grondeigenaar? Je zou toch moeten weten wat er in de bijbel staat
- over het recht op gods eigen aardbodem."
- "Mij interesseert niet de bijbel. Mij interesseert het, voor
- wiens belangen de christen-demokraten staan. Maar wat zegt de
- bijbel dan?",
- "Die zegt het ongeveer zo: 'Ik heb jullie de grond in bruikleen
- gegeven, en niet om jullie daarmee woeker te laten bedrijven.'" ,
- "Ik bedrijf toch ook geen woeker met de grond. Ik neem aan de
- Ku(rfuersten)damm niet meer dan 100 DM pacht per vierkante meter
- per maand en daarvoor krijgt de huurder een buitengewoon waardevol
- stuk grond in gebruik.",
- "Dan zouden wij wel 200 DM per kubieke meter moeten vragen voor
- het verhuren van onze nog veel waardevollere lucht.",
- "Hoezo?!",
- "Omdat je direkt zou stikken, als we de luchtkraan zouden
- dichtdraaien. Zo waardevol is de lucht!",
- "Maar jullie hebben de lucht toch niet zo waardevol gemaakt!",
- "Heb jij bij geval de grond aan de Kudamm zo waardevol gemaakt
- dat je er 100 DM per maand per vierkante meter voor mag vragen?",
- Verlegen zwijgen van onze grondeigenaar.,
- "Het zijn toch de mensen die op de Kudamm hun boodschappen doen
- of hun koffie drinken, die de klanten bedienen, die de waren
- aanvoeren, de verkoop organiseren, enz. En het zijn de moeders die
- met het kinderen-krijgen en -opvoeden ervoor zorgen dat op de
- Kudamm en in andere zulke straten zoveel mensen kunnen werken en
- konsumeren. En wat doe jij, waarde grondeigenaar? Niets! Zijn
- jullie het niet, die altijd prestaties van andere mensen eisen,
- die het prestatiebeginsel tot de ideologie van deze maatschappij
- hebben verheven? En wat presteren jullie? Jullie "stellen ter
- beschikking", de grond, die je niet hebt voortgebracht en waarop je
- niet werkt. Maar jullie staat ons goedgunstiglijk toe op Gods
- grond te werken en te leven! Op voorwaarde, natuurlijk, dat we
- jullie een schatting betalen, een arbeidsvrij inkomen verschaffen:
- de grondrente! Staat er niet ook geschreven: 'Wie niet werkt, zal
- niet eten'? Maar jij eet er heel goed van, zoals aan je dikke buik
- te zien is." ,
- "Maar de lucht mag geen partikulier eigendom zijn!" probeert
- onze grondeigenaar ons van dit netelige onderwerp af te brengen.,
- "En waarom dan wel, m'n beste grondeigenaar?",
- "Ze is door God aan alle mensen voor vrij gebruik gegeven!",
- "De grond soms niet?" vragen we verbaasd.,
- "Dat is heel wat anders!",
- "En wat is daar dan anders aan?",
- "Die grond heb ik deels geërfd, deels van m'n spaargeld gekocht.",
- "Dat is ons met de lucht net zo gegaan: we hebben de geërfde lucht
- steeds weer verpacht en konden uit de opbrengst aldoor nieuwe lucht
- erbij kopen. Alles is eerlijk en wettig verkregen. Geen enkel
- verschil met de grond.",
- "Maar dat is onrechtvaardig!" roept onze grondeigenaar opgewonden.
- "Ik herhaal: wie heeft jullie het recht gegeven je alle lucht
- op deze planeet toe te eigenen en alle andere mensen te dwingen je
- een luchtrente te betalen voor een door God en niet door mensenhand
- geschapen produkt?",
- "Datzelfde recht dat jou toestaat van ons een grondrente voor het
- natuurprodukt grond of, - om jouw woorden te gebruiken -: voor de
- door God, en niet door mensenhand, voor alle mensen geschapen grond
- een grondpacht af te dwingen.",
- "En wat is dat recht dan wel?",
- "Het recht van de sterkste: de blote macht!",
- "Maar ik maak toch helemaal niet van macht gebruik?",
- "Werkelijk niet? Verdrijven lieden van jouw soort niet met
- politiegeweld hun pachters met vrouw en kind van hun akkers en ...?",
- "Dat doen de grootgrondbezitters in Latijns Amerika en in Azie!
- Maar ik ben geen grootgrondbezitter.",
- "Niet de eigenaar van veel, maar wel van zeer waardevolle grond!
- En dwing je de huur voor de winkel aan de Kudamm niet net zo af,
- als de huur in Kreuzberg of Wedding, met geweld? Haal je niet de
- (door deze huurders gefinancierde) politie en justitie erbij, als
- de huurders een achterstand hebben? Stem je niet op die partij
- die mensen laat afranselen en opsluiten wanneer ze proberen het
- hun van nature toekomende recht te nemen door zich datgene weer
- toe te eigenen wat hun volgens dit recht toebehoort, en dat ook
- jij erkent als het om de lucht gaat?",
- "Zelfs als ik dat voor de grond zou toegeven, dan geldt dat toch
- zeker niet voor de op die grond staande huizen!",
- "En waarom niet?",
- "Omdat die huizen noch door de natuur, noch door God, maar door
- mensenhanden geschapen zijn!" roept de grondeigenaar triomfantelijk.,
- "Inderdaad", luidt ons antwoord, "ze zijn noch door God, noch
- door kabouters, maar door metselaars, timmerlieden, loodgieters,
- elektriciens, en architekten gebouwd. Maar hun behoort gewoonlijk
- niet een enkele steen van deze vele huurhuizen in onze stad die
- zij gebouwd hebben en waarin zij wonen.",
- "Ze zijn niet van hen, omdat ik als huiseigenaar deze huizen heb
- gefinancierd!",
- "Werkelijk?",
- "Natuurlijk! Tendele met wat ik geërfd, tendele met wat ik
- gespaard heb. Het grootste deel heb ik echter van een bank moeten
- lenen, en daarvoor heb ik veel interest moeten betalen!",
- "Echt? Jij hebt die interest betaald?" vragen we verbaasd. "Het
- zijn niet de huurders, die de interest betalen? Jij brengt niet de
- interest als kosten in de huur in rekening? En je laat ook niet de
- huurder het bankkrediet terugbetalen door de aflossing daarvan in
- de huurprijs op te nemen? Dat is niet in de huur meegerekend? Je
- laat je 'jouw' huizen niet zo door je huurders betalen, he? En je
- eist niet de betaling van aflossing en rente nadat het krediet
- allang is terugbetaald! Natuurlijk niet! Je steekt nu deze interest
- niet in je eigen zak, en eist vanzelfsprekend - welk een schande
- ware dat - geen verdere aflossing voor een allang niet meer
- bestaand bankkrediet. Nee, je verlaagt, wanneer de bankschulden
- zijn afgelost, - overeenkomstig de verminderde kosten - de huur
- tot 20 % van het oorspronkelijke bedrag; en voor je eigen kapitaal
- verlang je sowieso geen interest. Je laat je huurders nu voor
- de blote kosten van afschrijving en onderhoud wonen! Je laat ze je
- niet door eindeloze interest-eisen hun woningen steeds weer
- betalen, drie of vier keer in hun korte leven, om zo op kosten van
- je moderne slaven, huurders genaamd, steeds weer door hun
- arbeidsprestatie in staat te zijn huizen te kopen. Je ziet
- natuurlijk af van dit zich voortdurende spel in deze huurhuizen:
- de arbeidsvrije verrijking van de grond- en huiseigenaar door
- rente en samengestelde rente. Zoiets doet sowieso een huiseigenaar
- niet; (hoogstens "Neue Heimat" (een woningbouwkorporatie).",
- "Wat ik doe, is legaal", antwoordt de grondeigenaar boos.,
- "Dat is het nou net!" antwoorden we hem. "En daarom hebben we
- lak aan de legaliteit - aan jullie, door jullie vertegenwoordigers
- in parlementen en regeringen gefabriekte legaliteit!",
- "Dan moeten de huurders zich maar zelf wonigen aanschaffen!",
- "Dat doen ze ook, alleen zijn ze niet van hen! Dat hebben we
- toch net duidelijk gemaakt.",
- "Dan moeten ze maar zelf een bankkrediet opnemen en een huis of
- een woning financieren.",
- "Dat verhinder jij!",
- "Hoe kom je daarbij?",
- "Ten eerste, doordat je hun met je interestvorderingen een groot
- deel van hun arbeidsinkomen ontneemt, waardoor ze nauwelijks bij
- machte zijn de besparingen bijeen te brengen die als eigen kapitaal
- vereist zijn om een hypoteeklening te krijgen. Ten tweede, doordat
- de partij waarop jij stemt, met alle middelen - ook met grof
- politiegeweld, of zelfs militair geweld als het 'nodig' is -
- zal trachten de belangen te verdedigen van degenen die al wat
- hebben, in het bizonder die van de renteniers, jouw belangen dus.,
- Bovendien: waarom zouden de huurders die hoge rente voor een 'eigen'
- krediet moeten betalen, terwijl ze zich al voor het krediet van de
- huurbaas afsloven? Ze hoeven zich alleen maar de woningen toe te
- eigenen waarvoor ze al betalen of betaald hebben!",
- "Ze kunnen toch stemmen voor een partij die hun bij wet de
- woningen toekent, die ze in hun huren hebben betaald!",
- "Geen slecht idee, grondeigenaar! Maar elke partij wordt vroeger
- of later door het systeem der renteniers gekorrumpeerd. Daarvoor
- leveren de sociaaldemokraten in Duitsland evenzeer een voorbeeld,
- als de 'kommunisten' in Polen. Daar hebben ze de arbeidersklasse
- aan de westerse kapitalisten uitgeleverd en persen met
- politie-terreur en militaire diktatuur uit het volk de interest
- voor de banken en de aandeelhouders van het westerse kapitalisme!",
- "Dan is er dus voor jullie geen oplossing.",
- "Toch wel, er is er een: we maken ons buiten de partijen zo
- sterk, dat we jullie 'verlengde arm' - politie, leger, justitie,
- enz. - zullen kunnen 'afhakken' en jullie kunnen wegjagen en aan
- het werk zetten!",
- "Jullie willen ons liquideren! Dat is onmenselijk!",
- "Ach! Is het soms niet onmenselijk anderen voor zich te laten
- werken, om zich zonder.eigen arbeid te verrijken?! En het is
- zeker ook niet onmenselijk, mensen neer te knuppelen, op te sluiten,
- en dood te schieten, als die mensen zich tegen hun uitbuiting
- verzetten?!",
- "Dat moet dan wel met vreedzame middelen!",
- "Hebben de mensen zich niet altijd in het begin met vreedzame
- middelen te weer gesteld? Toen de matrozen en arbeiders in
- Kronstadt in 1921 tegen de bolsjewieken in opstand kwamen, waren
- ze er trots op dat ze geen enkele gevangene gedood hadden, terwijl
- Trotzki het van de hand wees, ook maar met ze in diskussie te
- gaan. In plaats daarvan maakte hij zijn dreigement waar, ze 'als
- fazanten' neer te schieten, als ze zich niet zouden onderwerpen.
- Ook de boeren in de grote boerenopstand hebben lang geprobeerd
- door onderhandelingen met de adel en de papen hun legitieme - en
- legale - rechten terug te krijgen. Ze werden net zo lang aan het
- lijntje gehouden, tot de vorsten sterk genoeg waren om de boeren
- af te maken. Of de Munchener Radenrepubliek 1919, die, geweldloos
- gegrondvest, in een bloedbad, in scene gezet door de sociaal-
- demokratische regering in Berlijn, werd gesmoord. En vechten
- niet de poolse arbeiders, boeren, en intellektuelen sinds jaren
- met vreedzame middelen tegen een arrogante, door macht bezeten
- partijburokratie? Of de landarbeiders en boeren op Sri Lanka, El
- Salvador, Guatemala, en Brazilie? Waren het de joodse kinderen
- die geweld gebruikt hebben tegen hun SS-beulen? Was de opstand van
- hun ouders 40 jaar geleden in het ghetto van Warschau een daad van
- gewelddadigen? Worden soldaten, politici, en grootgrondbezitters
- afgeslacht door indiane-kinderen? Zijn het vooruitstrevende
- perzische vrouwen die islamitische fanatici stenigen? Zijn, met
- geweld tegen mensen, leegstaande huizen in Amsterdam, Frankfurt,
- Zurich en Berlijn gekraakt? Wie heeft dan als eerste geweld tegen
- mensen gebruikt? Wie schiet ongestraft onschuldige kinderen en
- jeugdigen (bijv. Jurgen Bergbauer, 14) en vreedzame demonstranten
- (bijv. Benno Ohnesorg) neer? Wie foltert en moordt? Wij soms?",
- "Maar de krakers hebben zich illegaal het eigendom van anderen
- toegeeigend!",
- "Een twijfelachtig eigendom, zoals we hebben gezien. En is het
- dan niet strijdig met de legaliteit, woningen leeg te laten staan?
- Zijn justitie en staatsmacht daartegen opgetreden? Hebben de
- 'volksvertegenwoordigers' in de parlementen in al die jaren van
- leegstand ook maar eenmaal hun bek opengedaan?
- Of de 'demokratische' pers? Of "Bild", die over iedere dooie hond
- bericht? Allemaal instrumenten voor de 'demokratische kontrole'!
- Is de beperking van de vrije meningsuiting en van de persvrijheid
- door het verscheuren van spandoeken e.d. door het openbaar gezag
- of het verhinderen van de uitoefening van het demonstratierecht
- door politieoptreden niet zelfs strijdig met de grondwet?
- En tenslotte: Is uitbuiting geen geweld?",
- "Jullie willen dus geweld gebruiken!",
- "Is geweld alleen aan jullie toegestaan? Is het niet toegestaan
- geweld met geweld te beantwoorden als andere middelen niet meer
- helpen? Staat zo iets niet zelfs in de grondwet? En zullen jullie
- je posities vrijwillig opgeven als de meerderheid van het volk op
- een dag zou stemmen voor de afschaffing van de uitbuiting door de
- rente?",
- "Natuurlijk niet! Dan zouden we immers moeten gaan werken! Wat
- een idee! Aan een van olie vette machine staan; 1000 meter onder
- het aardoppervlak in een smerige mijn kolen delven; in de gloeiende
- zon of bij wind en regen achter een ploeg lopen; het idee alleen!
- Daarvoor ben ik niet in de wieg gelegd! Onmogelijk! Daarvoor zullen
- onze politici, onze politie, en in geval van nood het leger ons
- behoeden, zoals in Polen, zoals in El Saslvador of in Turkije!
- Waartoe hebben we die anders?!",
- "Juist! Jullie zullen ons dwingen met jullie datgene te doen
- wat jullie en lieden van jullie soort vandaag de dag en sinds
- eeuwen met ons en mensen als wij hebben gedaan: jullie lokken met
- jullie geweld ons tegengeweld uit! Goed dan, jullie bepaalt hoe
- je geliquideerd wilt worden: als klasse, dan wel fysiek, als
- afzonderlijke individuen. Van ons verlangen jullie vreedzaam
- handelen omdat dat je goed uitkomt; jullie zelf permitteren je elke
- soort gewelddadigheid en misdaad tegenover ons! Alleen domkoppen
- of masochisten laten zich door jullie 'pacifisme' lijmen, wij niet!
- Silvio Gesell, volkskommissaris voor financien in de anarchistische
- Beierse Radenrepubliek, moet eens gezegd hebben: "Op de laatste
- honderd meter zal geschoten worden." - Inderdaad: de heersenden
- hebben altijd geschoten wanneer ze op andere wijze hun privileges
- niet konden redden. Maar af en toe is ook hun bloed vergoten -
- bedenk dat, grondeigenaar!"