Nauka o naj╢wiΩtszej ofierze Mszy ªwiΩtej

[WstΩp]. - Dla utrzymania w ╢wiΩtym katolickim Ko╢ciele dawnej, nienagannej i ze wszech miar doskona│ej wiary i nauki o wielkiej tajemnicy Eucharystii i - po odrzuceniu b│Ωd≤w i herezji - dla zachowania ich w swej czysto╢ci, ╢wiΩty, ekumeniczny i powszechny Sob≤r Trydencki, w Duchu ªwiΩtym prawomocnie zwo│any, pod przewodnictwem tych samych legat≤w Stolicy Apostolskiej, pouczony ╢wiat│em Ducha ªwiΩtego, naucza, o╢wiadcza i nakazuje g│osiµ wiernemu ludowi o Eucharystii, jako o prawdziwej i szczeg≤lnej ofierze, co nastΩpuje:

Rozdzia│ I. [Ustanowienie naj╢wiΩtszej ofiary Mszy]. Poniewa┐ w pierwszym Testamencie [o╢wiadcza Aposto│ Pawe│] z powodu niemocy kap│a±stwa lewickiego nie by│o pe│nej doskona│o╢ci, dlatego [zrz▒dzeniem Boga, Ojca mi│osierdzia] musia│ powstaµ nowy kap│an "na wz≤r Melchizedecha" [Rdz 14, 18; Ps 109, 4; Hbr 7, 11], Pan nasz Jezus Chrystus, kt≤ry by m≤g│ dope│niµ [Hbr 10,14] i udoskonaliµ wszystkich potrzebuj▒cych u╢wiΩcenia. Ten przeto B≤g i Pan nasz - mimo ┐e dla dokonania ich wiekuistego odkupienia mia│ siΩ tylko raz z│o┐yµ w ofierze Bogu Ojcu przez ╢mierµ na o│tarzu krzy┐a, jednak ze ╢mierci▒ nie mia│o ustaµ Jego kap│a±stwo [Hbr 7, 24-27] - dlatego podczas Ostatniej Wieczerzy, "tej nocy, kt≤rej zosta│ wydany" [1 Kor 11, 23], pragn▒│ pozostawiµ Ko╢cio│owi, swej umi│owanej Oblubienicy, ofiarΩ widzialn▒ [zgodnie z wymaganiami ludzkiej natury], a┐eby uobecnia│a krwaw▒ ofiarΩ maj▒c▒ siΩ raz dokonaµ na krzy┐u, a┐ do ko±ca ╢wiata by│a jej trwa│▒ pami▒tk▒ i przydziela│a nam jej zbawcz▒ moc odpuszczania grzech≤w codziennie przez nas pope│nianych. Og│aszaj▒c siΩ zatem ustanowionym "kap│anem na wieki na wz≤r Melchizedecha" [Ps 109, 4], ofiarowa│ Bogu Ojcu cia│o i krew swoj▒ pod postaciami chleba i wina i pod symbolami tych rzeczy Aposto│om - kt≤rych wtedy ustanowi│ kap│anami Nowego Przymierza - da│ je do spo┐ycia oraz im i ich nastΩpcom w kap│a±stwie poleci│ sk│adaµ ofiar▒ s│owami: "To czy±cie na moj▒ pami▒tkΩ" [úk 22, 19; 1 Kor 11, 24], jak to Ko╢ci≤│ zawsze rozumia│ i naucza│ [kan. 2].

Albowiem po odprawieniu Starej Paschy, kt≤r▒ rzesza syn≤w Izraela ofiarowywa│a na pami▒tkΩ wyj╢cia z Egiptu [Wj 12, 21 nn], ustanowi│ Now▒ PaschΩ, by Go Ko╢ci≤│ poprzez pos│ugΩ kap│an≤w pod widzialnymi znakami sk│ada│ w ofierze na pami▒tkΩ maj▒cego nast▒piµ przej╢cia z tego ╢wiata do Ojca, kiedy to odkupi│ nas przelaniem swej krwi, "uwolni│ nas spod panowania ciemno╢ci i przeni≤s│ do kr≤lestwa swego" (Kol 1, 13).

I ta jest zaiste ow▒ czyst▒ ofiar▒, kt≤rej nie mo┐e splamiµ ┐adna niegodno╢µ i nieprawo╢µ ofiaruj▒cych, a kt≤r▒ Pan zapowiedzia│ przez Malachiasza, ┐e Jego imieniu, kt≤re bΩdzie wielkie w╢r≤d narod≤w, "na ka┐dym miejscu bΩdzie sk│adana ofiara czysta" (Mal l, 11). I na tΩ ofiarΩ wskazuje do╢µ jasno Aposto│ Pawe│, kiedy pisz▒c do Koryntian m≤wi, ┐e ci, kt≤rzy splamili siΩ "uczestniczeniem w stole szatan≤w, nie mog▒ uczestniczyµ w stole Pa±skim" (1 Kor 10, 21), w obu wypadkach przez st≤│ rozumiej▒c o│tarz. To jest w ko±cu owa ofiara, kt≤r▒ za czas≤w prawa natury i Prawa starotestamentowego [Rdz 4, 4; 8, 20 ; 12, 8; 22; Wj passim] wyobra┐a│y podobie±stwa ofiar, poniewa┐ obejmuje ona wszystkie oznaczane przez nie dobra jako ich dope│nienie i udoskonalenie.

Rozdzia│ II. [Ofiara widzialna jest przeb│agalna za ┐ywych i umar│ych]. - A poniewa┐ w Boskiej ofierze, dokonuj▒cej siΩ we Mszy ╢w., jest obecny i w spos≤b bezkrwawy ofiarowany ten sam Chrystus, kt≤ry na o│tarzu krzy┐a "ofiarowa│ samego siebie" (Hbr 9, 27) w spos≤b krwawy, przeto naucza ╢w. Sob≤r, ┐e ofiara ta jest prawdziwie przeb│agalna [kan. 3]. Przez ni▒ bowiem, kiedy przystΩpujemy do Boga ze szczerym sercem i prawdziw▒ wiar▒, z boja╝ni▒ i ze czci▒, skruszeni i pokutuj▒cy, "otrzymujemy mi│osierdzie i znajdujemy │askΩ w stosownej chwili" (Hbr 4, 16). T▒ ofiar▒ Pan przeb│agany, udzielaj▒c │aski i daru pokuty, odpuszcza przestΩpstwa i grzechy, nawet bardzo wielkie. Jedna przecie┐ i ta sama jest Hostia, jeden i ten sam poprzez pos│ugΩ kap│an≤w Sk│adaj▒cy ofiarΩ, kt≤ry w≤wczas ofiarowa│ samego siebie na krzy┐u, tylko spos≤b ofiarowania jest inny. Tej to krwawej ofiary otrzymujemy przeobfite owoce przez tΩ niekrwaw▒, kt≤ra daleko jest od tego, by w jakikolwiek spos≤b uw│acza│a pierwszej [kan. 4]. Dlatego te┐ s│usznie bywa ofiarowana nie tylko za grzechy, kary, zado╢µuczynienia i inne potrzeby wiernych ┐yj▒cych, ale wed│ug tradycji Apostolskiej tak┐e za zmar│ych w Chrystusie, kt≤rzy jeszcze nie zostali ca│kowicie oczyszczeni [kan. 3].

Rozdzia│ III. [Msze ╢w. ku czci ªwiΩtych]. - Chocia┐ Ko╢ci≤│ zwyk│ niekiedy odprawiaµ niekt≤re Msze ku czci i dla wspomnienia ╢wiΩtych, jednakowo┐ naucza, ┐e nie im sk│ada siΩ ofiarΩ, ale jedynie Bogu, kt≤ry ich uwie±czy│ chwa│▒ [kan. 5]. St▒d te┐ "kap│an nie zwyk│ m≤wiµ: sk│adam ci ofiarΩ Piotrze i Pawle" [╢w. Augustyn, C. Faustum, 20,21 - PL 42,384], ale Bogu, sk│adaj▒c Mu dziΩki za ich zwyciΩstwa, prosi o ich wstawiennictwo, "aby ci raczyli za nami orΩdowaµ w niebie, kt≤rych pamiΩµ obchodzimy na ziemi" (Msza│ rzymski).

Rozdzia│ IV. [Kanon Mszy ╢w.]. - A poniewa┐ wypada, by rzeczy ╢wiΩte sprawowaµ ╢wiΩcie, a ze wszystkich ta ofiara jest naj╢wiΩtsza, [dlatego] w celu godnego jej sk│adania i uczestniczenia w niej, Ko╢ci≤│ katolicki przed wielu wiekami ustanowi│ ╢w. kanon, tak wolny od wszelkiego b│Ωdu, ┐e niczego w nim nie ma, co by jak najbardziej nie tchnΩ│o ╢wiΩto╢ci▒ i pobo┐no╢ci▒ i nie wznosi│o ku Bogu umys│≤w tych, kt≤rzy sk│adaj▒ ofiarΩ. Na kanon bowiem sk│adaj▒ siΩ tak s│owa samego Pana, jak tradycje apostolskie i nabo┐ne modlitwy wprowadzone przez ╢wiΩtych papie┐y.

Rozdzia│ V. [Uroczyste obrzΩdy Mszy ╢wiΩtej]. - Poniewa┐ taka jest natura ludzka, ┐e bez zewnΩtrznych pomocy nie│atwo wznosi siΩ do rozwa┐ania rzeczy Bo┐ych, przeto ╢wiΩta Matka Ko╢ci≤│ ustanowi│ pewne przepisy w odprawianiu: np. aby przy Mszy ╢w. pewne zdania m≤wione by│y po cichu [kan. 9], a inne g│o╢niej. Zastosowa│ te┐ r≤┐ne obrzΩdy, jak ╢wiΩte b│ogos│awie±stwa, ╢wiat│a, okadzania, u┐ywanie szat i inne liczne tego rodzaj u rzeczy, oparte na zarz▒dzeniach i tradycjach apostolskich. DziΩki temu ma byµ podkre╢lony majestat tak wielkiej ofiary, a dusze wiernych przez te widzialne znaki religii i pobo┐no╢ci pobudzone do kontemplacji wznios│ych rzeczywisto╢ci zawartych w tej ofierze.

Rozdzia│ VI. [Msza ╢w., w kt≤rej komunikuje sam tylko kap│an]. - »yczy│by wprawdzie sobie ╢wiΩty Sob≤r, by podczas ka┐dej Mszy ╢w. obecni wierni komunikowali nie tylko duchowym uczuciem, lecz tak┐e sakramentalnym przyjΩciem Eucharystii, a┐eby dost▒piµ obfitszych owoc≤w tej Naj╢wiΩtszej Ofiary. Niemniej je╢li to nie zawsze mo┐e mieµ miejsce, nie potΩpia jako prywatnych i niedozwolonych [kan. 8] takich Mszy, w kt≤rych sam tylko kap│an komunikuje sakramentalnie, lecz je zatwierdza a nawet zaleca; albowiem i te Msze nale┐y uwa┐aµ za prawdziwie publiczne, czΩ╢ciowo dlatego, ┐e lud uczestniczy w nich duchowo, czΩ╢ciowo za╢ dlatego, ┐e publiczny s│uga Ko╢cio│a odprawia je nie tylko za siebie, ale za wszystkich wiernych nale┐▒cych do Chrystusowego Cia│a.

Rozdzia│ VII. [Dolewanie wody do kielicha przy ofiarowaniu]. - Upomina dalej ╢wiΩty Sob≤r, ┐e Ko╢ci≤│ przepisa│ kap│anom, by dolewali wody do kielicha, kt≤ry maj▒ ofiarowaµ [kan. 9], b▒d╝ dlatego, ┐e, jak wierzymy, Chrystus Pan tak post▒pi│, b▒d╝ z tej racji, ┐e z Jego boku razem z krwi▒ wyp│ynΩ│a i woda [J 19, 34]. TΩ tajemnicΩ przypomina owo zmieszanie. A poniewa┐ w Objawieniu ╢w. Jana woda oznacza ludy [Ap 17,I i 15], to zmieszanie przedstawia z│▒czenie ludu wiernego z G│ow▒ - Chrystusem.

Rozdzia│. VIII. [Nie nale┐y z w│asnej inicjatywy odprawiaµ Mszy ╢w. w narodowym jΩzyku, ale jej tajemnice trzeba ludowi wyja╢niaµ]. - Choµ Msza ╢w. zawiera w sobie bogat▒ naukΩ dla wiernych, nie wyda│o siΩ stosowne Ojcom, by by│a wszΩdzie odprawiana w jΩzyku narodowym. Dlatego wiΩc zachowuj▒c wszΩdzie w ka┐dym Ko╢ciele dawny obrz▒dek, zatwierdzony przez Ko╢ci≤│ rzymski, kt≤ry jest matk▒ i mistrzyni▒ wszystkich ko╢cio│≤w, oraz aby owce Chrystusa nie cierpia│y g│odu i ┐eby nie by│o tak, by "dzieci prosz▒ce o chleb nie mia│y tego, kto by im go udzieli│" [por. Lm 4,4 ], poleca ╢wiΩty Sob≤r pasterzom i wszystkim sprawuj▒cym pieczΩ nad duszami, by czΩsto w czasie odprawiania Mszy ╢w. - czy to sami, czy przez kogo╢ innego - wyja╢niali niekt≤re teksty czytane podczas sprawowania Mszy i miΩdzy innymi ┐eby wyja╢niali jak▒╢ tajemnicΩ tej Naj╢wiΩtszej Ofiary, szczeg≤lnie w niedziele i ╢wiΩta.

Rozdzia│ IX. [WstΩp do kanon≤w]. - Poniewa┐ przeciw tej dawnej wierze, opartej na ╢wiΩtej Ewangelii, na tradycjach Aposto│≤w i nauce ╢wiΩtych Ojc≤w, rozsiewa siΩ obecnie wielu b│Ωd≤w i wielu naucza wiele rzeczy r≤┐nych, i dyskutuje, [przeto] ╢wiΩty Sob≤r. po wielu i bardzo powa┐nych nad tymi rzeczami naradach, postanowi│ za jednog│o╢n▒ zgod▒ wszystkich Ojc≤w w nastΩpuj▒cych kanonach potΩpiµ i usun▒µ ze ╢wiΩtego Ko╢cio│a wszystko, co siΩ sprzeciwia tej najczystszej wierze i ╢wiΩtej nauce.

Kan. 1. Je╢li kto╢ twierdzi, ┐e we Mszy ╢w. nie sk│ada siΩ Bogu prawdziwej i w│a╢ciwej ofiary albo ┐e sk│adanie ofiary nie jest niczym innym, jak podawaniem nam Chrystusa do spo┐ycia - niech bΩdzie wy│▒czony ze spo│eczno╢ci wiernych.

Kan. 2. Je╢li kto╢ twierdzi, ┐e tymi s│owy: "To czy±cie na moj▒ pami▒tkΩ" (úk 22, 19; 1 Kor 11, 24] Chrystus nie ustanowi│ Aposto│≤w kap│anami albo nie nakaza│, by oni i inni kap│ani ofiarowywali Jego cia│o i krew - n.b.w.

Kan. 3. Je╢li kto╢ twierdzi, ┐e ofiara Mszy ╢w. jest tylko ofiar▒ pochwaln▒ i dziΩkczynn▒ albo jedynie prostym wspomnieniem ofiary dokonanej na krzy┐u, ale nie ofiar▒ przeb│agaln▒, albo ┐e przynosi korzy╢µ samemu tylko przyjmuj▒cemu i ┐e nie powinna byµ ofiarowana za ┐ywych i umar│ych, za grzechy, kary, zado╢µuczynienia i inne potrzeby - n.b.w.

Kan. 4. Je╢li kto╢ twierdzi, ┐e ofiara Mszy ╢w. jest blu╝nierstwem przeciw naj╢wiΩtszej ofierze Chrystusa dokonanej na krzy┐u albo ┐e jej uw│acza - n.b.w.

Kan. 5. Je╢li kto╢ twierdzi. ┐e oszustwem jest odprawiaµ Msze ╢w. na cze╢µ ╢wiΩtych i dla uzyskania ich wstawiennictwa u Boga, jak to zamierza Ko╢ci≤│ - n.b.w.

Kan. 6. Je╢li kto╢ twierdzi, ┐e Kanon Mszy zawiera b│Ωdy i ┐e dlatego winien byµ zniesiony - n.b.w.

Kan. 7. Je╢li kto╢ twierdzi. ┐e obrzΩdy, szaty i zewnΩtrzne znaki, jakich u┐ywa Ko╢ci≤│ katolicki przy odprawianiu Mszy ╢w., s▒ raczej podniet▒ do bezbo┐no╢ci ni┐ objawem pobo┐no╢ci - n.b.w.

Kan. 8. Je╢li kto╢ twierdzi, ┐e Msze ╢w., przy kt≤rych sam tylko kap│an sakramentalnie komunikuje, s▒ niedozwolone i dlatego powinny byµ zniesione - n.b.w.

Kan. 9. Je╢li kto╢ twierdzi, ┐e liturgiczne zarz▒dzenie Ko╢cio│a rzymskiego, wed│ug kt≤rego czΩ╢µ kanonu i s│owa konsekracji odmawia siΩ po cichu jest godne potΩpienia albo ┐e nale┐y MszΩ ╢w. Odprawiaµ tylko w jΩzyku narodowym, albo ┐e nie nale┐y dodawaµ wody do wina przy ofiarowaniu kielicha, jakby to by│o przeciwne ustanowieniu Chrystusa - n.b.w.
 
¼R╙DúO:
"Breviarium fidei" - KsiΩgarnia ╢w. Wojciecha, Pozna± 1988, wydanie II.
 
PRZYPISY BIBLIJNE:
Rdz 14,18 - Melchizedek za╢, kr≤l Szalemu, wyni≤s│ chleb i wino; a [poniewa┐] by│ on kap│anem Boga Najwy┐szego, b│ogos│awi│ Abrama
Ps 110 (109),4 - Pan przysi▒g│ i ┐al Mu nie bΩdzie: "Ty╢ kap│anem na wieki na wz≤r Melchizedeka".
Hbr 7,11 - Gdyby wiΩc doskona│o╢µ zosta│a osi▒gniΩta przez kap│a±stwo lewickie, lud bowiem otrzyma│ Prawo, oparte na nim, to po co by│o potrzeba ustanawiaµ jeszcze innego kap│ana na wz≤r Melchizedeka, a nie na wz≤r Aarona?
Hbr 10,14 - Jedn▒ bowiem ofiar▒ udoskonali│ na wieki tych, kt≤rzy s▒ u╢wiΩcani.
Hbr 7,24-27 - Ten w│a╢nie, poniewa┐ trwa na wieki, ma kap│a±stwo nieprzemijaj▒ce. Przeto i zbawiaµ na wieki mo┐e ca│kowicie tych, kt≤rzy przez Niego zbli┐aj▒ siΩ do Boga, bo zawsze ┐yje, aby siΩ wstawiaµ za nimi. Takiego bowiem potrzeba nam by│o arcykap│ana: ╢wiΩtego, niewinnego, nieskalanego, oddzielonego od grzesznik≤w, wywy┐szonego ponad niebiosa, takiego, kt≤ry nie jest obowi▒zany, jak inni arcykap│ani do sk│adania codziennej ofiary najpierw za swoje grzechy, a potem za grzechy ludu. To bowiem uczyni│ raz na zawsze, ofiarowuj▒c samego siebie.
1 Kor 11,23 - Ja bowiem otrzyma│em od Pana to, co wam przekaza│em, ┐e Pan Jezus tej nocy, kiedy zosta│ wydany, wzi▒│ chleb
1 Kor 11,24 - i dziΩki uczyniwszy po│ama│ i rzek│: "To jest Cia│o moje za was [wydane]. Czy±cie to na moj▒ pami▒tkΩ!"
úk 22,19 - NastΩpnie wzi▒│ chleb, odm≤wiwszy dziΩkczynienie po│ama│ go i poda│ m≤wi▒c: "To jest Cia│o moje, kt≤re za was bΩdzie wydane: to czy±cie na moj▒ pami▒tkΩ!"
Wj 12,21 - Moj┐esz zwo│a│ wszystkich starszych Izraela i rzek│ do nich: "Od│▒czcie i we╝cie baranka dla waszych rodzin i zabijcie jako paschΩ".
Rdz 4,4 - za╢ Abel sk│ada│ r≤wnie┐ pierwociny ze swej trzody i z ich t│uszczu, Pan wejrza│ na Abla i na jego ofiarΩ;
Rdz 8,20 - Noe zbudowa│ o│tarz dla Pana i wzi▒wszy ze wszystkich zwierz▒t czystych i z ptak≤w czystych z│o┐y│ je w ofierze ca│opalnej na tym o│tarzu.
Rdz 12,8 - (...) Tam r≤wnie┐ [Abram] zbudowa│ o│tarz dla Pana i wzywa│ imienia Jego.
Rdz 22 - (rozdzia│ o Abrahamie i Izaaku)