Karabin-jest indywidualn╣ broni╣ paln╣ ka┐dego ┐o│nierza. NajczΩ£ciej wyposa┐ona jest w stosunkowo d│ug╣ lufΩ (od 50 do 100 kalibr≤w) i strzela nabojami karabinowymi rzadziej po£rednimi. S│u┐y do prowadzenia ognia pojedynczego i ci╣g│ego na odleg│o£µ oko│o 200 metr≤w w przypadku ognia ci╣g│ego i 400 metr≤w ogniem pojedynczym. Wszystkie wsp≤│czesne karabiny s╣ broni╣ automatyczn╣ w przeciwie±stwie do niekt≤rych wzor≤w karabin≤w wyborowych repetowanych czerotaktowym zamkiem opartym najczΩ£ciej na rozwi╣zaniu zamka Mausera wz.98
Karabinek-jest nieco skr≤con╣ i l┐ejsz╣ wersj╣ karabinu. NajczΩ£ciej zar≤wno skr≤cenie broni jak i zmniejszenie jej masy odbywa siΩ kosztem skr≤cenia d│ugo£ci lufy. Determinuje to gorsze w│asno£ci balistyczne oraz obni┐enie celno£ci. CzΩsto pr≤buje siΩ przeciwdzia│aµ temu faktowi konstruuj╣c karabinki w tzw. uk│adzie bull-pup czyli bez kolby w│a£ciwej (np. FA MAS, STEYR AUG). Bro± w tym uk│adzie ma ma│╣ d│ugo£µ dlatego mo┐na zstosowaµ d│ugie lufy. Sama nazwa karabinek jest od dawna u┐ywana w s│ownictwie polskim. Krabinki strzelaj╣ nabojem po£rednim, czyli takim w kt≤rym energia pocisku jest mniejsza od energii pocisku wystrzelonego z naboju karabinowego i znacznie wiΩksza od pocisku pistoletowego.
Kalibrem najczΩ£ciej stosowanym zar≤wno w Uk│adzie Warszawskim jak i w NATO by│ kaliber 7,62 mm. Ale w latach 80-tych nast╣pi│a "ma│okalibrowa rewolucja", NATO zdecydowa│o siΩ na kaliber 5,56 mm ZSSR-na kaliber 5,45 mm. Dlaczego zdecydowano siΩ obni┐yµ rozmiar £rednicy lufy? Rozumowanie jest stosunkowo proste. Mianowicie moc obalaj╣ca pocisku zale┐y w du┐ym stopniu od ilo£ci energii przekazanej przez pocisk celowi, oraz od innych czynnik≤w np. kszta│towi pocisku, oczywi£cie jego masie i wielu innym. Nale┐a│oby wiΩc zwiΩkszyµ energiΩ kinetyczn╣ pocisku (wz≤r: Ek=m*v*v/2 gdzie m-masa pocisku, v-jego prΩdko£µ). Mo┐na to zrobiµ na dwa sposoby:
Dlatego postanowiono obni┐yµ masΩ pocisku ( z oko│o 8 gram≤w do oko│o 3,5 grama) i zwiΩkszyµ jego prΩdko£µ (z oko│o 600 m/s do oko│o 1000m/s) st╣d mniejszy kaliber. Tu uwaga historyczna. W 1930 r. w kole polskich in┐ynier≤w pracuj╣cych w Pa±stwowych Wytw≤rniach Uzbrojenia, rozmawiano na temat karabinu przysz│o£ci. Piotr Wilniewczyc przedstawi│ w≤wczas obliczenia, z kt≤rych jasno wynika│o, i┐ nab≤j do takiego karabinu powinien mieµ kaliber 6 mm i pocisk o masie 5g. Najnowsze badania dotycz╣ tzw. amunicji bez│uskowej, czyli takiej kt≤rej pocisk jest zatopiony ca│okowicie lub nieca│kowicie w materiale miotaj╣cym maj╣cym kszta│t najczΩ£ciej prostopad│o£cianu. Tego typu amunicj╣ firmu 'Dynamit-Nobel' strzela karabinek G-11 firmy 'Heckler & Koch'.
Do zasilania stosuje siΩ najczΩ£ciej wymienne magazynki pude│kowe o pojemno£ciach oko│o 20-30 naboi. CzΩsto magazynki posiadaj╣ specjalne zatrzaski umo┐liwiaj╣ce spiΩcie ich wiΩksz╣ ilo£µ (2-3 sztuki). W praktyce stosuje siΩ tak┐e owijanie ta£m╣ klej╣c╣ dw≤ch magazynk≤w, co zwiΩksza ilo£µ przenoszonej amunicji oraz u│atwia wymianΩ pustego magazynka na pe│ny.
Zasada dzia│ania opiera siΩ zazwyczaj na wykorzystaniu energii gaz≤w prochowych odprowadzanych przez boczny otw≤r w lufie do wykonania ca│ego cyklu prze│adowania broni i przygotowania jej do oddania nastΩpnego strza│u. Choµ np.G-41 firmy 'Heckler & Koch' korzysta z odrzutu zamka p≤│swobodnego. Nie jest to bynajmniej dziwne choµ trochΩ ryzykowne z racji do£µ du┐ej energii naboju po£redniego (metoda odrzutu zamka p≤│swobodnego jest z powodzeniem wykorzystywana dla pistolet≤w). Firma ta uparcie wykorzystuje tΩ uk│ad tak┐e w karabinie wyborowym PSG-1 jak i w pistolecie maszynowym MP5 . Co niezbicie dowodzi faktu, ┐e matoda ta jest ca│kowicie opanowana przez H&K.
Schemat uk│adu z odprowadzaniem gaz≤w prochowych z przewodu lufy.
1-komora zamkowa
2-wystΩp ryglowy zamka
3-suwad│o
4-t│ok
5-t│oczysko
6-│uska
7-opora ryglowa komory zamkowej.
Zasada pracy jest nastΩpuj╣ca: sp│onka naboju jest zbijana iglic╣, nastΩpuje odpalenie │adunku miotaj╣cego i ruch pocisku do przodu na wskutek wzrastaj╣cego ci£nienia. Po miniΩciu przez pocisk ma│ego otworku w lufie niewielka czΩ£µ gaz≤w przedostaje siΩ komory gazowej i napiera na t│ok gazowy '4'. T│ok popycha t│oczysko '5' a ono suwad│o '3'. Cofaj╣ce siΩ suwad│o odryglowuje zamek obni┐aj╣c rygiel '2' kt≤ry wychodzi z wyciΩcia w komorze zamkowej. Uk│ad t│oczysko-suwad│o-zamek kontynuuje rych do ty│u, po ca│kowitym wysuniΩciu │uski z komory nabojowej zaczep zamka i wyrzutnik wyrzucaj╣ pust╣ │uskΩ przez okienko wyrzutowe. Cofaj╣c siΩ jeszcze dalej napinany jest kurek b╣dƒ bijnik iglicy. Suwad│o jest podparte sprΩ┐yn╣ powrotn╣, kt≤ra przez ca│╣ drogΩ do ty│u magazynuje energiΩ. Po doj£ciu suwad│a do ko±ca sprΩ┐yna powrotna popych je do przodu, zamek wybiera nowy nab≤j z magazynka i wprowadza go do komory nabojowej. Dalszy ruch suwad│a do przodu powoduje zaryglowanie zamka, poprzez podniesienie jego ko±ca do g≤ry. Ten spos≤b jest zwany ryglowaniem poprzez przekoszenie w p│aszczyƒnie pionowej. CzΩ£ciej stosuje siΩ jednak ryglowanie przez obr≤t zamka. Ma to istotn╣ zaletΩ, zamek ryglowany przez obr≤t jest zaryglowany w przed│u┐eniu komory nabojowej i tylko te czΩ£ci przenosz╣ si│y zwi╣zane z parciem gaz≤w. Dlatego komora zamkowa mo┐e byµ wykonana z mniej wytrzyma│ych materia│≤w i mo┐e byµ l┐ejsza, takie rozwi╣zanie zastosowano miΩdzy innymi w s│ynnym Ka│asznikowie.
Schemat uk│adu z odrzutem zamka p≤│swobodnego stosowana przez firmΩ 'Heckler & Koch'.
1-nab≤j
2-t│ok zaporowy
3-trzon zamkowy
4-iglica
5-sprΩ┐yna iglicy
6-lufa
7-komora ryglowa
8-rolki op≤ƒniaj╣ce
9-suwad│o
10-rowki Revellego
11-gniazda ryglowe.
W komorze nabojowej s╣ specjalne gniazda ryglowe w kt≤re czΩ£ciowo chowaj╣ siΩ rolki op≤ƒniaj╣ce '8'. Po odpaleniu naboju gazy prochowe napieraj╣ na dno │uski a ta na t│ok zaporowy '2'. Ale t│ok zaporowy nie mo┐e natychmiast cofn╣µ siΩ do ty│u, poniewa┐ jest hamowany przez wspomniane rolki. Rolki op≤ƒniaj╣ natychmiastowy ruch t│oka do ty│u jednocze£nie przy£pieszaj╣ ruch trzona zamkowego '3'. W czasie gdy t│ok zaporowy cofnie siΩ o oko│o 1 mm trzon zamkowy przesunie siΩ o oko│o 5 mm i wtedy rolki wychodz╣ z gniazd i odblokowuj╣ t│ok zaporowy. Dalszy ruch jest wsp≤lnym ruchu ca│ego uk│adu t│ok zaporowy-trzon zamkowy. Wyrzucana jest │uska (by │uska nie zakleszcza│a siΩ w komorze wykonane s╣ tzw. rowki Revellego kt≤re odci╣┐aj╣ zewnΩtrzn╣ czΩ£µ szyjki │uski zmniejszaj╣c jednocze£nie tarcie o komorΩ nabojow╣), naci╣gany jest kurek, a w drodze powrotnej do komory wprowadzany jest nowy nab≤j. Trzon zamkowy rozsuwa rolki, bro± jest gotowa do oddania nastΩpnego strza│u. Tak dzia│a uk│ad karabinka G-41.
Mechanizmy uderzeniowe karabink≤w sa zazwyczaj typu kurkowego lub bijnikowego (bijnik o ruch postΩpowym). W chwili naci£niΩcia spustu rych wykonuje tylko stosunkowo lekki kurek b╣dƒ bijnik, nie powoduje to zak│≤cenia celowania, dlatego karabinki s╣ z za│o┐enia celniejsze od pm-≤w, gdzie podczas sci╣gniΩcia spustu ruch odbywa najczΩ£ciej ca│y ciΩ┐ki zamek, nastΩpnie uderzaj╣c w lufΩ niweczy celowanie.
Z urz╣dze± pomocniczych czΩsto instaluje siΩ na wylocie lufy urz╣dzenie wylotowe │╣cz╣ce funkcje t│umika p│omienia i os│abiacza podrzutu broni.