580 ╧╚╤└╥┼╦┼╔ ╚ ╪┼╤╥▄╤╬╥ ╥┼╦┼├╨└╠╠

┬φεΓⁿ ε ∩σ≡Γε∞ ∩εΣπε≥εΓδσφφε∞ Γ ╨ε±±ΦΦ ±δεΓα≡σ ≡≤±±ΩΦ⌡ ∩Φ±α≥σδσΘ ╒╒ ΓσΩα

"Ex libris ═├" ≤µσ εß≡α∙αδ±  φα ±ΓεΦ⌡ ±≥≡αφΦ÷α⌡ Ω ßΦεßΦßδΦεπ≡α⌠Φ≈σ±Ωε∞≤ ±δεΓα≡■ "╨≤±±ΩΦσ ∩Φ±α≥σδΦ", ±ετΣαφφε∞≤ ΩεδδσΩ≥ΦΓε∞ ╧≤°ΩΦφ±Ωεπε Σε∞α (±∞. ≡σ÷σφτΦ■ ╬δσπα ╠Φ⌡αΘδεΓα "┼ΣΦφα , ΓσδΦΩα , φσΣσδΦ∞α " Γ "EL-═├" N 33 ε≥ 26.08.98.)

╬ΣφαΩε ±∩ε≡√ ε ΩφΦπσ ∩≡εΣεδµα■≥±  Σε ±Φ⌡ ∩ε≡. ┬ ╤αφΩ≥-╧σ≥σ≡ß≤≡πσ, φα∩≡Φ∞σ≡, ∩≡ε°δε ε≥Ω≡√≥εσ εß±≤µΣσφΦσ ±δεΓα≡ , φα Ωε≥ε≡ε∞ ∩Φ±α≥σδⁿ±Ωα  εß∙σ±≥Γσφφε±≥ⁿ ≤Ωε≡ δα σπε ±ε±≥αΓΦ≥σδσΘ τα ≥ε, ≈≥ε "Γ ±δεΓα≡σ, ταΣα≈σΘ Ωε≥ε≡επε ß√δε ±εσΣΦφΦ≥ⁿ φσ±εσΣΦφΦ∞√σ ΩεπΣα-≥ε Γσ≥ΓΦ ≡≤±±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡√, ≥αΩ ∞αδε Σ≡α∞α≥Φτ∞α, Ωε≥ε≡√Θ φσ ∞εµσ≥ φσ ≈Φ≥α≥ⁿ±  Σαµσ Γ ±≤⌡Φ⌡ φα≤≈φ√⌡ ⌠αΩ≥α⌡, σ±δΦ εφΦ Φτδεµσφ√ ∩≡αΓΣΦΓε". ┬ ±Γσ≥σ ²≥επε φα∞ ∩εΩαταδε±ⁿ Γαµφ√∞ Γσ≡φ≤≥ⁿ±  Ω εß±≤µΣσφΦ■ ±δεΓα≡ , ∩≤ßδΦΩ≤  αΓ≥ε≡Φ≥σ≥φεσ ∞φσφΦσ ∩≡ε⌠σ±±ε≡α ╩αταΩα, αΓ≥ε≡α "╦σΩ±ΦΩεφα ≡≤±±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡√ ╒╒ ΓσΩα".

┬εδⁿ⌠παφπ ╩αταΩ

╨≤±±ΩΦσ ∩Φ±α≥σδΦ. ╒╒ ΓσΩ. ┴ΦεßΦßδΦεπ≡α⌠Φ≈σ±ΩΦΘ ±δεΓα≡ⁿ. ┬ 2-⌡ ≥ε∞α⌡. /╧εΣ ≡σΣ. ═.═. ╤Ωα≥εΓα. - ╠.: ╧≡ε±Γσ∙σφΦσ, 1998.

╤ ├╨╚╘╬╠ ╚φ±≥Φ≥≤≥α ≡≤±±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡√ ╨└═ (╧≤°ΩΦφ±ΩΦΘ Σε∞) ∩ε ΓΦδ±  ∩σ≡Γ√Θ, ∩εΣπε≥εΓδσφφ√Θ Γ ╨ε±±ΦΦ ±δεΓα≡ⁿ Σσ ≥σδσΘ ≡≤±±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡√ ╒╒ ΓσΩα. ╧≡σΣφατφα≈σφφ√Θ Σδ  °Ωεδⁿφεπε εß≤≈σφΦ  ΣΓ≤⌡≥ε∞φΦΩ ∩≡σΣ±≥αΓδ σ≥ ≈Φ≥α≥σδ ∞ 580 ∩≡εταΦΩεΓ, Σ≡α∞α≥≤≡πεΓ Φ ∩ε²≥εΓ.

╤ε±≥αΓΦ≥σδΦ ε≥ΩαταδΦ±ⁿ ε≥ ∩≡ΦΓ√≈φεΘ Γ ±εΓσ≥±Ωεσ Γ≡σ∞  ∩σ≡ΦεΣΦτα÷ΦΦ δΦ≥σ≡α≥≤≡√ - "Σε" Φ "∩ε±δσ" 1917 πεΣα, ≥ε σ±≥ⁿ Σε Φ ∩ε±δσ ≥αΩ φατ√Γασ∞εΘ ╬Ω≥ ß≡ⁿ±ΩεΘ ≡σΓεδ■÷ΦΦ. ╨≤±±Ωα  δΦ≥σ≡α≥≤≡α ╒╒ ΓσΩα ≡α±±∞α≥≡ΦΓασ≥±  Γ ±Γεσ∞ σΣΦφ±≥Γσ: αΓ≥ε≡√, ∩≡Φτφαφφ√σ Γ ±εΓσ≥±Ωεσ Γ≡σ∞  "∩Φ±α≥σδ ∞Φ" φσ≡σΣΩε δΦ°ⁿ φα ε±φεΓαφΦΦ Φ⌡ ∩εδΦ≥Φ≈σ±ΩεΘ, ∩εΣΣσ≡µΦΓα■∙σΘ ±Φ±≥σ∞≤ Σσ ≥σδⁿφε±≥Φ, Γ⌡εΣ ≥ Γ ±δεΓα≡ⁿ φα≡ Σ≤ ± ≡≤±±ΩΦ∞Φ ∞α±≥σ≡α∞Φ ±δεΓα, εΩαταΓ°Φ∞Φ±  Γ ΦτπφαφΦΦ.

╩αΩ αΓ≥ε≡ "╦σΩ±ΦΩεφα ≡≤±±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡√ ╒╒ ΓσΩα", πΣσ ±⌠ε≡∞≤δΦ≡εΓαφα Φ∞σφφε ≥αΩα  Φ±≥ε≡ΦΩε-δΦ≥σ≡α≥≤≡φα  Ωεφ÷σ∩÷Φ  (∩ε±δσΣφσσ, ∩σ≡σ≡αßε≥αφφεσ φσ∞σ÷Ωεσ ΦτΣαφΦσ - 1992; ≡≤±±ΩΦΘ Σε∩εδφσφφ√Θ ∩σ≡σΓεΣ - 1996; Γ√°σδ ≥αΩµσ Γ ┴εδπα≡ΦΦ Φ ╧εδⁿ°σ), σ±≥σ±≥Γσφφε, φσ ∞επ≤ φσ ∩ε≡αΣεΓα≥ⁿ± , ≈≥ε σσ ≥σ∩σ≡ⁿ ∩≡ΦφΦ∞α■≥ Φ Γ ╨ε±±ΦΦ.

├δαΓφ√∞ ≡σΣαΩ≥ε≡ε∞ ±δεΓα≡  ±≥αδ ΣΦ≡σΩ≥ε≡ ╧≤°ΩΦφ±Ωεπε Σε∞α, ΦτΓσ±≥φ√Θ ±∩σ÷ΦαδΦ±≥ ∩ε ≡≤±±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡σ XIX ΓσΩα ═.═. ╤Ωα≥εΓ. ┬ 1987 πεΣ≤ Γ ≥ε∞ µσ "╧≡ε±Γσ∙σφΦΦ" ∩εΣ σπε ≡σΣαΩ≥≤≡εΘ ß√δα Γ√∩≤∙σφα "╚±≥ε≡Φ  ≡≤±±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡√ XIX ΓσΩα, Γ≥ε≡α  ∩εδεΓΦφα" (2-σ ΦτΣαφΦσ - 1991). ╫δσφα∞Φ ≡σΣΩεδδσπΦΦ ±δεΓα≡  ±≥αδΦ Φ±±δσΣεΓα≥σδΦ ≡≤±±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡√ ╒╒ ΓσΩα, Ωε≥ε≡√σ Φ ±α∞Φ φα∩Φ±αδΦ φσ∞αδε ±≥α≥σΘ (≈Φ±δε ≤Ωαταφε Γ ±ΩεßΩα⌡): ═.└. ├≡ετφεΓα (10), └.╚. ╧αΓδεΓ±ΩΦΘ (21) Φ ┬.═. ╟α∩σΓαδεΓ (21).

╧ε ±ΓεΦ∞ ∩εδΦ≥Φ≈σ±ΩΦ∞ Φ ±εß±≥Γσφφε δΦ≥σ≡α≥≤≡εΓσΣ≈σ±ΩΦ∞ ∩εΣ⌡εΣα∞ ±≥α≥ⁿΦ ±δεΓα≡  Γσ±ⁿ∞α ≡ατφε≡εΣφ√ - σ∙σ εΣφε τσ≡Ωαδε ∩≡ε≥ΦΓε≡σ≈ΦΘ ≡ατΓΦ≥Φ  ∩ε±≥±εΓσ≥±ΩεΘ ╨ε±±ΦΦ. ╨ατ≤∞σσ≥± , δ■ßεσ ±∩≡αΓε≈φε-²φ÷ΦΩδε∩σΣΦ≈σ±Ωεσ ΦτΣαφΦσ,  Γδ ■∙σσ±  ∩δεΣε∞ ≥≡≤Σα ∞φεπΦ⌡ αΓ≥ε≡εΓ, εßφα≡≤µΦΓασ≥ Γ ≥εΘ ΦδΦ ΦφεΘ ±≥σ∩σφΦ, φσ±∞ε≥≡  φα εß∙≤■ ≡σΣαΩ≥≤≡≤, ≡ατφε±≥ⁿ Γ ∩εΣα≈σ Φφ⌠ε≡∞α÷ΦΦ, ≤≡εΓφσ σσ ∩δε≥φε±≥Φ, ∩εδΦ≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ ε÷σφΩα⌡ Φ αφαδΦ≥Φ≈σ±ΩεΘ ∞σ≥εΣΦΩσ (∩≡Φ∞σ≡εΓ τΣσ±ⁿ φσ∞αδε - ε≥ ±εΓσ≥±ΩεΘ "╩≡α≥ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡φεΘ ²φ÷ΦΩδε∩σΣΦΦ" Σε φσ∞σ÷Ωεπε "═εΓεπε δΦ≥σ≡α≥≤≡φεπε δσΩ±ΦΩεφα" ╩ΦφΣδσ≡α), εΣφαΩε ≥αΩεΘ ±εΣσ≡µα≥σδⁿφε-±≥ΦδΦ±≥Φ≈σ±ΩΦΘ ≡ατß≡ε±, ΩαΩ Γ ≡σ÷σφτΦ≡≤σ∞ε∞ ΦτΣαφΦΦ, Γ±≥≡σ≈ασ≥±  ∞φσ, ∩εµαδ≤Θ, Γ∩σ≡Γ√σ.

═α∩≡Φ∞σ≡, ±≥α≥ⁿ  εß └φΣ≡σσ ╧δα≥εφεΓσ φα∩Φ±αφα ΓσΣ≤∙σΘ Φ±±δσΣεΓα≥σδⁿφΦ÷σΘ Φ ∩≡Φτφαφφ√∞ τφα≥εΩε∞ ≥Γε≡≈σ±≥Γα ²≥επε ∩Φ±α≥σδ , ≈δσφε∞-Ωε≡≡σ±∩εφΣσφ≥ε∞ ╨└═ ═.┬. ╩ε≡φΦσφΩε (±εαΓ≥ε≡ - └.└. ╒α≡Φ≥εφεΓ). └Γ≥ε≡ε∞ ±≥α≥σΘ ε ∩ε²≥α⌡-²∞Φπ≡αφ≥α⌡ ╚πε≡σ ╫ΦφφεΓσ Φ ▐≡ΦΦ ╚Γα±Ωσ ±≥αδ ─∞Φ≥≡ΦΘ ┴εß√°σΓ, ∩ε²≥ Φ ± 1985 πεΣα Σε÷σφ≥ ╙φΦΓσ≡±Φ≥σ≥α ╚δδΦφεΘ±α (╤╪└). ┼πε ±α∞επε ∩≡σΣ±≥αΓδ σ≥ Γ ±δεΓα≡σ └.▐. └≡ⁿσΓ, ±≥α≥ⁿ  Ωε≥ε≡επε φσ ≥εδⁿΩε ±εΣσ≡µΦ≥ Γ±■ ≥≡σß≤σ∞≤■ ²≥εΘ µαφ≡εΓεΘ ⌠ε≡∞εΘ Φφ⌠ε≡∞α÷Φ■, φε Φ Σασ≥ αφαδΦτ ≥Γε≡≈σ±≥Γα ┴εß√°σΓα, ≡α±Ω≡√Γα  σπε Σ≤⌡εΓφ√σ ε±φεΓ√. ╤≥εδⁿ µσ Σεß≡εΩα≈σ±≥Γσφφ√ Φ Σ≡≤πΦσ ±≥α≥ⁿΦ └≡ⁿσΓα (Γ±σπε 15), Γ ≈α±≥φε±≥Φ ε ╦σεφΦΣσ ─εß√≈Φφσ, ╤σ≡πσσ ─εΓδα≥εΓσ, ∩ε²≥σ±±σ Φ ²±±σΦ±≥Ωσ ╟ΦφαΦΣσ ╪α⌡εΓ±ΩεΘ, ß√Γ°σΘ Γ 1968-1978 πεΣα⌡ πδαΓφ√∞ ≡σΣαΩ≥ε≡ε∞ ∩α≡Φµ±ΩεΘ πατσ≥√ "╨≤±±Ωα  ∞√±δⁿ".

╧≡εΣ≤∞αφφ√∞Φ, ≤≡αΓφεΓσ°σφφ√∞Φ ∞εµφε φατΓα≥ⁿ Φ ±≥α≥ⁿΦ └.╠. ╦■ßε∞≤Σ≡εΓα, Γ ≈α±≥φε±≥Φ, ∩ε±Γ ∙σφφ√σ ²∞Φπ≡αφ≥α∞: ≡ατΓΦΓαΓ°Φ∞ ∩≡αΓε±δαΓφε-≡σδΦπΦετφ√σ ∞ε≥ΦΓ√ Γ ≡≤±±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡σ ╚Γαφ≤ ╪∞σδσΓ≤ Φ ┴ε≡Φ±≤ ╟αΘ÷σΓ≤, ┬.└. ═ΦΩΦ⌠ε≡εΓ≤-┬εδπΦφ≤, Ωε≥ε≡√Θ ∩ε±δσ Σεδπεπε ταßΓσφΦ  ± ∩εδφ√∞ ε±φεΓαφΦσ∞ Γε°σδ Γ ≥αΩεΘ ±δεΓα≡ⁿ. ╧≡σΓε±⌡εΣφ≤■ ±≥α≥ⁿ■ ∩ε±Γ ≥Φδ ╦■ßε∞≤Σ≡εΓ φσ µαδ≤σ∞ε∞≤ ±εΓσ≥±ΩΦ∞Φ ΦτΣαφΦ ∞Φ ≡σδΦπΦετφε∞≤ ∞√±δΦ≥σδ■ Φ ∩≤ßδΦ÷Φ±≥≤ ╤σ≡πσ■ └. ═Φδ≤±≤ (1862-1929).

═α≈Φφα  ±Γε■ ±≥α≥ⁿ■ ε ∩ε²≥σ ┴ε≡Φ±σ ╫Φ≈ΦßαßΦφσ ±εεß∙σφΦσ∞, ≈≥ε "εφ Σεδπε ß√δ "±α∞ΦτΣα≥±ΩΦ∞" ∩ε²≥ε∞, σπε Φ∞  ß√δε εΣφΦ∞ Φτ ±Φ∞ΓεδεΓ ±≥εΘΩε±≥Φ Φ φσ∩εΣΩ≤∩φε±≥Φ ε≥σ≈σ±≥ΓσφφεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡√", ═.┴. ┴αφΩ εßετφα≈ασ≥ ≥ε≥ ∩εδΦ≥Φ≈σ±ΩΦΘ Φ ²≥Φ≈σ±ΩΦΘ ∩≡Φφ÷Φ∩, Ωε≥ε≡√Θ φσεß⌡εΣΦ∞ Σδ  Γ√τΣε≡εΓδσφΦ  ±σπεΣφ °φσΘ ╨ε±±ΦΦ. ┬ ≈Φ±δε φα∩Φ±αφφ√⌡ σ■ 24 ±≥α≥σΘ Γ⌡εΣΦ≥ Φ ±≥α≥ⁿ  ε ∩ε²≥σ ╚Γαφσ ┼δαπΦφσ, εΩαταΓ°σ∞±  Γ 1943 πεΣ≤ Γ ├σ≡∞αφΦΦ, α ∩ετµσ ∩σ≡σ±σδΦΓ°σ∞±  Γ ╤╪└. ╞Φτφⁿ ┼δαπΦφα ≡α±±∞α≥≡ΦΓασ≥±  ± Φ±≥ε≡Φ≈σ±ΩεΘ, ∩εδΦ≥Φ≈σ±ΩεΘ Φ ²±≥σ≥Φ≈σ±ΩεΘ ≥ε≈σΩ τ≡σφΦ , πεΓε≡Φ≥±  ε ≡εδΦ ±α∞ΦτΣα≥α Γ σπε ∩ε²≥Φ≈σ±ΩεΘ ±≤Σⁿßσ. ╤≥α≥ⁿ  φα±√∙σφα Φφ≥σ≡σ±φ√∞Φ ßΦεπ≡α⌠Φ≈σ±ΩΦ∞Φ ∩εΣ≡εßφε±≥ ∞Φ, Γ φσΘ ≤∩ε∞Φφασ≥±  ε ∩ε∞ε∙Φ Σ≡≤πΦ⌡ ∩Φ±α≥σδσΘ ┼δαπΦφ≤ Φ ∩εΣ≈σ≡Ωφ≤≥α ε±εßα  ÷σφφε±≥ⁿ ≈σδεΓσ≈φε±≥Φ Γ ßσ±≈σδεΓσ≈φ√⌡ ≤±δεΓΦ ⌡. ═ατΓαφα Γ ±≥α≥ⁿσ Φ ∩ε²≥σ±±α ╬δⁿπα └φ±≥σΘ, ∩σ≡Γα  µσφα ┼δαπΦφα. ╚ ⌡ε≥  Γ ±≥α≥ⁿσ φσ≥ ±±√δεΩ φα δΦ≥σ≡α≥≤≡≤ ε ┼δαπΦφσ, Ωε≥ε≡α  Γ√⌡εΣΦδα τα ∩≡σΣσδα∞Φ ╤╤╤╨-╨ε±±ΦΦ, φα ≡εΣΦφσ ∩ε²≥α εφα ∩≡Φφσ±σ≥ ε∩≡σΣσδσφφ≤■ ∩εδⁿτ≤, α τα∩αΣφ√∞ δΦ≥σ≡α≥≤≡εΓσΣα∞ Σα±≥ φσ∞αδε φεΓεΘ Φφ⌠ε≡∞α÷ΦΦ.

╤ Σ≡≤πεΘ ±≥ε≡εφ√, Γ ±δεΓα≡ⁿ ΓΩδ■≈σφ√ ±≥α≥ⁿΦ, φα∩Φ±αφφ√σ Γ ⌡ε≡ε°ε τφαΩε∞εΘ ∩ε ±εΓσ≥±ΩΦ∞ Γ≡σ∞σφα∞ ≤δⁿ≥≡αΩε∞∞≤φΦ±≥Φ≈σ±ΩεΘ, ∩≡ε∩απαφΣΦ±≥±ΩεΘ ∞αφσ≡σ. ╥αΩ, ┬.└. ╪ε°Φφ, αΓ≥ε≡ φαΦßεδⁿ°σπε ≈Φ±δα ±≥α≥σΘ (47), ∩ε±Γ ≥Φδ ╤σ≡πσ■ ╠Φ⌡αδΩεΓ≤, Σεδπεσ Γ≡σ∞  ταφΦ∞αΓ°σ∞≤ ΓσΣ≤∙Φσ αΣ∞ΦφΦ±≥≡α≥ΦΓφ√σ ∩ε±≥√ Γ ╤ε■τσ ∩Φ±α≥σδσΘ, ∞φεπε±δεΓφ√Θ πΦ∞φ, Ωε≥ε≡√Θ Γ ∩≡σµφΦσ Γ≡σ∞σφα Γ√τΓαδ ß√ ≡αΣε±≥ⁿ ÷σφτε≡α Φ ΣΦ≡σΩ≥ΦΓφ√⌡ ε≡παφΦτα÷ΦΘ. ╧εΓσ±≥Γ≤  εß ²≥ε∞ ≈Φ±≥ε∩ε≡εΣφε∞ ±ε÷≡σαδΦ±≥σ, ε≥≡αµαΓ°σ∞ Γ ±ΓεΦ⌡ φΦτΩε∩≡εßφ√⌡ ∩ⁿσ±α⌡ δ■ßεσ Φτ∞σφσφΦσ ∩α≡≥ΦΘφεΘ δΦφΦΦ, ╪ε°Φφ, σΣΓα δΦ ≥επε µσδα , ±ετΣασ≥ ≤ΣΦΓΦ≥σδⁿφ≤■ ∩α≡εΣΦ■ φα ±α∞ ±δεΓα≡φ√Θ ±≥Φδⁿ, ±εεß∙α , φα∩≡Φ∞σ≡, ±δσΣ≤■∙σσ: "╩επΣα ß√δε ε∩≤ßδΦΩεΓαφε ±εεß∙σφΦσ ε ∩≡Φ±≤µΣσφΦΦ ╠Φ⌡αδΩεΓ≤ ╦σφΦφ±ΩεΘ ∩≡σ∞ΦΦ, Γ ∩σ≡Γεσ µσ ≤≥≡ε ∩≡Φ°δε °σ±≥ⁿ±ε≥ ∩ετΣ≡αΓΦ≥σδⁿφ√⌡ ≥σδσπ≡α∞∞".

╥αΩεΘ µσ ∩εΣ⌡εΣ ∞√ φα⌡εΣΦ∞ Γ ±≥α≥ⁿσ ε ╤.┴αßασΓ±Ωε∞, φα∩Φ±αφφεΘ αΓ≥ε≡ε∞, φε± ∙Φ∞ ≥αΩµσ ⌠α∞ΦδΦ■ ╪ε°Φφ - └.┬. (4 ±≥α≥ⁿΦ). ╨ε∞αφΦ±≥, σ∙σ Γ ⌡≡≤∙σΓ±Ωεσ Γ≡σ∞  τα±δ≤µσφφε ∩≡Φεß≡σ≥°ΦΘ ≡σ∩≤≥α÷Φ■ "δαΩΦ≡εΓ∙ΦΩα ΣσΘ±≥ΓΦ≥σδⁿφε±≥Φ", ΓφεΓⁿ ΓετΓ≡α∙σφ ╪ε°Φφ√∞-Γ≥ε≡√∞ φα Γ√±εΩΦΘ ∩ⁿσΣσ±≥αδ, Ωε≥ε≡επε αΓ≥ε≡ "╩αΓαδσ≡α ╟εδε≥εΘ ╟ΓστΣ√" ≤Σε±≥εΦδ±  Γ ±≥αδΦφ±Ω≤■ ²∩ε⌡≤.

═ε ╪ε°Φφ Φ σ∞≤ ∩εΣεßφ√σ - δΦ°ⁿ αΓ≥ε≡√, α πδαΓφ≤■ ε≥Γσ≥±≥Γσφφε±≥ⁿ τα ≥αΩΦσ ∩ε∩√≥ΩΦ ±∩α±≥Φ ε≥ Φ±≥ε≡Φ≈σ±Ωεπε φσß√≥Φ  Φ ∩≡σΣ±≥αΓΦ≥ⁿ ≡ε±±ΦΘ±ΩΦ∞ °ΩεδⁿφΦΩα∞ ⌠αφ≥ε∞√ ╦σφΦφα-╤≥αδΦφα-┴≡σµφσΓα Φ Φ⌡ δΦ≥σ≡α≥≤≡φ√⌡ ßσ±σφ ≥ φσ±≤≥ ═.═. ╤Ωα≥εΓ, ≡σΣΩεδδσπΦ  ±δεΓα≡  Φ, Ω ±εµαδσφΦ■, ΦτΣα≥σδⁿ±≥Γε.

┼±≥σ±≥Γσφφε, ≤ ∞σφ  σ±≥ⁿ ε±φεΓαφΦ  Φ Σαµσ φσεß⌡εΣΦ∞ε±≥ⁿ ±≡αΓφΦ≥ⁿ φεΓ√Θ ±δεΓα≡ⁿ ± ∞εΦ∞ "╦σΩ±ΦΩεφε∞...". ┬ ±δεΓα≡σ ╧≤°ΩΦφ±Ωεπε Σε∞α 580 ∩Φ±α≥σδσΘ, ²≥ε φα ≈σ≥Γσ≡≥ⁿ ± δΦ°φΦ∞ ∞σφⁿ°σ, ≈σ∞ ∩≡σΣ±≥αΓΦδ  . ╧≡Φ ²≥ε∞ 144 αΓ≥ε≡α ≈Φ≥α≥σδⁿ φα⌡εΣΦ≥ ≥εδⁿΩε Γ ±δεΓα≡σ ∩εΣ ≡σΣαΩ÷ΦσΘ ═.═. ╤Ωα≥εΓα, 313 - ≥εδⁿΩε Γ ∞εσ∞ "╦σΩ±ΦΩεφσ...". ═εΓ√Θ ±δεΓα≡ⁿ πε≥εΓΦδ±  Γ ╤αφΩ≥-╧σ≥σ≡ß≤≡πσ - ²≥ε τα∞σ≥φε ∩ε ∩≡σεßδαΣαφΦ■ δσφΦφπ≡αΣ±ΩΦ⌡-∩σ≥σ≡ß≤≡π±ΩΦ⌡ ∩Φ±α≥σδσΘ. ╩≡ε∞σ ≥επε, τα≈α±≥≤■ ∩≡σΣ∩ε≈≥σφΦσ ε≥Σασ≥±  ∩Φ±α≥σδ■ δΦ°ⁿ Φτ-τα ßδΦτε±≥Φ σπε εß∙σ±≥Γσφφ√⌡ Γτπδ ΣεΓ Ω ≥ε∞≤, ≈≥ε ∞εµφε φατΓα≥ⁿ ≡≤±±ΩΦ∞ ≥≡αΣΦ÷ΦεφαδΦτ∞ε∞, Γφσ ταΓΦ±Φ∞ε±≥Φ ε≥ δΦ≥σ≡α≥≤≡φεΘ ±ε±≥ε ≥σδⁿφε±≥Φ σπε ∩≡εΦτΓσΣσφΦΘ.

╬≥Σσδⁿφα  ∩≡εßδσ∞α - δΦ≥σ≡α≥≤≡φα  ²∞Φπ≡α÷Φ . "╧σ≡Γα  Γεδφα", Ωε≥ε≡α  Γ ∩εδΦ≥Φ≈σ±Ωε∞ ε≥φε°σφΦΦ ±σπεΣφ  ∞σφσσ φσ∩≡Φσ∞δσ∞α, ∩≡σΣ±≥αΓδσφα Γ ±δεΓα≡σ ßεδσσ ∩εδφε, ≈σ∞ "Γεδφ√" ∩ε±δσΣ≤■∙Φσ. "┬≥ε≡α  Γεδφα" (ßσµσφ÷√ ΓεΘφ√, ±≡σΣΦ φΦ⌡ ∞φεπΦσ, ∩εß√ΓαΓ°Φσ Γ ├╙╦└├σ; ≤πφαφφ√σ φα ≡αßε≥≤ Γ ├σ≡∞αφΦ■), ΩαΩ ≤µσ ε≥∞σ≈σφε, επ≡αφΦ≈σφα φσ±ΩεδⁿΩΦ∞Φ Φ∞σφα∞Φ; φσ∩≡αΓε∞σ≡φε ±≤µσφ Φ Ω≡≤π ∩Φ±α≥σδσΘ "≥≡σ≥ⁿσΘ Γεδφ√" (70-σ - φα≈αδε 80-⌡ πεΣεΓ). ╫≥ε Ωα±ασ≥±  ∩ε±δσΣφΦ⌡,   πε≥εΓ ∩≡Φτφα≥ⁿ φσΣε±≥α≥ΩΦ Φ ∞εσπε ε≥ßε≡α, Γ∩≡ε≈σ∞, Γ ε±φεΓφε∞ Φ∞σφφε δΦ≥σ≡α≥≤≡φεπε. ═σδⁿτ  ταß√Γα≥ⁿ, ≈≥ε ±ΓεΘ "╦σΩ±ΦΩεφ..."   ±ε±≥αΓδ δ Γ Φφ√⌡ ∩εδΦ≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ ≤±δεΓΦ ⌡, ≈σ∞ φα±≥ε ∙Φσ, Φ φσεß⌡εΣΦ∞ε±≥ⁿ ±Ωατα≥ⁿ ε δΦ≥σ≡α≥≤≡φ√⌡ ±≤Σⁿßα⌡, ε∞≡α≈σφφ√⌡ ßστΓετΓ≡α≥φεΘ ∩ε ≥εΘ ∩ε≡σ ²∞Φπ≡α÷ΦσΘ, ∩≡Φεß≡σ≥αδα ε±εßεσ ²≥Φ≈σ±Ωεσ τφα≈σφΦσ. ┼±δΦ ß√   ß≡αδ±  τα ²≥≤ ≡αßε≥≤ ±σπεΣφ , ≈σ≥Γσ≡≥ⁿ ΓσΩα ±∩≤±≥  (∩σ≡Γεσ ΦτΣαφΦσ "╦σΩ±ΦΩεφα..." Γ√°δε Γ 1976 πεΣ≤), ∞εΘ Ωαφεφ ∩ε ε≥φε°σφΦ■ Ω ±εΓ≡σ∞σφφ√∞ ∩Φ±α≥σδ ∞ ß√δ ß√ Σ≡≤πΦ∞.

╥αΩ ΦδΦ Φφα≈σ ∩≡Φφ÷Φ∩√ ±ε±≥αΓδσφΦ  ±δεΓφΦΩα ß√δΦ Φ ß≤Σ≤≥ ε±≥αΓα≥ⁿ±  ∩≡σΣ∞σ≥ε∞ ΣΦ±Ω≤±±ΦΘ. ┬αµφε, ≈≥εß√ ²≥Φ ∩≡Φφ÷Φ∩√ φσ Γ±≥≤∩αδΦ Γ ∩≡ε≥ΦΓε≡σ≈Φσ ± ÷σδ ∞Φ ΦτΣαφΦ , σπε ≈Φ≥α≥σδⁿ±ΩΦ∞ αΣ≡σ±ε∞. ╥αΩ, Γ∩εδφσ ∩εφ ≥φε, ≈≥ε Γ ±δεΓα≡σ ═.═. ╤Ωα≥εΓα ∩ε ΓΦδε±ⁿ φσ∞αδε ∞α±≥σ≡εΓ δΦ≥σ≡α≥≤≡√, ε Ωε≥ε≡√⌡ ≡α±±Ωαταφε Γ ∩εΩα ≈≥ε φσταΓσ≡°σφφε∞ ⌠≤φΣα∞σφ≥αδⁿφε∞ ßΦεπ≡α⌠Φ≈σ±Ωε∞ ±δεΓα≡σ "╨≤±±ΩΦσ ∩Φ±α≥σδΦ. 1800-1917". ╫α±≥ε ≤ ≥αΩΦ⌡ ±≥α≥σΘ εΣΦφ αΓ≥ε≡. ═ε ∩ε ΓδσφΦσ φσΩε≥ε≡√⌡ ∩σ≡±εφ ≥≡≤Σφεεß· ±φΦ∞ε. ╥αΩ, ∩σ≥σ≡ß≤≡π±ΩΦΘ "∩≡εδσ≥α≡±ΩΦΘ" ∩ε²≥ ▀ΩεΓ ┴σ≡ΣφΦΩεΓ (1889-1940) σΣΓα δΦ ∩≡σΣ±≥αΓδ σ≥ Φφ≥σ≡σ± Σδ  °Φ≡εΩεπε Ω≡≤πα Σαµσ ∩≡ε⌠σ±±Φεφαδⁿφ√⌡ δΦ≥σ≡α≥≤≡εΓσΣεΓ. ╫Φ±δε ≤≈Φ≥σδσΘ Φ ≤≈σφΦΩεΓ, Ωε≥ε≡√σ εß≡α≥ ≥±  Ω ±δεΓα≡■ ≡αΣΦ ≥επε, ≈≥εß√ φαΘ≥Φ ≥α∞ Φφ⌠ε≡∞α÷Φ■ ε ═ΦΩεδασ ┴≡σ°Ωε-┴≡σ°ΩεΓ±Ωε∞ (1874-1943), φσ ß≤Σσ≥, Γσ≡ε ≥φε, Φ±≈Φ±δ ≥ⁿ±  ≥√± ≈α∞Φ... ╧≡αΓΣα, ±≡αΓφσφΦσ ΣΓ≤⌡ ±δεΓα≡σΘ - ΦτΣαφφεπε "╧≡ε±Γσ∙σφΦσ∞" Φ ∩σ≡Γεπε ≥ε∞α "╨≤±±ΩΦ⌡ ∩Φ±α≥σδσΘ" (1989) - Φφ≥σ≡σ±φε Γ ±Γ τΦ ± φα∩≡αΓδσφΦσ∞ ≡ατΓΦ≥Φ  Ω≤δⁿ≥≤≡φεΘ ∩εδΦ≥ΦΩΦ Γ ╨ε±±ΦΦ.

═στφα≈Φ≥σδⁿφε ≡α±°Φ≡σφΦσ ±∩Φ±Ωα ∩Φ±α≥σδσΘ, αΩ≥ΦΓφε ≡αßε≥α■∙Φ⌡ Γ φα±≥ε ∙σσ Γ≡σ∞ . ─δ  ∩≡Φ∞σ≡α: Γ εßεΦ⌡ δσΩ±ΦΩεφα⌡ σ±≥ⁿ ╘.├ε≡σφ°≥σΘφ, ╦.╧σ≥≡≤°σΓ±Ωα , ┬.╧ⁿσ÷≤⌡, ┬.╥εΩα≡σΓα Φ ╥.╥εδ±≥α . ╬ΣφαΩε Γ φεΓε∞  Γφε φσ ⌡Γα≥ασ≥ ┬.└⌠εφΦφα, ┼.╧ε∩εΓα, └.╤σπσφ , ┴.╒αταφεΓα, ┬.╓√ßΦφα; φσΣαΓφε ≤∞σ≡°Φ⌡ └.╧σ≡σΣ≡σσΓα Φ ╦.─≡≤±ΩΦφα, ⌡ε≥  ∩ε±δσΣφΦΘ - δσφΦφπ≡αΣσ÷ Φ ß√δ Γ√≥σ±φσφ Γ ²∞Φπ≡α÷Φ■ Φ∞σφφε δσφΦφπ≡αΣ±ΩΦ∞Φ Γδα±≥ ∞Φ. └ ε≥±≤≥±≥ΓΦσ Γ ±δεΓα≡σ ±≥α≥ⁿΦ ε ∩≡Φτφαφφε∞ ∞α±≥σ≡σ ±εΓ≡σ∞σφφεΘ ≡≤±±ΩεΘ ∩≡ετ√ ∩σ≥σ≡ß≤≡µ÷σ ┬αδσ≡ΦΦ ╧ε∩εΓσ εΩεφ≈α≥σδⁿφε ≤Ω≡σ∩δ σ≥ Γ∩σ≈α≥δσφΦσ εß ε≥±≤≥±≥ΓΦΦ  ±φεΘ Ωεφ÷σ∩÷ΦΦ ±δεΓφΦΩα ≤ ±ετΣα≥σδσΘ ²≥επε ΦτΣαφΦ .

┬ ±δεΓα≡σ "╧≡ε±Γσ∙σφΦ " σ±≥ⁿ ε≥±≤≥±≥Γ≤■∙Φσ Γ ∞εσ∞ δσΩ±ΦΩεφσ Φ τα∞σ≥φ√σ Γ ±εΓ≡σ∞σφφεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡σ ╤Γσ≥δαφα └δσΩ±ΦσΓΦ≈ Φ └δσΩ±αφΣ≡ ╩αßαΩεΓ, φε φσ εßφα≡≤µΦΓα■≥±  ╧σ≥≡ └δσ°ΩεΓ±ΩΦΘ, ╬δσπ ┼≡∞αΩεΓ, └φα≥εδΦΘ ├αΓ≡ΦδεΓ, ╤σ≡πσΘ ╩αδσΣΦφ, ╠α≡Φφα ╧αδσΘ, ┬ΦΩ≥ε≡ ╧σδσΓΦφ, ┬δαΣΦ∞Φ≡ ╤ε≡εΩΦφ, ╦■Σ∞Φδα ╙δΦ÷Ωα  (±∩Φ±εΩ ±ε±≥αΓδσφ ≥εδⁿΩε Φτ αΓ≥ε≡εΓ, ∩σ≡σΓσΣσφφ√⌡ ≤µσ φα φσ∞σ÷ΩΦΘ  τ√Ω).

╬≥Σσδⁿφ√σ ±≥α≥ⁿΦ ε≥φε±Φ≥σδⁿφε ΣδΦφφ√, ±≡σΣφΦΘ εß·σ∞ - ∩ ≥ⁿ ±≥εδß÷εΓ (12 000 τφαΩεΓ), ≈α±≥ε εß·σ∞ ±≥α≥ⁿΦ ±εε≥Γσ≥±≥Γ≤σ≥ τφα≈σφΦ■ αΓ≥ε≡α, σπε ≥αδαφ≥≤, ΓΩδαΣ≤ Γ δΦ≥σ≡α≥≤≡≤. ▌≥ε ∞εµφε ±Ωατα≥ⁿ ε ΣσΓ ≥Φ ±≥εδß÷α⌡ Σδ  ╨σ∞ΦτεΓα Φ ╧α±≥σ≡φαΩα, ±σ∞Φ - Σδ  ╧α≤±≥εΓ±Ωεπε Φ εΣΦφφαΣ÷α≥Φ - Σδ  ╧δα≥εφεΓα Φ ═αßεΩεΓα. ═ε °σ±≥φαΣ÷α≥ⁿ ±≥εδß÷εΓ Σδ  ┴≤δπαΩεΓα, Σ≤∞ασ≥± , Γ√⌡εΣ ≥ τα ≡α∞ΩΦ ≤±≥αφεΓδσφφ√⌡ ±ε±≥αΓΦ≥σδ ∞Φ ±δεΓα≡  ±εε≥φε°σφΦΘ. ╧ε ≥≡Φ ±≥εδß÷α ΩαµΣε∞≤, Ωε≥ε≡√σ ∩εδ≤≈ΦδΦ ╧αΓδσφΩε Φ ╠αδα°ΩΦφ, Γ√πδ Σ ≥ Σαµσ ∙σΣ≡ε±≥ⁿ■, εΣφαΩε ±σ∞φαΣ÷α≥ⁿ ±≥εδß÷εΓ ±≥α≥ⁿΦ εß ╬δⁿπσ ┴σ≡ππεδⁿ÷ ∩≡ε±≥ε φσ∩εφ ≥φ√.

═σΣε±≥α≥Ωα∞Φ ±δεΓα≡  Σεδµφ√ ß√≥ⁿ φατΓαφ√ ∞αδα  σ∞Ωε±≥ⁿ ΦτδεµσφΦ  ∞α≥σ≡Φαδα, ²±±σΦ±≥Φ≈σ±ΩΦΘ ±≥Φδⁿ. ╠σ±≥ε Φ ßστ ≥επε επ≡αφΦ≈σφφεσ Φ±∩εδⁿτ≤σ≥±  Γε ∞φεπΦ⌡ ±≥α≥ⁿ ⌡ ≡α±≥ε≈Φ≥σδⁿφε. ╤≥≡≤Ω≥≤≡α ±≥α≥σΘ ≡ατφε≡εΣφα; ±⌡εΣφ√ δΦ°ⁿ φα≈αδⁿφ√σ ±≥≡εΩΦ: ⌠α∞ΦδΦ  - ± ≤Σα≡σφΦσ∞, Σα≥√ µΦτφΦ, ∩≡εΦ±⌡εµΣσφΦσ. ═ε Σ≡≤πΦσ Ωδ■≈σΓ√σ ±ΓσΣσφΦ  - Σα≥√ ∩≤ßδΦΩα÷ΦΘ Φ ΓαµφσΘ°Φ⌡ ßΦεπ≡α⌠Φ≈σ±ΩΦ⌡ ±εß√≥ΦΘ, ±ε≥≡≤ΣφΦ≈σ±≥Γε ± ∩σ≡ΦεΣΦ≈σ±ΩΦ∞Φ ΦτΣαφΦ ∞Φ Φ ΦτΣα≥σδⁿ±≥Γα∞Φ, ∩εδ≤≈σφΦσ ∩≡σ∞ΦΘ, εßετφα≈σφΦσ ∞σ±≥ µΦ≥σδⁿ±≥Γα, α≥≡Φß≤÷Φ  ÷Φ≥α≥ - Σαφ√ Γ ≡ατφ√⌡ ±≥α≥ⁿ ⌡ ∩ε-≡ατφε∞≤, φσ∩ε±δσΣεΓα≥σδⁿφε, α Γ ÷σδε∞ Γ ±δεΓα≡σ - ßσ±±Φ±≥σ∞φε. ╧≡εΦτΓσΣσφΦ  φατ√Γα■≥±  Γ√ßε≡ε≈φε, Γ ±Γ τΦ ± ΦτδεµσφΦσ∞ ßΦεπ≡α⌠ΦΦ. ╟α∩αΣφεσΓ≡ε∩σΘ±ΩΦσ ≥ε∩εφΦ∞√ Σα■≥±  δΦ°ⁿ ΩΦ≡ΦδδΦ÷σΘ, α φσ δα≥ΦφΦ÷σΘ, ≈≥ε ∩≡εΣεδµασ≥ φσ δ≤≈°≤■ ≥≡αΣΦ÷Φ■ ±εΓσ≥±ΩεΘ ²∩ε⌡Φ.

╧≡Φ ∩εδⁿτεΓαφΦΦ ±δεΓα≡σ∞ ∞σ°ασ≥ ε≥±≤≥±≥ΓΦσ Ωεδεφ≥Φ≥≤δεΓ. ┬ΓΦΣ≤ ΣδΦφ√ ±≥α≥σΘ ²≥ε ε≈σφⁿ τα≥≡≤Σφ σ≥ ∩εΦ±Ω φ≤µφ√⌡ ∩σ≡±εφαδΦΘ. ╩ ∞σ±≥≤ ß√δΦ ß√ Φ ΣΓα ≤Ωατα≥σδ : εΣΦφ - ∩Φ±α≥σδσΘ, Σ≡≤πεΘ - αΓ≥ε≡εΓ ±≥α≥σΘ (±εß±≥Γσφφε, Σδ  ≡αßε≥√ φαΣ ²≥εΘ ≡σ÷σφτΦσΘ ≥αΩΦσ ≡σσ±≥≡√ ∞φσ Φ ∩≡Φ°δε±ⁿ ±ε±≥αΓΦ≥ⁿ). ┴ΦßδΦεπ≡α⌠Φ  ≈α∙σ Γ±σπε επ≡αφΦ≈σφα ∩≤ßδΦΩα÷Φ ∞Φ Γ ∩≡σΣσδα⌡ ╤╤╤╨-╨ε±±ΦΦ.

═ε φσ±∞ε≥≡  φα τφα≈Φ≥σδⁿφ√σ φσ±≤≡ατφε±≥Φ, ±≥≡≤Ω≥≤≡φ√σ Φ ±εΣσ≡µα≥σδⁿφ√σ φσΣε±≥α≥ΩΦ, ±δεΓα≡ⁿ Γ±σ µσ ±εΣσ≡µΦ≥ ±≥εδⁿΩε ∩εδστφεπε, ≈≥ε Σεδµσφ ß√≥ⁿ ∩≡Φτφαφ ⌡ε≡ε°Φ∞ Σε∩εδφσφΦσ∞ Ω ≤µσ ±≤∙σ±≥Γ≤■∙Φ∞ ±δεΓα≡ ∞ Φ ±∩≡αΓε≈φΦΩα∞ ∩ε ≡≤±±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡σ ╒╒ ΓσΩα.

├σ≡∞αφΦ , ╩σδⁿφ-╠≤⌡

(╤) "Ex Libris ═├" (EL═├), ²δσΩ≥≡εφφα  Γσ≡±Φ  ∩≡ΦδεµσφΦ  Ω "═├" (▌┬EL═├). ═ε∞σ≡ 012 (84) ε≥ 01 α∩≡σδ  1999 π., ≈σ≥Γσ≡π. ╧εδε±α 5. ╧σ≡σ∩σ≈α≥Ωα τα ≡≤ßσµε∞ Σε∩≤±Ωασ≥±  ∩ε ±επδα°σφΦ■ ± ≡σΣαΩ÷ΦσΘ. ╤±√δΩα φα "EL═├" Φ ▌┬EL═├ εß τα≥σδⁿφα. ╤∩≡αΓΩΦ ∩ε αΣ≡σ±≤ evng@ng.ru