─┼╥┼╩╥╚┬ ╥█╤▀╫┼╦┼╥═┼╔ ─└┬═╬╤╥╚

"╤ΩαταφΦσ ε ┴ε≡Φ±σ Φ ├δσßσ" φσ ΣεπεΓα≡ΦΓασ≥ Γ±σΘ Φ±≥ε≡Φ≈σ±ΩεΘ ∩≡αΓΣ√
└δσΩ±αφΣ≡ ╪Φ≡εΩε≡αΣ

╨α±±δσΣεΓαφΦσ

24 Φ■δ  1015 π. ╠εδεΣεΘ Ωφ τⁿ ∞εδΦ≥±  Γ °α≥≡σ, ∩≡ε±Φ≥ ┴επα "±∩εΣεßΦ≥ⁿ σπε ∩≡Φφ ≥ⁿ ±≥≡αΣαφΦ ", τφασ≥, ≈≥ε Γε≥-Γε≥ ∩ε Γ ≥±  δ■ΣΦ, ∩εΣε±δαφφ√σ ß≡α≥ε∞, ≈≥εß√ ≡α±∩≡αΓΦ≥ⁿ±  ± φΦ∞. ┬φστα∩φε Γ °α≥σ≡ Γ≡√Γα■≥±  ≤ßΦΘ÷√, ∩ε≡αµα■≥ Ωφ τ  Ωε∩ⁿ ∞Φ Φ ε≥≡≤ßα■≥ πεδεΓ≤. ╥αΩ πδα±Φ≥ "╤ΩαταφΦσ ε ┴ε≡Φ±σ Φ ├δσßσ". ╫≥ε µσ ΣσΘ±≥ΓΦ≥σδⁿφε ∩≡εΦτε°δε Γ ≥≤ φε≈ⁿ? ╩≥ε Φ τα ≈≥ε ≤ßΦδ Ωφ τ  ┴ε≡Φ±α?

╩═▀╟▄ ┬δαΣΦ∞Φ≡ ╤Γ ≥εΘ ß√δ ε≈σφⁿ µσφεδ■ßΦΓ. ┬ σπε πα≡σ∞σ ß√δε εΩεδε 500 φαδεµφΦ÷. ═ε Φ ταΩεφφ√⌡ µσφ ≤ ┬δαΣΦ∞Φ≡α ⌡Γα≥αδε. ╦■ßε∩√≥φε, ≈≥ε ±εΓ≡σ∞σφφ√σ Φ±≥ε≡ΦΩΦ φσ ∩≡Φ°δΦ Ω ±επδα±Φ■ ε ≈Φ±δσ µσφ Φ ±√φεΓσΘ ┬δαΣΦ∞Φ≡α. ╫Φ±δε µσφ Ωεδσßδσ≥±  ε≥ 4 Σε 8, α ±√φεΓσΘ - ε≥ 6 Σε 14.

┬ ≡≤±±ΩΦ⌡ δσ≥ε∩Φ± ⌡ ΣεΓεδⁿφε ∩εΣ≡εßφε ε∩Φ±αφα Σσ ≥σδⁿφε±≥ⁿ ┬δαΣΦ∞Φ≡α Σε ∩≡Φφ ≥Φ  ⌡≡Φ±≥Φαφ±≥Γα. ╚ Γεεß∙σ ≡≤±±ΩΦσ δσ≥ε∩Φ±Φ ε≈σφⁿ ≥ε≈φ√ Γ πσφσαδεπΦΦ Ωφ τσΘ. ═ε ε ∩ε±δσΣφΦ⌡ ΣΓαΣ÷α≥Φ πεΣα⌡ ∩≡αΓδσφΦ  ┬δαΣΦ∞Φ≡α ∩ε≈≥Φ φΦ≈σπε φσΦτΓσ±≥φε. ╤ετΣασ≥±  Γ∩σ≈α≥δσφΦσ, ≈≥ε Ωε∞≤-≥ε ß√δε Γ√πεΣφε Γ√≡Γα≥ⁿ φσ±ΩεδⁿΩε ±≥≡αφΦ÷ Φτ ≡≤±±ΩεΘ Φ±≥ε≡ΦΦ.

╩ Ωεφ÷≤ ±Γεσπε ∩≡αΓδσφΦ  ┬δαΣΦ∞Φ≡ ∩ε±δαδ ßεδⁿ°Φφ±≥Γε ±ΓεΦ⌡ ±√φεΓσΘ φα∞σ±≥φΦΩα∞Φ Γ Ω≡≤∩φσΘ°Φσ πε≡εΣα ╩ΦσΓ±ΩεΘ ╨≤±Φ. ╤Γ ≥ε∩εδΩ ß√δ φα∩≡αΓδσφ Γ ╥≤≡εΓ, ▀≡ε±δαΓ - Γ ═εΓπε≡εΣ, ╚τ ±δαΓ - Γ ╧εδε÷Ω, ├δσß - Γ ╠≤≡ε∞ Φ ≥.Σ.

╙Γ√, ┬δαΣΦ∞Φ≡ ∩≡ε±≈Φ≥αδ± : ±√φεΓⁿ -φα∞σ±≥φΦΩΦ φσ ≥εδⁿΩε φσ ∩√≥αδΦ±ⁿ ±÷σ∞σφ≥Φ≡εΓα≥ⁿ Σσ≡µαΓ≤ ε≥÷α, α φαεßε≡ε≥, φα≈αδΦ ∩≡ε Γδ ≥ⁿ ±σ∩α≡α≥Φ±≥±ΩΦσ ≥σφΣσφ÷ΦΦ. ═σταΣεδπε Σε ±∞σ≡≥Φ Ωφ τ  ┬δαΣΦ∞Φ≡α ≤∞Φ≡ασ≥ σπε ±√φ ╚τ ±δαΓ. ┬ε∩≡σΩΦ ⌠σεΣαδⁿφε∞≤ ∩≡αΓ≤ φα ╨≤±Φ, φεΓ√∞ Ωφ τσ∞ Γ ╧εδε÷Ωσ ±≥αφεΓΦ≥±  φσ ±√φ ┬δαΣΦ∞Φ≡α, α ±√φ ╚τ ±δαΓα ┴≡ ≈Φ±δαΓ. ╤≤Σ  ∩ε Γ±σ∞≤, ²≥ε ∩≡εΦτε°δε ∩ε ΦφΦ÷Φα≥ΦΓσ ∞σ±≥φ√⌡ ßε ≡ Γε∩≡σΩΦ Γεδσ ΩΦσΓ±Ωεπε Ωφ τ .

┬ 1014 π. ±√φ ▀≡ε±δαΓ Γ√°σδ Φτ ∩εΣ≈ΦφσφΦ  ε≥÷≤ Φ ε≥Ωαταδ±  Γ√∩δα≥Φ≥ⁿ ╩ΦσΓ≤ ∩εδεµσφφ√σ ΣΓσ ≥√± ≈Φ π≡ΦΓσφ. ╘αΩ≥Φ≈σ±ΩΦ ═εΓπε≡εΣ±Ωεσ Ωφ µσ±≥Γε ±≥αδε φσταΓΦ±Φ∞√∞. ┬δαΣΦ∞Φ≡ ∩≡ΦτΓαδ "∞ε±≥Φ≥ⁿ ∞ε±≥√", ≥.σ. εßσ±∩σ≈Φ≥ⁿ Φφµσφσ≡φ≤■ ∩εΣπε≥εΓΩ≤ ΣΓΦµσφΦ  ΩΦσΓ±ΩεΘ ≡α≥Φ φα ═εΓπε≡εΣ. ╧ε⌡εΣ ß√δ φα∞σ≈σφ φα δσ≥ε 1015 π. ═ε 15 Φ■δ  1015 π. ┬δαΣΦ∞Φ≡ φσεµΦΣαφφε ±Ωεφ≈αδ± . ═α ΩΦσΓ±ΩΦΘ ∩≡σ±≥εδ φα ταΩεφφ√⌡ ε±φεΓαφΦ ⌡ Γ±⌡εΣΦ≥ ±≥α≡°ΦΘ ±√φ ┬δαΣΦ∞Φ≡α ╤Γ ≥ε∩εδΩ. ╬ΣφαΩε ╤Γ ≥ε∩εδΩ Ωεφ≥≡εδΦ≡≤σ≥ δΦ°ⁿ ∞σφⁿ°≤■ ≈α±≥ⁿ ≥σ≡≡Φ≥ε≡ΦΦ ╩ΦσΓ±ΩεΘ ╨≤±Φ. ▀≡ε±δαΓ Γ ═εΓπε≡εΣσ Φ ∩εΣαΓφε φσ ±εßΦ≡αδ±  ∩εΣ≈Φφ ≥ⁿ±  ß≡α≥≤. ╬φ φαφΦ∞ασ≥ Γα≡ µ±Ω≤■ Σ≡≤µΦφ≤ Σδ  ßε≡ⁿß√ ±ε ╤Γ ≥ε∩εδΩε∞. ╧δσ∞ φφΦΩ ┴≡ ≈Φ±δαΓ Γ ╧εδε÷Ωσ ≥εµσ ±≥αφεΓΦ≥±  "φσταδσµφ√∞", Σα σ∙σ τα≡Φ≥±  φα ±≥≡α≥σπΦ≈σ±ΩΦσ ΓεδεΩΦ φα ∩≤≥Φ "Φτ ┬α≡ π Γ π≡σΩΦ". ╬±≥αδⁿφ√σ ß≡α≥ⁿ  ≥αΩµσ ΓσΣ≤≥ ±σß  ΣΓ≤±∞√±δσφφε. ╦Φ°ⁿ ΣΓεσ Φτ φΦ⌡, ┴ε≡Φ± Φ ├δσß, τα ΓΦδΦ ε ∩εδφε∞ ∩εΣ≈ΦφσφΦΦ Γεδσ ╤Γ ≥ε∩εδΩα. └ εφ φα≈Φφασ≥ ±Γεσ ∩≡αΓδσφΦσ ± ≤ßΦΘ±≥Γα... ΣΓ≤⌡ Γσ≡φ√⌡ ±ΓεΦ⌡ ±ε■τφΦΩεΓ, πε≥εΓ√⌡ "≈≥Φ≥ⁿ σπε ΩαΩ ε≥÷α ±Γεσπε".

═ε ΓσΣⁿ Σαµσ ⌠ε≡∞αδⁿφε ß≡α≥ⁿ  ┴ε≡Φ± Φ ├δσß ΩαΩ ±α∞√σ ∞δαΣ°Φσ φσ ∞επδΦ ß√≥ⁿ ±ε∩σ≡φΦΩα∞Φ ╤Γ ≥ε∩εδΩα, α Γ ±δ≤≈ασ σπε ±∞σ≡≥Φ ∩≡αΓε φα ∩≡σ±≥εδ ∩σ≡σ⌡εΣΦδε Ω ±≡σΣφΦ∞ ß≡α≥ⁿ ∞. ┬ Γ√Φπ≡√°σ εΩαταδΦ±ⁿ ±σ∩α≡α≥Φ±≥√ ▀≡ε±δαΓ Φ ┴≡ ≈Φ±δαΓ, Ωε≥ε≡√σ Φτ ∞ ≥σµφΦΩεΓ ∩≡σΓ≡α≥ΦδΦ±ⁿ Γ ∞±≥Φ≥σδσΘ τα ≤ßΦσφφ√⌡ ß≡α≥ⁿσΓ.

═σ ∞σφσσ ±≥≡αφφε ΓσΣ≤≥ ±σß  ┴ε≡Φ± Φ ├δσß. ╬ßα εφΦ τφα■≥, ≈≥ε ╤Γ ≥ε∩εδΩ τα∞√±δΦδ Φ⌡ ≤ßΦ≥ⁿ, Φ ∩εΩε≡φε µΣ≤≥ ±∞σ≡≥Φ. ┴ε≡Φ±α ±∞σ≡≥ⁿ ┬δαΣΦ∞Φ≡α τα±≥αδα φα └δⁿ≥σ Γ ∩εδσΓε∞ Γεσφφε∞ δαπσ≡σ. ┴ε≡Φ±, Γ∞σ±≥ε ≥επε ≈≥εß√ ± Σ≡≤µΦφεΘ ΦΣ≥Φ φα ∩≡ε≥ΦΓφΦΩεΓ ╤Γ ≥ε∩εδΩα, ≡α±∩≤±Ωασ≥ Σ≡≤µΦφ≤ Φ εΣφεΓ≡σ∞σφφε ∩Φ°σ≥ ╤Γ ≥ε∩εδΩ≤ ε ±ΓεσΘ ∩εΩε≡φε±≥Φ σπε Γεδσ. ├δσßα µσ ╤Γ ≥ε∩εδΩ  Ωεß√ Γ√τ√Γασ≥ Φτ ╠≤≡ε∞α Γ ╩ΦσΓ, Φ ∩ε Σε≡επσ ≤ßΦΘ÷√ ∩≡ΦΩαφ≈ΦΓα■≥ σπε ΓßδΦτΦ ╤∞εδσφ±Ωα.

╬ΣφαΩε Γ 1072 π., ≥.σ. ±∩≤±≥  57 δσ≥, ┴ε≡Φ± Φ ├δσß ß√δΦ εß· Γδσφ√ ±Γ ≥√∞Φ ≡≤±±ΩεΘ ÷σ≡ΩεΓⁿ■, α Φ⌡ ε±≥αφΩΦ ≥ε≡µσ±≥Γσφφε τα⌡ε≡εφσφ√ Γ ±∩σ÷Φαδⁿφε ∩ε±≥≡εσφφε∞ ⌡≡α∞σ Γ ┬√°πε≡εΣσ. ╧σ≡Γ√∞ τα⌡ε≡εφΦδΦ ┴ε≡Φ±α, α Γε≥ ± ├δσßε∞ Γ√°δα τα∞ΦφΩα. ┬ δσ≥ε∩Φ±Φ ±Ωαταφε: "...≤µσ Γ ΣΓσ≡ ⌡ ε±≥αφεΓΦδ±  π≡εß Φ φσ ∩≡ε⌡εΣΦδ. ╚ ∩εΓσδσδΦ φα≡εΣ≤ Γτ√Γα≥ⁿ: "├ε±∩εΣΦ, ∩ε∞Φδ≤Θ", Φ ∩≡ε°σδ π≡εß". ╚φ≥σ≡σ±φε, τα≈σ∞ δσ≥ε∩Φ±÷≤ Γ Ω≡α≥Ωεσ ε∩Φ±αφΦσ τα⌡ε≡εφσφΦ  ΓΩδ■≈α≥ⁿ ²≥≤ Σσ≥αδⁿ? ╠εµσ≥, εφ ⌡ε≥σδ ²τε∩εΓ√∞  τ√Ωε∞ ±Ωατα≥ⁿ, ≈≥ε ≤ ├δσßα ß√δΦ ±σ≡ⁿστφ√σ ε±φεΓαφΦ  φσ δσµα≥ⁿ ≡ Σε∞ ± ┴ε≡Φ±ε∞?

╧≡ΦßδΦτΦ≥σδⁿφε Γ ≥ε µσ Γ≡σ∞  ß√δε φα∩Φ±αφε Φ "╤ΩαταφΦσ ε ┴ε≡Φ±σ Φ ├δσßσ". "╤ΩαταφΦσ..." ß√δε ∩σ≡σφα±√∙σφε ß≡αφⁿ■ Γ αΣ≡σ± ╤Γ ≥ε∩εδΩα "╬Ωα φφεπε", Φ∞σδΦ ∞σ±≥ε ±Φ±≥σ∞α≥Φ≈σ±ΩΦσ ∩εΓ≥ε≡√ ±εß√≥ΦΘ,  Γφα  φαΣ≤∞αφφε±≥ⁿ ∞φεπΦ⌡ ±Φ≥≤α÷ΦΘ. ═σ≥≡≤Σφε ≤ΓΦΣσ≥ⁿ, πΣσ αΓ≥ε≡ °Φ≡εΩε Φ±∩εδⁿτεΓαδ ┬σ≥⌡ΦΘ Φ ═εΓ√Θ ╟αΓσ≥√ Φ ß√δ τφαΩε∞ ± ≈σ°±ΩεΘ δσπσφΣεΘ ε ┬α÷δαΓσ Φ ╦■Σ∞Φδσ.

─δ  εΩεφ≈α≥σδⁿφεπε ∩≡ΦτφαφΦ  ±Γ ≥√∞Φ ┴ε≡Φ±α Φ ├δσßα φ≤µφ√ ß√δΦ ∩ε±∞σ≡≥φ√σ ≈≤Σσ±α. ╟α φΦ∞Φ Σσδε φσ ±≥αδε. ┬ ┬√°πε≡εΣσ ∩ε Γδ ■≥±  επφσφφ√σ ±≥εδß√ Φ ±δ√°α≥±  ∩σ±φΦ αφπσδεΓ φαΣ ∞επΦδεΘ ß≡α≥ⁿσΓ. ┴√δ ±δ≤⌡, ≈≥ε εΣΦφ Γα≡ π φα±≥≤∩Φδ φα ∞επΦδ≤ Φ εßµσπ± , Φ ≥.∩.

┴ε≡Φ± Φ ├δσß ±≥αδΦ ∩σ≡Γ√∞Φ ≡≤±±ΩΦ∞Φ ±Γ ≥√∞Φ. ┬ Φ⌡ Ω≤δⁿ≥σ ε±φεΓφεΘ ≤∩ε≡ ß√δ ±Σσδαφ φα ⌠ε≡∞Φ≡εΓαφΦσ ΦΣσΘ Ω≡ε≥ε±≥Φ, ±∞Φ≡σφΦ  Φ ∞≤≈σφΦ≈σ±≥Γα. ═ε, ΩαΩ πεΓε≡Φ≥± , "σ±δΦ τΓστΣ√ ταµΦπα■≥, τφα≈Φ≥, ²≥ε Ωε∞≤-φΦß≤Σⁿ φ≤µφε". ╥ε≡µσ±≥Γα Γ ┬√°πε≡εΣσ Γ 1072 π. τα≥σ δ ΩΦσΓ±ΩΦΘ Ωφ τⁿ ╚τ ±δαΓ ▀≡ε±δαΓεΓΦ≈, ±√φ ▀≡ε±δαΓα ╠≤Σ≡επε, ≤ Ωε≥ε≡επε ≥εµσ ß√δΦ ß≡α≥ⁿ -±σ∩α≡α≥Φ±≥√. ╚∞σφφε Γδα±≥εδ■ßΦΓ√∞ ß≡α≥ⁿ ∞ ▀≡ε±δαΓεΓΦ≈α∞ Γ ∩σ≡Γ≤■ ε≈σ≡σΣⁿ ∩≡σΣφατφα≈αδε±ⁿ ±ΩαταφΦσ, πΣσ ┴ε≡Φ± Φ ├δσß Γ√±≥≤∩αδΦ ∩εßε≡φΦΩα∞Φ ∩εδΦ≥ΦΩΦ σΣΦφ±≥Γα, ⌡≡αφΦ≥σδ ∞Φ ⌠σεΣαδⁿφεπε ∩≡αΓε∩ε≡ ΣΩα, φε±Φ≥σδ ∞Φ Γ√±ε≈αΘ°σΘ ΦΣσΦ ∩εΣ≈ΦφσφΦ  ∞δαΣ°Φ⌡ ±≥α≡°Φ∞.

─≡≤πεΘ Γε∩≡ε±, ≈≥ε Γ±σ ²≥Φ ΦΣσεδεπΦ≈σ±ΩΦσ ∞σ≡ε∩≡Φ ≥Φ  ∞αδε ∩ε∞επδΦ ╚τ ±δαΓ≤ ▀≡ε±δαΓεΓΦ≈≤. ╙µσ Γ 1073 π. "Γετß≤ΣΦδ Σⁿ Γεδ ≡α±∩≡■ ∞σµΣ≤ ß≡α≥ⁿ ∞Φ ▀≡ε±δαΓεΓΦ≈α∞Φ". ┴≡α≥ⁿ  ╤Γ ≥ε±δαΓ Φ ┬±σΓεδεΣ εß·σΣΦφΦδΦ±ⁿ Φ Γ√ßΦδΦ ╚τ ±δαΓα Φτ ╩ΦσΓα.

╥σ∞ φσ ∞σφσσ Ω≤δⁿ≥ ┴ε≡Φ±α Φ ├δσßα ∩≡ΦµΦδ± . ┬α≡ πΦ, ±δ≤µΦΓ°Φσ ≤ ≡≤±±ΩΦ⌡ Ωφ τσΘ, Φ∞σδΦ Σ≤≡φ≤■ ∩≡ΦΓ√≈Ω≤ ≡α±±Ωατ√Γα≥ⁿ ε ±ΓεΦ⌡ ∩ε⌡εΣα⌡ ±ΩαδⁿΣα∞ - φε≡∞αφφ±ΩΦ∞ δσ≥ε∩Φ±÷α∞. ╥ε≈φε±≥ⁿ ±απ (≡α±±ΩατεΓ) ±ΩαδⁿΣεΓ εß∙σΦτΓσ±≥φα. ╤απΦ ε ∩ε⌡εΣα⌡ - φε≡∞αφφεΓ Γ ┼Γ≡ε∩≤ ∩εΣ≥Γσ≡µΣα■≥±  σΓ≡ε∩σΘ±ΩΦ∞Φ ⌡≡εφΦΩα∞Φ, α Σεδπεσ Γ≡σ∞  Γ√τ√ΓαΓ°Φσ ±ε∞φσφΦ  ±απΦ ε ∩δαΓαφΦ ⌡ φε≡∞αφφεΓ Ω ßσ≡σπα∞ ├≡σφδαφΣΦΦ Φ ╩αφαΣ√ Γ ╒╒ Γ. ß√δΦ ∩εΣ≥Γσ≡µΣσφ√ α≡⌡σεδεπΦ≈σ±ΩΦ∞Φ ≡α±Ωε∩Ωα∞Φ.

┬ ═ε≡Γσµ±Ωε∞ πε±≤Σα≡±≥Γσφφε∞ α≡⌡ΦΓσ ±≡σΣΦ Σ≡≤πΦ⌡ Σ≡σΓφΦ⌡ ≥σΩ±≥εΓ ±ε⌡≡αφΦδα±ⁿ "╤απα εß ▌Θ∞≤φ≥σ". ▌≥α ≡≤Ωε∩Φ±ⁿ, ∩ε ∞φσφΦ■ ±∩σ÷ΦαδΦ±≥εΓ, Σα≥Φ≡≤σ≥±  1150-1200 ππ.

┬ 1833 π. "╩ε≡εδσΓ±Ωεσ εß∙σ±≥Γε ±σΓσ≡φ√⌡ αφ≥ΦΩΓα≡εΓ" ΦτΣαδε Γ ╩ε∩σφπαπσφσ ∞αδ√∞ ≥Φ≡αµε∞ (Γ±σπε 70 ²Ωτσ∞∩δ ≡εΓ) "╤απ≤ εß ▌Θ∞≤φ≥σ" φα Σ≡σΓφσΦ±δαφΣ±Ωε∞  τ√Ωσ Φ Γ δα≥Φφ±Ωε∞ ∩σ≡σΓεΣσ. ▌Θ∞≤φ≥ - ∩≡α∩≡αΓφ≤Ω φε≡Γσµ±Ωεπε Ωε≡εδ  ╒α≡αδⁿΣα ╧≡σΩ≡α±φεΓεδε±επε Φ Ωε∞αφΣΦ≡ ε≥≡ Σα Γα≡ πεΓ, ±ε±≥ε Γ°Φ⌡ φα ±δ≤µßσ ≤ ▀≡ε±δαΓα ╠≤Σ≡επε. ┼±≥σ±≥Γσφφε, ±απα ταΦφ≥σ≡σ±εΓαδα ≡≤±±ΩΦ⌡ Φ±≥ε≡ΦΩεΓ, Φ ∩≡ε⌠σ±±ε≡ ╧σ≥σ≡ß≤≡π±Ωεπε ≤φΦΓσ≡±Φ≥σ≥α ╬±Φ∩ ╤σφΩεΓ±ΩΦΘ ∩σ≡σΓεΣΦ≥ ±απ≤ φα ≡≤±±ΩΦΘ  τ√Ω. ╤απα ∩≡ΦΓσδα Σε±≥ε∩ε≈≥σφφεπε Φ±≥ε≡ΦΩα Γ ≤µα±. ╥α∞ ≡≤±±ΩΦΘ Ωφ τⁿ ▀≡Φ±δσΘ⌠, ±√φ ┬αδⁿΣα∞α≡α, Γ∞σ±≥σ ± Ωεφ≤πε∞ ▌Θ∞≤φ≥ε∞ ±≡αµασ≥±  ∩≡ε≥ΦΓ ±Γεσπε ß≡α≥α ┴≤≡Φ±δσΘ⌠α. ┬±σ Φ∞σφα δσπΩε ≡α±°Φ⌠≡εΓ√Γα■≥± : ┬αδⁿΣα∞α≡ - ┬δαΣΦ∞Φ≡ ╤Γ ≥εΘ, ▀≡Φ±δσΘ⌠ - ▀≡ε±δαΓ ╠≤Σ≡√Θ, α ┴≤≡Φ±δσΘ⌠ - ┴ε≡Φ±, α ε ╤Γ ≥ε∩εδΩσ ╬Ωα φφε∞ Φ ├δσßσ Γ ±απσ Γεεß∙σ φσ ≤∩ε∞ φ≤≥ε. ╤σφΩεΓ±ΩΦΘ ±≡αΓφΦδ ε∩Φ±αφΦσ ßΦ≥Γ√ ≤ ╦■ßσ≈α Γ "╧εΓσ±≥Φ Γ≡σ∞σφφ√⌡ δσ≥" Φ Γ "╤απσ..." - ≡ατφΦ÷α εΩαταδα±ⁿ δΦ°ⁿ Γ Φ∞σφα⌡ ΓεµΣσΘ. ┬ "╧εΓσ±≥Φ..." ▀≡ε±δαΓ ±≡αµασ≥±  ±ε ╤Γ ≥ε∩εδΩε∞, α Γ "╤απσ..." ▀≡Φ±δσΘ⌠ ± ┴≤≡Φ±δσΘ⌠ε∞. ╬ßα Φ±≥ε≈φΦΩα ±⌡εΣ ≥±  Γ Σα≥σ ßΦ≥Γ√, Φ ≥α∞ Φ ≥α∞ ≤∩ε∞Φφασ≥± , ≈≥ε φα ±≥ε≡εφσ ▀≡ε±δαΓα ±≡αµαδΦ±ⁿ Γα≡ πΦ, α φα ±≥ε≡εφσ ╤Γ ≥ε∩εδΩα (┴ε≡Φ±α) - ∩σ≈σφσπΦ.

╚≥αΩ, "╤απα..." ≡α±±≥αΓδ σ≥ Γ±σ ≥ε≈ΩΦ φαΣ "i". ┴ε≡Φ± φσ δε∞αδ Ωε∞σΣΦ■ ± ≡ε±∩≤±Ωε∞ ΓεΘ±Ωα Φ εµΦΣαφΦσ∞ ≤ßΦΘ÷, α, ΩαΩ Φ ∩εδεµσφε, Γ±≥αδ φα ±≥ε≡εφ≤ ±≥α≡°σπε ß≡α≥α. ┬ ±≡αµσφΦΦ ≤ ╦■ßσ≈α ▀≡ε±δαΓ ± "∩ε∞ε∙ⁿ■ ±Γ ≥√⌡" Φ ⌡ε≡ε°ε Γεε≡≤µσφφεΘ Γα≡ µ±ΩεΘ Σ≡≤µΦφ√ ≡ατπ≡ε∞Φδ ΓεΘ±Ωε ┴ε≡Φ±α, α τα≥σ∞ Γτ δ ╩ΦσΓ. ╤Γ ≥ε∩εδΩ ßσµΦ≥ Ω ±Γεσ∞≤ ≥σ±≥■, ∩εδⁿ±Ωε∞≤ Ωε≡εδ■ ┴εδσ±δαΓ≤, α ┴ε≡Φ± - Ω ∩σ≈σφσπα∞. ╫σ≡στ Ωε≡ε≥Ωεσ Γ≡σ∞ , ε∩Φ≡α ±ⁿ φα ±ε■τφ√σ ΓεΘ±Ωα, ß≡α≥ⁿ  ± τα∩αΣα Φ ± Γε±≥εΩα α≥αΩ≤■≥ ▀≡ε±δαΓα. ╩αΩ ΓΦΣΦ∞, Γ±σ ß≡α≥÷√ ±≥ε ≥ Σ≡≤π Σ≡≤πα: εΣΦφ ∩≡ΦΓσδ Γα≡ πεΓ, Σ≡≤πεΘ - δ ⌡εΓ, ≥≡σ≥ΦΘ - ∩σ≈σφσπεΓ. ╦■ßε∩√≥φε, ≈≥ε ≡≤±±ΩΦσ δσ≥ε∩Φ±Φ ∩≡σΣ±≥αΓδ ■≥ ╤Γ ≥ε∩εδΩα ΓστΣσ±≤∙Φ∞ - ≥ε εφ ≤ ∩εδ ΩεΓ, ≥ε ≤ ∩σ≈σφσπεΓ. ╠εµσ≥, εφ δσ≥αδ ∩≥Φ÷σΘ ≈σ≡στ ΓεΘ±Ωα ▀≡ε±δαΓα?

╫≥ε Ωα±ασ≥±  ├δσßα, ≥ε εφ, ∩ε Γ±σΘ Γσ≡ε ≥φε±≥Φ, Γ±≥αδ φα ±≥ε≡εφ≤ ▀≡ε±δαΓα, φε Γ±Ωε≡σ ß√δ ≤ßΦ≥ ±ΓεΦ∞Φ ∩εΣΣαφφ√∞Φ ∞≤≡ε∞≈αφα∞Φ. ╚τ "╧εΓσ±≥Φ Γ≡σ∞σφφ√⌡ δσ≥" ΦτΓσ±≥φε, ≈≥ε σ∙σ ∩≡Φ µΦτφΦ ┬δαΣΦ∞Φ≡α ╤Γ ≥επε ∞≤≡ε∞≈αφσ φσ ∩≤±ΩαδΦ ├δσßα Γ πε≡εΣ, α π≡αµΣαφ±Ωα  ΓεΘφα ≡ατΓ ταδα Φ∞ ≡≤ΩΦ.

╦σ≥ε∞ 1017 π. ∩σ≈σφσπα∞, ΓσΣε∞√∞ ┴ε≡Φ±ε∞, ≤Σασ≥±  Γε≡Γα≥ⁿ±  Γ ╩ΦσΓ, φε εφΦ ≤ΓδσΩα■≥±  π≡αßσµε∞, Φ Γα≡ πΦ ▌Θ∞≤φ≥α Γ√ßΦΓα■≥ Φ⌡ Φτ πε≡εΣα. ╤δσΣ≤■∙Φ∞ δσ≥ε∞ ┴ε≡Φ±-┴≤≡Φ±δσΘ⌠ ε∩ ≥ⁿ ΦΣσ≥ ± ∩σ≈σφσπα∞Φ Ω ╩ΦσΓ≤.

┬ ≥αΩεΘ ±Φ≥≤α÷ΦΦ ▌Θ∞≤φ≥ εß≡α≥Φδ±  Ω ▀≡Φ±δσΘ⌠≤: "═ΦΩεπΣα φσ ß≤Σσ≥ Ωεφ÷α ≡ατΣε≡α∞, ∩εΩα Γ√ εßα µΦΓ√". ▀≡ε±δαΓ εΩαταδ±  ΣσΘ±≥ΓΦ≥σδⁿφε "∞≤Σ≡√∞" Φ ⌡Φ≥≡ε ε≥Γσ≥Φδ: "▀ φΦΩεπε φσ ß≤Σ≤ ΓΦφΦ≥ⁿ, σ±δΦ εφ (┴ε≡Φ±) ß≤Σσ≥ ≤ßΦ≥".

▌Θ∞≤φ≥, σπε ≡εΣ±≥ΓσφφΦΩ ╨απφα≡ Φ 10 Γα≡ πεΓ ∩σ≡σεΣσδΦ±ⁿ Γ Ω≤∩σ≈σ±Ωεσ ∩δα≥ⁿσ Φ ΣΓΦφ≤δΦ±ⁿ φαΓ±≥≡σ≈≤ ΓεΘ±Ω≤ ∩σ≈σφσπεΓ. ▌Θ∞≤φ≥ φα°σδ ßδΦτ ≡σΩΦ └δⁿ≥√ φα Σε≡επσ ≤Σεßφ≤■ Σδ  δαπσ≡  ∩εδ φ≤, Γ ÷σφ≥≡σ Ωε≥ε≡εΘ ß√δ Σ≤ß. ╧ε ∩≡ΦΩατ≤ ▌Θ∞≤φ≥α Γα≡ πΦ φαπφ≤δΦ Γσ≡⌡≤°Ω≤ Σ≤ßα Φ ∩≡ΦΓ ταδΦ Ω φσΘ ±Φ±≥σ∞≤ Γσ≡σΓεΩ - ∩≡Φ∞Φ≥ΦΓφ≤■ ∩εΣ·σ∞φ≤■ ∞α°Φφ≤, τα∞α±ΩΦ≡εΓαφφ≤■ Γ Γσ≥Γ ⌡. ╩αΩ Φ ∩≡σΣΓΦΣσδ ▌Θ∞≤φ≥, ∩σ≈σφσπΦ ε±≥αφεΓΦδΦ±ⁿ Φ∞σφφε Γ ²≥ε∞ ∞σ±≥σ. ╧εΣ Σ≤ßε∞ ß√δ ≡ατßΦ≥ ßεδⁿ°εΘ Ωφ µσ±ΩΦΘ °α≥σ≡. ┬ ÷σφ≥≡σ °α≥σ≡ ∩εΣΣσ≡µΦΓαδ Γ√±εΩΦΘ °σ±≥, ≤Ω≡α°σφφ√Θ ±Γσ≡⌡≤ τεδε≈σφ√∞ °α≡ε∞. ═ε≈ⁿ■ °σ±≥σ≡ε Γα≡ πεΓ ε±≥αδΦ±ⁿ ±≥σ≡σ≈ⁿ δε°αΣσΘ, α ε±≥αδⁿφ√σ Γε πδαΓσ ± ▌Θ∞≤φ≥ε∞ ΣΓΦφ≤δΦ±ⁿ Ω °α≥≡≤. ╧σ≈σφσπΦ ß√δΦ ≤≥ε∞δσφ√ ∩ε⌡εΣε∞ Φ Φτ≡ Σφε Γ√∩ΦδΦ ∩σ≡σΣ ±φε∞. ┬α≡ πΦ ßσ±∩≡σ∩ ≥±≥Γσφφε ∩εΣε°δΦ Ω °α≥≡≤, φαΩΦφ≤δΦ φα Γσ≡⌡≤°Ω≤ °σ±≥α ∩σ≥δ■ Γσ≡σΓΩΦ, ±Γ ταφφεΘ ± Σ≤ßε∞. ┬σ≡σΓΩα, ≤Σσ≡µΦΓα■∙α  ±επφ≤≥≤■ Γσ≡⌡≤°Ω≤, ß√δα ∩σ≡σ≡≤ßδσφα. ─σ≡σΓε ≡α±∩≡ ∞Φδε±ⁿ, ±ε≡Γαδε °α≥σ≡ Φ ε≥ß≡ε±Φδε σπε Γ ±≥ε≡εφ≤. ▌Θ∞≤φ≥ ß≡ε±Φδ±  Ω ±∩ ∙σ∞≤ Ωφ τ■, ≤ßΦδ σπε Ωε∩ⁿσ∞ Φ ß√±≥≡ε εßστπδαΓΦδ. ╧≡σµΣσ ≈σ∞ ∩σ≈σφσπΦ ε∩ε∞φΦδΦ±ⁿ, Γα≡ πΦ ≤µσ ßσµαδΦ Ω δε°αΣ ∞.

╧ε ∩≡Φß√≥ΦΦ Γ ╩ΦσΓ ▌Θ∞≤φ≥ ∩≡Φφσ± Ωεφ≤π≤ ▀≡Φ±δσΘ⌠≤ πεδεΓ≤ ┴≤≡Φ±δσΘ⌠α: "═α! ┬ε≥ ≥σßσ πεδεΓα, πε±≤Σα≡ⁿ! ╠εµσ°ⁿ δΦ ≥√ σσ ≤τφα≥ⁿ? ╧≡ΦΩαµΦ µσ ∩≡ΦδΦ≈φε ∩ε⌡ε≡εφΦ≥ⁿ ß≡α≥α".

╩εφ≤π ▀≡Φ±δσΘ⌠ ε≥Γσ≈αδ: "╬∩≡ε∞σ≥≈ΦΓεσ Σσδε Γ√ ±ΣσδαδΦ, Φ φα φα± ≥ µΩε δσµα∙σσ. ═ε Γ√ µσ Σεδµφ√ εταßε≥Φ≥ⁿ±  Φ σπε ∩επ≡σßσφΦσ∞".

▌Θ∞≤φ≥ ≡σ°Φδ Γσ≡φ≤≥ⁿ±  τα ≥σδε∞ ┴ε≡Φ±α. ╩αΩ εφ ∩≡αΓΦδⁿφε ≡α±±≈Φ≥αδ, ∩σ≈σφσπΦ φΦ≈σπε ≥εδΩε∞ φσ ∩εφ δΦ Φ Γ ∩αφΦΩσ ßσµαδΦ, ε±≥αΓΦΓ ≥σδε δσµα≥ⁿ φα ∩εδ φσ.

╬ΣφαΩε ±ε ±∞σ≡≥ⁿ■ ┴ε≡Φ±α ΓεΘφα Γ ╩ΦσΓ±Ωε∞ πε±≤Σα≡±≥Γσ φσ ε±δαßσΓασ≥. ╤Γ ≥ε∩εδΩ ╬Ωα φφ√Θ ± ∩εδⁿ±ΩΦ∞ Ωε≡εδσ∞ ┴εδσ±δαΓε∞ ßσ≡≤≥ ╩ΦσΓ. ═ε Γ±Ωε≡σ τ ≥ⁿ ∩ε±±ε≡Φδ±  ± ≥σ±≥σ∞ Φ ßσµαδ τα π≡αφΦ÷≤. ├Σσ-≥ε ∞σµΣ≤ ╧εδⁿ°σΘ Φ ╫σ⌡ΦσΘ ≥αΦφ±≥Γσφφε ∩επΦßασ≥ ╤Γ ≥ε∩εδΩ. ═ε Φ ²≥ε φσ Ωεφσ÷ ΓεΘφσ. ▀≡ε±δαΓ ≥σ∩σ≡ⁿ ≤µσ Γε■σ≥ ± Σ≡≤πΦ∞Φ ß≡α≥ⁿ ∞Φ - ╚τ ±δαΓε∞, ∩≡αΓΦΓ°Φ∞ Γ ╧εδε÷Ωσ, Φ ╠±≥Φ±δαΓε∞, ∩≡αΓ ∙Φ∞ Γ ╥∞≤≥α≡αΩαφΦ (Γ ╩≡√∞≤).

╧ε≈≥Φ ±≡ατ≤ ∩ε±δσ ≤ßΦΘ±≥Γα ┴ε≡Φ±α ▀≡ε±δαΓ ∩σ≡σ±≥αδ ∩δα≥Φ≥ⁿ µαδεΓαφⁿσ ε≥≡ Σ≤ ▌Θ∞≤φ≥α. ╥ε δΦ µαΣφε±≥ⁿ εß≤ δα Ωφ τ , ≥ε δΦ εφ ⌡ε≥σδ, ≈≥εß√ φσµσδα≥σδⁿφ√σ ±ΓΦΣσ≥σδΦ ε≥∩≡αΓΦδΦ±ⁿ Σε∞εΘ ΦδΦ Ω≤Σα-φΦß≤Σⁿ Γ ┬Φταφ≥Φ■.

▌Θ∞≤φ≥ ∩ε°σδ Ω ▀≡ε±δαΓ≤ Φ ±Ωαταδ: "╨ατ ≥√ φσ ⌡ε≈σ°ⁿ φα∞ ∩δα≥Φ≥ⁿ, ∞√ ±Σσδασ∞ ≥ε, ≈σπε ≥σßσ ∞σφσσ Γ±σπε ⌡ε≈σ≥±  - ≤ΘΣσ∞ Ω ┬α≡≥ΦδαΓ≤ Ωεφ≤π≤, ß≡α≥≤ ≥Γεσ∞≤. └ ≥σ∩σ≡ⁿ ß≤Σⁿ τΣε≡εΓ, πε±∩εΣΦφ". ┬α≡ πΦ ±σδΦ φα δαΣⁿΦ Φ ∩ε∩δ√δΦ Ω ╧εδε÷Ω≤, πΣσ Φ∞ ∙σΣ≡ε τα∩δα≥Φδ Ωφ τⁿ ┴≡ ≈Φ±δαΓ (┬α≡≥ΦδαΓ). ╨στ≤δⁿ≥α≥ φσ τα∞σΣδΦδ ±Ωατα≥ⁿ±  - ≤µσ Γ 1021 π. ΓεΘ±Ωε ┴≡ ≈Φ±δαΓα εΓδαΣσδε ═εΓπε≡εΣε∞, α Γ 1023 π. ╠±≥Φ±δαΓ Γτ δ ╩ΦσΓ. ┬ Ωεφ÷σ Ωεφ÷εΓ ▀≡ε±δαΓ≤ ∩≡Φ°δε±ⁿ ταΩδ■≈Φ≥ⁿ ∞Φ≡ ± ß≡α≥ⁿ ∞Φ. ╧εδε÷Ωεσ Ωφ µσ±≥Γε ε≥ε°δε Ω ┴≡ ≈Φ±δαΓ≤ Φ ≤µσ φΦΩεπΣα φσ Γ⌡εΣΦδε Γ ╩ΦσΓ±Ωεσ πε±≤Σα≡±≥Γε. └ ╠±≥Φ±δαΓ≤ ß√δΦ ε≥Σαφ√ Γ±σ τσ∞δΦ Ω Γε±≥εΩ≤ ε≥ ─φσ∩≡α Φ, ≡ατ≤∞σσ≥± , ±α∞ ≡αΘεφ ╥∞≤≥α≡αΩαφΦ. ╦Φ°ⁿ Γ 1036 π. ∩ε±δσ ±∞σ≡≥Φ ╠±≥Φ±δαΓα ▀≡ε±δαΓ τα⌡Γα≥√Γασ≥ σπε ≤Σσδ.

╚≥αΩ, ▀≡ε±δαΓ ß√δ ΦφΦ÷Φα≥ε≡ε∞ π≡αµΣαφ±ΩεΘ ΓεΘφ√, εφ Γ√±≥≤∩Φδ ∩≡ε≥ΦΓ ±Γεσπε ε≥÷α, α τα≥σ∞ - ∩≡ε≥ΦΓ ±≥α≡°Φ⌡ ß≡α≥ⁿσΓ. ╟α 10 δσ≥ π≡αµΣαφ±ΩεΘ ΓεΘφ√ ╩ΦσΓ ∩σ≡σ⌡εΣΦδ Φτ ≡≤Ω Γ ≡≤ΩΦ σ∙σ ≈α∙σ, ≈σ∞ Γ 1918-1921 ππ. ├ατσ≥ Φ ≥σδσΓΦΣσφΦ  ≥επΣα φσ ß√δε, Φ Γ ∩α∞ ≥Φ φα≡εΣφεΘ ≤µσ ≈σ≡στ 20-30 δσ≥ ∩σ≡σ∞σ°αδΦ±ⁿ Γ±σ Ωφ µσ±ΩΦσ ±Γα≡√. └ ≈σ≡στ 57 δσ≥ ∩ε ≤ΩαταφΦ■ ╚τ ±δαΓα ▀≡ε±δαΓεΓΦ≈α ∞εφα⌡Φ ∩σ≡σ∩Φ±√Γα■≥ δσ≥ε∩Φ±Φ Φ ±ετΣα■≥ "╤ΩαταφΦσ...", ±δα∙αΓε ∩σ≡σ±Ωατ√Γα  ±εß√≥Φ  1015-1036 ππ. ± ≥ε≈φε±≥ⁿ■ Σε φαεßε≡ε≥.

╟αΩεφ≈ΦΓ ∩σ≡σΓεΣ "╤απΦ", ╤σφΩεΓ±ΩΦΘ ∩εφ δ, ≈≥ε σσ ∩≤ßδΦΩα÷Φ  ∞εµσ≥ Ωεφ≈Φ≥ⁿ±  ΣδΦ≥σδⁿφ√∞ ∩≤≥σ°σ±≥ΓΦσ∞ φα ╤εδεΓΩΦ. ╥επΣα εφ φα°σδ σΣΦφ±≥Γσφφε Γετ∞εµφ√Θ Γ√⌡εΣ Φτ ∩εδεµσφΦ  - εß· ΓΦδ ┴≤≡Φ±δσΘ⌠α ╤Γ ≥ε∩εδΩε∞. ╓α≡±Ωεσ ∩≡αΓΦ≥σδⁿ±≥Γε ²≥ε≥ ∩εΣδεπ ≤±≥≡αΦΓαδ. └ ∩≡Φ ±εΓσ≥±ΩεΘ Γδα±≥Φ °δα ßε≡ⁿßα ± φε≡∞αφΦ±≥±ΩεΘ ≥σε≡ΦσΘ, Φ Γ±σ, ≈≥ε ±Γ ταφε ± Γα≡ πα∞Φ, ∩≡σΣαΓαδε±ⁿ ταßΓσφΦ■. ╦Φ°ⁿ Γ 1993 π. Γ ΩφΦπσ "╩ΦσΓ±Ωα  ╨≤±ⁿ Φ ≡≤±±ΩΦσ Ωφ µσ±≥Γα" ΣΦ≡σΩ≥ε≡ Φφ±≥Φ≥≤≥α Φ±≥ε≡ΦΦ ╤╤╤╨ αΩαΣσ∞ΦΩ ╨√ßαΩεΓ ≡Φ±Ωφ≤δ ∩≡ΦΓσ±≥Φ εßσ Γσ≡±ΦΦ ≤ßΦσφΦ  ┴ε≡Φ±α Φ ΣΦ∩δε∞α≥Φ≈φε ≤Σσ≡µαδ±  ε≥ ε÷σφΩΦ Φ⌡ Σε±≥εΓσ≡φε±≥Φ.

(╤) "═σταΓΦ±Φ∞εσ Γεσφφεσ εßετ≡σφΦσ" (═┬╬), ²δσΩ≥≡. Γσ≡±Φ  ∩≡Φδ. Ω "═├" (▌┬═┬╬). ═ε∞σ≡ 014 (88) ε≥ 10 α∩≡σδ  1998 π., ∩ ≥φΦ÷α. ╧εδε±α 8. ╧σ≡σ∩σ≈α≥Ωα τα ≡≤ßσµε∞ Σε∩≤±Ωασ≥±  ∩ε ±επδα°σφΦ■ ± ≡σΣαΩ÷ΦσΘ. ╤±√δΩα φα "═┬╬" Φ ▌┬═┬╬ εß τα≥σδⁿφα. ╤∩≡αΓΩΦ ∩ε αΣ≡σ±≤ evng@ng.ru
╩ ±εΣσ≡µαφΦ■ ²≥επε φε∞σ≡α.