╧ε²τΦ  Γ ε≥±≤≥±≥ΓΦσ ∩ε²≥α

"╤ ≥εßε■ φσ Γ±≥≡σ≈α ±ⁿ, πε≡■   ΩαΩ Γ επφσ..."
╚Γαφ ╩≤δΦΩεΓ

╙≥ααΓα±². ╧ε²≥Φ≈σ±ΩΦσ ≥≤≡φΦ≡√ Γ ±≡σΣφσΓσΩεΓεΘ ▀∩εφΦΦ (IX-XIII ΓΓ.). ╧σ≡σΓεΣ ±  ∩εφ±Ωεπε, ∩≡σΣΦ±δ. Φ Ωε∞∞σφ≥. ╚.└. ┴ε≡εφΦφεΘ. ╤σ≡Φ  "▀∩εφ±Ωα  Ωδα±±Φ≈σ±Ωα  ßΦßδΦε≥σΩα", VI. - ╤╧ß.: ├Φ∩σ≡Φεφ, 1998, 224 ±.

╤╒╬─╤╥┬╬ ±≡σΣφσΓσΩεΓ√⌡ ≡σαδΦΘ ▀∩εφΦΦ Φ ┼Γ≡ε∩√ φα±≥εδⁿΩε ≤ΣΦΓδ σ≥ ≥σ⌡, Ω≥ε σπε Γ∩σ≡Γ√σ Σδ  ±σß  εßφα≡≤µΦΓασ≥, ≈≥ε ∩εΣ≈α± ΓΣε⌡φεΓδ σ≥ Φ⌡ µΦΓε∩Φ±α≥ⁿ ▀∩εφΦ■ ΩαΩ φσΩ≤■ "┼Γ≡ε∩≤ Γ ∞ΦφΦα≥■≡σ", ≤Σεßφε Σσ∞εφ±≥≡Φ≡≤■∙≤■ τφαΩε∞√σ σΓ≡ε∩σΘ÷≤ ⌠σφε∞σφ√, φε ≥εδⁿΩε Γ ≤∞σφⁿ°σφφε∞ ∞α±°≥αßσ. ╟Σσ±ⁿ ≥σßσ Φ ⌠σεΣαδⁿφα  ≡ατΣ≡εßδσφφε±≥ⁿ, Φ Γα±±αδΦ≥σ≥, Φ ≡√÷α≡±≥Γε, Φ πε≡εΣ±Ωα  Ω≤δⁿ≥≤≡α ± Φ⌡ ε±εß√∞ ±≥≡εσ∞ Φ τα∩≡ε±α∞Φ. ═αΩεφσ÷, ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦσ ≥≤≡φΦ≡√, ≡α±÷Γσ≥°Φσ ≡εΓφε Γ ≥≤ µσ ²∩ε⌡≤ (∩σ≡ΦεΣ ╒²Θαφ, XI-XII ΓΓ.), ≈≥ε Φ Γ ┼Γ≡ε∩σ ± σσ Γαπαφ≥α∞Φ, ≥≡≤ßαΣ≤≡α∞Φ Φ ∞ΦφφστΦφπσ≡α∞Φ. ╬ΣφαΩε ßεδσσ Σσ≥αδⁿφεσ ετφαΩε∞δσφΦσ ± ±≤∙σ±≥Γε∞ ∩≡σΣ∞σ≥α ≥≤≥ µσ φσΘ≥≡αδΦτ≤σ≥ ²≥ε≥ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦΘ Ωε±∞ε∩εδΦ≥Φτ∞, ∩≡Φφ≤µΣα  δ■ßετφα≥σδⁿφ√⌡ σ∙σ ≡ατ ≤Σε±≥εΓσ≡Φ≥ⁿ±  Γ φαδΦ≈ΦΦ ≤ φΦ⌡ φαΣσµφεπε Φ φσ∩εΣΣσδⁿφεπε σΓ≡ε∩σΘ±Ωεπε π≡αµΣαφ±≥Γα.

┬ ∩≡σΣΦ±δεΓΦΦ ∩σ≡σΓεΣ≈ΦΩα ∩≡ΦΓεΣΦ≥±  ε≈σφⁿ Φφ≥σ≡σ±φεσ ε∩Φ±αφΦσ εΣφεπε Φτ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ ≥≤≡φΦ≡εΓ, Ωε≥ε≡√Θ ±ε±≥ε δ±  Γε ΣΓε≡÷σ ╥²ΘΣτΦΦφ Γ 913 π. ▌≥ε≥ ≥≤≡φΦ≡ ±≥αδ Γ∩ε±δσΣ±≥ΓΦΦ Ωδα±±Φ≈σ±ΩΦ∞ Γ ∩δαφσ ∩≡ε÷σΣ≤≡√ Φ ±Φ±≥σ∞√ ε÷σφεΩ. ┬ εΣφε∞ ²≥ε∞ ε∩Φ±αφΦΦ ≤µσ Σε±≥α≥ε≈φε Σσ≥αδσΘ, ≈≥εß√ ±Σσδα≥ⁿ Γσ±ⁿ∞α Ω≡α±φε≡σ≈ΦΓ√σ Γ√ΓεΣ√ ε ≡ατφΦ÷σ σΓ≡ε∩σΘ±ΩεΘ Φ  ∩εφ±ΩεΘ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ ≡σ∩≡στσφ≥α÷ΦΘ. ─φσΓφΦΩ ≥≤≡φΦ≡α Γσδα ∩ε²≥σ±±α ╚±². ┬ε≥ ε≥≡√ΓεΩ: "╧ε≈σ≥φ√∞Φ ≤≈α±≥φΦΩα∞Φ ±ε±≥ ταφΦ  Φ πδαΓφ√∞Φ ≈δσφα∞Φ ╦σΓεΘ ∩α≡≥ΦΦ ß√δΦ: Φτ ∩≡Φφ÷σΓ - ±≥α≡°ΦΘ ß≡α≥ ∩≡Φφ÷σ±±√ ≈σ≥Γσ≡≥√Θ ∩≡Φφ÷ ═αΩα÷≤Ωα±α Φ ∩ ≥√Θ ∩≡Φφ÷ ─αφΣτσ-φε ╩α∞Φ. ╚τ Γ√±°Φ⌡ ±αφεΓφΦΩεΓ: Γ≥ε≡εΘ ±εΓσ≥φΦΩ ╘≤ΣτΦΓα≡α ╤αΣαΩα≥α-φε α±εφ Φ φα≈αδⁿφΦΩ ±≥≡αµΦ ╦σΓεΘ ∩≡ΦΓ≡α≥φεΘ ε⌡≡αφ√ ═αΩα∞Φ÷≤-φε α±εφ. ╤δαπα≥ⁿ ∩σ±φΦ ß√δε Γσδσφε ∩ε²≥α∞ ╘≤ΣτΦΓα≡α ╬ΩΦΩαΣτσ, ╬±ΦΩε≥Φ ╠Φ÷≤φ² Φ Σ≡≤πΦ∞". ─αδσσ ±δσΣ≤σ≥ ≥αΩεσ µσ ∩εΣ≡εßφεσ ∩σ≡σ≈Φ±δσφΦσ Φ∞σφΦ≥√⌡ ≤≈α±≥φΦΩεΓ ╧≡αΓεΘ ∩α≡≥ΦΦ, ±Ω≡≤∩≤δστφσΘ°σσ ε∩Φ±αφΦσ φα≡ ΣεΓ Φ ∩≡ε≈σΘ Ω≡αΘφσ τφα≈Φ∞εΘ ≡Φ≥≤αδⁿφεΘ α≥≡Φß≤≥ΦΩΦ. ╚τδεµσφΦσ ⌡εΣα ±εß±≥Γσφφε ∩ε²≥Φ≈σ±Ωεπε ±ε≡σΓφεΓαφΦ  ταφΦ∞ασ≥ Γ ΣφσΓφΦΩσ ≥≤≡φΦ≡α Γ±σπε φσ±ΩεδⁿΩε ±Ω≤∩√⌡ ±≥≡εΩ. ╨στ≤δⁿ≥α≥√ ²≥επε "≥≤≡φΦ≡α" φσ ∞σφσσ ≤ΣΦΓΦ≥σδⁿφ√: "╧εßσΣΦδα ∩≡αΓα  ∩α≡≥Φ . ┼σ ∩εßσΣα ∞επδα ß√ ß√≥ⁿ αß±εδ■≥φεΘ, σ±δΦ ß√ φσ ΣΓσ ∩σ±φΦ πε±≤Σα≡ , εΣφα Φτ Ωε≥ε≡√⌡ ß√δα ±δεµσφα Γ ∩εδⁿτ≤ ╦σΓεΘ, Σ≡≤πα  Γ ∩εδⁿτ≤ ╧≡αΓεΘ ∩α≡≥ΦΦ. ╥αΩ ≈≥ε ╧≡αΓα  ∩α≡≥Φ  ∩≡εΦπ≡αδα ╦σΓεΘ εΣφε ε≈Ωε. ╬ΣφαΩε ∞≤τ√Ω≤ ∩εßσΣΦΓ°σΘ ∩α≡≥ΦΦ Φ±∩εδφ δΦ ≤≈α±≥φΦΩΦ εßσΦ⌡ ∩α≡≥ΦΘ". ─αδσσ - ∩εΣ≡εßφεσ ε∩Φ±αφΦσ ∩ε±δσΣφσΘ ≈α±≥Φ ÷σ≡σ∞εφΦΦ, εß∞σφα ≡Φ≥≤αδⁿφ√∞Φ ∩εΣα≡Ωα∞Φ etc. ╬≥∞σ≥Φ∞, ≈≥ε τα≈α±≥≤■ ∩ε²≥√ Φ φσ ∩≡Φ±≤≥±≥ΓεΓαδΦ φα ²≥Φ⌡ ±ε±≥ ταφΦ ⌡: ±≥Φ⌡Φ ±ε≈Φφ δΦ±ⁿ τα≡αφσσ, α Φ±∩εδφ δΦ Φ⌡ ±∩σ÷Φαδⁿφ√σ ≈≥σ÷√. ┬√±≥≤∩δσφΦ  ≤≈α±≥φΦΩεΓ ε÷σφΦΓαδΦ±ⁿ ∩ε ≈σ≥Ωε ≤±≥αφεΓδσφφ√∞ ⌠ε≡∞αδⁿφ√∞ φε≡∞α∞. ╩≡≤π ≥σ∞ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ ≥≤≡φΦ≡εΓ ß√δ ≥αΩµσ Γ∩εδφσ ≡σπ≤δ ≡σφ: εφ, ±εß±≥Γσφφε, Φ ±⌠ε≡∞Φ≡εΓαδ± -≥ε Σδ  ≥≡αΣΦ÷ΦεφφεΘ  ∩εφ±ΩεΘ ∩ε²τΦΦ Φ∞σφφε Γ ²≥≤, "≥≤≡φΦ≡φ≤■", ²∩ε⌡≤. ┬ ∩≡ΦΓσΣσφφε∞ Γ√°σ ±δ≤≈ασ - "┬≥ε≡α  δ≤φα", "╥≡σ≥ⁿ  δ≤φα" Φ "╫σ≥Γσ≡≥α  δ≤φα".

╧εφ ≥φε, ≈≥ε ≤φΦ⌠ΦΩα÷Φ  ∩ε²≥Φ≈σ±Ωεπε ΣσΘ±≥Γα φσ φε±Φδα ≥ε≥αδⁿφεπε ⌡α≡αΩ≥σ≡α, ε ≈σ∞ Φ ±ΓΦΣσ≥σδⁿ±≥Γ≤■≥ ±εß≡αφφ√σ Γ ΩφΦµΩσ ε≥δΦ≈φε Γ√∩εδφσφφ√σ ∩σ≡σΓεΣ√ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ ±ε±≥ ταφΦΘ. ┬αµφε Σ≡≤πεσ: ⌠Φπ≤≡α ∩ε²≥α φα ∩ε²≥Φ≈σ±Ωε∞ ≥≤≡φΦ≡σ. ╧ε²≥ - δΦ°ⁿ ≈α±≥ⁿ ≡σπ≤δ ≡φεΘ ÷σ≡σ∞εφΦΦ, φσ ∩≡σ≥σφΣ≤■∙α  φα φσΩ≤■ ε≡ΦπΦφαδⁿφ≤■ ε≥·σΣΦφσφφε±≥ⁿ Φ ±α∞ε≤≥Γσ≡µΣσφΦσ τα ±≈σ≥ ²±≥σ≥Φ≈σ±Ωεπε ≤φΦ≈ΦµσφΦ  ±ε∩σ≡φΦΩεΓ, Γ Ωεφσ≈φε∞ Φ≥επσ - ∩εßσΣφ√Θ δαΓ≡ Φ πα≡αφ≥Φ≡εΓαφφ≤■ δε δⁿφε±≥ⁿ Γδα±≥Φ Ω ∩εßσΣΦ≥σδ■ ± ∩ε±δσΣ≤■∙Φ∞Φ ±ε÷Φαδⁿφ√∞Φ Φ ■≡ΦΣΦ≈σ±ΩΦ∞Φ δⁿπε≥α∞Φ. ╫≥εß√ φσ ß√≥ⁿ εßΓΦφσφφ√∞Φ Γ ΦτδΦ°φσΘ ±ε÷ΦεδεπΦτα÷ΦΦ ±≥εδⁿ ≥εφΩεπε Γε∩≡ε±α, ε≥∞σ≥Φ∞ µαφ≡εΓ≤■ ≡ατφεφα∩≡αΓδσφφε±≥ⁿ ∩≡σΣ∩≡ΦφΦ∞ασ∞√⌡ σΓ≡ε∩σΘ±ΩΦ∞Φ Φ  ∩εφ±ΩΦ∞Φ ≥≡≤ßαΣ≤≡α∞Φ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ ≤±ΦδΦΘ. ┬ ±δ≤≈ασ ± σΓ≡ε∩σΘ±ΩΦ∞Φ ßα≡Σα∞Φ ∞√ Φ∞σσ∞ Σσδε ± ≡ατ≡αßε≥ΩεΘ φσεß√≈φ√⌡ ±■µσ≥εΓ (∩≡ΦΩδ■≈σφΦΘ, ∩≡σΓ≡α∙σφΦΘ Φ ∩≡.), ⌠αφ≥α±≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ ∞σ≥α⌠ε≡, Γ±σ ßεδⁿ°Φ∞ ≤±δεµφσφΦσ∞ ±Φ∞ΓεδΦΩΦ, Ω≤δⁿ≥ε∞ φσ±≤∙σ±≥Γ≤■∙σΘ Σα∞√, ∩δαΓφε ∩σ≡σ⌡εΣ ∙Φ∞ Γ Ω≤δⁿ≥ΦΓα÷Φ■ ±α∞επε ±σß . ┬ ±δ≤≈ασ ±  ∩εφ±ΩΦ∞Φ - ± ≡σπ≤δ ≡φ√∞Φ, ∩ε≈≥Φ ±σ≡ΦΘφ√∞Φ εß≡ατα∞Φ, ∩ε-≡ατφε∞≤ ±∩δσ≥ασ∞√∞Φ Γ ∩εΣΓΦµφ≤■ Φ Ω≡≤∩φε≡ατ≡ µσφφ≤■ ±σ≥Ω≤ εΣφε∞ε∞σφ≥φ√⌡ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ α⌠⌠σΩ≥εΓ, ΩαΩ ∩≡αΓΦδε, ∩≡Φ≡εΣφεπε ∩≡εΦ±⌡εµΣσφΦ . └ ∩ε≥ε∞≤ Φ ±α∞ε ∩εφ ≥Φσ "≤±ΦδΦσ" ∩≡Φ∞σφΦ∞ε ßεδσσ Ω ∩σ≡Γε∞≤ ±δ≤≈α■, ≈σ∞ Ωε Γ≥ε≡ε∞≤: "├²φΣτΦ ∞εφεπα≥α≡Φ" Σσ∞εφ±≥≡Φ≡≤σ≥ φα∞, ±Ωεδⁿ σ±≥σ±≥Γσφφε, φσ ⌠σφε∞σφαδⁿφε, Γ ε≥δΦ≈Φσ ε≥ ∩≡σ≥σ≡∩σΓα■∙σπε ∞≤ΩΦ ≥Γε≡≈σ±≥Γα σΓ≡ε∩σΘ÷α, ≈≤Γ±≥ΓεΓαδ ±σß   ∩εφ±ΩΦΘ ∩ε²≥.

═ε σΓ≡ε∩σΘ±Ωα  ≥≡αΣΦ÷Φ  τφασ≥ Φ ε∩√≥ ±ΓεßεΣφεπε ∩ε²≥Φ≈σ±Ωεπε Σ√⌡αφΦ , ≤ΣΦΓΦ≥σδⁿφε ±⌡εµΦΘ ±  ∩εφ±ΩΦ∞ ≤≥ααΓα±². ▌≥ε ß≤ΩεδΦ≈σ±ΩΦΘ απεφ, τα⌠ΦΩ±Φ≡εΓαφφ√Θ - ≤µσ Γ αΓ≥ε≡±ΩΦ ∩σ≡σ≡αßε≥αφφεΘ ⌠ε≡∞σ - πσφΦαδⁿφ√∞ αδσΩ±αφΣ≡ΦΘ÷σ∞ ╘σεΩ≡Φ≥ε∞, ±≤∞σΓ°Φ∞ ≡α±±δ√°α≥ⁿ Γ√±εΩ≤■ ∩ε²τΦ■ Γ ∩σ±σφφ√⌡ ±ε±≥ ταφΦ ⌡ ±Φ÷ΦδΦΘ±ΩΦ⌡ ∩α±≥≤⌡εΓ. ═ε ß≤ΩεδΦ≈σ±ΩεΘ ≥≡αΣΦ÷ΦΦ ≤ Σ≡σΓφΦ⌡ ∩≡ε≥ΦΓε±≥ε δα Σ≡≤πα : ∩ε²≥ σ±≥ⁿ ∩≡σµΣσ Γ±σπε vates - Γσ∙≤φ, ∩≡ε≡εΩ, ≤≥Γσ≡µΣα■∙ΦΘ, Γσ∙α■∙ΦΘ, Φ φΦΩεπΣα - ±ε±≥ τα■∙ΦΘ± . ╧ετµσ Φτφα≈αδⁿφε ±ε±≥ τα≥σδⁿφ√Θ µαφ≡ ß≤ΩεδΦΩΦ ß≤Σσ≥ Φ±∩εδⁿτεΓαφ ┬σ≡πΦδΦσ∞ ≤µσ Σδ  Σα≈Φ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ ∩≡ε≡ε≈σ±≥Γ (IV ²Ωδεπα).

╧ε²≥Φ≈σ±Ωα  ≡σ∩≡στσφ≥α÷Φ  vates ±≥αδα Σε∞ΦφΦ≡≤■∙σΘ Σδ  Γα≡Γα≡±ΩεΘ ┼Γ≡ε∩√. ╨ατΓΦ≥Φσ °δε ε≥ Φ∙≤∙Φ⌡ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩεΘ ΦφΣΦΓΦΣ≤αδⁿφε±≥Φ ≥≡≤ßαΣ≤≡εΓ Ω ≡ε∞αφ≥Φ≈σ±Ωε∞≤ πσφΦ■, Σαδσσ - Ω ≥Γε≡≈σ±ΩεΘ δΦ≈φε±≥Φ, ∩≡ε≥ΦΓε∩ε±≥αΓδσφφεΘ ≥εδ∩σ, φαΩεφσ÷ - Ω ∞α≡πΦφαδ≤, "Φ∙≤∙σ∞≤ Φ±Ωδ■≈Φ≥σδⁿφε ±ΓεΘ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦΘ  τ√Ω". ╤σΘ≈α± φΦΩ≥ε ≤µσ φσ φατεΓσ≥ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦσ ⌠σ±≥ΦΓαδΦ "≥≤≡φΦ≡α∞Φ", ±Ωε≡σσ - α±±α∞ßδ µα∞Φ Φτ α≥εφαδⁿφε τΓ≤≈α∙Φ⌡ εΣΦφε≈σ±≥Γ. ═αΩεφσ÷, ΣεΓσΣσφφ√Θ Σε δεπΦ≈σ±Ωεπε ταΓσ≡°σφΦ  ±δ≤≈αΘ vates - ²≥ε ≥Γε≡≈σ±ΩΦΘ Γσ≈σ≡ ∩ε²≥α, Γ Ωεφ÷σ Ωε≥ε≡επε, Γ∩≡ε≈σ∞, σ∞≤ ∞εµφε ταΣα≥ⁿ ΩεΘ-ΩαΩΦσ φσΘ≥≡αδⁿφε-πδ≤∩√σ Γε∩≡ε±√. ═αΦßεδσσ ≡αΣΦΩαδⁿφ√Θ ±δ≤≈αΘ - ∩≡στσφ≥α÷Φ  ∩ε²≥Φ≈σ±Ωεπε ±ßε≡φΦΩα, Γε Γ≡σ∞  Ωε≥ε≡εΘ σΣΦφ±≥Γσφφε±≥ⁿ Φ φσ∩εΓ≥ε≡Φ∞ε±≥ⁿ ∩ε²≥Φ≈σ±Ωεπε Γ√±Ωατ√ΓαφΦ  Σε±≥Φπα■≥ ∩εΦ±≥Φφσ ≥≡απΦ≈σ±ΩΦ⌡ Γ√±ε≥...

╥αΩ ≈≥ε ≥≡σßεΓαφΦσ ┬δαΣΦ∞Φ≡ ┬δαΣΦ∞Φ≡√≈α "ßεδⁿ°σ ∩ε²≥εΓ! ⌡ε≡ε°Φ⌡ Φ ≡ατφ√⌡!" ∞εµφε ∩εφΦ∞α≥ⁿ ∩ε-≡ατφε∞≤: "≈σ≥Γσ≡≥α  δ≤φα", "∩ ≥α  δ≤φα"... 1 : 0 Γ ∩εδⁿτ≤ ▀∩εφΦΦ. ╤ ≥ε≈ΩΦ τ≡σφΦ  ΣΦδσ≥αφ≥α, ≥αΩ ±Ωατα≥ⁿ.

(╤) "Ex Libris ═├" (EL═├), ²δσΩ≥≡εφφα  Γσ≡±Φ  ∩≡ΦδεµσφΦ  Ω "═├" (▌┬EL═├). ═ε∞σ≡ 025 (46) ε≥ 02 Φ■δ  1998 π., ≈σ≥Γσ≡π. ╧εδε±α 5. ╧σ≡σ∩σ≈α≥Ωα τα ≡≤ßσµε∞ Σε∩≤±Ωασ≥±  ∩ε ±επδα°σφΦ■ ± ≡σΣαΩ÷ΦσΘ. ╤±√δΩα φα "EL═├" Φ ▌┬EL═├ εß τα≥σδⁿφα. ╤∩≡αΓΩΦ ∩ε αΣ≡σ±≤ evng@ng.ru
╩ ±εΣσ≡µαφΦ■ ²≥επε φε∞σ≡α.