╧ε²τΦ  ΩαΩ Γφ ≥φε±≥ⁿ ΓΩ≤±α

╧σ≡Γ√Θ σΓ≡ε∩σΘ±ΩΦΘ ∩σ≡σΓεΣ τφα∞σφΦ≥επε ∩ε²≥Φ≈σ±Ωεπε ≥≡αΩ≥α≥α
╧σ≡Γα  "Φ≡αφ±Ωα " ∩εδε±α Γ ≡≤ß≡ΦΩσ "╬≡Φσφ≥αδΦ±≥ΦΩα" ß√δα ∩ε±Γ ∙σφα εßτε≡≤ Φ±±δσΣεΓαφΦΘ Ω≤δⁿ≥≤≡√ Φ Φ±≥ε≡ΦΦ Σ≡σΓφσπε ╚≡αφα: ΦτΣαφΦ ∞ └Γσ±≥√, τε≡εα±≥≡ΦΘ±ΩΦ⌡ ≥σΩ±≥εΓ, ∞Φ⌠εδεπΦ≈σ±ΩΦ⌡ ±ΓεΣεΓ, α ≥αΩµσ ≥αΩε∞≤ Φφ≥≡Φπ≤■∙σ∞≤  ΓδσφΦ■ Γ Σ≤⌡εΓφεΘ Φ±≥ε≡ΦΦ ²≥επε ≡σπΦεφα, ΩαΩ ∞αφΦ⌡σΘ±≥Γε ("EL-═├", N 15 ε≥ 22 α∩≡σδ ). ╧≡σΣδαπασ∞√Θ εßτε≡ ΩφΦπ - ∩≡εΣεδµσφΦσ Φ≡αφ±ΩεΘ ≥σ∞√. ═α ²≥ε≥ ≡ατ εφ ΓΩδ■≈ασ≥ Γ ±σß  ΩφΦπΦ, ∩ε±Γ ∙σφφ√σ ±≡σΣφσΓσΩεΓε∞≤ ╚≡αφ≤, ∩εΣα≡ΦΓ°σ∞≤ ∞Φ≡≤ εß≡ατ÷√ ±εΓσ≡°σφφεπε Φ±Ω≤±±≥Γα Φ ∩ε²≥ΦΩΦ, Γ±σ ßεδσσ, φαΣε ±Ωατα≥ⁿ, εταΣα≈ΦΓα■∙Φσ Φ Φφ≥≡Φπ≤■∙Φσ σΓ≡ε∩σΘ÷α. ╧σ≡±ΦΣ±Ωα  ±δεΓσ±φε±≥ⁿ ∩ε∞Φ∞ε ≡α±÷Γσ≥°σΘ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩεΘ φΦΓ√ Σαδα Γ±⌡εΣ√ Φ Γ Σ≡≤πΦ⌡ δΦ≥σ≡α≥≤≡φ√⌡ µαφ≡α⌡, ±≥αΓ ≤φΦΓσ≡±αδⁿφ√∞ Ω≤δⁿ≥≤≡≥≡σπσ≡ε∞ Γ ∞α±°≥αßα⌡ ÷σδεπε πσεπ≡α⌠Φ≈σ±Ωεπε ≡σπΦεφα. ═α ⌠α≡±Φ ∩Φ±αδΦ±ⁿ ∞φεπε≈Φ±δσφφ√σ Φ±≥ε≡Φ≈σ±ΩΦσ ⌡≡εφΦΩΦ, εΣφα Φτ Ωε≥ε≡√⌡ - "╚±≥ε≡Φ  ┴αΣα⌡°αφα" - ∩≡σΣ±≥αΓδ σ≥ ε±εß√Θ Φφ≥σ≡σ±, ≤≈Φ≥√Γα  ±εΓ≡σ∞σφφεσ ≡ατΓΦ≥Φσ ±εß√≥ΦΘ Γ ²≥εΘ Γσ±ⁿ∞α ±Γεσεß√≈φεΘ Φ±≥ε≡Φ≈σ±ΩεΘ εßδα±≥Φ └τΦΦ.

─α≡ⁿ  ╚±αΩεΓα

╪α∞± αΣ-ΣΦφ ╠≤⌡α∞∞αΣ Φßφ ╩αΘ± α≡-╨ατΦ. ╤ΓεΣ ∩≡αΓΦδ ∩σ≡±ΦΣ±ΩεΘ ∩ε²τΦΦ. ╫α±≥ⁿ II. ╬ φα≤Ωσ ≡Φ⌠∞√ Φ Ω≡Φ≥ΦΩΦ ∩ε²τΦΦ. ╧σ≡σΓεΣ ± ∩σ≡±ΦΣ±Ωεπε, Φ±±δσΣεΓαφΦσ, Ωε∞∞σφ≥α≡ΦΘ ═.▐. ╫αδΦ±εΓεΘ. ╤σ≡Φ  "╧α∞ ≥φΦΩΦ ∩Φ±ⁿ∞σφφε±≥Φ ┬ε±≥εΩα", CVI. - ╠.: ╚τΣα≥σδⁿ±Ωα  ⌠Φ≡∞α "┬ε±≥ε≈φα  δΦ≥σ≡α≥≤≡α", 1997, 470 ±.

╧┼╨┼┬╬─ φα ≡≤±±ΩΦΘ  τ√Ω ∩σ≡±ΦΣ±Ωεπε ≥≡αΩ≥α≥α XIII ΓσΩα εß Φ±Ω≤±±≥Γσ ±ε≈ΦφσφΦ  ±≥Φ⌡εΓ τφα∞σφΦ≥επε ╪α∞±-Φ ╩αΘ±α ╨ατΦ Σδ  ∞σΣΦσΓΦ±≥Φ≈σ±Ωεπε δΦ≥σ≡α≥≤≡εΓσΣσφΦ   Γδ σ≥± , ßσ±±∩ε≡φε, ßεδⁿ°Φ∞ ±εß√≥Φσ∞. └ Σδ  °Φ≡εΩεΘ π≤∞αφΦ≥α≡φε ε≡Φσφ≥Φ≡εΓαφφεΘ ∩≤ßδΦΩΦ εφ  ΓΦ≥±  Γ ΦτΓσ±≥φεΘ ∞σ≡σ Φ ε≥Ω≡√≥Φσ∞. ▌≥ε ∩σ≡Γ√Θ ∩σ≡σΓεΣ φα σΓ≡ε∩σΘ±ΩΦΘ  τ√Ω ±ε≈ΦφσφΦ , σΣΦφεΣ≤°φε ±≈Φ≥αΓ°σπε±  σΣΓα δΦ ∩εΣδσµα∙Φ∞ ∩σ≡σΓεΣ≤ ΩαΩ ε≈σΓΦΣφε ∩≡σΓε±⌡εΣ ∙σσ ≥≡αΣΦ÷Φεφφ√σ ±ε≈ΦφσφΦ  ≥επε µσ ≡εΣα ∩ε ±δεµφε±≥Φ Φ ≡ατφεεß≡ατΦ■ ∩≡εßδσ∞α≥ΦΩΦ, ±α∞ε±≥ε ≥σδⁿφε±≥Φ ≥≡αΩ≥εΓΩΦ, Ωεφ÷σ∩≥≤αδⁿφε±≥Φ Φφ≥σ≡∩≡σ≥α÷ΦΦ. ═.▐. ╫αδΦ±εΓα ∩≡σΓε±⌡εΣφε ±∩≡αΓΦδα±ⁿ ± ταΣα≈σΘ,  ΓΦΓ ∞α±≥σ≡±≥Γε ⌠Φδεδεπα Φ ΓφεΓⁿ ∩≡εΣσ∞εφ±≥≡Φ≡εΓαΓ ßστ≤±δεΓφεσ ∩σ≡σΓεΣ≈σ±Ωεσ Σα≡εΓαφΦσ.

╥≡αΩ≥α≥ ╪α∞±-Φ ╩αΘ±α, ∩ε±Γ ∙σφφ√Θ ≥≡ΦαΣσ φα≤Ω ε ∞σ≥≡ΦΩσ, ≡Φ⌠∞σ Φ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦ⌡ ⌠Φπ≤≡α⌡, ≤±ΦδΦ ∞Φ ≤≈σφεπε ∩≡σΣ±≥αΓδσφ ≡≤±±Ωε∞≤ ≈Φ≥α≥σδ■ Γε Γ±σΘ πδ≤ßΦφσ ∞√±δσΘ, Φτ ∙σ±≥Γσ Φ ±ε≈φε±≥Φ ⌠ε≡∞≤δΦ≡εΓεΩ, ≈≥ε Σσδασ≥ ε∩≤± Γε∩≡σΩΦ Ωαµ≤∙σΘ±  ²τε≥σ≡Φ≈σ±ΩεΘ ±≤⌡ε±≥Φ φατΓαφΦ  ∩εΦ±≥Φφσ ≤ΓδσΩα≥σδⁿφ√∞.

╥≡≤Σ ╪α∞±-Φ ╩αΘ±α ╨ατΦ "╤ΓεΣ ∩≡αΓΦδ ∩σ≡±ΦΣ±ΩεΘ ∩ε²τΦΦ" - ≥≡σ≥ΦΘ Γ ≡ Σ≤ ∩ε²≥εδεπΦ≈σ±ΩΦ⌡ ≥≡αΩ≥α≥εΓ φα ∩σ≡±ΦΣ±Ωε∞  τ√Ωσ XI-XIII ΓσΩεΓ. ╬ΣφαΩε σ±δΦ σπε ∩≡σΣ°σ±≥ΓσφφΦΩΦ ╠≤⌡α∞∞αΣ ╨αΣ≤ΘαφΦ ("╥εδΩεΓα≥σδⁿ ≡Φ≥ε≡ΦΩΦ", Ωεφσ÷ XI Γ.) Φ ∩≡ΦΣΓε≡φ√Θ ∩ε²≥ ╒ε≡στ∞°α⌡α └≥±√τα ╨α°ΦΣ αΣ-─Φφ ┬α≥Γα≥ ("╤αΣ√ Γεδ°σß±≥Γα Γ ≥εφΩε±≥ ⌡ ∩ε²τΦΦ". ╧σ≡σΓεΣ ± ∩σ≡±., Φ±±δσΣ. Φ Ωε∞∞σφ≥. ═.▐. ╫αδΦ±εΓεΘ. ╤σ≡Φ  "╧α∞ ≥φΦΩΦ ∩Φ±ⁿ∞σφφε±≥Φ ┬ε±≥εΩα", LXXIV. - ╠.: ┬ε±≥ε≈φα  δΦ≥σ≡α≥≤≡α, 1985) ∩εΓσ±≥Γ≤■≥ δΦ°ⁿ ε ∩≡Φσ∞α⌡ ≤Ω≡α°σφΦ  ≡σ≈Φ, ≥ε "╤ΓεΣ ∩≡αΓΦδ" - ≡αßε≥α Γε ∞φεπε∞ Φ≥επεΓα  - ±εΣσ≡µΦ≥ ÷σδΦΩε∞ ≥≡σ⌡≈α±≥φεσ ≤≈σφΦσ ε ±≥Φ⌡σ: φα≤Ωα ε ∞σ≥≡ΦΩσ, ≡Φ⌠∞σ Φ Ω≡Φ≥ΦΩσ ∩ε²τΦΦ, α ≥αΩµσ εß±≥ε ≥σδⁿφ√σ ≡α±±≤µΣσφΦ  Ωα±α≥σδⁿφε Γ±σ⌡ πδαΓφ√⌡ Γε∩≡ε±εΓ ∩ε²≥Φ≈σ±Ωεπε ≥Γε≡≈σ±≥Γα, ±≥ε Γ°Φ⌡ ∩σ≡σΣ ⌠ΦδεδεπΦ≈σ±ΩεΘ φα≤ΩεΘ ≥εΘ ²∩ε⌡Φ. ╤εß±≥Γσφφε ≥σε≡σ≥Φ≈σ±ΩεΘ ≈α±≥Φ ∩≡σΣ∩ε±δαφε αΓ≥ε≡±Ωεσ ∩≡σΣΦ±δεΓΦσ, ΩφΦπα ±φαßµσφα ∩εΣ≡εßφ√∞Φ ²≥Φ∞εδεπΦ≈σ±ΩΦ∞Φ Γ√ΩδαΣΩα∞Φ, ταΓσ≡°ασ≥±  ≥σε≡σ≥Φ≈σ±ΩΦ φα±√∙σφφ√∞ "╒α≥Φ∞α" - "╟αΩδ■≈σφΦσ∞", Γ Ωε≥ε≡ε∞ ∞εµφε ετφαΩε∞Φ≥ⁿ±  ± ≥σε≡ΦσΘ δσπαδΦτεΓαφφεπε ταΦ∞±≥ΓεΓαφΦ  Φ ∩δαπΦα≥α Γ ∩ε²τΦΦ. ╪α∞±-Φ ╩αΘ± ±ετΣαδ µαφ≡ ∩σ≡±ε τ√≈φ√⌡ ≥≡αΩ≥α≥εΓ ∩ε ∩ε²≥ΦΩσ, ∩εΣπε≥εΓΦΓ Φ, ∩ε ±≤≥Φ, ∩ε±δ≤µΦΓ ε±φεΓεΘ Ωε∞∩σφΣΦ≤∞α XV Γ. "└≥ααδδα⌡α ╒≤±αΘφΦ (└≥ε≤δδε ╒≤±αΘφΦ. ┴αΣεσ·-≤±-±αφεσ·. ╚τΣαφΦσ ≥σΩ±≥α, ∩≡σΣΦ±δεΓΦσ Φ ∩≡Φ∞σ≈. ╨.╠≤±≤δⁿ∞αφΩ≤δεΓα. - ─≤°αφßσ, 1974). "╤ΓεΣ ∩≡αΓΦδ" ταφΦ∞ασ≥ ε±εßεσ ∞σ±≥ε Γ Φ≡αφ±ΩεΘ ⌠ΦδεδεπΦ≈σ±ΩεΘ ≥≡αΣΦ÷ΦΦ, ∩ε±ΩεδⁿΩ≤ φσ±≡αΓφσφφε εßεπα≥Φδ φσ ≥εδⁿΩε ±≥Φ⌡εΓσΣ≈σ±Ω≤■, φε Φ δΦφπΓΦ±≥Φ≈σ±Ω≤■ ≥≡αΣΦ÷Φ■. ╧ε∞Φ∞ε ²≥επε ±ε≈ΦφσφΦσ εßδαΣασ≥ ±α∞ε±≥ε ≥σδⁿφεΘ ÷σφφε±≥ⁿ■ ΩαΩ ∩≡σΓε±⌡εΣφ√Θ εß≡ατσ÷ ∩σ≡±ε τ√≈φεΘ ∩≡ετ√ ≥επε Γ≡σ∞σφΦ.

╥≡αΩ≥α≥ ╪α∞±-Φ ╩αΘ±α ΣεΩ≤∞σφ≥αδⁿφε Φ ≥Γε≡≈σ±ΩΦ ⌠ΦΩ±Φ≡≤σ≥ φσΩε≥ε≡√Θ ε∩√≥ ≡σ⌠δσΩ±ΦΦ ∩σ≡±ΦΣ±ΩεΘ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩεΘ ≥≡αΣΦ÷ΦΦ, ε±ετφα■∙σΘ ±σß , ≡ατ≤∞σσ≥± , Γ Ωεφ≥σΩ±≥σ α≡αß±ΩεΘ ∩ε²≥εδεπΦΦ, φε εßφα≡≤µΦΓ°σΘ ≤µσ Ω XIII Γ. "δΦ÷α φσ εß∙σσ Γ√≡αµσφⁿσ". ▌≥ε, σ±≥σ±≥Γσφφε, ≡αφε ΦδΦ ∩ετΣφε Σεδµφε ß√δε ∩≡εΦτεΘ≥Φ, ≥αΩ ΩαΩ ∩σ≡±ΦΣ±ΩΦΘ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦΘ  τ√Ω ±ΩδαΣ√Γαδ±  φα ßατσ Φφεπε σ±≥σ±≥Γσφφεπε  τ√Ωα - φσ ±σ∞Φ≥±Ωεπε, φε ΦφΣεσΓ≡ε∩σΘ±Ωεπε. ╧σ≡±ΦΣ±Ωε-≥αΣµΦΩ±ΩΦΘ, ετΓ≤≈ΦΓ°ΦΘ Ω ∞ε∞σφ≥≤ α≡αß±Ωεπε ταΓεσΓαφΦ  ≡ατΓΦ≥≤■ ≡σδΦπΦετφε-⌠Φδε±ε⌠±Ω≤■ Φ δΦ≥σ≡α≥≤≡φ≤■ ≥≡αΣΦ÷Φ■ Φ Σαδσσ Γ∩Φ≥αΓ Γ ±σß  επ≡ε∞φ√Θ ∩δα±≥ α≡αß±Ωεπε, ±ε⌡≡αφΦδ±  Γε Γ±σ⌡ ±ΓεΦ⌡ ε±φεΓφ√⌡ ∩≡ε ΓδσφΦ ⌡ - ε≥ ⌠εφσ≥ΦΩΦ Σε φαΓ√ΩεΓ  τ√ΩεΓεπε ∞√°δσφΦ .

└≡αß±Ωα  ∩ε²≥ΦΩα ± σσ δΦφπΓΦ±≥Φ≈σ±ΩεΘ, π≡α∞∞α≥Φ≈σ±ΩεΘ ∩≡Φ≡εΣεΘ, ß≤Σ≤≈Φ ²Ω±≥≡α∩εδΦ≡εΓαφα, α Γσ≡φσσ, ∩≡Φ±∩ε±εßδσφα Ω Φφε∞≤ ∩ε Σ≤⌡≤ ∩ε²≥Φ≈σ±Ωε∞≤  τ√Ω≤, φσΦτßσµφε ∞σφ δα±ⁿ, ±ΩδαΣ√ΓαδΦ±ⁿ Σε∩εδφΦ≥σδⁿφ√σ ∩≡Φσ∞√ ≤±≥αφεΓδσφΦ  Γ ±≥Φ⌡σ ±σ∞αφ≥Φ≈σ±Ωεπε Φ ±Φφ≥αΩ±Φ≈σ±Ωεπε ≡αΓφεΓσ±Φ . ╥αΩ, ╪α∞±-Φ ╩αΘ± ∩≡Φ±≥αδⁿφε ΓφΦ∞α≥σδσφ Ω ⌠Φπ≤≡α∞, εßσ±∩σ≈ΦΓα■∙Φ∞ Φ ∩εΓ√°α■∙Φ∞ ±σ∞αφ≥Φ≈σ±ΩΦΘ, ±Φφ≥αΩ±Φ≈σ±ΩΦΘ Φ ≡Φ≥∞ΦΩε-Φφ≥εφα÷Φεφφ√Θ ∩α≡αδδσδΦτ∞, πα≡∞εφΦ■ αδδΦ≥σ≡α÷ΦΘ. ╩ ≥ε∞≤ µσ, σ±δΦ ≡ατΓΦ≥Φσ α≡αß±ΩεΘ ∩ε²≥ΦΩΦ ∩Φ≥αδα ²Ωτσπστα ╩ε≡αφα, ≥ε ∩σ≡σΣ ∩σ≡±ε τ√≈φεΘ ≥σε≡ΦσΘ ⌡≤Σεµσ±≥Γσφφεπε ±δεΓα ∩εΣεßφα  ταΣα≈α φσ ±≥ε δα. ╧σ≡±ΦΣ±Ωα  ∩ε²≥ΦΩα, ±ΓεßεΣφα  ε≥ Σαφφεπε ²Ωτσπσ≥Φ≈σ±Ωεπε Ωε∞∩εφσφ≥α, φα ΩαΩε∞-≥ε ²≥α∩σ εΩατ√Γαδα±ⁿ ≈α±≥ⁿ■ ßεδσσ ±Γσ≥±ΩεΘ ∩ε Σ≤⌡≤ Φ ⌠ε≡∞≤δΦ≡εΓαδα ±ΓεΦ ∩εδεµσφΦ , ε≡Φσφ≥Φ≡≤ ±ⁿ ±Ωε≡σσ φα ⌡≤Σεµσ±≥Γσφφ≤■ δΦ≥σ≡α≥≤≡≤, ∩≡σΦ∞≤∙σ±≥Γσφφε ∩ε²τΦ■. ═σ ±δ≤≈αΘφε ∩ε²≥ε∞≤, ≈≥ε ∩≡σΣ∞σ≥ε∞ ≥∙α≥σδⁿφεπε Φτ≤≈σφΦ  ß√δα Γ√ß≡αφα ∩ε²≥ΦΩα, α φσ ≡Φ≥ε≡ΦΩα, ΩαΩ Γ α≡αß±ΩεΘ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩεΘ ≥σε≡ΦΦ XI-XIII ΓΓ.

╪α∞±-Φ ╩αΘ±, ταφΦ∞α ±ⁿ Φ±±δσΣεΓαφΦσ∞ φε≡∞ ∩σ≡±ΦΣ±ΩεΘ ∩ε²τΦΦ, ≥σε≡σ≥Φ≈σ±ΩΦ∞ ε±∞√±δσφΦσ∞ σσ ±≥Φδ , Γ√≡ατΦ≥σδⁿφ√⌡ ±≡σΣ±≥Γ (∞σ≥ΩΦσ, ≈α±≥ε  τΓΦ≥σδⁿφ√σ ∩α±±αµΦ ∩ε±Γ ∙σφ√ φσ ≥εδⁿΩε ΦτΓσ±≥φ√∞ φα∞ πΦ∩σ≡ßεδσ, ∞σ≥α⌠ε≡σ, φε Φ ≥αΩΦ∞, τφαΩε∞√∞ δΦ°ⁿ ±∩σ÷ΦαδΦ±≥α∞ ∩≡Φσ∞α∞ ≤Ω≡α°σφΦ , ΩαΩ "φα∞σΩα■∙σσ ±≡αΓφσφΦσ", "±≡αΓφσφΦσ ± ∩≡σΣ∩ε≈≥σφΦσ∞", "∩≡Φ≥Γε≡φεσ φα÷σδΦΓαφΦσ", "φαφΦτ√ΓαφΦσ ß≤±Φφ" etc.), ∩≡εßδσ∞α∞Φ δΦ≥σ≡α≥≤≡φεΘ Ω≡Φ≥ΦΩΦ, Φ∙σ≥, ±≥≡σ∞Φ≥±  ∩≡ΦßδΦτΦ≥ⁿ±  Ω ε≥Γσ≥≤ φα ΦτΓσ≈φ√Θ, α ±≥αδε ß√≥ⁿ, ∞≤≈Φ≥σδⁿφ√Θ Φ ßστε≥Γσ≥φ√Θ Γε∩≡ε±: ΩαΩεΓα ∩≡Φ≡εΣα ∩≡σΩ≡α±φεπε Γ ∩ε²τΦΦ Φ ΩαΩ ε∩Φ±α≥ⁿ ≥ε, ≈≥ε, ∩ε σπε ∞√±δΦ, "φσ Γ√≡ατΦ∞ε ±δεΓε∞, φε Γφ ≥φε ΓΩ≤±≤". ╚φ≥σδδσΩ≥≤αδⁿφ√Θ ∩εΦ±Ω, ±ε∞φσφΦ , ≡α±±≤µΣσφΦ  ≤≈σφεπε ∩εφ ≥φ√ Φ φα∞, φα±δσΣφΦΩα∞ ΓσδΦΩεΘ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩεΘ Ω≤δⁿ≥≤≡√, Γ√±εΩε ε±∞√±δσφφεΘ σσ ≥Γε≡÷α∞Φ.

═αΘΣσ∞ δΦ ∞√ ε≥Γσ≥ ≤ ╠αφΣσδⁿ°≥α∞α, ≤∩εΣεßΦΓ°σπε ±≥Φ⌡ε≥Γε≡σφΦ  σπΦ∩σ≥±ΩεΘ δαΣⁿσ ∞σ≡≥Γ√⌡? ╩αΩ ß√ ≥ε φΦ ß√δε, ε±≥≡εσ φα±δαµΣσφΦσ φαßδ■Σα≥ⁿ, ΩαΩ φσΩεπΣα ±φα≡ µαδα±ⁿ δαΣⁿ  Γ ΣαδⁿφΦΘ ∩≤≥ⁿ, ≥σ∞ ßεδσσ ≈≥ε ∞φεπεσ Φτ ΩδαΣΦ φα∞ φστφαΩε∞ε. ╧ε≥ε∞ΩΦ Γ∩≡αΓσ ταΣαΓα≥ⁿ ≈≤µεΘ Ω≤δⁿ≥≤≡σ Γε∩≡ε±√, Φ ΓΣ≤∞≈ΦΓε∞≤, ΓφΦ∞α≥σδⁿφε∞≤, φσε≥±≥≡αφσφφε∞≤ Φ±±δσΣεΓα≥σδ■ εφα, Γετ∞εµφε, ε⌡ε≥φε ε≥Γσ≥Φ≥. ╟φαΩε∞±≥Γε ± ±ε≈ΦφσφΦ ∞Φ ≥αΩεπε ≤≡εΓφ  ≥σε≡σ≥Φ≈σ±Ωεπε ε±∞√±δσφΦ , ΩαΩεΘ Σε±≥Φπφ≤≥ Γ "╤ΓεΣσ ∩≡αΓΦδ", ∩ε∞σ∙ασ≥ Φ±±δσΣεΓα≥σδ  Γφ≤≥≡ⁿ Φτ≤≈ασ∞εΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡φεΘ ≥≡αΣΦ÷ΦΦ, ∩ε∞επα  ≤ΓΦΣσ≥ⁿ σσ Γ ßεδσσ °Φ≡εΩε∞ Ω≤δⁿ≥≤≡φε∞ Ωεφ≥σΩ±≥σ, Γ√ ΓΦ≥ⁿ ±Γ τΦ ± ∩≡Φ±≤∙Φ∞Φ ΣαφφεΘ Ω≤δⁿ≥≤≡σ ∞εΣσδ ∞Φ ΓΦΣσφΦ  Φ ∩ετφαφΦ  ∞Φ≡α.

╨αßε≥α ═.▐. ╫αδΦ±εΓεΘ (Φ±±δσΣεΓα≥σδⁿ±ΩΦΘ Φ Ωε∞∞σφ≥α≥ε≡±ΩΦΘ Ωε∞∩δσΩ± ⌠≤φΣα∞σφ≥αδσφ Φ εß±≥ε ≥σδσφ) ταφΦ∞ασ≥ Σε±≥εΘφεσ ∞σ±≥ε Γ Ωεφ≥σΩ±≥σ ∞σΣΦσΓΦ±≥Φ≈σ±Ωεπε δΦ≥σ≡α≥≤≡εΓσΣσφΦ , ±ε±≥αΓφεΘ ≈α±≥ⁿ■ Ωε≥ε≡επε Γ ∩ε±δσΣφσσ Γ≡σ∞  ±≥αδΦ Φ±±δσΣεΓαφΦ  Ωδα±±Φ≈σ±ΩΦ⌡ δΦ≥σ≡α≥≤≡φ√⌡ ≥σε≡ΦΘ. ╤α∞ε±ετφαφΦσ ±δεΓσ±φε±≥Φ - δΦ°ⁿ ≈α±≥ⁿ Ωα≡≥Φφ√, Σα■∙α , εΣφαΩε, Γετ∞εµφε±≥ⁿ Γ ≥εΘ ΦδΦ ΦφεΘ ∞σ≡σ ε∩≡σΣσδΦ≥ⁿ ≤≡εΓσφⁿ ±α∞εε±ετφαφΦ  Ω≤δⁿ≥≤≡√ Γ ÷σδε∞. ╤α∞α ∩≡εßδσ∞α≥ΦΩα Φ ±∩ε±εß√ σσ ≡ατ≡σ°σφΦ  ≥σ∞ ßεδσσ Φφ≥σ≡σ±φ√, ≈≥ε ∞√ Φ∞σσ∞ Σσδε ± Φ±Ω≤±±≥Γε∞ Ωαφεφα, ²±≥σ≥ΦΩεΘ ≥εµΣσ±≥Γα, Ωε≥ε≡εΘ φα ∩σ≡Γ√Θ - ∩εΓσ≡⌡φε±≥φ√Θ - Γτπδ Σ ±ΓεΘ±≥Γσφ ΦφεΘ ≤≡εΓσφⁿ ±α∞ε≡σ⌠δσΩ±ΦΦ Γ ±≡αΓφσφΦΦ ± τα∩αΣφεΘ Ω≤δⁿ≥≤≡εΘ. ╤ε≈ΦφσφΦ , ∩εΣεßφ√σ "╤ΓεΣ≤ ∩≡αΓΦδ", ∩ε∞Φ∞ε ∞φεπΦ⌡ φσε±∩ε≡Φ∞√⌡ Σε±≥εΦφ±≥Γ, εßδαΣα■≥ σ∙σ Φ ≥σ∞, ≈≥ε ±∩ε±εßφ√ ∩εΩεδσßα≥ⁿ ²≥ε φσΩεπΣα ≡α±∩≡ε±≥≡αφσφφεσ Φ Γ±σ σ∙σ ≤±≥εΘ≈ΦΓεσ ≤ßσµΣσφΦσ ΦδΦ ∩≡σΣ≤ßσµΣσφΦσ.

┴Φεπ≡α⌠Φ  ╪α∞±-Φ ╩αΘ±α ╠≤⌡α∞∞αΣα α≡-╨ατΦ

╨εΣΦδ±  Γ ╨σσ (≥ε≈φ√σ Σα≥√ µΦτφΦ φσΦτΓσ±≥φ√), ∞φεπΦσ πεΣ√ µΦδ Γ ╒ε≡α±αφσ, ╒ε≡στ∞σ Φ ┴≤⌡α≡σ. ╤Γεσ ±ε≈ΦφσφΦσ φα≈αδ ∩Φ±α≥ⁿ Γ ╠σ≡Γσ Γ 1217-1218 π. φα α≡αß±Ωε∞  τ√Ωσ. ╩φΦπα Φτδαπαδα ΩαΩ α≡αßε τ√≈φ≤■, ≥αΩ Φ ∩σ≡±ε τ√≈φ≤■ ∩ε²≥Φ≈σ±ΩΦσ ≥≡αΣΦ÷ΦΦ. ┬ε Γ≡σ∞  εΣφεπε Φτ Γεσφφ√⌡ ±≡αµσφΦΘ ∞σµΣ≤ ╒α∞αΣαφε∞ Φ ╚±⌠α⌡αφε∞ ε±φεΓφα  ≈α±≥ⁿ ΩφΦπΦ ß√δα ≤≥σ≡ φα. ╤ 1227 π. α≡-╨ατΦ ∩≡εµΦΓασ≥ Γ ╪Φ≡ατσ, πΣσ ±δ≤µΦ≥ └≥αßσΩ≤ ╠α≤Σ≤Σ≤, α Γ∩ε±δσΣ±≥ΓΦΦ σπε ±√φ≤ └ß≤ ┴αΩ≡≤, Ωε≥ε≡ε∞≤ ∩ε±Γ ≥Φδ ±ΓεΘ ┴≤±≥αφ ΓσδΦΩΦΘ Φ≡αφ±ΩΦΘ ∩ε²≥ ╤α"αΣΦ. ╧εΣ ΓδΦ φΦσ∞ Σ≡≤τσΘ α≡-╨ατΦ ±ε≈Φφ σ≥ ∩σ≡±ε τ√≈φ≤■ Γσ≡±Φ■ ≥≡αΩ≥α≥α. ╬≥Σσδⁿφε ß√δ φα∩Φ±αφ ≥≡αΩ≥α≥ Φ ∩ε α≡αß±ΩεΘ ∩ε²≥ΦΩσ. ╥ε≈φ√Θ ∩σ≡σΓεΣ φατΓαφΦ  ∩σ≡±ε τ√≈φεπε ≥≡αΩ≥α≥α ∩εΣ≡ατ≤∞σΓασ≥ ∩σ≡σΣα≈≤ ε≥≥σφΩα, Ωε≥ε≡√Θ ταΩδ■≈σφ Γ ε∩≡σΣσδσφΦΦ "φσα≡αß±ΩΦΘ", ≈≥ε Σδ  φα≈αδα XIII Γ. ±ΦφεφΦ∞Φ≈φε εßετφα≈σφΦ■ "Φ≡αφ±ΩΦΘ" ΦδΦ "πεΓε≡ ∙ΦΘ ∩ε-∩σ≡±ΦΣ±ΩΦ", ≈≥ε Φ ∩εΣ≈σ≡ΩΦΓασ≥ Φ±⌡εΣφ≤■ ∩ετΦ÷Φ■ αΓ≥ε≡α.

╦Φ≥σ≡α≥≤≡α φα ≡≤±±Ωε∞  τ√Ωσ:

1. └τσ≡ └.└. ╧σ≡±ΦΣ±Ωεσ ±≥Φ⌡ε±δεµσφΦσ Φ ≡Φ⌠∞α. ╠., 1967.

2. ┴≡απΦφ±ΩΦΘ ┬.╚. ╧≡εßδσ∞√ ≥Φ∩εδεπΦΦ ±≡σΣφσΓσΩεΓ√⌡ δΦ≥σ≡α≥≤≡ ┬ε±≥εΩα. ╠., 1991.

3. ┬ε≡εµσΘΩΦφα ╟.═. ╚±⌠α⌡αφ±Ωα  °Ωεδα ∩ε²≥εΓ Φ δΦ≥σ≡α≥≤≡φα  µΦτφⁿ ╚≡αφα Γ ∩≡σΣ∞εφπεδⁿ±Ωεσ Γ≡σ∞  (XII-φα≈αδε XIII ΓΓ.). ╠., 1984.

4. ╚φε±≥≡αφ÷σΓ ╩.└. ╧σ≡±ΦΣ±Ωα  δΦ≥σ≡α≥≤≡φα  ≥≡αΣΦ÷Φ  Γ ∩σ≡Γ√σ ΓσΩα Φ±δα∞α. ╤╧ß., 1909.

5. ╩ε≥σ≥Φ°ΓΦδΦ ┬.┬. ╤≥≡≤Ω≥≤≡α ∩σ≡±ΦΣ±ΩεΘ Ωδα±±Φ≈σ±ΩεΘ ≡Φ⌠∞√. └Γ≥ε≡σ⌠. ΣεΩ≥. ΣΦ±. ╥ßΦδΦ±Φ, 1975.

6. ╩≤ΣσδΦφ └.┴. ╤≡σΣφσΓσΩεΓα  α≡αß±Ωα  ∩ε²≥ΦΩα. ╠., 1983.

7. ╠≤±≤δⁿ∞αφΩ≤δεΓ ╨. ╧σ≡±ΦΣ±Ωε-≥αΣµΦΩ±Ωα  Ωδα±±Φ≈σ±Ωα  ∩ε²≥ΦΩα. X-XV ΓΓ. ╠., 1989.

8. ╬±∞αφεΓ ╠.-═. ╬. ╤≥Φδⁿ ∩σ≡±ΦΣ±Ωε-≥αΣµΦΩ±ΩεΘ ∩ε²τΦΦ. ╠., 1974.

9. ╧≡Φπα≡Φφα ═.╚. ╤αΣ√ ∩σ≡±ΦΣ±ΩεΘ ∩ε²≥ΦΩΦ. - ▌±≥σ≥ΦΩα ß√≥Φ  Φ ²±≥σ≥ΦΩα ≥σΩ±≥α Γ Ω≤δⁿ≥≤≡α⌡ ±≡σΣφσΓσΩεΓεπε ┬ε±≥εΩα. ╠., 1995.

10. ╨σΘ±φσ≡ ╠.╦. ▌Γεδ■÷Φ  Ωδα±±Φ≈σ±ΩεΘ πατσδΦ φα ⌠α≡±Φ (X-XIV ΓΓ.). ╠., 1989.

11. ╤αφ≈σ± └.└. ╩ Γε∩≡ε±≤ ε ±≤∙φε±≥Φ ±Φ±≥σ∞√ α≡αß±ΩεΘ ∞σ≥≡ΦΩΦ. - └≡αß±Ωα  ⌠ΦδεδεπΦ . ╠., 1968.

12. ╫αδΦ±εΓα ═.▐. ▀τ√Ω ε∩Φ±αφΦ  ∩ε²τΦΦ Γ ≥≡αΩ≥α≥σ ╪α∞±-Φ ╩αΘ±α ╨ατΦ "╤ΓεΣ ∩≡αΓΦδ ∩σ≡±ΦΣ±Ωεπε ±≥Φ⌡ε≥Γε≡±≥Γα". - ┬ε±≥εΩ, 1993, N 1.

13. ╪α≡Φ⌠εΓ ╠. ╪α∞±-Φ ╩αΘ± ╨ατΦ Φ σπε δΦ≥σ≡α≥≤≡φε-Ω≡Φ≥Φ≈σ±ΩΦσ Γτπδ Σ√. └Γ≥ε≡σ⌠. ΩαφΣ. ΣΦ±. ─≤°αφßσ, 1985.

14. ╪ΦΣ⌠α≡ ┴.▀. ╬ß≡ατφα  ±Φ±≥σ∞α α≡αß±ΩεΘ Ωδα±±Φ≈σ±ΩεΘ δΦ≥σ≡α≥≤≡√. ╠., 1974.

15. ▌ßσ≡∞αφ ┬.└. ╧σ≡±√ ±≡σΣΦ α≡αß±ΩΦ⌡ ∩ε²≥εΓ ²∩ε⌡Φ ╬∞σΘ ΣεΓ. - ╟α∩Φ±ΩΦ ΩεδδσπΦΦ Γε±≥εΩεΓσΣεΓ. ╦., 1926. ╥. 2, Γ√∩. 1.

(╤) "Ex Libris ═├" (EL═├), ²δσΩ≥≡εφφα  Γσ≡±Φ  ∩≡ΦδεµσφΦ  Ω "═├" (▌┬EL═├). ═ε∞σ≡ 023 (44) ε≥ 18 Φ■φ  1998 π., ≈σ≥Γσ≡π. ╧εδε±α 5. ╧σ≡σ∩σ≈α≥Ωα τα ≡≤ßσµε∞ Σε∩≤±Ωασ≥±  ∩ε ±επδα°σφΦ■ ± ≡σΣαΩ÷ΦσΘ. ╤±√δΩα φα "EL═├" Φ ▌┬EL═├ εß τα≥σδⁿφα. ╤∩≡αΓΩΦ ∩ε αΣ≡σ±≤ evng@ng.ru
╩ ±εΣσ≡µαφΦ■ ²≥επε φε∞σ≡α.