Czytanie poni┐szego tekstu, spokojnie darowaµ mog▒ sobie ludzie, kt≤rzy wiedz▒ "o co biega". Innych zapraszam do lektury.

No wiΩc co to jest ta manga?

Arghh... Zawsze, kiedy kto╢ zadaje mi to pytanie po prostu stajΩ siΩ mocno zdezorientowany. No, bo jak szybko wyja╢niµ komu╢ tak rozleg│y i bogaty w szczeg≤│y temat nie pomijaj▒c niekt≤rych zagadnie±? Tym razem by│o mi jednak dane o tym napisaµ, co powinno daµ znacznie lepszy efekt:).

ZacznΩ mo┐e od samego s│owa "manga", kt≤re w wolnym t│umaczeniu oznacza "niepohamowane obrazy" i rysowany w niepowtarzalnym stylu japo±ski komiks, kt≤ry zyska│ sobie na ╢wiecie olbrzymi▒ popularno╢µ, a na naszym podw≤rku obecny jest od niedawna. Styl, kt≤ry podobny jest do dzisiejszego, komiks ten zacz▒│ kszta│towaµ oko│o lat sze╢µdziesi▒tych naszego wieku i choµ nie mia│ wtedy tak doskona│ej "kreski" i jako╢ci historii jak to siΩ ma w dniu dzisiejszym, bardzo szybko zyska│ sobie bardzo szerokie grono wielbicieli.

Nasuwa ci siΩ pewnie teraz pytanie, ┐e skoro to tylko komiks, to co w nim takiego specjalnego, ┐e przyci▒ga takie rzesze ludzi? Spr≤bujΩ wyja╢niµ to w kilku punktach.

Od komiksu zachodniego, japo±ski r≤┐ni przede wszystkim grupa ludzi, dla kt≤rych jest on przeznaczony. Ot≤┐ o ile u nas czytanie komiks≤w postrzegane jest jako rozrywka dobra dla dzieci, ewentualnie dla tych, kt≤rzy nie radz▒ sobie z przeczytaniem ksi▒┐ki - w Japonii mangΩ czytaj▒ wszyscy. Dzieci, m│odzie┐, doro╢li jak i osoby w podesz│ym wieku, kobiety i mΩ┐czy╝ni, przedstawiciele wszelkich mo┐liwych zawod≤w i zainteresowa± (dobrym przyk│adem jest tu manga "Cze╢µ Michael" wydawana przez wydawnictwo Waneko). Ka┐dy mo┐e znale╝µ co╢ dla siebie.

Dochodzimy tu do jednego z zarzut≤w, kt≤ry czΩsto spotyka wielbicieli mangi, a mianowicie wystΩpuj▒cej w niej brutalno╢ci, erotyki, zboczenia... Ot≤┐ wszystkie s▒ one czΩ╢ciowo prawdziwe, ale nie ma niczego gorszego ni┐ uog≤lnianie, gdy┐ w ┐aden spos≤b nie da siΩ przypisaµ powy┐szych s│≤w do ca│o╢ci gatunku!!! Jak ju┐ pisa│em ka┐dy mo┐e znale╝µ co╢ dla siebie, wiΩc je┐eli kto╢ chce brutalno╢ci i pornografii - znajdzie j▒! Ale jest to naprawdΩ malute±ki procent rynku - zupe│nie jak w przypadku telewizji. Nie mo┐na powiedzieµ, i┐ wszystkie filmy s▒ brutalne i zboczone. S▒ takie, to prawda, skierowane do specyficznej grupy odbiorc≤w, ale ca│a wiΩkszo╢µ jest zupe│nie "normalna". Podobnie jest w przypadku mangi.

Nie mo┐na r≤wnie┐ zapomnieµ o olbrzymiej odmienno╢ci kultur. To, co u nas jest traktowane jako niesmaczne, z│e - w Japonii mo┐e zupe│nie nie budziµ kontrowersji.

Grafika

Jedn▒ z cech odr≤┐niaj▒c▒ mangΩ od "zwyk│ego komiksu" [ ;)] jest przepiΩkna kreska (kt≤rej styl zale┐y oczywi╢cie od autora) oraz bardzo swobodne traktowanie uk│adu strony, dziΩki czemu japo±ski komiks jest du┐o bardziej dynamiczny od zachodniego. Poszczeg≤lne obrazki nie musz▒ byµ tu ujΩte w pouk│adane po kolei prostok▒tne ramki. Dozwolone s▒ praktycznie wszystkie kszta│ty i rozmiary z zajΩciem przez jedno ujΩcie ca│ej strony lub nawet dw≤ch s▒siaduj▒cych! CzΩsto zdarza siΩ, i┐ niekt≤re fragmenty "wystaj▒" poza teoretycznie przeznaczone dla nich miejsce.


Je┐eli jeste╢my ju┐ przy jako╢ci rysunku, nie mo┐na zapomnieµ o jego dok│adno╢ci. Wszystkie detale s▒ dok│adnie odwzorowane - pocz▒wszy od broni i element≤w mechanicznych, przez stroje na krajobrazach, wnΩtrzach i ro╢linach sko±czywszy. Na przyk│ad mogΩ tu podaµ mangΩ "Neon Genesis Evangelion", w kt≤rej u wystΩpuj▒cych w niej gigantycznych bio-robot≤w doskonale widaµ wz≤r na "podeszwie" stopy!!!

Teraz przeczytasz o czym╢, co mo┐e ciΩ lekko zdziwiµ, ale nie przejmuj siΩ tym ^_^'.

Ot≤┐ praktycznie wszystkie mangi s▒ czarno-bia│e (kolor wystΩpuje praktycznie tylko wtedy, gdy autor chce przypodobaµ siΩ zachodnim czytelnikom). Zdawaµ by siΩ mog│o, ┐e jest to p≤j╢cie na │atwiznΩ ╢wiadcz▒ce o komiksie gorszej jako╢ci - nic bardziej b│Ωdnego. Co mo┐e potwierdziµ zapewne ka┐dy fan tego gatunku, Japo±czycy s▒ mistrzami w wykorzystywaniu czerni, bieli oraz r≤┐nych odcieni szaro╢ci, dziΩki kt≤rym potrafi▒ przekazaµ to, co chc▒ znacznie lepiej, ni┐ ich zachodni koledzy "po fachu" potrafi▒ wyci▒gn▒µ z pe│nej gamy barw. Powodem takiego doboru kolor≤w jest r≤wnie┐ sam spos≤b "rodzenia" siΩ tytu│≤w, o czym napisa│em dalej.

Bohaterowie


S▒ to kolejne cechy odr≤┐niaj▒ce mangΩ od komiksu zachodniego.

Podczas, gdy zachodni bohaterowie posiadaj▒ zazwyczaj "p│askie" osobowo╢ci (je┐eli w og≤le posiadaj▒), o mangowych mo┐na powiedzieµ, ┐e maj▒ duszΩ. To nie s▒ zwykli "dobrzy" lub "╝li" bohaterowie, lecz niemal┐e ┐ywe osoby. Tak, jak my posiadaj▒ swoje upodobania, obiekcje, lΩki, r≤┐ne rodzaje zachowa±, ciemne strony charakteru (no, nie zawsze ^_-). Je┐eli mamy ju┐ do czynienia z herosami lub czarnymi charakterami, to nie postΩpuj▒ oni od tak, aby niszczyµ drugiego ku rado╢ci czytaj▒cych. Oni maj▒ swoje powody. Dlatego nie spotkamy tu "z│a", kt≤re jest z│e i niszczy tylko dlatego, bo takie jest z definicji!

Fabu│a


W mangowych opowie╢ciach jest skomplikowana, interesuj▒ca i czΩsto niesztampowa. Obfituje w zaskakuj▒ce zwroty akcji i na szczΩ╢cie brakuje w niej nielogicznych i niesp≤jnych z reszt▒ rozwi▒za±. Co by tu wiΩcej napisaµ ;)... Oczywi╢cie nie wszystkie mangi s▒ pod tym wzglΩdem doskona│e, ale i tak na g│owΩ bij▒ komiksy zachodnie, a prawdziwe pere│ki po prostu wymiataj▒ i zrzucaj▒ z krzes│a oraz nie "karmi▒" nas tym, co w│a╢nie w "zwyk│ych" komiksach jest nad wyraz czΩsto spotykane - bezsensownymi pr≤bami zaw│adniΩcia ╢wiatem przez z│o i towarzysz▒cej jego niszczeniu przemocy (czy podobne zarzuty nie padaj▒ pod adresem japo±skiego komiksu???).

Powstawanie mang

Ka┐da manga zaczyna swoje istnienie w specjalnych magazynach zajmuj▒cych siΩ t▒ tematyk▒. Wydawane s▒ co jaki╢ czas na ekologicznym papierze (znaczy siΩ z odzysku) i zawieraj▒ kilkana╢cie takich opowie╢ci, publikowanych w odcinkach. Liczba stron takich magazyn≤w jest bardzo du┐a, czΩsto osi▒gaj▒c do astronomiczne jak na prasΩ liczby.

Je┐eli czytelnicy zainteresuj▒ siΩ danym tytu│em, jego publikacja jest kontynuowana, a je┐eli nie - ko±czy sw≤j ┐ywot. Jest to uzasadnienie tworzenia mang tylko w czerni i bieli, gdy┐ kolory nie wygl▒da│yby dobrze na papierze z│ej jako╢ci, a to nie przyci▒ga│oby raczej t│um≤w, prawda?

Gdy tytu│ zyskuje popularno╢µ, zbiera siΩ wydane wcze╢niej "kawa│ki" i publikuje ca│o╢µ w tomikach (co jest chyba najbardziej dochodowym interesem w ca│ej komiksowej bran┐y). P≤╝niej ju┐ tylko czas znalezienia sponsora dzieli tak▒ opowie╢µ do zaadaptowania jej jako telewizyjnego serialu animowanego, wydania na kasetach video (OAV lub OVA - orginal video animation) i przepiΩknych, stoj▒cych na najwy┐szym ╢wiatowym poziomie produkcji, przeznaczonych do wy╢wietlania na srebrnym ekranie.

Dochodzimy tu do kolejnego fenomenu rodem z Japonii a w dodatku silnie powi▒zanego z mang▒, a mianowicie Anime.

Grrr... Anime? Co to takiego?

Ot≤┐ anime to...
...w moim rozumieniu filmy animowane tworzone na podstawie mang, "animowane mangi", filmy animowane rysowane w specyficznym, "mangowym" stylu.. Znowu bΩdΩ por≤wnywa│ dzie│a japo±skie z zachodnimi staraj▒c siΩ robiµ to w miarΩ obiektywnie (┐artowa│em;)). Anime wyr≤┐nia siΩ znacznie w╢r≤d innych rodzaj≤w kresk≤wek (jak ja nie lubiΩ tego s│owa...). UwagΩ widza przykuwaj▒ tu dopracowane t│a i animacja. Nie mo┐na przej╢µ obojΩtnie obok muzyki - i choµ w ta±szych produkcjach nie jest ona zbyt skomplikowana to jednak wpada w ucho, a filmy o wy┐szym bud┐ecie... CzΩsto po prostu potrafi▒ zgnie╢µ widza i rozszarpaµ go na kawa│ki (oczywi╢cie nie dos│ownie - chyba nikt tak nie pomy╢la│? -_-'). Je┐eli dodamy do tego doskona│▒ fabu│Ω, czΩsto wystΩpuj▒ce ukryte elementy i przes│ania, niejednokrotnie wspania│y humor oraz klimat - to od razu mo┐na zorientowaµ siΩ, na czym polega ca│e to szale±stwo.

W zasadzie nie wiele mogΩ jeszcze o tym napisaµ. Oczywi╢cie czΩsto spotykamy siΩ z inteligentnymi jak te, z kt≤rymi ma siΩ r≤wnie┐ do czynienia w przypadku mangi, ale ich nies│uszno╢µ wyja╢ni│em ju┐ w poprzednim tek╢cie. Zjawisk tak skomplikowanych i ciekawych nie potrafiΩ do ko±ca wyja╢niµ s│owami - to trzeba po prostu zobaczyµ i us│yszeµ.


Tyle na razie. W przysz│o╢ci prawdopodobnie co╢ jeszcze do│o┐Ω, sprostujΩ. Je┐eli pojawi│ siΩ u ciebie chocia┐ cie± zainteresowania - czytaj dalej, znajd╝ kogo╢ o takim hobby. Je┐eli to do ciebie nie trafi - trudno, ale je┐eli zostaniesz jednym z nas (upss...to brzmi tak jako╢ gro╝nie -_-) to tego na pewno nie po┐a│ujesz, a mo┐e bΩdziesz mi nawet wdziΩczny;)))?



P.S. Zerknijcie na moj▒ stronΩ (www.republika.pl/novaki).