Ostatnia aktualizacja artyku│u: 16.3.2001

JOWISZ

Jowisz jest bez w╣tpienia kr≤lem planet. Jest to najwiΩksza planeta Uk│adu S│onecznego. Atmosfera rozci╣ga siΩ na tysi╣ce kilometr≤w. Jowisz stanowi 71% masy Uk│adu S│onecznego.

Jowisz ma ogromne j╣dro (£rednica 30 000 km. i temperatura miΩdzy 20000-30000K) Ci£nienie na powierzchni j╣dra to 450000000 kG/cm [kwadratowych] (na Ziemi ci£nienie r≤wna siΩ 1kG/cm [kwadratowych]). J╣dro otacza strefa metalicznego wodoru (30 000km.). Potem jest strefa ciek│ego wodoru (25000 km.) i najbardziej zewnΩtrzna czΩ£c - strefa wodoru gazowego. Przez zwyk│y ma│y teleskop Jowisz wygl╣da wspaniale - co najmniej 2 pasy, 4 Ksi╣┐yce i sp│aszczone bieguny (kt≤re s╣ wynikiem szybkiego ruchu obrotowego Jowisza - 9,8 godziny i p│ynnego sk│adu atmosfery).

Chmury jakie widzimy przez teleskop ci╣gle cyrkuluj╣ i zmieniaj╣ swoje po│o┐enie - sk│adaj╣ siΩ g│≤wnie z wodoru (90%) reszta to g│≤wnie hel, amoniak, metan i para wodna (£ladowe ilo£ci).

Wielka Czerwona Plama jest jedn╣ z wielu plam na Jowiszu. Jednak jej wyj╣tkowo£µ polega na tym, ┐e jest dostrzegalna ju┐ przez amatorskie teleskopy (nawet przez 13 cm. - przyp. autora). Poza tym WCP jest obserwowana ju┐ przez ponad 400 lat ! Unosi siΩ r≤wnie┐ 8 km. ponad powierzchni╣ otaczaj╣cej warstwy chmur i jest wielko£ci╣ Ziemi (!!!). Ka┐da plama to olbrzymi wir przypominaj╣cy ziemski cyklon.

Jowisz posiada ogromnie du┐e pole magnetyczne (Jest ono dioplowe). O£ magnetyczna odchylona jest o 11 [stopni] od osi obrotu Jowisza i oddalona o 7140 km. od £rodka planety. W rezultacie pole magnetyczne Jowisza jest asymetryczne.

Na Jowiszu s╣ r≤wnie┐ zorze polarne. WystΩpuj╣ na ca│ej powierzchni planety, byµ mo┐e z powodu ma│ej prΩdko£ci elektron≤w, kt≤re przenikaj╣ do jonosfery Jowisza i oddzia│uj╣ z ni╣.

Jowisz emituje wiΩcej promieniowania ni┐ otrzymuje od S│o±ca, byµ mo┐e jest to spowodowane podgrzewaniem na skutek kurczenia siΩ j╣dra, i radioaktywno£ci╣ Jowisza.

Jowisz ma r≤wniez pier£cienie, bardzo ma│e, zewnΩtrzna krawΩdƒ znajduje siΩ 40000 km. ponad powierzchni╣ chmur. Drugi bardzo roz┐edzony pier£cie± rozci╣ga siΩ jeszcze dalej.

Autor: Krzysztof Gaudy
e-mail: gaudy3@poczta.onet.pl