Ostatnia aktualizacja artyku│u: 16.3.2001

TYPY TELESKOP╙W

REFRAKTORY

Jest to bardzo popularny system w astronomii i nie tylko. Ka┐da lornetka jest refraktorem. Je£li j╣ posiadasz na pewno zauwa┐y│e£, ┐e zawsze uzyskasz dziΩki niej ostre obrazy. Jest to bardzo du┐y plus dla tego typu teleskop≤w(lornetek). W│a£ciwa nazwa to tak naprawdΩ lunety. Nadaj╣ siΩ one zar≤wno do fotografowania jak i obserwacji wizualnych. Taki refraktor sk│ada siΩ z okularu najczΩ£ciej achromatycznego i obiektywu r≤wnie┐ achromatycznego. Nie op│aca siΩ kupowaµ refraktoru o £rednicy mniejszej ni┐ 50 mm. Polska firma Uniwersa│ niestety nie sprzedaje teleskop≤w - refraktor≤w - powy┐ej 67 mm. A tak naprawdΩ dla astronoma-amatora, kt≤ry chce powa┐nie zacz╣µ obserwacje astronomiczne potrzebny jest refraktor o £rednicy 70-100 mm. Warto tu dodaµ, ┐e teleskop refraktor o £rednicy 90 mm jest r≤wnowa┐ny (najprawdopodobniej) o £rednicy 110 mm, ale reflektora. (Tak mi sie wydaje ale czy s│usznie - proszΩ o opinie innych) Warunkiem jest dobra optyka u oby dw≤ch typ≤w teleskop≤w. Teleskopy te nadaj╣ siΩ do obserwacji planet i powierzchni KsiΩ┐yca w g│≤wnej mierze. Zw│aszcza przy d│ugiej ognikowej. Refraktory o d│ugiej ogniskowej nie nadaj╣ siΩ za bardzo do obserwacji galaktyk i mg│awic. Oczywi£cie da siΩ ale nie bΩd╣ one rewelacyjnej jako£ci. Je£li zamierzamy obserwowaµ tego typu obiekty najlepiej kupiµ jak najkr≤tszy refraktor. Refraktor z d│ugim tubusem nadaje siΩ r≤wnie┐ doskonale do obserwacji powierzchni KsiΩ┐yca.

REFLEKTORY

Jest to najpopularniejszy typ teleskop≤w nie tylko w Polsce ale i na ca│ym £wiecie. Dzieje siΩ tak poniewa┐ (jeden z powod≤w) s╣ one najta±sze. W ka┐dym b╣dƒ razie o wiele ta±sze od refraktor≤w. Nadaj╣ siΩ one w│a£ciwie do obserwacji wszystkich obiekt≤w. Zw│aszcza mg│awic, gromad itd. Planety r≤wnie┐ dobrze wygl╣daj╣. Teleskopy te tak prawdΩ m≤wi╣c nie s╣ wcale gorsze od refraktor≤w. Je£li ju┐ tak to nie du┐o. Polsce mo┐emy kupiµ dowolnie du┐y reflektor, (mam tu na my£li firmΩ Uniwersa│), co do optyki opinie s╣ na prawdΩ r≤┐ne - ale o tym nie teraz . WiΩcej na temat firmy Uniwersa│ napiszΩ w innym dziale. Dla pocz╣tkuj╣cego polecam Szukacz komet firmy Uniwersa│ 150/900. Jest on dosyµ dobry dla pocz╣tkuj╣cego - polecam go nawet ze wzglΩdu na cenΩ. MogΩ poleciµ r≤wnie┐ ten teleskop ka┐demu astronomowi-amatorowi do fotografowania. Teleskop systemu Newtona -czyli reflektor - jest chyba najprostszym systemem, przy odrobinie wysi│ku sami mo┐emy zbudowaµ teleskop - reflektor. Sk│ada siΩ on z tuby, ma│ego lusterka wt≤rnego i du┐ego lustra odbijaj╣cego £wiat│o do ma│ego lusterka (wt≤rnego). A to ostatnie kieruje wi╣zkΩ promieni £wietlnych do okularu - do wyci╣gu okularowego, a stamt╣d do oka. Przy tym typie teleskop≤w jest r≤wnie┐ bardzo wa┐ny dob≤r okularu ale o tym w ca│kiem odrΩbnym dziale. Konserwacja tego teleskopu jest r≤wnie┐ bardzo prosta, znacznie prostsza od refraktor≤w.

CASSEGRAINA

S╣ one r≤wnie┐ popularne w£r≤d astronom≤w-amator≤w. W Polsce firma Uniwersa│ sprzedaje dwa modele tych teleskop≤w 150 mm i 250 mm. W przeciwie±stwie do teleskop≤w Newtona £wiat│osi│a ca│ego uk│adu nie jest r≤wna £wiat│osile zwierciad│a g│≤wnego. Teleskopy te charakteryzuj╣ siΩ ma│╣ £wiat│osi│╣ (od f/15-do nawet f/25) A co za tym idzie nadaj╣ siΩ doskonale do obserwacji KsiΩ┐yca i planet. Znacznie gorzej widzimy w nich mg│awice czy gromady kuliste. Wspomniane teleskopy firmy Uniwersa│ s╣ dosyµ dobre, niekt≤rzy sobie je chwal╣, ale inni nie pozostawi│a na nich suchej nitki. Obecnie firma Uniwersa│ wprowadzi│a do sprzeda┐y r≤wnie┐ teleskopy o innych parametrach 100 mm i inne. Moja osobista opinia jest taka, ┐e je£li zamierzasz wy│╣cznie patrzeµ na planety i KsiΩ┐yc (co jest niemo┐liwe) to kup ten typ teleskop≤w, je£li nie, nie polecam. W og≤le pocz╣tkuj╣cemu nie polecam tego typu teleskop≤w.

MAKSUTOVA

Jest tych teleskop≤w bardzo ma│o w Polsce ale czy s│usznie. Jedno jest pewne s╣ one znacznie lepsze od teleskopu firmy Uniwersa│ 150 mm i od ka┐dego innego teleskopu o £rednicy 150 mm. To jest pewne. Charakteryzuje ich bardzo ostry i dobry obraz na ca│ej powierzchni, s╣ one bardzo kr≤tkie, jeszcze kr≤tsze od Cassegraina. Maj╣ £wiat│osi│e oko│o f/10 dziΩki temu nadaj╣ siΩ one do wszystkich typ≤w obiekt≤w. A w szczeg≤lno£ci do ogl╣dania KsiΩ┐yca i planet. (Ze wzglΩdu na ich doskona│╣ ostro£µ). Firma Uniwersa│ nie prowadzi sprzeda┐y tych teleskop≤w. Firma Bresser (niemiecka) ma tylko jeden model - z tego co ja wiem - 100/1000 mm. Cena nie jest wysoka. Teleskopy te, te┐ nadaj╣ siΩ dosyµ dobrze dla astronom≤w-amator≤w. Szczerze m≤wi╣c to ja nigdy nie mia│em do czynienia z tym typem teleskop≤w. Bardzo proszΩ o opinie innych.

No c≤┐ dla pocz╣tkuj╣cego, kt≤ry nigdy nie mia│ do czynienia z astronomi╣ polecam reflektory systemu Newtona. W│a£ciwie to dla ka┐dego polecam reflektory. Najbardziej lubiΩ te teleskopy. Na uwagΩ zas│uguj╣ tak┐e refraktory. Maksutowa i Cassegraina nie polecam m.in. z jednego powodu - cena. A poza tym nie s╣ one uniwersalne - tzn. Makustowa s╣ przeznaczone do planet i KsiΩ┐yca, a Cassegraina otrzymamy gorszy obraz mg│awic czy gromad gwiazd od reflektor≤w. Wyb≤r nale┐y do Ciebie Czytelniku

Autor: Krzysztof Gaudy
e-mail: gaudy3@poczta.onet.pl