Nazwa "operetka" pochodzi z jΩzyka w│oskiego (operetta) i znaczy "ma│a opera". Jest to forma widowiska muzycznego │▒cz▒cego lekk▒, melodyjn▒, wpadaj▒c▒ w ucho muzykΩ z akcj▒ sceniczn▒ o charakterze komediowym. W przeciwie±siwie do opery, operetka ko±czy siΩ zazwyczaj happy end' em (wyj▒tek stanowi np. "Kraina U╢miechu" Franza Lehara). Operetka sk│ada siΩ z element≤w wokalnych (arii, duet≤w, partii zespo│owych i ch≤ralnych), instrumentalnych (np. akompaniamentu lub utwor≤w orkiestrowych), samodzielnych interludi≤w, z element≤w tanecznych, solowych i baletowych. Operetka zawiera tak┐e elementy s│owne: dialogi, monologi, sceny zbiorowe. ¼r≤de│ operetki mo┐na szukaµ w operze balladowej (Opera »ebracza) oraz we francuskich wodewilach. Operetka paryska pojawi│a siΩ za panowania cesarza Napoleona III w okresie rozwoju teatrzyk≤w bulwarowych. Wsp≤│tw≤rc▒ gatunku by│ Jacques Offenbach (Orfeusz w piekle, »ycie paryskie, PiΩkna Helena). Operetka wiede±ska powsta│a pod wp│ywem francuskim, lecz stanowi odrΩbny typ, jej tw≤rc▒ by│ Belg F. Suppe (PiΩkna Galatea, Boccaccio). Wielk▒ s│awΩ zyska│y operetki Johanna Straussa syna (Zemsta nietoperza, Baron cyga±ski, Wiede±ska krew). Operetka berli±ska wprowadzi│a rytmy marszowe. Ponadto rozwija│y siΩ operetki rosyjskie, oraz anglo-ameryka±skie, przekszta│cone p≤╝niej w musicale.
 

 
Historia operetki krakowskiej jest bardzo zawi│a. Sukcesy przeplata│y siΩ z klΩskami, rado╢ci ze smutkami, chwa│a z infami▒.
 
Jest ona kr≤tsza ni┐ historia miejscowej opery, bo pomimo ┐e operetka zawsze cieszy│a siΩ wiΩksz▒ popularno╢ci▒ od opery, Krak≤w przez wiele lat nie m≤g│ stworzyµ sta│ej istytucji tego typu. W latach 60-tych XIX wieku operetka z Kazimierzem Hofmanem na czele, gra│a z powodzeniem spektakle autorstwa Suppego, Offenbacha i Straussa. Po pewnym czsie jednak publiczno╢µ przesta│a interesowaµ siΩ wystawianymi spektaklami, co doprowadzi│o do jej zamkniΩcia w 1878 r. Nasta│y trudne czasy dla fanatyk≤w operetki. Mieszka±cy Krakowa mogli jedynie liczyµ na go╢cinne wystΩpy artyst≤w lwowskich. W pa┐dzierniku 1893 roku udostΩpniono nowy teatr. Niestety, muzyka nie by│a tu r≤wnoprawna z pozosta│ymi muzami. Operetki grywano w gmachu zbudowanym dla Ferdynanda Targowskiego prowadz▒cego szko│Ω jazdy konnej.
 
W roku 1916 miasto przejΩ│o pod sw≤j zarz▒d teatry: "Miejski" im. J.S│owackiego, i "Powszechny" przy ul. Rajskiej. Odt▒d grano tam na zmianΩ operetki i opery. W roku 1922 Teatr "Powszechny" przemianowano na "Miejski Teatr Opery i Operetki". W okresie tym bardzo czΩsto wystawiano nowe tytu│y. Choµ pracowano z du┐ym zapa│em i pe│nym oddaniem, honoraria by│y tak niskie, ┐e nawet wystΩpy go╢cinne nie pomog│y, i po dw≤ch latach pracy zesp≤│ rozwi▒za│ siΩ. Ponowne zainteresowanie operetk▒ nast▒pi│o w pierwszych latach powojennych. W mie╢cie osiad│o du┐o artyst≤w, a w dniu 21.IV.'46 r. dano pierwsze uroczyste przedstwienie - by│a to operetka "Hrabia Luksemburg" F. Lehara. W tym samym roku wystawiono jeszcze trzy premiery - "KrainΩ U╢miechu", "Bli╝niaka", i "Kr≤la W│≤czΩg≤w" w Teatrze Starym.
 
W lipcu 1947 r. operetka przerwa│a dzia│alno╢µ, ale ju┐ jesieni▒ tego roku przyst▒piono ponownie do pracy. Niestety, ju┐ nied│ugo kapry╢na publiczno╢µ zaczΩ│a zapominaµ o "l┐ejszej muzie". Zesp≤│ rozwi▒za│ siΩ ponownie, a na kolejne uruchomienie Operetki Krak≤w czeka│ do 1954 r., kiedy to zorganizowano "Towarzystwo Przyjaci≤│ Teatru Muzycznego". W okresie tym wystawiono szereg premier operetek. W roku 1957 z│▒czono operΩ z operetk▒, by│a to bowiem jedyna szansa na utrzymanie obydwu scen. Wreszcie uda│o siΩ powo│aµ "Miejski Teatr Muzyczny". "Krakowskie Towarzystwo Operowe" i "Towarzystwo Przyjaci≤│ Teatru Muzycznego" zosta│o jednak rozwi▒zane, nast▒pi│ trudny okres dla Sceny. Wystawiono jednak mimo niewystarczaj▒cych dotacji wiele operetek, w tym pierwsz▒ polsk▒: "Kariera panny Mery". W 1962 r. nast▒pi│a gruntowna reorganizacja Sceny, kt≤ra by│a warunkiem utrzymania jej. W 1970 r. wznowiono operetkΩ "Weso│a Wd≤wka" - z wielkim powodzeniem. Wystawiono j▒ a┐ 170 razy. W tym czasie szczeg≤lnym powodzeniem cieszy│y siΩ r≤wnie┐ musicale i operetki polskich kompozytor≤w, m. in. kompozycji Mariana Lidy, d│ugoletniego kierownika artystycznego i wytrawnego dyrygenta Operetki Krakowskiej.

W historii Operetki Krakowskiej nie spos≤b pomin▒µ osoby najwiΩkszej primadonny polskiej sceny operetkowej - Iwony Borowickiej. By│a to wielka osobowo╢µ sceniczna, o wspania│ej urodzie g│osu, imponuj▒cym temperamencie i niezwyk│ym uroku. Od pierwszych powojennych przedstawie± operetkowych podbi│a krakowsk▒ publiczno╢µ, by kr≤lowaµ nieprzerwanie na deskach sceny do chwili przej╢cia na emeryturΩ. Bywalcy operetki krakowskiej pamiΩtaj▒ j▒ jeszcze w p≤╝niejszych latach jej kariery, gdy w "KsiΩ┐niczce Czardasza", z powodu wieku - ju┐ nie jako Silva Varescu, a jako ksiΩ┐na Anhilda wypowiada kwestiΩ z libretta: "Gdzie tej Silvie do mnie! Jak ja ta±czy│am czardasza! Oj, mama, by│o nieby│o!". Te s│owa w jej ustach brzmia│y dwuznacznie i zawsze wzbudza│y szczery entuzjazm publiczno╢ci. Ostatnim spektaklem, w jakim zagra│a by│a premiera polskiego musicalu: "B│Ωkitny Zamek". Zmar│a 30.VIII.1984 r. pozostawiaj▒c po sobie puste miejsce.