Dziady jest to poga±ski obrzΩd pochodz╣cy z Litwy, kt≤ry odbywa│ siΩ ku pamiΩci zmar│ych przodk≤w. Od czasu, kiedy oficjalnie zapanowa│o chrze£cija±stwo, dziady odbywa│y siΩ potajemnie, w kaplicach lub pustych domach niedaleko cmentarza.
   Jak wiΩc wygl╣da│ ≤w obrzΩd? Zbierano siΩ oczywi£cie w nocy, w pe│nej konspiracji. Nie zapalano nawet £wiec, uroczysto£µ odbywa│a siΩ w ca│kowitych ciemno£ciach. W miejscu, w kt≤rym dziady siΩ odbywa│y, przygotowywano suto zastawiony r≤┐nymi potrawami i trunkami st≤│, przeznaczony dla duch≤w. Gdy wszyscy znaleƒli siΩ ju┐ w £rodku i zamkniΩto drzwi, zgodnie z rytua│em gu£larz rozpoczyna│ przywo│ywanie duch≤w. Gu£larza, kt≤ry przewodniczy│ ca│ej uroczysto£ci, wspiera│ ch≤r, z│o┐ony z obecnych w kaplicy ludzi.
    Na pocz╣tku przywo│ywano duchy lekkie, czyli takie, kt≤rych grzechy nie by│y powa┐ne. Po chwili zwykle zjawia│ siΩ duch, wzbudzaj╣c w£r≤d zgromadzonych znaczne poruszenie, i zaczyna│ opowie£µ. Opowiada│ o swych ziemskich przewinach, m≤wi│, czego potrzebuje do zbawienia. Po wys│uchaniu skarg ducha ludzie podejmowali decyzjΩ, czy mog╣ mu w jaki£ spos≤b pom≤c. W przypadku duch≤w lekkich zawsze by│o to mo┐liwe, czasem wystarczy│o np. danie zjawie do skosztowania ziarna gorczycy.
    Po duchach lekkich przychodzi│a kolej na duchy, na kt≤rych sumieniu ci╣┐y│y powa┐ne grzechy. Ich pojawieniu siΩ towarzyszy│o wiele niezwyk│ych zjawisk, pojawia│y siΩ np. ptaki, s│yszano r≤┐ne niepokoj╣ce dƒwiΩki, sypa│y siΩ iskry etc. Takie duchy zazwyczaj nie mog│y otrzymaµ pomocy od ludzi, gdy┐ ich grzechy by│y zbyt ciΩ┐kie. Skazani byli na wieczne potΩpienie, a ich dzieje by│y dla zebranych przestrog╣.
    Istnia│a te┐ kategoria duch≤w po£rednich. Ich grzechy by│y do£µ powa┐ne, nie by│y to jednak grzechy najciΩ┐sze. Tu nie mo┐na by│o mieµ pewno£ci co do wyroku. Zwykle mo┐liwe by│o udzielenie pomocy takiemu duchowi, lecz nie musia│o to byµ regu│╣.
    Spotkanie z ka┐dym duchem ko±czy│y s│owa, wypowiadane przez Gu£larza: äA kysz, a kysz!ö.
   Dziady trwa│y zwykle do pierwszego piania koguta, do chwili, gdy zaczyna│o £witaµ. Gu£larz dawa│ wtedy znak, ┐e uroczysto£µ dobieg│a ko±ca, a ludzie zaczynali siΩ rozchodziµ do dom≤w.