Ο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ

Το ξεκίνημα

Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα ξεκίνησε την πορεία του στις 3 του Σεπτέμβρη του 1974. Ιδρύθηκε στα πλαίσια μιας κοινωνίας τραυματισμένης
από τα εφτά χρόνια ξενοκίνητης στρατιωτικής δικτατορίας και δεκαετίες
μετεμφυλιακού κράτους της Δεξιάς. Ο τουρκικός στρατός είχε εισβάλει στην Κύπρο και είχε εγκαταστήσει κατοχή σε ένα κομμάτι του Ελληνισμού.

Το 1974 οι παλιές συντηρητικές δυνάμεις επιζητούσαν να διαιωνίσουν, με
νέα μορφή, το μονόπλευρο πολιτικό καθεστώς, την υποτέλεια, την κοινωνική
αδικία. Εμπνευσμένο από το δημιουργό του, το μεγάλο πολιτικό ηγέτη,
Ανδρέα Παπανδρέου, το ΠΑΣΟΚ, με την ιστορική Διακήρυξη της 3ης του
Σεπτέμβρη, φώναξε σε όλους πως η επιστροφή στην υποτέλεια, το διχασμό,
την υπονόμευση των εθνικών συμφερόντων, τη διάβρωση της λαϊκής
κυριαρχίας, τον οικονομικό μαρασμό και την εκμετάλλευση του Έλληνα
εργαζόμενου καιρός ήταν να σταματήσει. Σήμερα μπορούμε να δηλώσουμε με υπερηφάνεια πως εκείνο το μεγάλο μας στόχο, την ιστορική εκείνη αποστολή που μας έταξε η Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, την έχουμε σε μεγάλο βαθμό εκπληρώσει.

Η Ελλάδα δεν γυρίζει πίσω

Στα χρόνια του ΠΑΣΟΚ η Ελλάδα δεν έπαψε, ασφαλώς, να έχει προβλήματα.
Πολλές ανάγκες του λαού μένουν ακόμη ανικανοποίητες. Νέες εξωτερικές
απειλές και κίνδυνοι φάνηκαν στον ορίζοντα, στη θέση άλλων που
υποχώρησαν, αλλά, την εποχή του αυταρχισμού, της συστηματικής ταπείνωσης του πολίτη, της ασυδοσίας των ξένων "προστατών" η Ελλάδα την ξεπέρασε οριστικά και αμετάκλητα. Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΓΥΡΙΖΕΙ ΠΙΣΩ. Απελευθερωμένη από τις δουλείες η Ελλάδα δεν κοιτάζει πια το παρελθόν. Η Ελλάδα ατενίζει με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της το μέλλον. Στο νέο κόσμο, που ανατέλλει μαζί με το νέο αιώνα και τη νέα χιλιετία, στις νέες ιστορικές συνθήκες που κάθε μέρα διαμορφώνονται, στις καινούργιες προκλήσεις της παγκόσμιας και της εθνικής μας ζωής, το ΠΑΣΟΚ καλεί τους Έλληνες ξανά στη μεγάλη μάχη της Αλλαγής και της Προόδου. Οι αρχικοί μας στόχοι:

-ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ
-ΛΑΪΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ
-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ
-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

παραμένουν αμετακίνητοι. Στη νέα εποχή που ξανοίγεται μπροστά μας τους
εμπλουτίζουμε και με νέο περιεχόμενο. Παράλληλα αναπροσαρμόζεται η
στρατηγική μας.

ΠΟΥ ΒΑΔΙΖΟΥΜΕ: Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

Η διπλή αυτή αντινομία εσωτερική και εξωτερική, πρέπει να
αντιμετωπιστεί από τη στρατηγική του προοδευτικού κινήματος στις νέες
συνθήκες. Στρατηγικές του χθες, μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνες
σήμερα, όσο επιτυχημένες και αν ήταν στον καιρό τους. Αλλιώς,
κινητοποιούσε το λαό χθες το ΠΑΣΟΚ, όταν το συμφέρον της χώρας επέβαλε αγώνα για στοιχειώδεις πολιτικές ελευθερίες, αλλιώς τον κινητοποιεί σήμερα που χρειάζεται προσπάθεια για οικονομική πρόοδο και κοινωνικές κατακτήσεις. Αλλιώς τον κινητοποιούσε χθες, όταν το συμφέρον της χώρας επέβαλε τη μεγαλύτερη δυνατή αποστασιοποίηση της από τα ανταγωνιστικά στρατόπεδα του ψυχρού πολέμου, αλλιώς τον κινητοποιεί σήμερα, που το συμφέρον της χώρας επιβάλει την ένταξή της στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μεταβάλλονται οι αξίες και τα ιδανικά που είναι η κοινή μας αναφορά.

Νέες πραγματικότητες - Νέα στρατηγική

Στηρίζουμε τη νέα στρατηγική μας στην ανάλυση της σημερινής
πραγματικότητας. Η ελληνική κοινωνία έχει ξεπεράσει μία σειρά κοινωνικά,
πολιτικά και οικονομικά εμπόδια που χαρακτηρίζουν χώρες αναπτυσσόμενες
χωρίς, όμως, να έχει καλύψει την απόσταση που τη χώριζε από τις πιο
προχωρημένες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό σημαίνει ότι έχει μπροστά της το
δρόμο ελεύθερο για να τρέξει και να φτάσει. Η Ελλάδα είχε μέχρι τώρα
οριακή θέση στην Ευρώπη. Η κοινή αντίληψη των ευρωπαϊκών λαών στηρίζει
τις σχέσεις τους σε μία νέα σύνθεση, μία ανώτερη μορφή ειρηνικής
συνεργασίας στηριγμένης στη σύμπραξη όλων με σεβασμό της εθνικής
φυσιογνωμίας του καθενός. Η παλιά αντίληψη της πυγμής, της βίας, της
εθνικής καταπίεσης που μπορεί να φτάσει στην ακραία μορφή της
εθνοκάθαρσης, ισχύει ακόμα σε χώρες που συνορεύουν μαζί μας. Αυτό το
περιβάλλον αποτελεί απειλή για την Ελλάδα. Αν μας συμπαρασύρει σε
συγκρούσεις και πολεμικές περιπέτειες, κινδυνεύουμε να αντιμετωπίσουμε
όχι μόνον οικονομική καταστροφή αλλά ακόμη και την αναβίωση ανελεύθερων μορφών πολιτικής εξουσίας που βρίσκουν ευκαιρία να επιβάλλονται σε εποχές ανωμαλίας.

Ο χώρος των ιδανικών μας

Οι ευρωπαϊκοί λαοί, σίγουροι για την εθνική τους οντότητα, χρησιμοποιούν
την εθνική τους ανεξαρτησία σαν αναβαθμό για να προχωρήσουν σε ανώτερο
επίπεδο συνεργασίας. Δημοκρατία, λαϊκή κυριαρχία, εθνική ανεξαρτησία, οι
τρεις πρωταρχικοί μας στόχοι, στο χώρο της Ενωμένης Ευρώπης βρίσκουν όχι μόνο την πιο ανεπτυγμένη σύγχρονη έκφρασή τους αλλά και τη μεγαλύτερη εγγύηση σταθερότητας.
Το μεγάλο επίτευγμα της σύγχρονης Ελλάδας, με την ένταξή της στην
Ευρωπαϊκή Ένωση και την κατοχύρωση ευνοϊκών όρων συμμετοχής, είναι ότι
ακριβώς μας δίνει τη δυνατότητα να αφήσουμε οριστικά πίσω μας την εποχή
της ανισότιμης πολιτικής σχέσης με τις μεγάλες Ευρωπαϊκές χώρες. Η
Ελλάδα δεν είναι πια κάποιος απέξω, περιορισμένος στον παθητικό ρόλο του θαυμαστή ή του μιμητή των άλλων. Συγκατοικεί στο κοινό ευρωπαϊκό σπίτι.
Συμμετέχει ισότιμα στην κοινή Ευρωπαϊκή δημιουργία. Η Ευρώπη, από απλός ιδεολογικός χώρος αναφοράς της ελληνικής διανόησης έγινε με την πολιτική του ΠΑΣΟΚ χώρος πραγματικής πολιτικής συμμετοχής του ελληνικού λαού στην αναζήτηση ενός μεγάλου κοινού πεπρωμένου. Πρόκειται για μια επαναστατική στροφή στην ιστορική διαδρομή της χώρας που η σημασία της θα μεγαλώνει και θα φαίνεται πιο καθαρά καθώς περνάει ο χρόνος.

ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΣΧΥΡΗ ΕΛΛΑΔΑ: ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

Η αρχή της κοινωνικής απελευθέρωσης ασφαλώς δεν πλησιάζει το επίπεδο
εκπλήρωσης που έχουν φτάσει στα ευρωπαϊκά πλαίσια οι αρχές της
δημοκρατίας και του αμοιβαίου σεβασμού ανάμεσα στα έθνη. Η οικοδόμηση
κοινωνικών θεσμών, παρ' όλες τις αναμφισβήτητες επιτυχίες του κοινωνικού
κράτους, δεν έχει συμβαδίσει με την οικοδόμηση των πολιτικών ή των
διακρατικών θεσμών. Η κοινωνική αδικία, η αδικαιολόγητη ανισότητα, η
συνύπαρξη ακραίου πλούτου με ακραία φτώχεια εξακολουθούν να υπάρχουν. Ο αγώνας για την εξάλειψή τους πρέπει να συνεχισθεί και συνεχίζεται.
Περνάει μέσα από την αύξηση της παραγωγής και του πλούτου και μέσα από τη ριζική αλλαγή στις κοινωνικές σχέσεις, στον τρόπο ζωής και
επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους.

Η αύξηση της παραγωγής

Η οικονομική ανάπτυξη αποτελεί μόνιμη επιδίωξη του σοσιαλιστικού
κινήματος. Ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες αποκτούν ουσιαστική σημασία όταν συνοδεύονται από ένα εξασφαλισμένο ελάχιστο όριο υλικής ευημερίας.
Στη σοσιαλιστική αντίληψη η κοινωνική απελευθέρωση προϋποθέτει την
οικονομική απελευθέρωση, η αύξηση του εισοδήματος και του κοινωνικού
πλούτου προϋποθέτει αύξηση της παραγωγής, η αύξηση της παραγωγής
προϋποθέτει αλλαγές και στην τεχνολογική βάση και στην οργάνωση της
κοινωνίας. Προϋποθέτει σύγκρουση με το συντηρητισμό σε όλες τις μορφές
του.

Η τρίτη βιομηχανική επανάσταση

Ο εικοστός πρώτος αιώνας φέρνει μαζί του την τρίτη, τη μεγαλύτερη
βιομηχανική επανάσταση της ανθρωπότητας. Σύμβολά της, οι τομείς αιχμής,
ο υπολογιστής, η αυτοματοποίηση, η πληροφορική, οι τηλεπικοινωνίες, η
πυρηνική ενέργεια, η βιοτεχνολογία. Ο άνθρωπος παρεμβαίνει στην
παραγωγή όλο και λιγότερο με την ιδιότητα του απλού εργάτη, όλο και
περισσότερο με την ιδιότητα του φορέα της γνώσης, της επιστήμης, με την
ιδιότητα του χειριστή της πληροφορίας. Το προαιώνιο όνειρο της
κατάργησης του είδους εκείνου της δουλειάς, χειρωνακτικής ή δουλειάς
γραφείου, που υποδουλώνει τον άνθρωπο στη μονότονη, δίχως νόημα,
επανάληψη μηχανικών κινήσεων, το όνειρο της αντικατάστασής της με το
είδος εκείνο της δραστηριότητας, σωματικής και πνευματικής, που
απελευθερώνει τις δημιουργικές ανθρώπινες δυνατότητες, αρχίζει να
βρίσκει τις υλικές προϋποθέσεις της πραγμάτωσής του. Αυτό το
πρωτοποριακό ανθρώπινο όνειρο εγγράφεται στο ιδεολογικό πρόγραμμα του
ευρωπαϊκού σοσιαλισμού. Αλλά θα χρειαστούν μεγάλοι κοινωνικοί αγώνες για
να περάσουμε από τις προϋποθέσεις στην πραγματοποίηση του ονείρου για
όλους.

Η ευκαιρία για την Ελλάδα

Για την Ελλάδα οι δύο πρώτες βιομηχανικές επαναστάσεις λειτούργησαν σαν εξωτερικά γεγονότα. Τον καιρό που θριάμβευε στην Αγγλία, η επανάσταση της ατμομηχανής η πατρίδα μας ήταν ακόμη μια αλυσοδεμένη επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Την εποχή που θριάμβευε η επανάσταση του ηλεκτρισμού και της μηχανής εσωτερικής καύσης η Ελλάδα περνούσε από την καταστροφή του 1897 στους απελευθερωτικούς Βαλκανικούς Πολέμους για να καταλήξει στη Μικρασιατική καταστροφή.
Η τρίτη βιομηχανική επανάσταση βρίσκει την Ελληνική κοινωνία πολύ πιο
ώριμη οργανωτικά, πολιτικά και οικονομικά. Μολονότι και η τρίτη αυτή
επανάσταση ξεκίνησε έξω από τα δικά μας σύνορα, η κοινωνία μας μπορεί να
την αφομοιώσει πολύ πιο αποτελεσματικά. Η τρίτη Βιομηχανική επανάσταση
μπορεί να φέρει την κοινωνία μας στο δρόμο της τεχνολογικής ανεξαρτησίας και της οικονομικής ισοτιμίας.

Οικονομία και πολιτική

Η οργάνωση της οικονομικής δραστηριότητας σε καθημερινή βάση δεν μπορεί ν' αποτελεί, αυτή καθ' εαυτή το κύριο του πολιτικού προβληματισμού. Η ατομική πρωτοβουλία, με τη βοήθεια της αγοράς οργανώνει αυτού του είδους τη δραστηριότητα πολύ καλύτερα από οποιονδήποτε πολιτικό φορέα. Η πολιτική οφείλει να συγκεντρώσει τις προσπάθειές της στη δημιουργία πλαισίων ικανών να δίνουν ώθηση στην πρωτοβουλία των ατόμων. Η πολιτική παρέμβαση επιβάλλεται να είναι κάθε φορά διαφορετική ανάλογα με τις συνθήκες και τις πεποιθήσεις που επικρατούν σε κάθε εποχή. Σήμερα οι τομείς που βρίσκονται στο προσκήνιο της ανάγκης για παρέμβαση είναι τρεις: Η παιδεία, η απασχόληση και η λειτουργία του μηχανισμού χρηματοδότησης.

ΠΡΩΤΑ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Ο παραγωγικός πολίτης δημιουργός

Κλειδί για την τρίτη βιομηχανική επανάσταση είναι η σωστή χρήση του
ανθρώπινου δυναμικού. Η νέα βιομηχανική μεθοδολογία στρέφεται στην
παραγωγή ολοένα περισσότερο εξατομικευμένων προϊόντων υψηλής ποιότητας σε μικρότερες ποσότητες από ομάδες εξειδικευμένων εργατών που σε μεγάλο βαθμό αυτοδιοικούνται και αναλαμβάνουν οι ίδιοι την ευθύνη για το προϊόν τους. Μία μορφωμένη εργατική δύναμη που συνεχώς εκπαιδεύει τον εαυτό της στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις και που αμείβεται ανάλογα, αναδεικνύεται σε κύριο συντελεστή της επιτυχίας.
Η εξατομίκευση του προϊόντος προϋποθέτει αναζήτηση, ενδιαφέρον και γνώση για τις συνήθειες των άλλων, που μπορεί να βρίσκονται σε κάποιο μακρινό σημείο του κόσμου, προϋποθέτει δικτύωση, έρευνα της αγοράς, γρήγορη ανακάλυψη και κυκλοφορία της πληροφορίας. Σε συνδυασμό με την επιδίωξη της ποιότητας η εξατομίκευση του προϊόντος προϋποθέτει τη συνεχή προσαρμογή του παραγωγικού μηχανισμού στις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις που και αυτές πρέπει να τις ανακαλύψει και να τις απομονώσει η σύγχρονη ομάδα δουλειάς. Η δικτύωση και η αναζήτηση της πληροφορίας διαποτίζει την παραγωγική διαδικασία με τον ίδιο τρόπο που διαποτίζει το σχεδιασμό και τη διάθεση του προϊόντος.
Η στροφή από τη μαζική παραγωγή τυποποιημένων ειδών κατανάλωσης προς τη μικρότερη κλίμακα, την ειδίκευση, την ποιότητα, την αξιοποίηση της
πληροφορίας και της γνώσης προσφέρουν ήδη δυνατότητες ανάπτυξης για
οικονομίες μικρής κλίμακας, όπως η Ελληνική. Η έλλειψη γιγαντιαίων
οικονομικών διαστάσεων παύει να αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο στο δρόμο
της οικονομικής επιτυχίας. Αλλά η αξιοποίηση αυτών των δυνατοτήτων δεν
πρόκειται να μας προσφερθεί χωρίς δική μας προσπάθεια. Η αιχμή αυτής της προσπάθειας δεν μπορεί να είναι άλλη παρά η ανάπτυξη του ανθρώπινου
δυναμικού, με πρωταρχικό εργαλείο την αναβάθμιση της Παιδείας.

Για μιαν επανάσταση στην Παιδεία

Ο νέος τρόπος παραγωγής που αρχίζει να επικρατεί επιβάλλει νέα
αντιμετώπιση και στην Παιδεία και ειδικότερα στην επαγγελματική
εκπαίδευση. Κάθε βιομηχανική επανάσταση συνεπάγεται και μιαν επανάσταση στην εκπαίδευση. Για την Ελλάδα η επανάσταση στην Παιδεία πρέπει να είναι διπλή και τριπλή. Δεν είναι δυνατόν να αντιστοιχίσουμε την Παιδεία μας με τις προδιαγραφές της τρίτης βιομηχανικής επανάστασης, τη στιγμή που ελάχιστα εσωτερικεύσαμε εκπαιδευτικά τις ανάγκες τόσο της πρώτης όσο και της δεύτερης. Χωρίς να καλύψουμε ένα μέρος από την ιστορική μας καθυστέρηση δεν είναι δυνατόν να συμβαδίσουμε με την εποχή μας.
Για τη σημερινή κατάσταση της Παιδείας στον τόπο μας είναι ανάγκη να
λεχθούν με αίσθημα πολιτικής ευθύνης κάποιες αλήθειες.

Η πρώτη ανάγκη της Παιδείας μας είναι η σοβαρότητα απέναντι στη
διδασκαλία

Η υπεύθυνη συμπεριφορά διδασκόντων-διδασκομένων και η αυστηρή και
ακριβοδίκαιη αξιολόγηση αυτής της συμπεριφοράς πρέπει να επιβληθούν με
τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση γονέων, μαθητών και διδασκόντων.
Η δεύτερη ανάγκη της Παιδείας μας είναι η οικονομικά αξιοποιήσιμη
κατάρτιση. Αυτό δεν σημαίνει υποκατάσταση της γενικής μόρφωσης από κακής ποιότητας, πρόχειρα δήθεν επαγγελματικά μαθήματα. Για να γίνει ικανός να προσανατολισθεί, να διατηρήσει την επαφή του με τις εξελίξεις της τεχνολογίας ο σύγχρονος άνθρωπος ένα μέγιστο μάθημα έχει να αποκομίσει από το σχολείο του: Πώς να ψάχνει, πώς να αυτοδιδάσκεται , πώς να διαλέγει μέσα στον ωκεανό των πληροφοριών που σύντομα θα μας κατακλύσουν εκείνες που μπορεί ο ίδιος να αξιοποιήσει στη δουλειά του.
Η τρίτη ανάγκη είναι η σύνδεση με τις απαιτήσεις της παραγωγής, τόσο
στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα. Τεχνική παιδεία που λειτουργεί
άσχετα και ασύνδετα από την παραγωγή είναι άχρηστη. Αντίστοιχα,
επιχειρήσεις που αγνοούν τους απόφοιτους των Τεχνικών Σχολών προτιμώντας τη φτηνή ανειδίκευτη εργασία, υπονομεύουν το ίδιο τους το μέλλον και το παραγωγικό μέλλον του τόπου.
Η τέταρτη ανάγκη είναι να παγιωθούν στα Πανεπιστήμιά μας οι σύγχρονες
προδιαγραφές για τη λειτουργία της Ανώτατης Παιδείας. Η πανεπιστημιακή
λειτουργία είναι το επιστέγασμα της Παιδείας σε έναν τόπο. Ένα φωτισμένο
Πανεπιστήμιο είναι ικανό να εμπνεύσει προσπάθειες, να ανεβάσει το
επίπεδο σε ολόκληρη την κλίμακα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ένα
Πανεπιστήμιο της ρουτίνας σέρνει μαζί του στο μαρασμό ολόκληρη την
εκπαίδευση. Αλλά το σύγχρονο Πανεπιστήμιο δεν είναι απλό εκπαιδευτικό
κέντρο. Ο πυρήνας του ορίζει την κατεύθυνση της παραγωγής νέων γνώσεων,
ικανών να εμπλουτίσουν και τη ζωή των ανθρώπων και την παραγωγική
προσπάθεια της κοινωνίας. Στο Πανεπιστήμιο κατ` εξοχήν καλλιεργείται το
πνεύμα της ελεύθερης έρευνας, της πρωτοβουλίας που πρέπει να διαποτίσει το σύνολο της πνευματικής προσπάθειας του τόπου.

Η έρευνα κλειδί για τη γνώση και την πρόοδο

Το θεσμικό πλαίσιο που καθιερώσαμε το 1985 πρέπει να επανεξεταστεί κάτω
από το φως των ραγδαίων εξελίξεων της τελευταίας δεκαετίας. Ο ρόλος και
η θέση των Ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης εξακολουθεί να κατέχει κεντρικό ρόλο. Τα τελευταία χρόνια οι θεσμοί της Ακαδημαϊκής ελευθερίας που τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και το προοδευτικό κίνημα πριν από το ΠΑΣΟΚ, πάλεψε να θεμελιώσει και να προωθήσει είχαν την ευκαιρία να
λειτουργήσουν μέσα σε συνθήκες οικονομικής αναβάθμισης στηριγμένης σε
προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι καιρός να μελετήσουμε με
αυστηρότητα τα αποτελέσματα αυτής της ευνοϊκής συγκυρίας. Είναι καιρός να κοιτάξουμε με προσοχή τι ερευνητικό αποτέλεσμα απέδωσαν αυτά τα προγράμματα και κατά πόσο οδήγησαν σε μόνιμη βελτίωση του ερευνητικού δυναμικού της Ελληνικής Ανώτατης Παιδείας. Είναι καιρός να διατυπωθεί ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα ανανέωσης και στον εκπαιδευτικό και στον παραγωγικό τομέα.

Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ο ιδιωτικός παραγωγικός τομέας
δεν μπορεί πλέον να επαφίεται, για τις ανάγκες της αυτοδύναμης ανάπτυξής του, στην αποκλειστική ενεργοποίηση και τη συνδρομή του κράτους. Οι ελληνικές επιχειρήσεις πρέπει να καλλιεργήσουν μια κουλτούρα μακροπρόθεσμης επένδυσης στην ανάπτυξη έρευνας για τις παραγωγικές τους ανάγκες και την στήριξη της αυτοδύναμης ανάπτυξής τους.

Το κράτος οφείλει ν' αναλάβει πρωτοβουλίες για τη χάραξη μιας εθνικής
στρατηγικής για την έρευνα που θα επιστρατεύει την ιδιωτική πρωτοβουλία,
τα ΑΕΙ, τις δημόσιες επιχειρήσεις, τους επιστήμονες και τους τεχνικούς.

Ο αιώνας των νέων

Η αναβάθμιση των ανθρώπινου δυναμικού, αφορά το σύνολο του ενεργού
πληθυσμού. Με τους νέους όμως κερδίζεται ή χάνεται η μάχη για τη νέα
εποχή. Αυτούς καλεί το ΠΑΣΟΚ να κινητοποιηθούν με ένα συγκεκριμένο
πρόγραμμα που αγκαλιάζει όλες τις πλευρές της ζωής τους.

Στις αρχές της δεκαετίας του 80 οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ έθεσαν τα
θεμέλια μιας πρωτοποριακής πολιτικής για τη νεολαία στη χώρα μας. Λίγο
πριν τη νέα χιλιετία, ανοίξαμε έναν καινούργιο κύκλο, με την εφαρμογή
μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για τους νέους, που αφορά όλους τους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής και της κυβερνητικής δραστηριότητας.
Με το διυπουργικό πρόγραμμα "Η Ελλάδα κάτω από τα 30" με κόστος 425 δις δρχ. και 115.000 θέσεις ή ευκαιρίες για νέους, η πολιτική για τη νεολαία
μπήκε στην καθημερινή ατζέντα όλης της κυβέρνησης.

Η αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών είναι όρος για την πρόοδο της κοινωνίας
μας. Έχουμε επίγνωση των αγωνιών και των δυσκολιών που αντιμετωπίζει
ένας νέος άνθρωπος σήμερα. Οι νέοι έχουν ανάγκη από στήριξη και
ενθάρρυνση. Η συμμετοχή των νέων είναι προϋπόθεση μιας ζωντανής
κοινωνίας πολιτών. Για τον λόγο αυτόν, ενισχύουμε τους θεσμούς
συμμετοχής και παρέμβασης των νέων, χωρίς κηδεμονεύσεις, χωρίς
προκαταλήψεις, χωρίς υπεροψία.

Οι στόχοι της πολιτικής για τους νέους

Οι νέοι και τα παιδιά δεν είναι μόνο άξιοι προστασίας, αλλά και
υποκείμενα δικαιωμάτων. Το ΠΑΣΟΚ δεσμεύεται να προσθέσει στα δικαιώματα που ήδη διασφαλίζονται και άλλα. Ειδικότερα:

-Εθνικό Παρατηρητήριο για τα δικαιώματα των παιδιών και των νέων, που
προωθεί πολιτικές για κρίσιμους τομείς όπως νεανική παραβατικότητα,
ενδοοικογενειακή βία, εκμετάλλευση ανηλίκων.

- Κατάθεση στη Βουλή έκθεσης επιπτώσεων στους νέους μαζί με κάθε
σημαντικό σχέδιο νόμου που αφορά άμεσα ή έμμεσα τη νέα γενιά.

- Σειρά μέτρων για τη βία στην τηλεόραση

- Πρωτοβουλίες για τη χρήση του Internet, την προστασία των ανηλίκων και
της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Οι νέοι αποτελούν την πιο άμεσα πληττόμενη από την ανεργία ομάδα του
πληθυσμού. Το πρόβλημα αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής μας
για την απασχόληση. Αποκτούν προτεραιότητα:

- Η σύνδεση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με την απασχόληση

- Η επαγγελματική κατάρτιση για ενήλικες νέους χωρίς τυπικά και
ουσιαστικά προσόντα σε ΙΕΚ

- Η εναλλασσόμενη εκπαίδευση (Σχολές Μαθητείας) σε αποφοίτους
υποχρεωτικής εκπαίδευσης

- Η συνεχιζόμενη κατάρτιση σε ΚΕΙ

- Η επιχορήγηση επιχειρήσεων για κατάρτιση, απόκτηση εργασιακής πείρας ή
αυτοαπασχόληση

- Η εργασιακή επανένταξη σε περιοχές με αυξημένα προβλήματα ανεργίας

- Η Δημιουργία Κέντρων Προώθησης της Απασχόλησης σε όλη την Ελλάδα

- Η επιχορήγηση επιχειρήσεων για την απασχόληση νεαρών παραβατών

- Η ίδρυση Κέντρων Πληροφόρησης των νέων με πρόσβαση στο Διαδίκτυο

Η ελληνική νεολαία θα έχει το προνόμιο σε λίγα χρόνια, να ζήσει τη
μεγάλη στιγμή των Ολυμπιακών Αγώνων. Να δει από κοντά τις σκληρές
προσπάθειες των παγκόσμιων πρωταθλητών. Πρέπει να ετοιμαστεί γι' αυτό
αναπτύσσοντας ένα κίνημα εθελοντισμού, ένα κίνημα ανιδιοτελούς
υποστήριξης της κορυφαίας αθλητικής διοργάνωσης όλης της υφηλίου.

Η ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ

Το πρόβλημα της ανεργίας έχει πανευρωπαϊκές και παγκόσμιες αιτίες. Στην
Ελληνική οικονομία η ανεργία κινείται γύρω στο 10% που συμβαίνει να
είναι ο μέσος Ευρωπαϊκός όρος. Το ότι εμείς βρισκόμαστε και παραμένουμε
σταθερά γύρω στο μέσο όρο σημαίνει ότι δεν τροφοδοτούμε με δικές μας
ειδικές και πρόσθετες επιβαρύνσεις την κατάσταση, όπως την υπαγορεύει
συνολικά η Ευρωπαϊκή συγκυρία. Δεν σημαίνει ότι μπορούμε να είμαστε
ικανοποιημένοι. Οφείλουμε και στον τόπο μας και ενώνοντας τις δυνάμεις
μας με όλους τους λαούς της Ευρώπης να παλέψουμε για να εξαλειφθεί αυτή η μάστιγα από τις κοινωνίες μας.

Ο δρόμος για την πλήρη απασχόληση

Η Ευρωπαϊκή συγκυρία μπορεί να επηρεασθεί μόνον από μία συντονισμένη
οικονομική πολιτική όλων των Ευρωπαϊκών κρατών. Στο νομισματικό τομέα ο
συντονισμός έχει γίνει. Έχει ήδη προσφέρει στην Ευρώπη τη νομισματική
σταθερότητα με λαμπρό επιστέγασμά της το ενιαίο νόμισμα. Όμως η κοινή
οικονομική πολιτική, με βασικό κεφάλαιο την απασχόληση, βρίσκεται ακόμη
στο ξεκίνημα . Για το ΠΑΣΟΚ η οικονομία υπάρχει για τον άνθρωπο, όχι ο
άνθρωπος για την οικονομία. Η Ευρώπη έχει ανάγκη από ένα άλμα στις
επενδύσεις σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Εμποδίζεται σε αυτό από τα
κερδοσκοπικά φαινόμενα στις κεφαλαιαγορές και από την υπερβολικά
περιοριστική δημοσιονομική πολιτική που επιμένουν να υποδεικνύουν οι
Κεντρικές Τράπεζες. Το ΠΑΣΟΚ, διεκδικώντας μία πανευρωπαϊκή πολιτική για την απασχόληση, τοποθετείται αποφασιστικά υπέρ ενός προγράμματος
επενδύσεων για την δημιουργία των μεγάλων Διευρωπαϊκών Δικτύων που θα
χρηματοδοτείται από τα δημοσιονομικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για τη χρηματοδότηση αυτή η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων πρέπει να
εξουσιοδοτηθεί να εκδώσει ειδικά Ευρωπαϊκά ομόλογα που είναι σε θέση να
αξιοποιήσουν τη μεγάλη πιστωτική επιφάνεια της Ένωσης στις χρηματαγορές.
Πιστεύουμε ότι τα σημερινά μηδαμινά επίπεδα πληθωρισμού στην Ευρώπη
καθώς και τα μεγάλα περιθώρια αχρησιμοποίητου παραγωγικού δυναμικού
κάνουν δυνατή μια τέτοια επέκταση,χωρίς να επιβαρύνουν σημαντικά τους
πληθωριστικούς κινδύνους.

Αλλαγή στον τρόπο δουλειάς

Μια σειρά διαρθρωτικών προβλημάτων στην αγορά εργασίας, στον τρόπο που οργανώνεται η προσφορά και η χρήση της ανθρώπινης δουλειάς, εμφανίζονται από τα συντηρητικά κέντρα εξουσίας, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σαν να είναι η τελική αιτία της ανεργίας. Δεν είναι παρά απλά επιφαινόμενα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αποτελούν εμπόδια, σε κάποιον βαθμό, ή ότι δεν πρέπει να γίνει προσπάθεια να εξαλειφθούν μέσα στη δυναμική μιας πολύ πληρέστερης από σήμερα αναπτυξιακής διαδικασίας.

Θα γίνει δυνατόν να αντιμετωπιστούν μερικά αρνητικά φαινόμενα που
καταπιέζουν τους εργαζόμενους όπως ο περιορισμός των ωρών εργασίας, όταν αυτός είναι ανεπιθύμητος από τον εργαζόμενο, η ανεπιθύμητη μερική
εργασία, η επισφαλής απασχόληση, η απασχόληση σε περιθωριακές
δραστηριότητες, η δουλειά σε άλλη ειδικότητα από εκείνη που ο
εργαζόμενος απέκτησε με μόχθο την περίοδο της μαθητείας του.

Η εξάλειψη τέτοιων αρνητικών φαινομένων είναι μόνο η αρχή. Από εκεί και
μετά αρχίζει μια βαθύτερη θετική παρέμβαση. Θα κινηθούμε σε δύο
κατευθύνσεις:

- θα αναπτύξουμε την ικανότητα του κάθε εργαζόμενου να επανεκπαιδεύεται στη διάρκεια όλης της επαγγελματικής ζωής, για να μπορεί, χωρίς να μένει άνεργος, να παρακολουθεί την τεχνολογία, όταν αυτή καταργεί ολόκληρους κλάδους δραστηριότητας και ανοίγει νέους.

- να αξιοποιεί με πρωτοβουλία και δημιουργικότητα την ειδικότητα που
διαθέτει, περνώντας από την ιδιότητα του φορέα εξαρτημένης εργασίας στην ιδιότητα του μικρομεσαίου επιχειρηματία, του διευθυντή συνεργείου ή του ανεξάρτητου επαγγελματία.

Βασική προϋπόθεση για τη συνεχή μετεκπαίδευση είναι η μείωση των ωρών
εργασίας και η ελαστικοποίηση των ωραρίων. Για τη νέα τεχνολογική
επανάσταση το ΠΑΣΟΚ ανοίγει το κεφάλαιο της ανασύνταξης του χρόνου της δουλειάς. Τελικός σκοπός μας είναι να διευρύνουμε το χρόνο της ελεύθερης πρωτοβουλίας για τον εργαζόμενο και της δυναμικής προσαρμογής για την επιχείρηση.

Το ΠΑΣΟΚ έχει ως στόχο το 35ωρο εβδομαδιαίας εργασίας για όλους, που θα καθιερωθεί όπως και όταν επιτρέπουν οι συνθήκες σε συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους.

Για μια νέα επιχειρηματικότητα

Η δυναμική προσαρμογή των επιχειρήσεων στις εξωτερικές συνθήκες που
συνεχώς μεταβάλλονται είναι το μαγικό κλειδί της επιτυχίας στη νέα
εποχή. Άλλοτε η πρωτοβουλία της προσαρμογής ήταν αποκλειστικά έργο του επιχειρηματία. Ο επιχειρηματίας παραμένει και σήμερα ένας αποφασιστικός κρίκος στη διαδικασία της υλοποίησης μιας νέας ιδέας. Δεν είναι, όμως, πια ο μόνος. Το πνεύμα της επιχειρηματικότητας, η αίσθηση ότι η αλλαγή στην οικονομία αποτελεί προϋπόθεση, για την επιβίωσή μας κερδίζει όλο και πιο πλατιά κοινωνική αποδοχή. Ο ρόλος του επιχειρηματία παύει να είναι προσκολλημένος σε ένα συγκεκριμένο άτομο. Μετατίθεται σε έναν ευρύτερο κύκλο παραγόντων μέσα στην επιχείρηση -διευθυντικών στελεχών και εργαζομένων- που με τις ιδέες τους, με την οργανωτικότητά τους, με την προσαρμοστικότητά τους δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για δημιουργικές πρωτοβουλίες. Προς την ίδια κατεύθυνση πρέπει να κινηθούν και έχουν ήδη αρχίσει να κινούνται και οι Νόμοι μας και οι Δημόσιες Υπηρεσίες. Η διάχυση της επιχειρηματικότητας σε ολόκληρο το κοινωνικό σώμα συνοδεύεται από αντίστοιχη διάχυση της αμοιβής που από μονοπωλιακό προνόμιο λίγων ατόμων αρχίζει να εξελίσσεται σε κέρδος παραγωγικότητας για όλους όσους συμμετέχουν στην αύξησή της.

Η χρηματοδότηση της νέας εξόρμησης

Η αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού δεν αρκεί για τη μετάβαση στη νέα
οικονομία. Για να αποδώσει το ανθρώπινο δυναμικό χρειάζεται οργάνωση και
χρηματοδότηση. Η οργάνωση βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο του εθνικού
κράτους. Η παγκοσμιοποίηση που χαρακτηρίζει την παγκόσμια οικονομία
εκφράζεται πρώτιστα στον τομέα των επενδύσεων. Ο βιομηχανικά
ανεπτυγμένος κόσμος απορροφά τη μερίδα του λέοντος, γύρω στο 80% από τις παγκόσμιες επενδύσεις ενώ ο Τρίτος Κόσμος περιορίζεται σε ένα 20%. Η ανισότητα στις επενδύσεις είναι μία από τις πιο θεμελιακές ανισότητες
της εποχής μας. Πέρα από την αδικία της διαιώνισης της οικονομικής
δυστυχίας στον Τρίτο Κόσμο η ανισότητα αυτή είναι μακροπρόθεσμα
επικίνδυνη για την οικονομική σταθερότητα και της παγκόσμιας οικονομίας
στο σύνολό της. Το ΠΑΣΟΚ, κόμμα προοδευτικό και σοσιαλιστικό, δεν μπορεί παρά να καταγγείλει την αδικία. Δεν μπορεί παρά να ενώσει τις δυνάμεις του με όλες τις φωτισμένες πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης για να απαιτήσει ένα γνήσιο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των οικονομιών του Τρίτου Κόσμου, που δεσμεύει σε δραστηριότητες παρασιτικού πλουτισμού η παγκόσμια κερδοσκοπία. Ελληνική οικονομία δεν είναι πλέον τριτοκοσμική οικονομία.

Ένα μεγάλο μέρος από αυτή τη μεταμόρφωση οφείλεται στη συγκέντρωση των προσπαθειών μας στο στόχο της ικανοποίησης των προϋποθέσεων για την ΟΝΕ. Ο καλπάζων πληθωρισμός, τα ανεξέλεγκτα ελλείμματα του Δημοσίου, τα υψηλά επιτόκια, το αδύνατο νόμισμα, ο έλεγχος στο συνάλλαγμα, τα εμπόδια στην κίνηση των κεφαλαίων, όλη αυτή η αρματωσιά μιας κρατικά ελεγχόμενης οικονομίας, που φόβιζε τους επενδυτές, ανήκει πια στο παρελθόν.

Έχουμε αποκτήσει σύγχρονη κεφαλαιαγορά που συνεχώς εκσυγχρονίζεται και
το τραπεζικό μας σύστημα έχει μπει στο στάδιο της ανασύνταξης για να
συμβαδίσει με την υπόλοιπη Ευρώπη. Οι δημόσιες επιχειρήσεις, από φρούρια
κρατικοδίαιτης ρουσφετολογίας, γίνονται μεικτές επιχειρήσεις με πλατιά
μετοχική βάση, ικανές να εισαγάγουν καινοτομίες, να ξανοιχτούν σε
συμμαχίες με τον ιδιωτικό τομέα, για μεγάλες ανταγωνιστικές εξορμήσεις.
Το τοπίο της ελληνικής οικονομίας έχει αλλάξει. Ο δρόμος για επενδύσεις
στην Ελλάδα και ελληνικές και ξένες είναι ανοικτός. Ρυθμοί ανάπτυξης
που τείνουν προς το 5% είναι εφικτοί και απαραίτητοι για να εξαφανιστεί
η ανεργία, για να μειωθεί και τελικά να εξαλειφθεί η απόσταση που μας
χωρίζει από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Για μια νέα διανομή

Είναι βέβαιο ότι οι αλλαγές αυτές είναι ασύμβατες με το σημερινό τρόπο
διανομής του εισοδήματος. Το σημερινό σύστημα διανομής εξασφαλίζει σε
μια σειρά προνομιούχους αμοιβές δυσανάλογες με την προσφορά τους στην
παραγωγική προσπάθεια της κοινωνίας. Τα κέρδη αυτά καθ' εαυτά αντί να
υποστηρίζουν είναι δυνατό να εμποδίζουν την άνθηση της οικονομικής
δραστηριότητας, να μην επανεπενδύονται παραγωγικά και να τροφοδοτούν το κλειστό κύκλωμα της κερδοσκοπίας. Το ΠΑΣΟΚ ήταν και παραμένει αντίθετο με αντιοικονομικούς και αντικοινωνικούς τρόπους διανομής. Η δέσμευσή μας για τη μεγαλύτερη δυνατή ισότητα, στο βαθμό που είναι συμβατή με την επίτευξη ενός ικανοποιητικού ρυθμού παραγωγικότητας, ήταν και παραμένει προγραμματικός μας προσανατολισμός.

ΧΤΙΖΟΥΜΕ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ

Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να παίξει έναν διεθνώς πρωτοποριακό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος. Η ιδιαίτερη ευαισθησία μας για τα μεγάλα οικολογικά προβλήματα του πλανήτη πρέπει να εκφραστεί όχι μόνο με τη στήριξη διεθνών πρωτοβουλιών που κινούνται σ' αυτή την κατεύθυνση αλλά και με την κατάθεση δικών μας προτάσεων.

Η ιστορία των εθνών και των λαών είναι άρρηκτα δεμένη με τα ίχνη, που
αφήνουν μέσα σε οριοθετημένους χώρους και χρόνους. Στις μέρες μας είναι
επιτακτική ανάγκη να αποκτήσουμε τη "μνήμη του μέλλοντός μας", γιατί
είναι η μοναδική ικανή και αναγκαία συνθήκη τόσο για την επιβίωσή μας
όσο και για τη δυναμική και δημιουργική συμμετοχή μας στο γίγνεσθαι της
Ευρώπης, της Μεσογείου και των Βαλκανίων.

Οι στόχοι της ανάπτυξης δεν εξαντλούνται μόνο στα οικονομικά μεγέθη.
Οφείλουμε ν' ανακαλύψουμε την αλληλεπίδραση των πολλαπλών ισοζυγίων, το οικολογικό, το περιβαλλοντικό, το πολιτισμικό, το δημογραφικό, το
δημοκρατικό, το εκπαιδευτικό, το τεχνολογικό, το κοινωνικό ισοζύγιο μαζί
με το ισοζύγιο των υποδομών είχαν σημαντικά ελλείμματα και υστέρηση
10ετιών.

Η Ελλάδα σύμφωνα με τα γεωγραφικά, κλιματολογικά, φυσικά και πολιτισμικά
δεδομένα της είναι μία από τις προνομιούχες χώρες της Ευρώπης. Πρέπει να εξαντλήσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και να αποκομίσουμε οφέλη από το νέο ευρωπαϊκό καταμερισμό και από τη νευραλγική μας θέση στη Μεσόγειο και στα Βαλκάνια.

Η Ελλάδα έχει την δυνατότητα αν ακολουθήσει το δρόμο της βιώσιμης
ανάπτυξης να κατοχυρωθεί ως οικολογικό και πολιτισμικό απόθεμα της
Ευρώπης και ν' αναδειχθεί σε μια χώρα ισχυρή και σύγχρονη, με
δημιουργική και συμμετοχική κοινωνία, με ανταγωνιστική οικονομία και
σύγχρονες υποδομές.

Βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη

Ζούμε σε έναν εξόχως ανταγωνιστικό κόσμο. Οι προκλήσεις της εποχής μας
ταυτίζονται κυρίως με τα δίκτυα: οικουμενικά, διευρωπαϊκά και εθνικά που
αναφέρονται στις μεταφορές, τις τηλεπικοινωνίες, τα Μ.Μ.Ε. και τις
κοινωνίες της πληροφορικής, την ενέργεια, το περιβάλλον και την ποιότητα
ζωής.

Για την περίοδο 1994-2000 είχαν διασφαλιστεί 10 τρις για τα μεγάλα και
τα περιφερειακά έργα, για τις σύγχρονες υποδομές. Η διαχείριση αυτών των
10 τρις για τα έργα και τα προγράμματα όλων των τομέων και των
περιφερειών, έχει γίνει και γίνεται με διαφάνεια και αφοσίωση στα
συμφέροντα του ελληνικού λαού. Αποτελούσε και αποτελεί δέσμευσή μας ότι αυτοί οι πόροι θα αξιοποιηθούν αποτελεσματικά και θα απορροφηθούν
έγκαιρα μέχρι το τέλος του 2000 όλες οι διασφαλισμένες χρηματοδοτήσεις
για κάθε έργο, για κάθε τομέα, για κάθε περιφέρεια. Δεν πρόκειται να
χαθεί από αυτούς τους πολύτιμους πόρους ούτε μια δραχμή, ούτε ένα ECU.

Με την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα το 1982, με τα
Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (Μ.Ο.Π.) το 1984 και κυρίως με τα τρία (3) διαδοχικά Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, η Ελλάδα έχει κάνει και
συνεχίζει να πραγματοποιεί μεγάλα βήματα για τη βιώσιμη και την ισόρροπη
ανάπτυξή της.

Ιδιαίτερη αξία αποκτά η επιτυχία της Κυβέρνησης που διασφάλισε στην
πρόσφατη Σύνοδο του Βερολίνου για το Γ' ΚΠΣ (περίοδος 2000-2006)
πολύτιμους πόρους 9 τρις δρχ. από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που μαζί με 6
τρις από εθνικούς πόρους συγκροτούν ένα πρωτοφανές πρόγραμμα 15 τρις
δρχ. για την ανάπτυξη.
Επίσης, ειδικά για τους Έλληνες αγρότες, έχουν εξασφαλιστεί στην Κοινή
Αγροτική Πολιτική για το 2000-2006, επιπλέον ξεχωριστοί πόροι 9,5 τρις
δρχ. για την ενίσχυση των εισοδημάτων τους, για την ανάπτυξη και το
ζωντάνεμα της υπαίθρου.

Η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για την περίοδο 2000-2006 έχει σχεδιασμό και
προτεραιότητες για τα έργα και τα προγράμματα κάθε περιφέρειας και κάθε
τομέα και κυρίως έχει διασφαλίσει πολύτιμους πόρους 24,5 τρις. Όμως οι
ιεραρχήσεις των έργων, των προγραμμάτων και των παρεμβάσεων, όπως και οι
κατανομές των πόρων, είναι αναγκαίο να προκύπτουν με διάλογο και με
κοινωνικές συναινέσεις.

Η υπεύθυνη και διαφανής διαχείριση και απορρόφηση των διαθεσίμων και
πολύτιμων εθνικών και κοινοτικών πόρων δημιουργούν τις προϋποθέσεις:
- Για να διασφαλιστεί η βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας μας
μειώνοντας δραστικά τις υπαρκτές και μεγάλες περιφερειακές και
κοινωνικές ανισότητες και ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή.
- Για να προχωρήσει η Ελλάδα ισότιμα στο δρόμο της Ευρώπης με σύγχρονες υποδομές και ολοκληρωμένα δίκτυα στις μεταφορές, στις τηλεπικοινωνίες, στην ενέργεια και στο περιβάλλον.
- Για να ξεπεραστεί η "εδαφική ασυνέχεια" και η "γεωγραφική απομόνωση"
της χώρας μας από την Ευρώπη.
- Για να αναβαθμισθεί η νευραλγική, γεωπολιτική θέση της χώρας μας και
να αξιοποιηθούν όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της με χώρο αναφοράς την Ευρώπη, τα Βαλκάνια, την Ν.Α. Μεσόγειο και την παρευξείνια ζώνη.

Χιλιάδες έργα για την ανάπτυξη

Είμαστε πια στη φάση της υλοποίησης και της ολοκλήρωσης χιλιάδων μικρών, μεσαίων και μεγάλων έργων υποδομής για την βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας μας, για την ενίσχυση των επιχειρήσεων και τη δημιουργία νέων, για τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων νέων θέσεων απασχόλησης, για την προστασία του περιβάλλοντος και την ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Είναι σκόπιμο και αναγκαίο να γίνει ειδική μνεία και ενδεικτική αναφορά
σε έργα που το όνομά τους και η ταυτότητά τους παραπέμπουν σε όνειρα
γενεών και γενεών και διαμορφώνουν το πρόσωπο της Ελλάδας τον 21ο αιώνα:

- Το Εθνικό Κτηματολόγιο
- Η Εγνατία Οδός, μαζί με τα 5 λιμάνια - πύλες της στη Μεσόγειο και τους
9 συνδετήριους κάθετους άξονες με τις χώρες των Βαλκανίων.
- Ο άξονας Πατρών - Αθηνών- Θεσσαλονίκης - Ευζώνων
- Ο βόρειος οδικός άξονας της Κρήτης σε συνδυασμό με τους συνδετήριους
κάθετους οδούς με το νότιο άξονα
- Ο οδικός άξονας Γρεβενά - Τρίκαλα - Καρδίτσα - Λαμία σε συνδυασμό με
τον άξονα Αντίρριο - Λαμία
- Το νέο διεθνές αεροδρόμιο "Ελευθέριος Βενιζέλος" στην Αττική μαζί με
το αεροδρόμιο "Μακεδονία" στη Θεσσαλονίκη και το αεροδρόμιο Ηρακλείου
- Το Αττικό μετρό και το μετρό της Θεσσαλονίκης σε συνδυασμό με τα άλλα μέσα σταθερής τροχιάς
- Η Αττική Οδός Ελευσίνα - Σταυρού - Α/Δ Σπάτων - Υμηττού
- Το φυσικό αέριο και τα δίκτυά του
- Οι νέες μονάδες και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας
- Ο εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιακών και των
σιδηροδρομικών δικτύων
- Η ζεύξη Ρίου - Αντιρρίου και η ζεύξη Ακτίου - Πρέβεζας σε συνδυασμό με
το δυτικό άξονα (Καλαμάτα - Πύργος - Πάτρα - Αγρίνιο - Άρτα - Ιωάννινα -
Κακκαβιά)
- Τα έργα στον Αχελώο, το Σμόκοβο και στην Κάρλα, για τη διασφάλιση και
τη σωστή διαχείριση των απαραίτητων υδάτινων πόρων στη Θεσσαλία μαζί με
τα εγγειοβελτιωτικά έργα και την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων
πόρων σε κάθε περιφέρεια και σε κάθε κρίσιμη αγροτική περιοχή
- Τα λιμάνια και τα αεροδρόμια σε όλες τις περιφέρειες, σε όλους τους
νομούς, με αιχμή τα νησιά και τις τουριστικές περιοχές
- Τα οδικά δίκτυα σε όλες τις περιφέρειες και σε όλους τους νομούς
- Τα δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης και βιολογικών καθαρισμών, τα έργα
αντιπλημμυρικής προστασίας και εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων στα μεγάλα αστικά κέντρα και σε 100δες πόλεις και οικισμούς.
- Οι παρεμβάσεις και τα σχέδια δράσης για την χωροταξική και οικιστική
ανασυγκρότηση της χώρας μας.
- Τα έργα των μεγάλων αναπλάσεων και της ανάδειξης της ταυτότητας και
της φυσιογνωμίας 100δων πόλεων και οικισμών με αιχμή τα μητροπολιτικά
κέντρα της Αττικής και της Θεσσαλονίκης
- Οι υποδομές και τα δίκτυα περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής μαζί με τις
συνδυασμένες υποδομές για την υγεία, για την παιδεία, για τον πολιτισμό
και τον αθλητισμό, με αιχμή το 2004.

ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ΙΣΟΤΙΜΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ

Ο αγροτικός κόσμος, η ελληνική ύπαιθρος είχε ιδιαίτερη φροντίδα και
μέριμνα από την πρώτη στιγμή που το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε την ευθύνη
διακυβέρνησης της χώρας. Σειρά μέτρων, πρωτοβουλιών και θεσμών στόχευσαν στην ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος. Οι αγρότες έπρεπε να βγουν από το περιθώριο της ιστορίας και της κοινωνίας. Να συμμετάσχουν αποφασιστικά και ισότιμα στην πορεία της χώρας προς τα μπρος. Στα χρόνια που πέρασαν αλλάξαμε τη μορφή της ελληνικής υπαίθρου. Όλα αυτά αποτελούν πλέον ένα κεκτημένο, το οποίο δικαιολογεί την εμπιστοσύνη των αγροτών προς το Κίνημά μας. Το ζήτημα λοιπόν, δεν είναι να προχωρήσουμε σε έναν απολογισμό δράσης. Δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε αυτά που ήδη οι αγρότες γνωρίζουν, αλλά να περιγράψουμε τις ενέργειές μας από εδώ και πέρα.

Μια σύγχρονη δυναμική γεωργία

Η αύξηση του εισοδήματος δεν αποτελεί τον μοναδικό σκοπό της πολιτικής μας. Εντάσσεται οργανικά στο σχέδιο για την ολόπλευρη ανάπτυξη της υπαίθρου για να ολοκληρωθεί η μεγάλη προσπάθεια για την εξαφάνιση και των τελευταίων ανισοτήτων μεταξύ περιφέρειας και αστικών κέντρων. Έτσι ενισχύεται αποτελεσματικά η κοινωνική συνοχή.

Η οικονομική ευρωστία των αγροτών, η ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας καθώς και η επίτευξη υψηλής προστιθεμένης αξίας στα προϊόντα του πρωτογενή τομέα της οικονομίας, προϋποθέτουν όχι μόνο μια
διαφορετική οργάνωση τόσο του Υπουργείου Γεωργίας όσο και των ίδιων των
αγροτών, αλλά και μια διαφορετική αντίληψη. Μια αντίληψη που στο κέντρο
της έχει τον άνθρωπο ως ολοκληρωμένη προσωπικότητα.

Σ' αυτή την κατεύθυνση:
- Το Υπουργείο Γεωργίας προχωρά στην αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του με στόχο τη μετατροπή του σε κέντρο παραγωγής πολιτικής ενώ το σύνολο των μέτρων στήριξης και υπηρεσιών θα ασκείται στην περιφέρεια.
- Εκσυγχρονίζουμε τη λειτουργία των Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων προωθώντας τη συγχώνευση και μετατροπή τους σε νέους δυναμικούς οργανισμούς διαχείρισης και προώθησης των αγροτικών προϊόντων

- Αποκεντρώνουμε το Συμβούλιο Αγροτικής Πολιτικής σε νομαρχιακό,
περιφερειακό και εθνικό επίπεδο
- Θεσμοθετούμε ετήσιες διαπραγματεύσεις κάθε Σεπτέμβριο για όλα τα
θέματα κόστους εισροών στην γεωργική παραγωγή
- Προωθούμε τη λειτουργία των Εθνικών Διεπαγγελματικών Οργανώσεων, ενός νέου θεσμού που δίνει τη δυνατότητα συλλειτουργίας επαγγελματικών
οργανώσεων κατά προϊόν.
- Βελτιώνουμε σε ετήσια βάση τους όρους του προγράμματος για τη στήριξη των νέων αγροτών. Ο στόχος μας για την περίοδο 2000-2006 είναι η ένταξη 5.000 νέων αγροτών ετησίως.
- Προχωρούμε σε βελτιωμένη εφαρμογή του προγράμματος για την πρόωρη
συνταξιοδότηση αγροτών με την αύξηση των ποσών από 1/1/2000 κατά 25%.
- Αναβαθμίζουμε το σύστημα ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής και του
κεφαλαίου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων από τον ΕΛΓΑ. Από την 1/1/200 θα προκαταβάλλεται το 50% του ποσού αποζημίωσης από το στάδιο της
προεκτίμησης. Επίσης, μετά την πλήρη λειτουργία του νέου αποκεντρωμένου Οργανισμού Ελέγχου και Πληρωμών τα καθυστερούμενα ποσά των Κοινοτικών Ενισχύσεων θα καταβάλλονται εντόκως.

- Δημιουργούμε Γραφεία Ανασυγκρότησης της Υπαίθρου στους Δήμους
- Προσφέρονται νέες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες από την ΑΤΕ και
ολοκληρώνουμε την διαδικασία ρύθμισης των χρεών προς αυτήν. Η ΑΤΕ μετά την 1/1/2000 θα λειτουργεί στα πλαίσια του γενικού πιστωτικού
καθεστώτος, ως κρατική, συνεταιριστική και αγροτική τράπεζα εργασιών.
- Ενισχύουμε την αγροτική έρευνα και τεχνολογία με σκοπό το τελικό
βιομηχανοποιημένο αγροτικό προϊόν

Η κυβέρνηση πέτυχε την επαρκή χρηματοδότηση της ανάπτυξης της γεωργίας μας. Διαθέτοντας 9,5 τρις δρχ θα δώσουμε και θα κερδίσουμε την μάχη για την συνολική ανασυγκρότηση της υπαίθρου. Ο 21ος αιώνας θα σημάνει την εγκαθίδρυση σχέσεων ισότητας μεταξύ της περιφέρειας και των αστικών κέντρων. Σχέσεων που θα εγγυώνται την κοινωνική συνοχή, την προστασία του περιβάλλοντος και την ισότιμη ανάπτυξη όλων των περιοχών της χώρας.
ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Συμμετοχή στο κέρδος της παραγωγικότητας

Η διανομή του κέρδους της παραγωγικότητας σε έναν ολοένα ευρύτερο κύκλο εργαζομένων είναι ο κρίκος που συνδέει την οικονομική με την κοινωνική πρόοδο. Χωρίς αύξηση της παραγωγικότητας δεν είναι δυνατόν να πετύχουμε βελτίωση του επιπέδου ζωής. Ο πρώτος κύκλος δικαιούχων είναι εκείνοι που συμβάλλουν άμεσα στη δημιουργία της οικονομικής επιτυχίας. Οι θεσμοί της ιδιοκτησίας για πολλούς αιώνες έχουν αποκλείσει τον απλό εργαζόμενο από την άμεση διανομή του κέρδους. Σήμερα αναπτύσσονται νέοι θεσμοί συμμετοχικής ιδιοκτησίας που δίνουν την ευκαιρία στον κάθε εργαζόμενο να γίνει μέτοχος στην επιχείρησή του, με προσωπικό ενδιαφέρον για την τύχη της, με προσωπικό μερίδιο στην οικονομική της επιτυχία. Προς την κατεύθυνση αυτή θα βαδίσουμε με αποφασιστικότητα.

Κέρδος και κοινωνία

Ένα μέρος των κερδών από την αύξηση της παραγωγικότητας ορθό είναι να
διοχετεύεται ευρύτερα στο κοινωνικό σύνολο. Η συνεχής αναβάθμιση των
κοινωνικών υπηρεσιών είναι μόνιμος προσανατολισμός του σοσιαλιστικού μας κινήματος. Θα τη χρηματοδοτήσουμε από τα πρόσθετα δημόσια έσοδα που προκύπτουν με φυσιολογικό τρόπο από την αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας.

Αλλά η τύχη του κοινωνικού τομέα δεν εξαρτάται μόνο από την φυσιολογική
μεγέθυνση της οικονομίας. Η κοινωνική κατανάλωση δεν μεγαλώνει με τον
ίδιο ρυθμό που μεγαλώνει η συνολική κατανάλωση. Στις σύγχρονες κοινωνίες
συγκρούονται δυο ιδεολογίες, μάχονται μεταξύ τους δύο γραμμές: η γραμμή της καταπολέμησης και η γραμμή της στήριξης του κοινωνικού κράτους. Η δική μας θέση, συνεπής στις αρχές της σοσιαλιστικής ιδεολογίας μας, σημαίνει ότι πρέπει να αναπτυχθεί ένας κοινωνικός ιστός ασφαλείας- με τον οποίο η οργανωμένη κοινωνική αλληλεγγύη του συνόλου πια της κοινωνίας θα επεμβαίνει για να διαφυλάσσει την κοινωνική συνοχή.

Κράτος και οικονομία

Η εκστρατεία για τον περιορισμό του κοινωνικού κράτους αποτελεί τμήμα
της ευρύτερης εκστρατείας για τον περιορισμό του ρόλου του κράτους στην οικονομική ζωή. Οι οπαδοί του νεοφιλελευθερισμού υποστηρίζουν ότι η καλύτερη οικονομία είναι εκείνη που έχει εξαλείψει οποιαδήποτε παρουσία
του κράτους και αφήνει την αγορά να ρυθμίζει όλες τις οικονομικές
σχέσεις. Πρόκειται για ουτοπία: τέτοια οικονομία ούτε υπήρξε ποτέ ούτε
είναι δυνατόν να υπάρξει. Στο άλλο άκρο βρίσκεται η άποψη του
ολοκληρωτικού κρατισμού: οραματίζεται μια οικονομία διευθυνόμενη από το κράτος, χωρίς καμία παρουσία της αγοράς. Τα κομμουνιστικά καθεστώτα
θέλησαν να προσεγγίσουν τον τρόπο αυτό λειτουργίας με τα γνωστά
αποτελέσματα. Ανάμεσα στα δύο αυτά άκρα κινείται η σύγχρονη
πραγματικότητα. Το ότι η ρεαλιστική λύση είναι η ενδιάμεση δεν σημαίνει
ασφαλώς ότι είναι μία και μοναδική. Ανάμεσα στα δύο άκρα υπάρχει ένα
τεράστιο φάσμα επιλογών. Έργο της πολιτικής στην εποχή μας είναι να
προσδιορίσει σε ποιο σημείο του φάσματος επιλέγει να σταματήσει η κάθε
δημοκρατική πολιτεία.

Δογματικά προκαθορισμένες αρχές για την επιλογή αυτή δεν υπάρχουν. Είναι γεγονός, όμως, ότι το ρεύμα της κοινής γνώμης στις σύγχρονες κοινωνίες έχει απομακρυνθεί από την επιδοκιμασία της παρέμβασης του κράτους όταν πραγματοποιείται με τη μορφή του ιδιοκτήτη των μέσων της παραγωγής.
Απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την ιδέα της δημόσιας επιχείρησης.
Το κράτος οφείλει να ενισχύσει το ρόλο του σαν ρυθμιστή της οικονομικής
δραστηριότητας μέσα στα πλαίσια του ανταγωνισμού. Να κρατήσει τον
ανταγωνισμό σε όρια και κυρίως να μην επιτρέψει στους ισχυρούς της
οικονομίας να εκτοπίσουν τους υπόλοιπους, δημιουργώντας μονοπωλιακές
καταστάσεις.

Στο θέμα των επιχειρήσεων κοινής ωφελείας γνώμονάς μας είναι όχι η μορφή
της ιδιοκτησίας αλλά η πληρέστερη και φθηνότερη εξυπηρέτηση του κοινού.
Κάτω από ορισμένες συνθήκες το αποτέλεσμα αυτό πιθανόν να επιτυγχάνεται καλύτερα στα πλαίσια του ιδιωτικού τομέα με ειδικές ρυθμίσεις για τις κοινωνικές ανάγκες, την προστασία του περιβάλλοντος ή την ασφάλεια της χώρας.

ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Νέες μορφές κοινωνικής παρέμβασης

Οφείλουμε να αναζητήσουμε νέες μορφές δράσης που διατηρούν τα αναγκαία στοιχεία ισότητας και αλληλεγγύης στα πλαίσια της επιδίωξης της
οικονομικής αποτελεσματικότητας. Ένα παράδειγμα θα μπορούσε να είναι μια ειδική υπηρεσία δανειοδότησης, προορισμένης να χρηματοδοτεί ανθρώπους με βιώσιμες επιχειρηματικές ιδέες που όμως δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα από έλλειψη εμπράγματων ή προσωπικών ασφαλειών. Φυσικά, στο βαθμό που θα δημιουργήσουμε τέτοιους νέους θεσμούς θα είναι θεσμοί πραγματικής χρηματοδότησης με αυστηρή λειτουργία επανείσπραξης. Δεν θα υπηρετούν το "δανεικά κι αγύριστα" του γνωστού μας κρατικοδίαιτου καπιταλισμού που κάθε άλλο παρά την ισότητα έχει ποτέ υπηρετήσει.

Παρόμοιες αρχές πρέπει να διέπουν την στάση μας και στο χώρο της
κληρονομημένης κοινωνικής ανισότητας. Μια σοβαρή μορφή τέτοιας
ανισότητας εκδηλώνεται στο χώρο της Παιδείας. Είναι γνωστό ότι το
οικογενειακό περιβάλλον βαραίνει, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες πολύ
περισσότερο στην επιτυχία του μαθητή από ότι οι φυσικές του ικανότητες ή η εργατικότητά του. Θα διαμορφώσουμε την εκπαιδευτική διαδικασία, ώστε να προωθεί την ισότητα των ευκαιριών αντί να επικυρώνει τα κοινωνικά
προνόμια που μεταβιβάζονται μέσα από την οικογένεια;

Αντιμετωπίζουμε και εδώ το γενικό πρόβλημα του διχασμού των στόχων και
των προσπαθειών μας ανάμεσα στις καθυστερήσεις του παρελθόντος και τις ανάγκες και τις υποσχέσεις του μέλλοντος. Είμαστε υποχρεωμένοι να
αποκαταστήσουμε την αποτελεσματικότητα της δημόσιας εκπαίδευσης πράγμα που, ανάμεσα σε πολλά άλλα προϋποθέτει ένα σύστημα σοβαρών, αυστηρών και πραγματικών εξετάσεων. Παράλληλα δεν είναι δυνατόν να μετατρέψουμε το εξεταστικό σύστημα σε μηχανισμό απλής επικύρωσης και διαιώνισης της κοινωνικής, σε αντιδιαστολή με την προσωπική, υπεροχής. Χωρίς να ακυρώνουμε τη σοβαρότητα του εξεταστικού συστήματος, χωρίς δηλαδή να εγκαταλείπουμε τον εαυτό μας στην αναποτελεσματικότητα του παρελθόντος, θα βρούμε τρόπους -κατάλληλη διαβάθμιση μέσα στο χρόνο, ειδική βοήθεια- ώστε οι εξετάσεις μας να κρίνουν το μαθητή, όχι την κοινωνική του προέλευση.

Οικονομία και κοινωνικό κράτος

Για όλους αυτούς τους λόγους η κοινωνική πολιτική για μας δεν είναι
προαιρετικό συμπλήρωμα αλλά συνιστώσα της στρατηγικής μας για μία χώρα σύγχρονη με ισχυρή οικονομία και μία κοινωνία αλληλεγγύης. Τα τελευταία χρόνια καταβάλλουμε μια συστηματική προσπάθεια για την επίτευξη του εθνικού στόχου της ένταξης στην ΟΝΕ. Όμως ποτέ δεν δαπανούσαμε τόσα πολλά για την κοινωνική προστασία όσο σήμερα. Σχεδόν 1 δραχμή στις 4 που παράγουμε δαπανάται για σκοπούς κοινωνικής προστασίας. Από το 1994 διαθέτουμε συνεχώς περισσότερους πόρους σε κοινωνικούς σκοπούς. Η Ελλάδα είναι χώρα που θα ενταχθεί στην ΟΝΕ με αύξηση και όχι με μείωση των κοινωνικών δαπανών. Αποτέλεσμα: μπαίνουμε στην ΟΝΕ όλοι μαζί. Η συνέπεια της πολιτικής μας είναι ότι ο κοινωνικός ιστός δεν έχει υποστεί ανεπανόρθωτα ρήγματα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η δυναμική της οικονομικής ανάπτυξης δεν παράγει κερδισμένους και χαμένους. Σε ένα βαθμό κάτι τέτοιο είναι σχεδόν αναπόφευκτο. Η πολιτική μας στοχεύει στην ελαχιστοποίηση του κοινωνικού κόστους και στη δικαιότερη κατανομή του.

Το κοινωνικό κράτος που έχουμε σήμερα είναι δικό μας δημιούργημα και
είμαστε περήφανοι γι' αυτό. Ας προσπαθήσουμε να φανταστούμε πού θα ήταν η Ελλάδα χωρίς το ΕΣΥ, χωρίς τις συντάξεις, χωρίς τους παιδικούς
σταθμούς, χωρίς τα ΚΑΠΗ, χωρίς μέτρα για τα ΑΜΕΑ. Θα ήταν μια χώρα
περισσότερο άνιση, λιγότερο γαλήνια, πολύ σκληρότερη. Η ζωή όλων θα ήταν δυσκολότερη. Για αυτό απορρίπτουμε τις φωνές που ζητούν "λιγότερο κοινωνικό κράτος". Εμείς απαντάμε: περισσότερη κοινωνική προστασία με ένα νέο κοινωνικό κράτος -αποτελεσματικότερο, δικαιότερο και ευφυέστερο.

Το νέο κοινωνικό κράτος

Όμως, δεν είμαστε τυφλοί μπροστά στις αδυναμίες του σημερινού κοινωνικού κράτους. Γνωρίζουμε καλά ότι στα νοσοκομεία μας πολλοί ασθενείς ακόμη ταλαιπωρούνται. Γνωρίζουμε ότι το σύστημα συντάξεων είναι κοινωνικά άνισο και οικονομικά προβληματικό. Γνωρίζουμε ότι το κοινωνικό "δίχτυ ασφαλείας" που σταδιακά δημιουργούμε έχει ακόμη κενά. Σε αυτά τα προβλήματα και άλλα θέλουμε τώρα να στραφούμε.

Πράγματι, το πρότυπο κοινωνικής προστασίας που έχουμε σήμερα είναι
επιλεκτικό, σπάταλο και πολλές φορές κοινωνικά άδικο. Πρέπει να αλλάξει.
Αυτό σημαίνει ότι το νέο κοινωνικό κράτος δεν περιορίζεται στη βελτίωση
του υπάρχοντος συστήματος: έχει ευρύτερους στόχους, τη θωράκιση όλων των πολιτών απέναντι στους κινδύνους της σύγχρονης ζωής, τη συγκρότηση της κοινωνίας των πολιτών, την ανάπτυξη και ευημερία όλων.

Οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, η επικεντρωμένη εισοδηματική
βοήθεια (ΕΚΑΣ), οι προσωπικές κοινωνικές υπηρεσίες (Πρόγραμμα βοήθειας
στο σπίτι), προδιαγράφουν ένα νέο σύστημα κάλυψης αναγκών με το οποίο η
οργανωμένη κοινωνική αλληλεγγύη του συνόλου πια της κοινωνίας θα
επεμβαίνει για να διαφυλάσσει την κοινωνική συνοχή.
Τρία είναι τα σημεία κλειδιά της πολιτικής αυτής που θα αποτελέσει την
ραχοκοκαλιά της ημερήσιας διάταξης του νέου αιώνα:

- Αναπτυξιακό μέρισμα στην κοινωνική προστασία. Η επίτευξη των στόχων
του προγράμματος σύγκλισης και η ένταξη στην ΟΝΕ οδηγούν στην εξαφάνιση του πληθωρισμού και στη μείωση των επιτοκίων, στη δημιουργία
αναπτυξιακού μερίσματος που θα διοχετευτεί στην κοινωνική προστασία

- Εκσυγχρονισμός στο σύστημα κοινωνικής προστασίας.

- Ασφάλεια και σιγουριά για το μέλλον του ασφαλιστικού συστήματος. Η
αξιοπιστία νέων δομών προϋποθέτει τον σεβασμό των υποχρεώσεων που έχει
αναλάβει η κοινωνία προς τα μέλη της. Το κύριο μέλημα της αναμόρφωσης
του ασφαλιστικού συστήματος είναι η ανεύρεση μόνιμης και πειστικής
χρηματοδότησης για τις ανειλημμένες υποχρεώσεις.

Η πολιτική μας καθιστά τον πολίτη πρωταγωνιστή της κοινωνικής ανάπτυξης.
"Πρώτα ο πολίτης" δεν είναι ένα σύνθημα κενό περιεχομένου. Σημαίνει
συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Για το λόγο αυτό, βάζουμε ποσοτικούς
στόχους-ορόσημα για την τετραετία σε συγκεκριμένα θέματα που έχουν σχέση με τον πολίτη. Σε κάθε στόχο αντιστοιχεί και ένα πρόγραμμα δράσης. Η δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση του Κοινωνικού Προϋπολογισμού της τετραετίας 2000-2004 θα είναι 45 τρισεκατομμύρια δραχμές. Τα χρήματα αυτά παρέχουν την δυνατότητα μεγάλων βελτιώσεων στην κοινωνική προστασία. Θα υπάρχουν ενιαίοι μηχανισμοί παρακολούθησης που
διασφαλίζουν ότι θα προκύψει το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα. Στους
μηχανισμούς αυτούς βαρύνοντα λόγο θα έχουν οι χρήστες των υπηρεσιών,
εξασφαλίζοντας τον δημοκρατικό έλεγχο των δαπανών.

Ο εκσυγχρονισμός του κοινωνικού κράτους αποτελεί τη σπουδαιότερη
δέσμευσή μας. Το πρόγραμμά μας έχει τρεις ακρογωνιαίους λίθους:
αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος, στήριξη στην οικογένεια και στο νέο ζευγάρι, κοινωνικός ιστός ασφαλείας.

Αναμόρφωση ασφαλιστικού συστήματος

Η αναμόρφωση του ασφαλιστικού μας συστήματος είναι αναγκαία γιατί μόνο
έτσι μπορεί να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του και να διορθωθούν οι
σημερινές αδικίες. Η αλληλεγγύη των γενεών δεν μπορεί απλώς να σημαίνει
ότι οι σημερινοί εργαζόμενοι έχουν υποχρέωση να χρηματοδοτούν τις
συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων. Για αυτό, έχουμε υποχρέωση να
εξασφαλίσουμε στους εργαζομένους των 20 και 30 ετών ένα σύστημα βιώσιμο.
Έχουμε υποχρέωση να αποτρέψουμε την κατάρρευση του ασφαλιστικού
συστήματος.

Προωθήσαμε διαρθρωτικές παρεμβάσεις που εκσυγχρονίζουν το σύστημα.
Ενδεικτικά παραδείγματα:

- Ο νέος ΟΓΑ καταργεί τη διάκριση των αγροτών σε ασφαλισμένους δεύτερης κατηγορίας. Τώρα πια, όλες οι κοινωνικές τάξεις έχουν πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις κοινωνικής ασφάλισης.

- Προωθήσαμε τα μέτρα που κάνουν το σύστημα πιο αποδοτικό και που του
δίνουν πνοή και προοπτική: την πάταξη της εισφοροδιαφυγής, την
αξιοποίηση της περιουσίας, τον εκσυγχρονισμό και το νοικοκύρεμα των
Ταμείων. Παράλληλα, μειώσαμε αποφασιστικά τον κατακερματισμό του
συστήματος με την συγχώνευση 50 Ταμείων ασφάλισης.

- Όπου πεισθήκαμε ότι υπήρχαν αδικίες δεν διστάσαμε να τις διορθώσουμε.
Καταργήσαμε τις διατάξεις που θα οδηγούσαν σε απότομες μειώσεις (ως και
50%) στις επικουρικές συντάξεις. Αποτρέψαμε την αψυχολόγητη αύξηση των ορίων ηλικίας 35ετίας.

Θα προχωρήσουμε σε ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Το ασφαλιστικό σύστημα θα αναμορφωθεί έτσι ώστε:

- Να υπάρχει σιγουριά ότι θα υπάρχουν λεφτά να πληρωθούν οι συντάξεις
- Να τεθεί η αλληλεγγύη των γενεών σε στερεή βάση
- Να υπάρχει καλύτερη κάλυψη των αναγκών των συνταξιούχων μέσω της
επέκτασης και γενίκευσης του ΕΚΑΣ -με απώτερο στόχο την καθιέρωση της
Εθνικής Σύνταξης
- Να ενισχυθεί η ανταποδοτικότητα των εισφορών
- Να μπορούν να κερδίζουν όλοι, ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι, από το
αναπτυξιακό μέρισμα που δημιουργεί η ανάπτυξη της οικονομίας
- Να αυξηθεί το πεδίο επιλογής της ηλικίας συνταξιοδότησης, χωρίς
επιβάρυνση του κοινωνικού συνόλου
- Να ξαναγίνουν τα ταμεία παράγοντες οικονομικής ανάπτυξης και όχι
εστίες ταλαιπωρίας του πολίτη

- Από το 1994 έχουμε αποδείξει ότι δεν αιφνιδιάζουμε και δεν καταργούμε
ώριμα δικαιώματα και ότι ο κοινωνικός διάλογος δεν είναι διακοσμητικό
στοιχείο αλλά η ουσία της πολιτικής μας.

Στήριξη στην οικογένεια/νέα ζευγάρια

Τα Ταμεία ασφάλισης ενεργοποιούνται στην στήριξη δημιουργίας νέων
οικογενειών. Αλλαγή της νομοθεσίας του ΟΕΚ ώστε να δίνεται προτεραιότητα σε νεοδημιουργημένες οικογένειες. Δυνατότητα μετακόμισης και μεταφοράς δικαιώματος καθώς αυξάνονται οι οικιστικές ανάγκες.

Όσον αφορά τις γυναίκες, συμφιλίωση της εργασιακής και της οικογενειακής
τους ζωής για να μην αντιμετωπίζουν το δίλημμα "Οικογένεια ή δουλειά".
Στόχος μας είναι όλα τα παιδιά κάτω των 5 ετών να έχουν θέση σε
βρεφονηπιακό σταθμό και η εξάπλωση του ολοήμερου σχολείου στις πρώτες τάξεις του δημοτικού στο σύνολο των αστικών περιοχών της επικράτειας.

Κοινωνικός ιστός ασφαλείας

Ο συνταξιούχος πρέπει να είναι βέβαιος ότι το εισόδημά του δεν
απειλείται από τον πληθωρισμό ή από την οικονομική δυσπραγία των
Ταμείων. Ο ηλικιωμένος πρέπει να είναι βέβαιος ότι θα διευκολυνθεί να
ζει με αυτονομία και αξιοπρέπεια και ότι δεν θα αποκλείεται από την
σύγχρονη ζωή. Τα άτομα με ειδικές ανάγκες πρέπει να είναι βέβαια ότι η
ανάγκη τους είναι λόγος ενσωμάτωσης στην κοινωνία και όχι τείχος
απάρνησης.

Ως τώρα υπάρχει ένα μωσαϊκό ρυθμίσεων, όπου διαφορετικοί φορείς, με
διαφορετικά συστήματα και πολλές φορές μη συμβατούς τρόπους λειτουργίας, αντιμετωπίζουν τα προβλήματα εκ των ενόντων. Το ενιαίο σύστημα κοινωνικής φροντίδας που οικοδομούμε προλαμβάνει, θεραπεύει, βρίσκεται δίπλα στον πολίτη την ώρα της ανάγκης. Κρίνει πως ένα πρόβλημα
αντιμετωπίζεται καλύτερα, αντί να το εξορκίζει με γραφειοκρατική
νοοτροπία πληρώνοντας απλώς ένα επίδομα.

Η πολιτική μας τα τελευταία χρόνια οδηγεί στη συστηματική βελτίωση της
κοινωνικής προστασίας για τους πολίτες που τη χρειάζονται περισσότερο.
Τα πρόσφατα μέτρα (αύξηση των αγροτικών συντάξεων σε 43.000 δρχ. τον
μήνα, αύξηση του εισοδήματος ανεργίας σε 88.000 δρχ. το μήνα, αύξηση του ΕΚΑΣ σε 21.000 το μήνα, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους τους εγγεγραμμένους ανέργους) ενισχύουν σημαντικά τον κοινωνικό ιστό ασφαλείας.

Στόχος μας είναι, ο κοινωνικός ιστός ασφαλείας να ολοκληρωθεί σε ένα
τελικό στάδιο με την καθιέρωση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Ο
νέος θεσμός συνδυάζει την εισοδηματική ενίσχυση με μια ενεργητική
πολιτική κοινωνικής επανένταξης μέσω της αγοράς εργασίας.

Η πολιτική για την υγεία

Το ΕΣΥ είναι δικό μας δημιούργημα και είμαστε περήφανοι γι' αυτό. Πριν
από την ίδρυσή του η Ελλάδα διέθετε ένα τομέα υγείας τριτοκοσμικού
τύπου: επαρκή για όσους ήταν σε θέση να πληρώσουν, σχεδόν τελείως απόντα για όλους τους άλλους. Το ΕΣΥ δεν είναι ακόμη αυτό που θέλουμε, αλλά είναι σύστημα ευρωπαϊκών προδιαγραφών, με προβλήματα κοινά σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

Το 1998 η κοινωνική δαπάνη για την υγεία ξεπέρασε τα 2 τρισεκατομμύρια
δραχμές (5,8% του ΑΕΠ). Σήμερα δαπανούμε περισσότερα από όσα δαπανούσαμε ποτέ στο παρελθόν, έχουμε περισσότερα νοσοκομεία από όσα είχαμε ποτέ, με περισσότερες κλίνες, με καλύτερο εξοπλισμό, με περισσότερους ιατρούς και νοσηλευτές.

Η επέκταση του ΕΣΥ, αλλά και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των
πολιτών, έχουν ανεβάσει το επίπεδο υγείας των Ελλήνων, τόσο ώστε σήμερα
να είναι από τα πια υψηλά παγκοσμίως. Από το 1980 μέχρι τώρα, ο μέσος
όρος ζωής των Ελλήνων αυξήθηκε κατά τρία χρόνια, των Ελληνίδων κατά
τέσσερα χρόνια. Το 1980 σχεδόν΄18 στα 1000 νεογέννητα έχαναν την ζωή
τους πριν φθάσουν στα πρώτα τους γενέθλια. Σήμερα αυτό συμβαίνει μόνο σε 7 στα 1000. Ο αριθμός των γυναικών που πέθαιναν στον τοκετό έφθανε το
1980 τις 18 το χρόνο -σήμερα είναι μόλις 2.

Σήμερα το μεγάλο κεφάλαιο της ποσοτικής επέκτασης της υγειονομικής
υποδομής που εγκαινιάστηκε με την ίδρυση του ΕΣΥ πριν από 16 χρόνια
βρίσκεται πλέον στην τελευταία του φάση. Τεράστιες επενδύσεις στις
νοσοκομειακές υποδομές προσθέτουν 8.000 σύγχρονες νοσοκομειακές κλίνες σε όλη τη χώρα. Το πρόγραμμα στελέχωσης για την εύρυθμη λειτουργία των μονάδων υγείας οδηγεί σε προσλήψεις 3.000 ιατρών και 10.000 νοσηλευτικού και άλλου προσωπικού. Ο τεχνολογικός εξοπλισμός των νοσοκομείων ανανεώνεται. Ειδικές μονάδες και εξειδικευμένα τμήματα ιδρύονται στα μεγάλα νοσοκομεία. Το ΕΚΑΒ απλώνεται σταδιακά σε όλη τη χώρα. Τα νησιά μας θωρακίζονται και από υγειονομικής πλευράς με το πρόγραμμα "Ιπποκράτης".

Τώρα πρέπει να αλλάξουμε σελίδα: να στραφούμε προς την ποιοτική
αναβάθμιση της υποδομής και της λειτουργίας των υπαρχουσών μονάδων με
στόχο ένα σύγχρονο σύστημα υγείας προσανατολισμένο στην εξυπηρέτηση του πολίτη.

Πιο συγκεκριμένα, θα θέσουμε σε εφαρμογή ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα
συνδυασμένων και συντονισμένων ενεργειών έτσι ώστε η μέση διάρκεια ζωής
στην Ελλάδα να αυξηθεί κατά 2 χρόνια μέχρι το 2010. Το πρόγραμμα αυτό
περιλαμβάνει:

- Ενιαία πολιτική για τα τροχαία ατυχήματα.
- Πρωτοβουλίες δημόσιας υγείας, ιδίως για κοινωνικά ευπαθείς ομάδες,
όπως είναι οι μετανάστες, οι μουσουλμάνοι της Θράκης και οι τσιγγάνοι.
- Πρωτοβουλίες προληπτικής ιατρικής.
- Εκστρατεία κατά του καπνίσματος

ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΤΟΜΟ ΣΤΗ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

Οι σοσιαλιστικές μας προοπτικές αντιμετωπίζουν τον άνθρωπο ως
ατομικότητα και σαν συλλογικό ον. Η άνθηση της ατομικότητας δεν είναι
αντίθετη με τις αρχές μας. Αντίθετα, οι πλουτοκρατικές κοινωνίες - που
αρνούνται τα μέσα και την ισότητα των ευκαιριών στους πολλούς - είναι
εκείνες που ισοπεδώνουν την ατομικότητά τους. Εμείς πιστεύουμε στην
αξία της ατομικής απελευθέρωσης και θέλουμε να την μετατρέψουμε από
προνόμιο των λίγων, που είναι σήμερα, σε δικαίωμα κάθε μέλους της
κοινωνίας.

Από την άλλη πλευρά ξέρουμε ότι η συλλογικότητα είναι και αυτή μια
ανάγκη. Μια σειρά ανάγκες του ανθρώπου ικανοποιούνται από τη φύση τους
καλλίτερα μέσα από τη συλλογική κατανάλωση. Για παράδειγμα, οι σύγχρονες πόλεις στενάζουν, το περιβάλλον καταστρέφεται και τελικά το αγαθό της δυνατότητας της ελευθερίας στη μετακίνηση αυτοαναιρείται από την κατάχρηση του ιδιωτικού αυτοκινήτου. Μια μεγαλύτερη χρήση των
κοινόχρηστων συγκοινωνιακών μέσων, με ταυτόχρονη βελτίωση της ποιότητας της υπηρεσίας που παρέχουν, θα ανέβαζε το επίπεδο της ζωής στις πόλεις.

Η νέα πολιτική δημιουργία

Ούτε η κοινωνική ούτε η οικονομική πρόοδος μπορούν να προχωρήσουν χωρίς σταθερό πολιτικό πλαίσιο. Στη σύγχρονη Ελλάδα αυτό είναι η Δημοκρατία. Για να κατακτήσει ο τόπος την πραγματική δημοκρατική ελευθερία αγωνίστηκαν γενιές ολόκληρες. Για το ΠΑΣΟΚ αποτελεί το μεγαλύτερο τίτλο τιμής ότι στις μέρες της δικής του κυβέρνησης, με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου, ολοκληρώθηκε η δημοκρατική αλλαγή, ότι απόκτησαν ουσιαστικό χαρακτήρα τα ατομικά δικαιώματα και οι πολιτικές ελευθερίες.

Σήμερα δεν χρειάζεται να αγωνιζόμαστε για τέτοια, αυτονόητα πια για τον
καθένα πράγματα. Τα διαφυλάσσουμε σαν κεκτημένα ενώ ο αγώνας μας - με
διαφορετική μορφή από τους παλιούς μας δημοκρατικούς αγώνες αλλά με το ίδιο περιεχόμενο, είναι αγώνας για την καλή την ουσιαστική, την
αποτελεσματική λειτουργία της Δημοκρατίας. Σήμερα αγωνιζόμαστε για την εμβάθυνση και τη διεύρυνση της Δημοκρατίας, για την σωστή λειτουργία του κράτους με τρόπο που να διαφυλάσσει την ισχύ του χωρίς να το κάνει όργανο καταπίεσης, αλλά συμπαραστάτη του πολίτη, όργανο για την επίτευξη των συλλογικών μας στόχων . Άλλη μια φορά, αλλά σε ανώτερο επίπεδο, η προοδευτική παράταξη ξεκινάει την προσπάθεια για την αληθινή δημοκρατία.

Κράτος - Στρατηγείο

Ξεκινάμε από την έννοια του "κράτους-στρατηγείου". Στο διάστημα που
πέρασε, η αντίληψη του κράτους-στρατηγείου άρχισε να εμπεδώνεται.
Αντίπαλός της ήταν οι παραδοσιακές δομές του υπερτροφικού ελληνικού
κράτους με τον συγκεντρωτισμό, τις πελατειακές εξαρτήσεις και την
αδιαφάνεια. Το κράτος αυτό οδηγούσε σε παρεμπόδιση της προόδου και σε
αυταρχικές συμπεριφορές προς τον πολίτη. Μια σειρά από καίριες
πρωτοβουλίες έχουν αλλάξει ριζικά την εικόνα.

Πρώτον, πρωτοβουλίες που ενισχύουν την αποκέντρωση με την ενίσχυση των
τοπικών κοινωνιών:
- Η συγκρότηση και οργάνωση των Περιφερειών ως ενιαίων, αποκεντρωμένων
διοικητικών μονάδων της κρατικής διοίκησης.

- Η καθιέρωση του 2ου βαθμού αυτοδιοίκησης, με την ίδρυση των
Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, οι οποίες έχουν πλέον και οικονομική
αυτοτέλεια

- Η υλοποίηση του σχεδίου Ι.ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, που ενδυναμώνει τους
οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης 1ου βαθμού,

Δεύτερον, μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν τη διαφάνεια τη λειτουργία της
διοίκησης, τον έλεγχο και την υποχρέωση της να λογοδοτεί απέναντι στους
πολίτες:

- Το σύστημα προσλήψεων του Ν.2190/94 και η δημιουργία του ΑΣΕΠ ως
θεματοφύλακα της αμεροληψίας στη διαδικασία πρόσληψης του προσωπικού

- Το πρόγραμμα Ποιότητα για τον Πολίτη, με το οποίο εισήχθησαν μέτρα
άμεσης επικοινωνίας και εξυπηρέτησης των πολιτών από τη Διοίκηση.

- Η θεσμοθέτηση του Συνηγόρου του Πολίτη και των Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης ως θεσμών ελέγχου της διοίκησης.

- Η καθιέρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο.

ΜΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

Μια Δημόσια Διοίκηση στόχων και αποτελεσμάτων

Πάγια αδυναμία του τρόπου λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης, είναι ο
ατελής σχεδιασμός, και η ελλιπής υλοποίηση των δημοσίων πολιτικών. Τούτο ισχύει ιδιαίτερα για τους τομείς εκείνους όπου το κράτος δεν
περιορίζεται σε έναν απλό ρυθμιστικό ρόλο, αλλά επιδιώκει με
συγκεκριμένες πολιτικές να παρέμβει ενεργά στο οικονομικό και κοινωνικό
πεδίο. Για την λήψη αποτελεσματικών, τεκμηριωμένων, οικονομικά βιώσιμων
αποφάσεων, προχωρούμε στην πραγμάτωση ενός μοντέλου κρατικής οργάνωσης όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται και οι πολιτικές υλοποιούνται στο πλησιέστερο προς τον πολίτη και τις ανάγκες του επίπεδο.

- Βελτίωση του συστήματος λήψης αποφάσεων και σύνδεσή του με τις
απαιτήσεις της κοινωνίας με την αποκέντρωσή του.
- Απλούστευση και συστηματοποίηση των αρμοδιοτήτων και της νομοθεσίας
- Εισαγωγή νέων παραμέτρων στη λήψη των αποφάσεων, όπως η ανάλυση
κόστους-οφέλους, μελέτες επιπτώσεων, κριτήρια ποιότητας, περιβαλλοντικά κριτήρια
- Καθιέρωση μηχανισμών σύγχρονης επικοινωνίας της διοίκησης τόσο
εσωτερικά, όσο και εξωτερικά με το περιβάλλον της
- Καθιέρωση μηχανισμών παρακολούθησης της εφαρμογής των αποφάσεων

Επίτευξη συγκεκριμένων και μετρήσιμων αποτελεσμάτων με κριτήρια
ποιότητας

Μετά τον σχεδιασμό και την απόφαση μια πολιτική, η παρακολούθηση της
εφαρμογής της, καθώς και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που φέρει
αποτελούν εξαιρετικά σημαντικές όψεις του έργου μιας σύγχρονης δημόσιας διοίκησης. Το σημερινό, γραφειοκρατικό, πρότυπο της ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης εξακολουθεί να αποδίδει σημασία σχεδόν αποκλειστικά στην τήρηση της νομιμότητας την οποία ενίοτε δεν τηρεί. Στόχος είναι η
ανάπτυξη σύγχρονων συστημάτων προσδιορισμού συγκεκριμένων αποτελεσμάτων σε κάθε έργο, καθώς και συστημάτων ελέγχου και αξιολόγησής του σε όλες τις φάσεις, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών.
Προϋπόθεση είναι η απλοποίηση των πολύπλοκων, χρονοβόρων και χαμηλής
ποιότητας διοικητικών διαδικασιών.

Η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα.
Ο δημόσιος υπάλληλος καλείται να ασκήσει τα καθήκοντά του με νέες
μεθόδους δράσης που στοχεύουν στην αποδοτικότητα και στην
παραγωγικότητα. Στόχος είναι η ενδυνάμωση της Δημόσιας Διοίκησης με
ανθρώπινο δυναμικό ικανό να δρα με βάση την αρχή της νομιμότητας αλλά
και να προσανατολίζεται στα αποτελέσματα, όπως αυτά προσδιορίζονται μέσα από τις ανάγκες των πολιτών.

Γι' αυτό προωθούμε:

- Την εκπόνηση συστημάτων πρόβλεψης των αναγκών της δημόσιας διοίκησης σε έμψυχο δυναμικό
- Την τυποποίηση της παρακολούθησης της εξέλιξης των υπαλλήλων
- Την εκπόνηση συστήματος παρακολούθησης και πρόβλεψης της αποχώρησης των υπαλλήλων από την υπηρεσία

Επειδή τα αμέσως επόμενα χρόνια θα πορευθούμε με το υπάρχον ανθρώπινο
δυναμικό, παράλληλα με την εισαγωγή ενός ολοκληρωμένου συστήματος
"Προγραμματισμού Ανθρώπινου Δυναμικού", θα εστιάσουμε την προσοχή μας στις ειδικές παρεμβάσεις στα πεδία των κινήτρων και της επιμόρφωσης.

Μια σύγχρονη πολιτική ανάπτυξης προσωπικού πρέπει να αναζητήσει τις
μεθόδους που επιτρέπουν την εμπέδωση νέων αξιών από τα διοικητικά
στελέχη και τονώνουν την έννοια του καθήκοντος και το αίσθημα ευθύνης
τους.

Επειδή στο παρελθόν η υπόθεση των κινήτρων κατέληγε πάγια να ταυτίζεται με την επιδοματική ενίσχυση του εισοδήματος των δημοσίων υπαλλήλων, πρέπει πριν από την οποιαδήποτε παρέμβασή μας, να διαμορφώσουμε μια νέα πολιτική κινήτρων σε συνεργασία με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Αναμφισβήτητη είναι η συμβολή της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού στην επίτευξη των στόχων του διοικητικού εκσυγχρονισμού. Η συνεχής εξέλιξη των γνώσεων και της τεχνολογίας, επιβάλλει την διαρκή εκπαίδευση και κατάρτιση. Τούτο εξασφαλίζεται με τον προσανατολισμό των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των ΑΕΙ και των ΤΕΙ προς τις ανάγκες της
Δημόσιας Διοίκησης και με την ενίσχυση της διοικητικής εκπαίδευσης και
την συστηματικότερη διοργάνωση και υλοποίηση επιμορφωτικών προγραμμάτων.

Μία Δημόσια Διοίκηση ανοιχτή και φιλική στους πολίτες

Η εξυπηρέτηση των αναγκών του πολίτη είναι προτεραιότητα της διοικητικής δράσης. Προχωρούμε με γνώμονα τη δική του οπτική στον οργανωτικό και λειτουργικό ανασχεδιασμό των δημοσίων υπηρεσιών. Ο πολίτης είναι χρήστης προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και υποκείμενο κατοχυρωμένων δικαιωμάτων, τα οποία εξειδικεύονται σε θεσμικά μέτρα με άμεσες συνέπειες. Βασικός μας στόχος είναι η ανατροπή της αρνητικής εντύπωσης, αλλά και των προκαταλήψεων που έχουν δημιουργηθεί.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού προχωρούμε:
- Στη δημιουργία Κέντρων Διοικητικών Πληροφοριών για τους
συναλλασσόμενους με τη Δημόσια Διοίκηση, προσαρμοσμένων στις
ιδιαιτερότητες της αποστολής και του ρόλου του κάθε επιπέδου διοίκησης
και αυτοδιοίκησης, καθώς και τη δωρεάν διάθέση ορισμένων δημοσίων
πληροφοριών σε όλους τους πολίτες μέσω ηλεκτρονικών σημείων επικοινωνίας που θα αναπτυχθούν σε διάφορους δημόσιους χώρους.
- Στη δημιουργία κατάλληλων πληροφοριακών συστημάτων και δικτύων
συνεργασίας
- Στη γενίκευση των κέντρων συναλλαγής του πολίτη με μία μόνον υπηρεσία
- Τη δημιουργία ενός γενικευμένου πλαισίου ηλεκτρονικών συναλλαγών με τη
Διοίκηση
- Στην απλοποίηση και ομογενοποίηση των εντύπων
- Στη δημιουργία των απαραίτητων διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών
και της Διοίκησης

Διαφάνεια και κατοχύρωση των δικαιωμάτων των πολιτών

Η βελτίωση των συνθηκών μέσα στις οποίες ο πολίτης έρχεται σε πρώτη
επαφή με τις δημόσιες υπηρεσίες δεν μπορεί από μόνη της να φέρει το
επιθυμητό αποτέλεσμα μιας πιο ανοικτής και φιλικής λειτουργίας της
Διοίκησης. Αυτό θα γίνει μόνο αν ακολουθήσουν και παρεμβάσεις που
αφορούν τη διαφάνεια της δράσης της, όσο και σε ότι αφορά την κατοχύρωση των δικαιωμάτων του πολίτη. Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί προχωρούμε στην εξέταση των υφισταμένων διοικητικών διαδικασιών με σκοπό:
- Την τυποποίησή τους
- Την ενημέρωση των πολιτών για τις δυνατότητες πρόσβασης που έχουν στις δημόσιες πληροφορίες και τις διευκολύνσεις που τους παρέχει η χρήση των νέων τεχνολογιών από τη Διοίκηση
- Την διατύπωση ενδείξεων κόστους που συνδέονται με την προσφερόμενη
υπηρεσία,
- Τη διατύπωση εγγυήσεων και αρχών που περιγράφουν την ποιότητα των
υπηρεσιών που οφείλουν να αναμένουν οι πολίτες
- Τη θέσπιση σαφών χρονικών ορίων στις απαντήσεις και ενέργειες των
διοικητικών οργάνων και - Την ενημέρωση των πολιτών για τους μηχανισμούς προσφυγής και προστασίας που διαθέτουν για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.Συνεχής έλεγχος

Προχωρήσαμε με ιδιαίτερη αποφασιστικότητα τα τελευταία δύο χρόνια στην εισαγωγή συστημάτων ελέγχου της Δημόσιας Διοίκησης που χρόνια
λειτουργούσε με σημαντικό έλλειμμα στην αντιμετώπιση της κακοδιοίκησης, της παρανομίας και της διαφθοράς. Σταθερή μας πεποίθηση είναι ότι στον τομέα αυτό η συνεργασία Πολιτείας και πολιτών είναι αναγκαία σήμερα περισσότερο από ποτέ. Έτσι εξασφαλίσαμε συστήματα ελέγχου που στηρίζονται όχι μόνο στην πρωτοβουλία της ίδιας της Διοίκησης αλλά και στην πρωτοβουλία των ιδιωτών.

Τα αποτελέσματα ήταν πολύ ικανοποιητικά. Η θεσμοθέτηση του Σώματος
Επιθεωρητών - Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΛΔΔ), που διενεργεί
εσωτερικούς ελέγχους βοήθησε άμεσα στην ενεργοποίηση υγιών ανακλαστικών στη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών. Παράλληλα, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει από τα πρώτα του βήματα δώσει πολύ θετικό δείγμα γραφής,
αναδεικνύοντας πόσο ήταν αναγκαία η ύπαρξη ενός θεσμού που δρα
διαμεσολαβητικά ανάμεσα στη Διοίκηση και τον πολίτη. Τέλος, κρίσιμη ήταν
η συμβολή οργάνων όπως το ΣΔΟΕ, αλλά και δικαστικών αρχών όπως το
Ελεγκτικό Συνέδριο που προικίστηκε με νέες αρμοδιότητες.

Στόχος είναι να συνεχίσουμε πιο συστηματικά στην ίδια κατεύθυνση με τους ακόλουθους τρόπους:

- Ενίσχυση των μέσων των ελεγκτικών θεσμών
- Δημιουργία Συντονιστικού Οργάνου με έργο την παρακολούθηση της
συμμόρφωσης των υπηρεσιών στις λύσεις που προτείνουν τα ελεγκτικά όργανα

- Σταδιακή συμπλήρωση των ελέγχων νομιμότητας, που δεν πρέπει να
αγνοούνται στο ελληνικό διοικητικό περιβάλλον το οποίο χαρακτηρίζεται
από συνεχείς παραβιάσεις των θεσμοθετημένων κανόνων, με ελέγχους
αποδοτικότητας των δημοσίων υπηρεσιών.

ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΣΕ ΜΙΑ ΑΣΦΑΛΗ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Πρώτα ο Πολίτης

Δεν θέλουμε ένα κράτος - κηδεμόνα. Επιδιώκουμε μια πολιτεία για τους
πολίτες, που βρίσκονται στο επίκεντρο, ως υποκείμενα που δρουν,
συμμετέχουν αλλά και απολαμβάνουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες μιας
δημοκρατικής πολιτείας.

Η ελευθερία των πολιτών και η προσωπική τους αυτονομία προϋποθέτει την
ασφάλεια: το αίσθημα της προστασίας από τις απειλές αλλά και την
εμπιστοσύνη στους θεσμούς και τα μέσα του κράτους δικαίου. Η ανασφάλεια θίγει κατά πρώτο λόγο τους ασθενέστερους και δυναμιτίζει την κοινωνική συνοχή. Βελτιώνουμε την ποιότητα της καθημερινότητας καταπολεμώντας το έγκλημα και τις αιτίες του.

Σκοπός μας είναι ο νέος ρόλος του κράτους -να υπερβούμε τις αντιλήψεις
που θεωρούν την κυβέρνηση είτε σαν εχθρό είτε σαν απάντηση σε όλα τα
προβλήματα. Η Πολιτεία έχει χρέος ν' αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις
που προκύπτουν από την παγκοσμιοποίηση, τις νέες μετακινήσεις των λαών,
τις νέες τεχνολογίες, την αποδιάρθρωση παραδοσιακών αξιών και μορφών
οργάνωσης και ζωής.

Έχουμε κατακτήσει και εδραιώσει ένα υψηλό επίπεδο δημοκρατίας αλλά δεν
αρκούμαστε σε αυτό. Η "δημοκρατία του 2000" δεν είναι υπόθεση ενός
κόμματος, αλλά όλης της κοινωνίας. Θα επιδιώξουμε τη συναίνεση για το
καλύτερο αποτέλεσμα αλλά θα αρνηθούμε το συμβιβασμό στο ελάχιστο κοινό παρονομαστή.

Συμμετοχή και άμεση δημοκρατία

Η κυβέρνηση ενισχύει τους θεσμούς συμμετοχής. Θεσπίζουμε και
πραγματώνουμε νέες διαδικασίες διαβούλευσης με οργανωμένες και άτυπες
ομάδες πολιτών για την επεξεργασία και λήψη των αποφάσεων που τους
αφορούν καθώς και διαδικασίες συναπόφασης για τοπικά ζητήματα, ώστε η
αποκέντρωση να συνοδεύεται από τη μεγαλύτερη δυνατή αποκέντρωση και των αποφάσεων.

Η σύγχρονη δημοκρατική πολιτεία ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις
πρωτοβουλίες των πολιτών. Η κυβέρνηση χρειάζεται, εμπιστεύεται,
συνεργάζεται με την κοινωνία των πολιτών. Την πρόσφατη ψήφιση του νόμου
για την ενίσχυση των μη κυβερνητικών οργανώσεων ακολουθεί η οργάνωση
μιας ευρύτερης συνεργασίας.

Αναζητούμε νέες μορφές συμμετοχής ώστε να διαμορφώσουμε μια νέα
καθημερινότητα. Αποβλέπουμε στην κοινωνική και υλική ανανέωση των
γειτονιών, των πόλεων και των περιοχών της χώρας. Προστατεύουμε τα
δικαιώματα για να εξασφαλίσουμε το ευ ζην στην καθημερινότητα.

Για την επιτυχία της προσπάθειάς μας απαιτείται μια νέα πολιτική
στράτευση από την πλευρά των πολιτών. Η στράτευση αυτή τα τελευταία
χρόνια εκδηλώνεται με τον εθελοντισμό σε πολλά και διαφορετικά πεδία.
Σιγά- σιγά, διαμορφώνεται μία κοινωνία πολιτών με αίσθηση σεβασμού στον
άλλον, αλληλεγγύη και αποτελεσματικότητα.

Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει σκοπός ούτε να χειραγωγήσει ούτε να υποκαταστήσει τις κινήσεις αυτές. Σκοπός μας είναι η ενίσχυση τους συγκεκριμένα με:
- Φορολογικές ελαφρύνσεις
- Προβολή του έργου τους και θέσπιση ενός συστήματος αναγνώρισης της
προσφοράς τους
- Ενίσχυση αυτορρυθμιστικών ή ευέλικτων δημοσίων εποπτικών διαδικασιών
έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια

Ενθάρρυνση των αυτόνομων δράσεων των πολιτών

Η βαθμιαία απόσυρση του παρεμβατικού κράτους από καίριους τομείς της
κοινωνίας καθώς και η κρίση των παραδοσιακών θεσμών κοινωνικής πρόνοιας
έχει προκαλέσει στον πολίτη έλλειμμα κοινωνικής ασφάλειας. Το έλλειμμα
αυτό μπορεί και πρέπει να καλύψει η ίδια η κοινωνία με τις δυνάμεις της.
Το κράτος καλείται λοιπόν να οργανώσει ένα σύστημα πρόσφορων εγγυήσεων
για την απόλυτη άσκηση των δικαιωμάτων. Ειδικές πρωτοβουλίες είναι:
- Η υποστήριξη πρωτοβουλιών κοινωνικής αλληλεγγύης,
- Η ενθάρρυνση των Μ.Κ.Ο.,
- Η ενίσχυση πρωτότυπων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών,
- Η αξιοποίηση του εθελοντισμού μέσω διαδικασιών συμμετοχής στη
διαβούλευση, χάραξη και την υλοποίηση πολιτικών.

Προστασία των πολιτών - καταναλωτών

Η ευημερία των πολιτών, το δικαίωμα της διαμόρφωσης των απόψεων και των
επιλογών τους και σε τελευταία ανάλυση της ζωής τους δεν διακυβεύεται
μόνο από το κράτος. Στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία ο
πολίτης-καταναλωτής έχει πολλές επιλογές αλλά ταυτόχρονα είναι έκθετος και νοιώθει πολλές φορές απροστάτευτος απέναντι στα παντοδύναμα μέσα ενημέρωσης και επηρεασμού, στους μηχανισμούς της διαφήμισης, στην ανεξέλεγκτη παραγωγή, στην πληθώρα των προϊόντων και υπηρεσιών, που θέτουν συχνά σοβαρά ζητήματα ως προς την υγεία και την ασφάλειά του.

Η ριζοσπαστική νομοθεσία για προστασία του καταναλωτή εισήγαγε
ουσιαστικούς θεσμούς όπως
- Η συλλογική προστασία μέσω της συλλογικής αγωγής
- Η προστασία στις συμβάσεις από απόσταση ή από την παραπλανητική
διαφήμιση
- Η προστασία των καταναλωτών των ΔΕΚΟ
- Η συμμετοχή των καταναλωτικών οργανώσεων στο Εθνικό Συμβούλιο
Καταναλωτών και συνακόλουθα στη λήψη αποφάσεων

Ιδρύουμε και οργανώνουμε τον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων με σκοπό τη
χάραξη και άσκηση συνολικής, συνεκτικής και συγκροτημένης πολιτικής στον έλεγχο ποιότητας και την προστασία της υγείας.

Η διαφάνεια και ο δημοκρατικός έλεγχος είναι μία από τις κρισιμότερες
εγγυήσεις κατά της διαφθοράς. Αντιστεκόμαστε στη -συντηρητική, μίζερη
και επικίνδυνη- αντίληψη ότι το "λάδωμα" είναι εγγενής παθολογία της
ελληνικής κοινωνίας, "συμπλήρωμα στο εισόδημα" ή "τρόπος να κάνεις τη
δουλειά σου". Η δωροδοκία είναι παράνομη αντικοινωνική συμπεριφορά. Έχει
κόστος, οικονομικό και κοινωνικό. Παραβιάζει την αρχή της ισότητας,
καταδικάζει τους αδύναμους σε μόνιμη αδυναμία να προβάλλουν και να
διεκδικήσουν αυτά που δικαιούνται και λειτουργεί ως τροχοπέδη σε κάθέ
προσπάθεια εκσυγχρονισμού, εξορθολογισμού και αποτελεσματικότητας της διοικητικής λειτουργίας. Ο αγώνας κατά της διαφθοράς είναι μείζων άξονας της πολιτικής μας. Στον αγώνα αυτό είναι απαραίτητη η ενεργή και εναργής συμμετοχή των πολιτών, η σαφής αντίθεση και αντίστασή τους απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα.

Τα Δικαιώματα στην Κοινωνία της Πληροφορίας

Οι νέες τεχνολογίες συνιστούν μοχλούς απελευθέρωσης των ανθρώπινων
δικαιωμάτων. Τα "νέα μέσα" δεν σημαίνουν απλώς μερικά κανάλια παραπάνω
στην ιδιωτική τηλεόραση. Σημαίνουν την απεριόριστη πρόσβαση στη γνώση
και στην παγκόσμια ανταλλαγή της πληροφορίας και των ιδεών. Η κοινωνία
της πληροφορίας δεν είναι απλά ένα τεχνολογικό ή οικονομικό φαινόμενο.
Είναι νέα μορφή οργάνωσης της κοινωνίας και της ζωής.

Οι πολίτες πρέπει να είναι υποκείμενα αυτής της διαδικασίας μετάβασης
στην Κοινωνία της Πληροφορίας και όχι αντικείμενα ή θεατές της ή απλοί
καταναλωτές των προϊόντων της. Η Κοινωνία της Πληροφορίας δεν πρέπει να οδηγήσει σε ανισότητες και αναλφαβητισμούς σε διάκριση των πολιτών σε έχοντες πρόσβαση και γνώση και σε πληροφοριακά πληβείους. Η αρχή της ισότητας και το δικαίωμα στη συμμετοχή αποκτά στην Κοινωνία της
Πληροφορίας μια νέα διάσταση. Προσβλέπουμε και εργαζόμαστε για την
αξιοποίηση των δυνατοτήτων της Κοινωνίας της Πληροφορίας ώστε να
εξασφαλίσουμε την μεγαλύτερη ισότητα των ευκαιριών.

Η πολιτεία θα εγγυηθεί και θα οργανώσει το δικαίωμα της πρόσβασης στα
μέσα της επικοινωνίας και στη γνώση της χρήσης τους. Ένα πρώτο βήμα
αποτελεί η διεύρυνση της επιμόρφωσης και της εξοικείωσης των πολιτών με
τις νέες τεχνολογίες και υπηρεσίες επικοινωνίας και πληροφόρησης. Η αρχή
γίνεται από το σχολείο: στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2000 κάθε
σχολείο να διαθέτει την απαραίτητη υποδομή και να συνδεθεί με το
Διαδίκτυο.

Η Κυβέρνηση θα διασφαλίσει ότι τα δικαιώματα που ισχύουν στον πραγματικό κόσμο θα διαφυλάσσονται και στην on-line εικονική πραγματικότητα. Η ύπαρξη εγγυήσεων για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δικαιωμάτων των πολιτών αφορούν τον δημοκρατικό χαρακτήρα της μεταβιομηχανικής εποχής. Η κατοχύρωση των δικαιωμάτων των τηλεργαζόμενων εντάσσεται στις άμεσες προτεραιότητές μας. Θα διασφαλίσουμε ότι οι νέες τεχνολογίες και δυνατότητες θα διευρύνουν τις δυνατότητες και τις επιλογές αλλά δεν θα συρρικνώσουν τα δικαιώματα και τη θέση των καταναλωτών.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΧΩΡΙΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗ

Η υποδοχή των Ελλήνων παλιννοστούντων

Οι γνωστές εξελίξεις στις αρχές της δεκαετίας του '90 δημιούργησαν ένα
νέο κύμα παλιννόστησης προς τη χώρα μας. Ανοίγουμε την αγκαλιά μας και
υποδεχόμαστε με αγάπη αδερφική, όλους τους ομογενείς μας που επέλεξαν να έλθουν στη γενέθλια γη. Για μας, μέγιστη σημασία έχει η ομαλή, γρήγορη,
ουσιαστική και ισότιμη ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία. Προϋπόθεση
για μια τέτοια εξέλιξη είναι η λήψη συγκεκριμένων μέτρων που να
συναρθρώνονται σε μια ενιαία πολιτική υποδοχής και ενσωμάτωσης των
παλιννοστούντων.

Σ' αυτή την κατεύθυνση, το ΠΑΣΟΚ πήρε την αποφασιστική πρωτοβουλία
εκπόνησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου και ψήφισής του από την Βουλή των Ελλήνων ώστε να γίνει ξεκάθαρο ότι η πολιτική για τους παλιννοστούντες δεν είναι μια πρόσκαιρη τακτική ενός κομματικού σχηματισμού αλλά αποτελεί εθνική επιλογή.
Την ίδια στιγμή όμως το νομοθετικό πλαίσιο διασφαλίζει την αποφυγή
διαφόρων λαθροχειριών με στόχο την εκ των υστέρων νομιμοποίηση
λαθρομεταναστών.

Στο νομοσχέδιο προβλέπονται σειρά μέτρων για:

- Τη χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας στους ομογενείς με ειδικές αλλά
διαφανείς διαδικασίες
- Την στεγαστική και επαγγελματική αποκατάστασή τους
- Την εκπαίδευση και την κοινωνική τους ενίσχυση

Προβλέπεται τέλος, η κατάρτιση και υποβολή στη Βουλή των Ελλήνων ετήσιας έκθεσης για την πορεία υλοποίησης των διατάξεων του συγκεκριμένου νομοσχεδίου.

Μεταναστευτική Πολιτική

Το απρόσμενο μεταναστευτικό κύμα των τελευταίων ετών έθεσε την ελληνική κοινωνία μπροστά σε νέα δεδομένα και προβλήματα. Η μετατροπή της χώρας μας σε χώρα υποδοχής μεταναστών έθεσε νέα ζητήματα για την κοινωνία και την πολιτεία. Η ελληνική κοινωνία σε γενικές γραμμές απορρόφησε τις εντάσεις και αποδέχτηκε τους ξένους χωρίς ιδιαίτερες ρήξεις και χωρίς να αναπτύξει σε μεγάλη έκταση ρατσιστικές νοοτροπίες και πρακτικές που παρατηρήθηκαν σε άλλες χώρες. Η ένταση του μεταναστευτικού φαινομένου καθιστά αναγκαία την διαμόρφωση μιας συνεκτικής μεταναστευτικής πολιτικής σε μακροπρόθεσμη βάση.

Άξονες και στόχοι της πολιτικής αυτής είναι:

- ο έλεγχος των μεταναστευτικού ρεύματος που συνίσταται στην αποτροπή
της εισόδου λαθρομεταναστών
- η δημιουργία προϋποθέσεων νόμιμης παραμονής, εργασίας και κοινωνικής
ένταξης.

Η ελληνική κοινωνία πρέπει να είναι μια κοινωνία για όλους. Θα
βοηθήσουμε αυτούς που ζουν και εργάζονται μόνιμα και νόμιμα εδώ να
συνεισφέρουν και να συμμετέχουν στην ανάπτυξη της ελληνικής κοινωνίας
και οικονομίας.
Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

Προϋπόθεση ελευθερίας και στοιχείο ευημερίας

Η ελευθερία, η συμμετοχή στα κοινά, η απόλαυση της καθημερινότητας, η
ανάπτυξη του ιδιωτικού χώρου αλλά και της δημόσιας, κοινωνικής ζωής
προϋποθέτουν το αίσθημα ασφάλειας. Η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι η
ασφαλέστερη χώρα στην Ευρώπη. Ωστόσο, η εγκληματικότητα και άλλες μορφές αντικοινωνικής συμπεριφοράς αποτελούν και για την χώρα μας, όπως και για άλλες σύγχρονες κοινωνίες ένα κεντρικό πρόβλημα. Η καταπολέμηση του εγκλήματος, η εδραίωση του αισθήματος ασφάλειας στη γειτονιά και στην ύπαιθρο είναι στοιχεία ποιότητας ζωής, είναι όρος της συνοχής της
κοινότητας και ταυτόχρονα ενίσχυση των ασθενέστερων ομάδων του
πληθυσμού, αυτών που θίγονται περισσότερο από το έγκλημα, αυτών που δεν μπορούν να "αγοράσουν την προστασία". Στόχος μας είναι η πλήρης
αποκατάσταση συνθηκών σιγουριάς και αξιοπρέπειας στην καθημερινή ζωή των πολιτών.

Το ποινικό δίκαιο και η καταστολή δεν μπορούν να καταπολεμήσουν τα αίτια
της εγκληματικότητας. Χωρίς μία βαθιά παρέμβαση στην κοινωνία,
προσανατολισμένη στην κοινωνική πολιτική, στην πολιτική απασχόλησης, στη συνοχή και τις αξίες του ανθρωπισμού. Επιδιώκουμε μια σκληρή πολιτική απέναντι στα αίτια του εγκλήματος: την ανεργία, τον κοινωνικό
αποκλεισμό, την αναγόρευση του εύκολου πλουτισμού σε αποδεικτικό
καταξίωσης.

Οι δράσεις για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και την ασφάλεια
των πολιτών

Οι δράσεις αυτές επικεντρώνονται στην:

- ένταση και βελτίωση της καταπολέμησης του εθνικού και διασυνοριακού
οργανωμένου εγκλήματος
- τιμωρία του καθημερινού εγκλήματος, εντατικοποίηση των ελέγχων και
ενίσχυση της τεχνικής πρόληψης με την παρουσία των αστυνομικών στους
δρόμους και σε περιοχές με υψηλούς δείκτες εγκληματικότητας ή σε
περιοχές "υψηλού κινδύνου". Μέσα στο 1999 οι πεζές περιπολίες σχεδόν
διπλασιάστηκαν
- καταπολέμηση των νέων μορφών του οικονομικού εγκλήματος
- καταπολέμηση της διαφθοράς και της παράνομης απασχόλησης
- αντιμετώπιση του φαινομένου της λαθρομετανάστευσης
- περιορισμό της εγκληματικότητας που συνδέεται με τα ναρκωτικά
- αντιμετώπιση των φαινομένων παραβατικότητας των νέων
- αντιμετώπιση της παράνομης οπλοφορίας
- καταπολέμηση των εγκλημάτων κατά του περιβάλλοντος
- ανάπτυξη πολυεπίπεδων δράσεων με στόχο τον περιορισμό των τροχαίων
ατυχημάτων και στη συστηματική, συνεχή και συντονισμένη παρέμβαση στην
κυκλοφορία των πόλεων και των εθνικών οδών.
- Ανάπτυξη της αποτελεσματικότητας στον τομέα της πυρόσβεσης αλλά και της πρόληψης των πυρκαγιών στα δάση
- Ενίσχυση του Λιμενικού Σώματος με νέα μέσα υψηλής τεχνολογίας
(παραλαβή ελικοπτέρων έρευνας και διάσωσης παντός καιρού, νέων σκαφών
κλπ) και πρόσληψη νέου προσωπικού. Στόχος δεν είναι μόνο η καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης αλλά κυρίως η εδραίωση του αισθήματος ασφαλείας στους κατοίκους και των πιο απομακρυσμένων νησιών.

Τα αποτελέσματα των προσπαθειών μας είναι σημαντικά. Ήδη καταγράφουμε
σημαντική μείωση της εγκληματικότητας και αύξηση του αριθμού των
εξιχνιάσεων. Σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, το 1999 σε όλη την
επικράτεια σημειώθηκαν:

- Μείωση ανθρωποκτονιών κατά 3%
- Μείωση στις κλοπές-διαρρήξεις κατά 23%
- Μείωση στις ληστείες κατά 14%
- Μείωση των καμένων δασικών εκτάσεων κατά 94%
- Μείωση στα τροχαία ατυχήματα κατά 3%

Σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο στην περιφέρεια της πρωτεύουσας
παρατηρείται μείωση των κλοπών-διαρρήξεων και των ληστειών σε ποσοστό
10%. Οι ληστείες τραπεζών μειώθηκαν κατά 30% ενώ οι αντίστοιχες
εξιχνιάσεις σημείωσαν επίσης εντυπωσιακή άνοδο από 5% σε 35% του
συνόλου.

Για την επίτευξη των στόχων μας επιχειρούμε ουσιαστικές τομές που
αφορούν:

- την ενίσχυση της Αστυνομίας με κατάλληλο εκπαιδευμένο προσωπικό και
σύγχρονα μέσα υποστήριξης
- την ίδρυση Αρχηγείου του Σώματος καθώς και περιφερειακών υπηρεσιών με
αποφασιστικές αρμοδιότητες
- τη σύσταση Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων του Σώματος με κεντρική
αποστολή την διερεύνηση, εξιχνίαση και δίωξη σε όλη την επικράτεια των
εγκλημάτων στα οποία εμπλέκονται αστυνομικοί.
- την ίδρυση Ινστιτούτου Αντεγκληματικής Πολιτικής, ανεξάρτητου και
ευρείας αποδοχής φορέα, ο οποίος απαντά στην επιτακτική ανάγκη αλλαγής
του τρόπου προσέγγισης του εγκληματικού φαινομένου μέσα από επιστημονική έρευνα και μελέτη, και την εκπόνηση μεσομακροπρόθεσμων προγραμμάτων από ειδικά καταρτισμένους ανθρώπους.
- την συνεργασία Αστυνομίας και Τοπικής Αυτοδιοίκησης μέσα από τον
σύγχρονο θεσμό των Συμβουλίων Πρόληψης της Εγκληματικότητας
- Την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας στην καταπολέμηση της
εγκληματικότητας μέσα από την ενεργό συμμετοχή της χώρας μας στην
Europol και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς

ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΣΧΥΡΗ ΕΛΛΑΔΑ

Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ είναι μια πολιτική αρχών
για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων του Ελληνισμού, για τη
διαφύλαξη της ανεξαρτησίας, κυριαρχίας, και πολιτιστικής ταυτότητας της χώρας, για την ανάδειξη της "ισχυρής Ελλάδας" στο Ευρωπαϊκό,
περιφερειακό και διεθνές σύστημα. Οι αξίες πάνω στις οποίες εδράζεται η
εξωτερική μας πολιτική είναι:

- προσήλωση στη διεθνή νομιμότητα, σεβασμό των κανόνων του διεθνούς
δικαίου και διεθνών συνθηκών καθώς και της ηθικής στις διεθνείς σχέσεις,
αποκήρυξη της βίας ή απειλής χρήσης βίας ως μέσου επίλυσης προβλημάτων.

- αποδοχή της σημασίας και του ρόλου των διεθνών οργανισμών, θεσμών και
διαδικασιών συνεργασίας.

- ενίσχυση και συμμετοχή στις διαδικασίες προώθησης συλλογικών
συστημάτων ασφάλειας, συνεργασίας και ειρηνικής διευθέτησης διεθνών
διαφορών,

- καταπολέμηση της ξενοφοβίας, των παρωχημένων εθνικιστικών κινήσεων,
του ρατσισμού, της απομόνωσης χωρών από τη διεθνή κοινότητα και έμπρακτη έκφραση αλληλεγγύης,

- προώθηση των αξιών της δημοκρατίας, σεβασμού των θεμελιωδών
δικαιωμάτων, ειρήνης, συνεργασίας αειφόρου ανάπτυξης, ανάδειξης της
διεθνούς κοινωνίας των πολιτών και του ρόλου των μη κυβερνητικών
οργανώσεων ως σημαντικών συντελεστών στην άσκηση της εξωτερικής
πολιτικής.

Στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής λαμβάνουμε υπόψη τα νέα
δεδομένα. Πραγματικότητες, κινδύνους, προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες που
έχουν εμφανισθεί στο περιφερειακό και παγκόσμιο σύστημα, μετά το τέλος
του ψυχρού πολέμου. Οι τάσεις της παγκοσμιοποίησης δημιουργούν ένα
πλαίσιο δράσης που δεν πρέπει να αγνοηθεί αλλά και που δεν μπορεί να
γίνει αποδεκτό σ' όλες του τις συνέπειες, ορισμένες από τις οποίες είναι
ιδιαίτερα ζημιογενές για τη διεθνή κοινότητα.

Στη νέα Ευρωπαϊκή, περιφερειακή και διεθνή πραγματικότητα
συνειδητοποιούμε βασικές παραμέτρους όπως ότι:

- Υπάρχει μια υπερδύναμη, οι ΗΠΑ, αλλά σ' ένα πολυκεντρικό σύστημα που
διαμορφώνουν υπερεθνικοί πόλοι και κέντρα επιρροής με υψηλό και
αυξανόμενο βαθμό αυτόνομης δράσης,

- Όλο και περισσότερο διαμορφώνονται ή ισχυροποιούνται συμμαχίες στη
βάση συμφερόντων και αξιών.

- Το άνοιγμα των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών συνόρων που
προέρχεται από την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και την διεθνοποίηση
των αγορών δημιουργεί ένα νέο ασταθές διεθνές οικονομικό σύστημα που
απαιτεί πολιτικές ελέγχου, σταθεροποίησης και ρυθμιστικών κανόνων.

- Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την αντίφαση της πολυδιάσπασης των
πολιτικών ενοτήτων και ταυτόχρονα της τάσης για διαρκώς βαθύτερη
ενσωμάτωση κρατών σε υπερεθνικούς θεσμούς, μια διαδικασία που θα
διαρκέσει αρκετό χρόνο μέχρι την ολοκλήρωσή της και την αποκατάσταση
μιας νέας ισορροπίας.

Στη βάση αυτών των δεδομένων μια αποτελεσματική εξωτερική πολιτική για
την προώθηση των εθνικών συμφερόντων παίρνει σήμερα ένα ευρύτερο
περιεχόμενο καθώς:

- διευρύνεται η έννοια της ασφάλειας και της απεξάρτησης μιας χώρας πέρα από την προστασία των ορίων της εδαφικής της ακεραιότητας με την
γεωγραφική κρατική της οντότητα,

- διασυνδέεται άρρηκτα η εσωτερική της συγκρότηση και ανάπτυξη με την
αποτελεσματική προώθηση των στόχων της εξωτερικής πολιτικής.

Συμπυκνώνουμε τα συμπεράσματα αυτά στο πρόσταγμα για την "ισχυρή
Ελλάδα". Γιατί μόνο μια Ελλάδα με εύρωστη οικονομία, κοινωνική συνοχή,
πολιτική σταθερότητα σε δημοκρατικές βάσεις, ισχυρή παρουσία στο
διεθνές, Ευρωπαϊκό και περιφερειακό σύστημα μπορεί να έχει
αποτελεσματική εξωτερική πολιτική για τη μεγιστοποίηση των συμφερόντων
της.

Η σημερινή Ελλάδα είναι πράγματι μια ισχυρή αναπτυγμένη χώρα,
ενσωματωμένη σ΄ όλους τους Ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς ολοκλήρωσης, που ανήκει στην Ευρωπαϊκή ζώνη σταθερότητας, δημοκρατίας και ανάπτυξης.
Είναι η μόνη χώρα της περιοχής που ανήκει σ' αυτή τη ζώνη.

Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιπροσωπεύει το σταθερό πλαίσιο μέσα στο οποίο η
Ελλάδα αναπτύσσει τη δράση της και, ισχυροποιεί την εμβέλεια της
εξωτερικής της πολιτικής. Κύριος στόχος μας στο πλαίσιο της Ένωσης είναι η διασφάλιση της ισχυρής και ισότιμης θεσμικής θέσης της Ελλάδας στον εσωτερικό κύκλο, στον πυρήνα και κέντρο λήψης των αποφάσεων της Ένωσης.

Για το σκοπό αυτό, η Ελλάδα θα πρέπει να αποτελέσει χώρα - μέλος του
ενιαίου νομίσματος - Ευρώ. Μετά από συστηματικές και επίπονες
προσπάθειες βρισκόμαστε στο κατώφλι της εισόδου στο ενιαίο νόμισμα.
Έχουμε διασφαλίσει τις προϋποθέσεις αλλά και την αποφασιστικότητα να
οδηγήσουμε της Ελλάδα μέσα στους επόμενους μήνες στο Ευρώ ως το δωδέκατο μέλος του. Πρόκειται για εξέλιξη που επιτυγχάνει την ισότιμη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ως τέτοια έχει ιστορική σημασία που πηγαίνει πέρα από την τυπική ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εκτός από τα σημαντικά οικονομικά οφέλη για τους Έλληνες, η συμμετοχή
στο Ευρώ εγγυάται την παρουσία της χώρας σ' όλες τις ενοποιητικές
διαδικασίες και διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Και από την άποψη αυτή, η
συμμετοχή στο Ευρώ αποτελεί τεράστια επένδυση ακόμη και για την ασφάλεια της χώρας.

Η πολιτική μας όμως στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ευρύτερους στόχους.
Αποβλέπει:
- στην θεσμική και πολιτική ανάπτυξη της Ένωσης σε πολιτική Ένωση με
ισχυρούς κεντρικούς θεσμούς δημοκρατικά νομιμοποιημένους στη βάση των αρχών της ισότητας, συνοχής και αλληλεγγύης,

- στην διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Κύπρο και τις χώρες της
Ανατολικής Ευρώπης περιλαμβανομένων και όλων των χωρών της Βαλκανικής. Πιστεύουμε ότι η ένταξη των χωρών της Βαλκανικής στην Ένωση αποτελεί προϋπόθεση για σταθερότητα, δημοκρατία και ευημερία στη περιοχή.

- ενίσχυση του κοινωνικού περιεχομένου της Ένωσης με την ενδυνάμωση των
πολιτικών για την απασχόληση, ισότητα ευκαιριών, συνοχή, προστασία των
καταναλωτών, αλλά και τον συνεχή αγώνα κατά των ναρκωτικών και της
εγκληματικότητας.

- ανάπτυξη της κοινής άμυνας στα πλαίσια της Ένωσης ώστε η τελευταία να
μπορεί να προστατεύσει αποτελεσματικά τα μέλη της αλλά και να συμβάλει
στην σταθερότητα και ειρήνη στον Ευρωπαϊκό χώρο.

Η Ελλάδα στο περιφερειακό και Διεθνές Σύστημα

Με αφετηρία τη ισχυρή θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα έχει
αναπτυχθεί στη χώρα - πρότυπο για την περιοχή των Βαλκανίων. Η πολιτική
που ακολουθήσαμε στις κρίσεις στην Βοσνία, στην Αλβανία και στο Κόσοβο
επέτρεψε την ενίσχυση του περιφερειακού ρόλου της Ελλάδας. Έτσι
μπορέσαμε να συμβάλουμε ενεργά στην διαμόρφωση του Συμφώνου Σταθερότητας για την περιοχή και προωθήσαμε σειρά άλλων πρωτοβουλιών.

Βασικοί στόχοι μας για τη περιοχή των Βαλκανίων είναι:

- η ενσωμάτωση της περιοχής στο ευρύτερο Ευρωπαϊκό σύστημα

- η ανάπτυξη της διαπεριφερειακής Βαλκανικής συνεργασίας με την
αξιοποίηση όλων των πρωτοβουλιών και σχημάτων για το σκοπό αυτό και με
ενεργό συμβολή της Ελλάδας, του επιχειρηματικού κόσμου, της διοίκησης
των μη κυβερνητικών οργανώσεων.

Η μεγιστοποίηση των εθνικών μας συμφερόντων ωστόσο επιβάλλει σήμερα την οικοδόμηση συνασπισμών και τη διαμόρφωση θετικών πολιτικών συσχετισμών και έξω από το Ευρωπαϊκό και Βαλκανικό πλαίσιο. Πιο συγκεκριμένα:

Ο ενεργός ρόλος και η πρωτοβουλία μας στην παρευξείνεια ζώνη αποκτά
σημαντική προτεραιότητα. Ως Μεσογειακή χώρα, η Ελλάδα αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη της περιοχής της Μεσογείου. Διευρύνουμε τις ιστορικές και παραδοσιακές μας σχέσεις με τον Αραβικό κόσμο και αναλαμβάνουμε διαμεσολαβητικές προσπάθειες, ως Ευρωπαϊκή χώρα για προώθηση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μ. Ανατολή. Αναπτύσσουμε στενές σχέσεις αμοιβαίου σεβασμού και συμφέροντος με τις ΗΠΑ κατανοώντας τον ρόλο που διαδραματίζουν σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο στα πλαίσια μιας σταθερής, μακρόχρονης και ισότιμης συνεργασίας και συμμαχίας, που όμως λαμβάνει υπόψη τα εθνικά μας συμφέροντα, τη θέση μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην ευρύτερη γεωπολιτική περιοχή μας, καθώς και τις βασικές ηθικές αρχές που έχουν καθιερωθεί στις διεθνείς σχέσεις. Αναπτύσσουμε τις σχέσεις μας με τις άλλες βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες. Ταυτόχρονα όμως, προβάλλουμε νέο πρότυπο στην προώθηση των σχέσεών μας με τον αναπτυσσόμενο κόσμο (Αφρική, Λατινική Αμερική) χρησιμοποιώντας νέα μέσα πολιτικής καθώς και την επιρροή μας στα Ευρωπαϊκά όργανα και τους διεθνείς οργανισμούς.

Τέλος διευρύνουμε τις διμερείς μας συνεργασίες με κρίσιμες στρατηγικά
περιοχές και χώρες όπως η Ρωσία, ο Καύκασος, η Κεντρική Ασία, η Κίνα, το
Ιράν, η Ινδία, πιστεύοντας ότι έχουν να παίξουν κρίσιμο ρόλο στις
διεθνείς εξελίξεις, ενώ αναπτύσσουμε ενεργό ρόλο σ' όλους τους διεθνείς
οργανισμούς και πλαίσια.

Ελλάδα - Κύπρος - Τουρκία

Η προάσπιση των συμφερόντων και θέσεών μας έναντι της Τουρκίας συνιστά
πάντοτε κεντρική επιδίωξη της εξωτερικής μας πολιτικής. Η Ελλάδα είναι
δύναμη ειρήνης, σταθερότητας και συνεργασίας. Πιστεύει επομένως, ως
βασική ιδεολογική θέση, στην υπέρβαση των προβλημάτων στη βάση του
σεβασμού του διεθνούς δικαίου, συνθηκών και πρακτικής. Οι πρόσφατες
εξελίξεις και οι εκδηλώσεις ανθρωπιστικού χαρακτήρα του Ελληνικού λαού
δείχνουν ότι η χώρα μας έχει μόνο φιλική στάση απέναντι στον Τουρκικό
λαό. Η Ελλάδα δεν διεκδικεί τίποτα πέρα από το σεβασμό του δικαίου και
της ανεξαρτησίας της χώρας. Η Ελλάδα δεν παραχωρεί όμως και απολύτως
τίποτα. Τούτο θα πρέπει να είναι σαφές.

Η βήμα προς βήμα προσέγγιση συνιστά στρατηγική που μπορεί να οδηγήσει
στην επίλυση των προβλημάτων. Ο διάλογος για θέματα χαμηλής πολιτικής
που έχει ξεκινήσει αποτελεί θετική εξέλιξη όπως θετική εξέλιξη συνιστά η
βελτίωση του κλίματος μετά τους καταστρεπτικούς σεισμούς. Δεν φθάνει
όμως αυτό. Απαιτούνται συγκεκριμένες πράξεις από πλευράς Τουρκίας.

Το Κυπριακό εξακολουθεί να αποτελεί για μας εθνική προτεραιότητα που
συνδέεται με το μέλλον του Ελληνισμού. Σταθερή μας στρατηγική παραμένει η επιδίωξη λύσης του Κυπριακού στην βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ. Θεωρούμε απαράδεκτη οποιαδήποτε μετάθεση της βάσης του προβλήματος. Μια Κύπρος ενωμένη, διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία που θα εξασφαλίζει τη θέση και τα δικαιώματα και των δύο κοινοτήτων στο πλαίσιο ενός κράτους, μιας κυριαρχίας, μιας διεθνούς προσωπικότητας είναι η σταθερή μας θέση. Για την υλοποίησή της είναι αναγκαία η ευρύτερη πολιτική συναίνεση και στενή συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου αλλά και η επίμονη ανάδειξη της διεθνούς διάστασης της εισβολής και κατοχής. Πρωταρχικός στόχος μας παραμένει η ολοκλήρωση της ενταξιακής διαδικασίας της Κύπρου στην Ένωση. Η Ελλάδα θα εργασθεί συστηματικά και θα αξιοποιήσει όλα τα θεσμικά μέσα προκειμένου να διασφαλίσει την ένταξη της Κύπρου στην Ένωση. Και βλέπουμε την ένταξη ως εξέλιξη που συμβάλλει στην ευημερία, δημοκρατία, διασφάλιση των δικαιωμάτων και για τις δύο κοινότητες στο νησί.

Η Ελλάδα στηρίζει τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας. Μια
Ευρωπαϊκή Τουρκία ενσωματωμένη στο Ευρωπαϊκό θεσμικό σύστημα
αντιπροσωπεύει παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή και επομένως είναι
προς το συμφέρον της Ελλάδας αλλά και της περιοχής γενικότερα. Αλλά η
ενσωμάτωση της Τουρκίας θα πρέπει να γίνει στη βάση των ίδιων
αντικειμενικών κριτηρίων που ισχύουν για κάθε υποψήφια χώρα. Θα πρέπει
να γίνει κατά τρόπο που θα αποτρέπει την επανεμφάνιση αξεπέραστων
προβλημάτων στις σχέσεις των δύο χωρών με συγκεκριμένες δεσμεύσεις εκ
μέρους της.

Η Τουρκία πρέπει να αποσύρει τις διεκδικήσεις και αμφισβητήσεις που έχει
διατυπώσει επίσημα σε βάρος του χώρου της εθνικής μας κυριαρχίας. Να
αποδεχθεί για την επίλυση των όποιων διαφορών διαπιστώνουμε από κοινού ή
μονομερώς δημιουργεί, το πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας και το διεθνές
δικαιοδοτικό όργανο που είναι το δικαστήριο της Χάγης.

Η Τουρκία πρέπει να συνεργαστεί με τον ΟΗΕ και την Κυπριακή Κυβέρνηση
για την εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού με βάση
τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.

Παρά τις κοσμογονικές αλλαγές που σημειώθηκαν στο παγκόσμιο σύστημα, την ανάδειξη της Ελλάδας σε πρότυπο χώρας ταχείας οικονομικής ανασυγκρότησης μ' ένα νέο ρόλο στα Βαλκάνια, παράγοντα ειρήνης, σταθερότητας και συνεργασίας, η διατήρηση και η ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της χώρας παραμένει προτεραιότητα. Η αποτρεπτική ικανότητα της χώρας με την υλοποίηση του εξοπλιστικού προγράμματος, τη διαρκή αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων, τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ και στις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, θα συνεχίσουν να είναι γνώμονας της πολιτικής μας.

Η Ελλάδα είναι σήμερα μια χώρα ισχυρή που υπολογίζεται διεθνώς όχι μόνο
για το παρελθόν και την ιστορία της αλλά και για το παρόν και το μέλλον
της, το μέλλον της που έχουμε τώρα τη δύναμη και τα μέσα να
διαμορφώσουμε εμείς όπως θέλουμε. Το μέλλον μιας χώρας που βρίσκεται σε ηγετική θέση στο περιφερειακό υποσύστημα στο οποίο ανήκει, σε κεντρική θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ανοιχτή δυναμική και ανεκτική ενεργό παρουσία στο διεθνές σύστημα.

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΙΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ

Το πρόγραμμα που προτείνει το ΠΑΣΟΚ για τη νέα εποχή, για το νέο αιώνα,
δεν είναι το πρόγραμμα μιας κυβέρνησης. Δεν είναι ούτε το πρόγραμμα ενός
κρατικού μηχανισμού. Είναι το όραμα μιας κοινωνίας. Είναι το σχέδιο μιας
μεγάλης κοινωνικής αλλαγής. Είναι μεγάλο, είναι ιστορικής σημασίας το
έργο να απαλλάξουμε την Ελλάδα από τα τελευταία στοιχεία της υπανάπτυξης που τη βαραίνουν, να την αγκυροβολήσουμε οριστικά στο χώρο του ανεπτυγμένου κόσμου, εκεί που ήταν πάντα ο στόχος του έθνους και το όνειρο του λαού μας.

Οι μεγάλες κοινωνικές αλλαγές προϋποθέτουν κινητοποίηση μεγάλων
κοινωνικών δυνάμεων. Η κινητοποίηση μεγάλων κοινωνικών δυνάμεων
προϋποθέτει κόμμα μεγάλης ολκής και μεγάλης έμπνευσης. Τέτοιο κόμμα
είναι το ΠΑΣΟΚ. Αναμφισβήτητα, τα πολλά χρόνια που πέρασε στην εξουσία του φόρτωσαν μια σειρά εκφυλιστικά φαινόμενα υπαλληλοποίησης στελεχών, επιδίωξης αξιωμάτων, απώλειας επαφής με τον απλό πολίτη, με το λαό. Αυτά τα φαινόμενα δεν είναι η ουσία. Το ΠΑΣΟΚ έχει διατηρήσει βασικά το χαρακτήρα του εκπρόσωπου των προοδευτικών δυνάμεων στον τόπο. Το ΠΑΣΟΚ είναι ο κληρονόμος όλων των μεγάλων προοδευτικών κινημάτων της νεώτερης Ελλάδας. Αν διαφέρει σε κάτι από εκείνα διαφέρει στο βαθμό της
επιτυχίας. Το ΠΑΣΟΚ πέτυχε εκεί που άλλα προοδευτικά κινήματα
αναγκάστηκαν ή να καταστραφούν ή να υποχωρήσουν. Δεν πέτυχε όλα όσα
προγραμμάτισε ή οραματίστηκε η προοδευτική παράταξη του τόπου. Εκείνο όμως που μετράει είναι ότι το ΠΑΣΟΚ έβαλε την προοδευτική παράταξη στο δρόμο της επιτυχίας. Στο δρόμο αυτό εξακολουθούμε να βαδίζουμε.

Στους μεγάλους και μακροχρόνιους αγώνες της η προοδευτική παράταξη του τόπου δεν όρισε πάντα με τον ίδιο τρόπο τις προοδευτικές δυνάμεις που καλούσε να κινητοποιηθούν. Τις προσδιόρισε άλλοτε ταξικά και άλλοτε
εθνικά και άλλοτε και τα δύο μαζί. Σήμερα μας χρειάζεται ένας
προσδιορισμός διαφορετικά εξειδικευμένος. Σήμερα το ΠΑΣΟΚ πιστεύει ότι η προοδευτικότητα δεν είναι ταξικά προσδιορισμένη. Καλεί να προσέλθουν στις τάξεις του οι προοδευτικοί άνθρωποι από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Αντιμάχεται τις αντιδραστικές αντιλήψεις όπου και αν τις συναντήσει. Καλεί όλες τις ζωντανές δυνάμεις του έθνους να συσπειρωθούν στο ΠΑΣΟΚ ή να συστρατευθούν μαζί του στα πλαίσια μιας μεγάλης Προοδευτικής Δημοκρατικής Παράταξης.

Δεν θεωρούμε ότι σε μας ανήκει για γενικούς θεωρητικούς λόγους, το
μονοπώλιο της προοδευτικότητας. Θα χειροκροτούσαμε την εμφάνιση σοβαρών πολιτικών αντιπάλων, το ίδιο αφοσιωμένων όπως εμείς, στην υπόθεση της κοινωνικής προόδου. Τέτοιους αντιπάλους θα τους χαιρετίζαμε. Δυστυχώς δεν τους βλέπουμε στη σημερινή πολιτική συγκυρία. Εκείνο που βλέπουμε, εκείνου που ακούμε, είναι ένας ξεπερασμένος πολιτικός λόγος, που επιχειρεί να καθηλώσει την πολιτική ζωή του τόπου σε παλαιοκομματικά συνθήματα, ικανά μόνον να εξάψουν τα χαμηλότερα πάθη μας. Τέτοιου είδους αντιπαλότητα δεν την καταδεχόμαστε. Καταγγέλλουμε στον Ελληνικό λαό την κακόβουλη παρεμπόδιση της κοινωνικής και πολιτικής αλλαγής που χρειάζεται πάνω από οτιδήποτε άλλο η Ελλάδα.

Μια νέα πολιτική συμμαχία, μια πλατειά κυβερνητική πλειοψηφία

Το ΠΑΣΟΚ απευθύνεται σε όλους τους προοδευτικούς ανθρώπους, σε όποιο κοινωνικό στρώμα, σε όποια κοινωνική τάξη και αν ανήκουν. Αυτό δεν
σημαίνει ότι ξεχνάει πως είναι κίνημα πρωταρχικά λαϊκό, κόμμα των μη
προνομιούχων Ελλήνων. Στο ΠΑΣΟΚ δεν ομαδοποιούμε δογματικά τους
ανθρώπους, δεν αντιμετωπίζουμε τους πολίτες σαν "μάζα". Στηρίζουμε την
κινητοποίησή μας στη δύναμη της ιδεολογικής, της σοσιαλιστικής, της
εθνικής έκκλησης, που απευθύνουμε στον κάθε πολίτη με τη δική του
χωριστή προσωπικότητα, που το δικό μας Κίνημα τη σέβεται απόλυτα.
Παράλληλα ξέρουμε ότι μέσα στους πολλούς, μακριά από τα μεγάλα
συμφέροντα, βρίσκονται και οι μεγάλες ηγετικές φυσιογνωμίες του λαού, οι
ικανές να πιστέψουν και να ενστερνισθούν τον αγώνα της αλλαγής. Ξέρουμε
ότι ο πολύς κόσμος είναι που αναζητάει μέσα στους κόλπους του τη φυσική ηγεσία των καθημερινών του αγώνων για την πρόοδο. Ότι την αναδεικνύει με διαδικασίες καθημερινής, επίμονης, αξιόπιστης επιλογής, που περνάει από συνδικάτα, από συνεταιρισμούς, από εκπολιτιστικά σωματεία, από μη κυβερνητικές οργανώσεις, από την τοπική αυτοδιοίκηση.

Στα χρόνια που πέρασαν από το 1974 οι κοινωνικές και θεσμικές αλλαγές
τροποποίησαν ραγδαία το πολιτικό σκηνικό. Δίπλα μας μπορούν να σταθούν
πολίτες και προσωπικότητες χωρίς κατ' ανάγκη να συμμερίζονται συνολικά
την ιδεολογία μας ή την εκτίμηση που κάναμε για την ιστορική μας
διαδρομή. Αναφύεται ακάλυπτος από την ακροδεξιά στροφή της Ν.Δ. ένας
νέος δημοκρατικός και κοινωνικά προσανατολισμένος κεντρώος χώρος. Η θέση των πολιτών και πολιτικών στελεχών αυτού του χώρου είναι στο πλευρό μας στα πλαίσια μιας νέας διευρυμένης κυβερνητικής πλειοψηφίας.

Σε αυτή τη φυσική ηγεσία του λαού, και σε κείνους που την αναδεικνύουν
και την εμπιστεύονται, άπλωνε πάντα, απλώνει και σήμερα το χέρι το
ΠΑΣΟΚ. Δικό τους είναι το Κίνημα. Σε αυτούς βρίσκεται η μεγάλη πηγή, η
ανεξάντλητη δεξαμενή της δύναμής μας. Μαζί με όλους τους προοδευτικούς ανθρώπους, όπου και αν βρίσκονται, ανοίγουμε το δρόμο για τη μεγάλη κοινωνική αλλαγή, για μια κοινωνία και πιο αποτελεσματική αλλά και πιο δίκαιη και περισσότερο ικανή να διεκδικήσει τα ιστορικά οράματα του λαού και του έθνους. Η αλλαγή της κοινωνίας με στόχο μια ισχυρή Ελλάδα για τον 21ο αιώνα αυτό συνοψίζει σε μια φράση, σε ένα σύνθημα, την ιδεολογία μας. Σε μια εποχή ιδεολογικά θολή, που από τόσες πλευρές διατυπώνεται το ερώτημα "τι είναι ο σοσιαλισμός στην εποχή μας" το ΠΑΣΟΚ απαντάει θαρρετά: "Σοσιαλισμός ήταν και είναι το Κίνημα που ξεπερνάει, καταργεί το παλιό, το χτες, και ανοίγει δρόμο για το καινούργιο, για το αύριο. Ο Σοσιαλισμός ήταν και είναι το Κίνημα για την ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία των πολλών που ορθώνει το ανάστημά του για να μην περάσει η ολιγαρχία του πλούτου και η κοινωνική αδικία".

Στο δρόμο για το αύριο χαράξαμε κατευθύνσεις. Δογματικές συνταγές δεν
έχουμε. Τον τελευταίο λόγο τον έχει πάντα η ζωή και κείνοι που την
πλάθουν. Οι δημιουργικοί άνθρωποι που με τους αγώνες τους δίνουν σάρκα
και οστά, δίνουν αίμα και παλμό στις ιδεολογίες. Αυτούς καλούμε να
έρθουν κοντά μας, σε αυτούς το ΠΑΣΟΚ δίνει πάντα τη σκυτάλη της προόδου.