Przypadek nr 1

Klasycznym przykladem jest Tajemnicza historia o kochanku elektronicznym, opisana przez Linsy Van Gelder i opublikowana w miesieczniku äMs." w pazdzierniku 1985r.

Van Gelder spotkala äJoan" i rozpoczela z nia pogawedke na Compuservie. Okazalo sie, ze Joan jest neuropsychologiem pod trzydziestke, mieszka w Nowym Jorku, i ze w wyniku wypadku spowodowanego przez pijanego kierowce zostala okaleczona, calkowicie sparalizowana i stracila mowe. Joan dostala komputer, modem i wpis do Compuservu od swojego mentora. Szybko stala sie gwiazda Sieci, a poczucie humoru i przyjazne nastawienie do ludzi zaskarbily jej przyjaciol.
W koncu jednak Joan zostala rozszyfrowana, mozna powiedziec: obnazona; okazalo sie, ze nie byla ani kaleka, ani niemowa, ani nawet kobieta. W rzeczywistosci za Joan podawal sie psychiatra z Nowego Jorku, Alex, ogarniety obsesja wczuwania sie w role kobiety.
Szok w swiecie elektronicznym ma wieksza moc niz gdziekolwiek indziej, a poruszenie spowodowane odkryciem prawdziwej twarzy Joan bylo tym wieksze, ze blisko zwiazala sie ona z wieloma osobami i okazywano jej bezgraniczne zaufanie. Sama podstawe istnienia Joan stanowilo oszustwo. Cytuje sie wypowiedz Van Gelder, w ktorej stwierdza ona, ze ädzieki temu doswiadczeniu ludzie znajacy Joan stracili niewinnosc".
W swiecie realnym taka sytuacje mozna by nazwac gwaltem, penetracja dokonana przez intruza kryjacego sie za maska. Dzieki sytuacjom takim jak ta zwrocono uwage na kwestie etyki i savoir-vivru w Sieci, a w konsekwencji koniecznosc podjecia odpowiednich srodkow, ktore mialyby zapobiec dalszym wypadkom zasmiecania sieci pornografia i innym odrazajacym wyrazom nieznajomosci netykiety.
Alex sprytnie przywolal specyficzne ikony i kody stosowane przez spoleczenstwo, ktore tworzy wizerunki kobiet w mediach w sposob szczegolny. Wybral plec zenska, plec w technologii zepchnieta na margines. Wiekszosc ludzi podlaczonych do sieci to mezczyzni. Gdy Joan zalogowala sie w roku 1986, uzywanie CMC do dyskusji przez kobiety nalezalo do rzadkosci. Nadal nalezy. Jest do tego stopnia sporadyczne, ze osobe przedstawiajaca sie jako kobieta zasypuje sie stosem pytan majacych na celu sprawdzenie, czy jest naprawde kobieta, czy tez chce wyprobowac druga plec.
Jest to rodzaj napasci, ktorej nie doswiadczaja ludzie podlaczajacy sie jako mezczyzni albo zwierzeta. Ponadto Alex postanowil zrobic z Joan uosobienie wszystkich nieszczesc, a czyniac ja sparalizowana i niema, jeszcze bardziej podsycil pozadanie. Wyszedl z zalozenia, ze Joan moze byc nadal pociagajaca nawet jesli stracila cialo, uwodzila bowiem swych rozmowcow pozadliwymi reakcjami nieciala, podobnie jak syreny przywolywaly Odyseusza.

Przypadek nr. 2

W lutym 1993r. pewna gospodyni domowa zapisala sie do sieci w celu uzyskania dostepu do informacji i znalezienia przyjaciol. Szybko okazalo sie, ze znajomosci, ktore zawarla na linii, przeradzaja sie w stosunki o coraz wiekszym stopniu zazylosci. W codziennym zyciu zaganianego czlowieka trudno o tak bliskie zwiazki. Jednak po niedlugim czasie kobieta ta ästala sie celem szantazu niewidzialnego drapiezcy technologicznego, ktory grozil az nazbyt rzeczywistym atakiem na jej dzieci".

Wbrew jej woli zaczela otrzymywac informacje o odrazajacej tresci od osobnika ukrywajacego sie pod pseudonimem Vito. Nie miala pojecia, czy Vito to kobieta czy mezczyzna, przyjaciel rodziny i jej dzieci czy tez psychicznie chory maniak. Vito mial dostep do wszystkich informacji przez nia wysylanych, mogl bit po bicie sledzic jej losy i wysylac rozszerzone przez siebie depesze do pozostalych uzytkownikow Sieci. Kobieta skarzyla sie, ze czula sie jakby byl to ägwalt". Gwalt niefizyczny, dokonany bez udzialu ciala.
Zwrocila sie wiec o pomoc do detektywa zajmujacego sie przestepstwami komputerowymi. Vito stal sie slawny, zyskal zla slawe. Wiele osob podawalo sie za niego, podobnie jak wielu ludzi przyznaje sie do przestepstw popelnionych przez Teda Bundy. Kiedy wreszcie sprawce ujeto, prokurator rejonowy zmuszony byl go zwolnic ze wzgledu na äniewystarczajacy material dowodowy". Sytuacja ta dala poczatek dyskusji nad kwestia prawa i porzadku na infostradzie, gdzie zloczyncy sa niewidoczni, a jej uzytkownicy staja sie mimowolnymi ofiarami zbrodni dokonywanych przez odcielesnione potwory.
Wlasnie dzialalnoscia regulacyjna zajmuja sie kowboje komputerowi, ludzie Elektronicznego Dzikiego Zachodu, samofinansujacej sie grupy, utworzonej z pospolitego ruszenia hackerow (i nie tylko), ktora sciaga, lapie i stawia przed sadem wirtualnych inwigilatorow. Od momentu zalozenia, odnosi ona powazne sukcesy. Jej znaczenie jest porownywalne do roli Ralpha Nadera w ekologii. Organizacja ta kwestionuje rowniez zasadnosc ingerencji i dostepu rzadu Stanow Zjednoczonych do komputerow prywatnych. Obecnie ich uzytkownicy tworza najweksza w historii grupe imigrantow. Nie powinnismy pozostac nieczuli na los nie-cial tej populacji.

Przypadek nr 3

Okolo roku 1990 Tom Ray stworzyl wirtualny komputer, ktory potrafil tworzyc. W swojej ksiazce, zatytulowanej Poza kontrola, Kevin Kelly tak opisuje to zjawisko: Poczatkowo bedac prostym tworem, zaprogramowanym recznie, ta osiemdziesieciobajtowa istota zaczynala sie rozmnazac, szukajac wolnych elementow pamieci RAM o wielkosci osiemdziesieciu bajtow i kopiujac na nie sama siebie. Po kilku minutach cala pamiec RAM wypelniala sie podobnymi tworami. Dzieki temu, ze co jakis czas mogla zachodzic wymiana pewnych elementow cyfrowych, niektore istoty uzyskiwaly pierwszenstwo w procesie rozmnazania. Tym sposobem wprowadzono zjawiska zroznicowania, smierci i selekcji naturalnej; ekologie nowych tworow o komputerowym cyklu zycia. Ich ciala zbudowane byly z pamieci programu i przestrzeni. Bedac pewnego rodzaju pasozytami, istoty te pozyczaly dowolna ilosc przestrzeni w RAM - tyle, ile potrzebowaly, aby przetrwac.

Ponadto, ku zdziwieniu wszystkich, nawet bez programownia ustalaly one plec, jaka chca miec. Czasami w äTerra" (jak Ray nazwal ten system) zdarzalo sie, ze jesli w trakcie bezplciowej reprodukcji (kombinacji genetycznej), gospodarz pasozyta zostal zabity, ten nie tylko zajmowal jego miejsce, ale takze przejmowal przerwana funkcje reprodukcyjna. W wyniku tego procesu przypadkowo powstawal nowy mutant, podobne wampirom potomstwo zrodzone ze zwiazku kazirodczego, gatunek, ktorego pedu do rozmanzania nie mozna powstrzymac. Bezcielesna plec w ekosystemie przeciwcial, stworzonym z mysla o wspolnej ewolucji. Wyhodowana w Cyfrowej Probowce. Czy istnieje cos bardziej pociagajacego?
Wracajac do racjonalnej nierzeczywistosci, na ktorej nauczylismy sie polegac i ktora nauczylismy sie kochac, innymi slowy do swiata prawdziwego, trzeba zauwazyc, ze staje sie az nazbyt jasne, iz wiele z tego, co uwazamy za przelomowe, nie jest naprawde orginalne, a punkt widzenia, jaki stosujemy dzisiaj, jest pochodna perspektywy przybranej wiele lat temu.

[ back ]