19 maja 1986 r.
zosta│a wyniesiona na orbitΩ oko│oziemsk╣ pierwsza za│ogowa
stacja kosmiczna - Mir. Jej zadaniem by│o umo┐liwienie d│ugich
- ponadrocznych - pobyt≤w ludzi w kosmosie. Dlatego te┐ Mir
zosta│ skonstruowany nie jako jednorodna stacja, lecz zestaw
wielu oddzielnych modu│≤w.
GR╙DÅ RUFOWA
W grodzi rufowej umieszczono czΩ£µ mieszkaln╣, kt≤ra sk│ada
siΩ z kuchni, wyposa┐onej w st≤│, miejsce do gotowania i -
oczywi£cie - £mietnik. Poza kuchni╣ w module tym znajduj╣ siΩ
r≤wnie┐ indywidualne kabiny mieszkalne z iluminatorami, krzes│ami
i │≤┐kiem. Obok przewidziano miejsce na toaletΩ z WC,
prysznicem i wann╣. Powy┐ej zlokalizowano modu│ pr≤┐niowy w
kszta│cie pier£cienia, zawieraj╣cy g│≤wny napΩd i zbiorniki
z paliwem. Na zewn╣trz jest r≤wnie┐ antena komunikacyjna,
radary pomocne przy dokowaniu oraz sensory optyczne. W £rodku
umieszczono tunel │╣cz╣cy czΩ£µ robocz╣ stacji z dokami.
Ponadto Mir posiada r≤wnie┐ rdze± produkuj╣cy energiΩ
elektryczn╣ oraz systemy: kontroli temperatury, podtrzymania ┐ycia
na stacji, komunikacyjne i napΩdowy, a tak┐e komputer pok│adowy.
MODUú MIR
Mir jest £rodkow╣ czΩ£ci╣ stacji i stanowi jej rdze±.
Wystrzelono go bez za│ogi w lutym 1986 r. Sk│ada siΩ z 4 czΩ£ci
- do pracy, µwicze±, prze│adunku i pokoju zebra±. CzΩ£µ
prze│adunkow╣ dodano, aby zabezpieczyµ odpowiedni╣ liczbΩ
port≤w do dokowania kolejnych modu│≤w. Zbudowano j╣ z 4
koncentrycznie rozmieszczonych dok≤w, umieszczonych na kuli. CzΩ£µ
przeznaczona do pracy zawiera dwa koncentrycznie umieszczone
cylindry oraz 3 baterie s│oneczne. Znajduj╣ siΩ w niej modu│y
mieszkalne oraz czΩ£µ operacyjna. W modu│ach mieszkalnych
zadbano o stworzenie domowej atmosfery, u┐ywaj╣c pastelowych
barw i stosuj╣c mikrograwitacjΩ. Pod│ogΩ przykryto zielonym
dywanem. CzΩ£µ operacyjna natomiast zawiera systemy
monitoringu i dowodzenia rdzeniem. Pozwala ona zarz╣dzaµ ca│o£ci╣
kompleksu, jakim jest Mir. Modu│ ten wyposa┐ony jest r≤wnie┐
w stacjΩ pilota┐u i czΩ£µ medyczn╣.
MODUú ASTROFIZYCZNY KVANT-1
Zosta│ on umieszczony przy dokach. S│u┐y do obserwacji
aktywnych galaktyk, pulsar≤w i gwiazd neutronowych. Dane
zbierane s╣ w formie widm elektromagnetycznych oraz
promieniowania X. Kvant-1 zosta│ uzupe│niony r≤wnie┐ o zestaw,
pozwalaj╣cy na prowadzenie bada± biotechnologicznych.
MODUú KVANT-2
Jest on przeznaczony do prowadzenia eksperyment≤w biologicznych
i obserwacji Ziemi. Ponadto zawiera 2 baterie s│oneczne, zapasy
wody, tlenu narzΩdzia i elektronikΩ.
MODUú TECHOLOGII KRYSTALICZNEJ
Przystosowano go do prac badawczych nad nowymi technologiami
produkcji materia│≤w oraz materia│ami "kosmicznymi".
Zawiera r≤wnie┐ 2 baterie s│oneczne i w│asny modu│ dokuj╣cy,
przeznaczony dla stacji orbitalnej.
SprzΩt i zapasy dostarczane s╣ na Mira za pomoc╣ prom≤w Sojuz
oraz Progress, kt≤re przywo┐╣ r≤wnie┐ now╣ za│ogΩ. Na
stacji Mir dokuj╣ r≤wnie┐ promy kosmiczne Atlantis.
Pocz╣tkowo Mir by│ wykorzystywany tylko przez za│ogi rosyjskie,
jednak po negocjacjach w 1980 r. rozpocz╣│ siΩ nowy etap w
"zasiedleniu" tego kosmicznego laboratorium. Pocz╣wszy
od roku 1995 na pok│adzie Mira zaczΩli "go£ciµ" r≤wnie┐
kosmonauci ameryka±scy. Niestety, w zwi╣zku z 2 ostatnimi
wypadkami i ich p≤ƒniejszymi konsekwencjami plan wykorzystania
Mira do 2002 r. prawdopodobnie ulegnie zmianie. Wr≤µmy jednak
do tego, co ostatnio wydarzy│o siΩ na Mirze.
23 lutego 1997 r. na pok│adzie stacji wybuch│ po┐ar. Zapali│
siΩ jeden z generator≤w tlenu w module Kvant-1. Na szczΩ£cie
uda│o siΩ go ugasiµ. Mimo obecno£ci dw≤ch zadokowanych
"Sojuz≤w" (ka┐dy mo┐e pomie£ciµ 3 osoby, a na pok│adzie
by│o ich wtedy 6), ca│a za│oga znajdowa│a siΩ czΩ£ci, z kt≤rej
mia│a dostΩp tylko do jednego z nich. Wydarzenie to spowodowa│o,
┐e rozpatrzono uwagi dotycz╣ce zar≤wno ochrony przeciwpo┐arowej,
jak i systemu podtrzymywania ┐ycia, do kt≤rego nale┐╣
generatory tlenu.
Tak┐e statki "Sojuz" - wed│ug s│≤w astronaut≤w -
nie nale┐╣ do ich ulubionych pojazd≤w. W wywiadach udzielanych
mass mediom, wiΩkszo£µ z nich nie wierzy w mo┐liwo£µ
pilotowania "Sojuza" przez jedn╣ osobΩ. Innym, powa┐nym
zastrze┐eniem jest to, ┐e statki te konstruowali in┐ynierowie,
nie bior╣c pod uwagΩ sugestii najbardziej zainteresowanych,
czyli kosmonaut≤w.
Drugi powa┐ny wypadek, kt≤rego nastΩpstwa do dzi£ s╣
widoczne, zdarzy│ siΩ w czerwcu, w czasie dokowania statku
"Progress". W efekcie zosta│ on powa┐ne uszkodzony -
nast╣pi│a utrata zasilania wskutek uszkodzenia baterii s│onecznych.
Ponadto w sierpniu pojawi│y siΩ k│opoty z komputerem. P≤ƒniej
nast╣pi│a dalsza utrata energii, bΩd╣ca wynikiem zmian w po│o┐eniu
baterii s│onecznych.
Inne problemy to rezultat ograniczonej │╣czno£ci Mira z Ziemi╣,
starego sprzΩtu (Mir jest na orbicie od ponad 11 lat) oraz k│opoty
na ziemi, zwi╣zane z wzajemn╣ wsp≤│prac╣ rosyjskiego MCC (Mission
Control Center) i ameryka±skiej NASA Houston MCC. Tak wiΩc
dalsze losy stacji, kt≤ra przysparza coraz wiΩkszych problem≤w,
s╣ do dzisiaj nieznane. W chwili gdy piszΩ te s│owa zosta│ ju┐
wymieniony na Mirze komputer oraz czΩ£ciowo naprawione baterie
s│oneczne. Pozostaje mieµ nadziejΩ, ┐e nie dojdzie do
kolejnych wypadk≤w.
Dziennik pok│adowy Mira
Wystrzelenie Mira
19 lutego - 15 marca 1986 r.
Na pocz╣tku Mir zosta│ wyniesiony zaledwie na wysoko£µ 235 km.
NastΩpnie za pomoc╣ g│≤wnych silnik≤w zosta│ wprowadzony na
orbitΩ 330 km.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 1 (G│≤wna Ekspedycja Saljuta 7 nr 6)
Leonid Kizim, Vladimir Solovyov
Kizirn and Solovyov byli na pok│adzie Mira 2 razy (52 dni i 21
dni) rozdzieleni wizyt╣ na Saljucie 7 (51 dni).
Mir zosta│ pozbawiony za│ogi od 16 czerwca 1986 r. do 7 lutego
1987 r.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 2
5 lutego - 30 czerwca 1987 r.
Yuri Romanenko, Alexandr Laveikin
Kvant zosta│ wystrzelony i przymocowany do Mira w kwietniu.
Romanenko i Laveikin odbyli wΩdr≤wkΩ w kosmosie, by usun╣µ
cia│a obce przed zadokowaniem modu│u "na sta│e".
Kvant rozpocz╣│ w czerwcu obserwacje astronomiczne od badania
Supernowej 1987a w Wielkim Ob│oku Magellana.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 2b
22 czerwca - 29 grudnia 1987 r.
Yuri Rornanenko, Alexandr Alexandrov
Romanenko powr≤ci│ na Mira po odlocie Laveikina w "Sojuz-TM
2" i by│ w nim 336 dni.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 3
21 grudnia 1987 r. - 21 grudnia 1988 r.
Vladimir Titov, Musa Manarov
Titov i Manarov spΩdzili 366 dni na orbicie, ustanawiaj╣c nowy
rekord. We wrze£niu do│╣czy│ do nich dr Valeri Polyakov, kt≤ry
kontrolowa│ stan zdrowia Titova i Manarova podczas ich pobytu w
ostatnich miesi╣cach w kosmosie.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 4
26 listopada 1988 r. - 27 kwietnia 1989 r.
Alexandr Volkov, Sergei Krikalev, Valeri Polyakov
Polyakov pozosta│ na Mirze, kiedy Titov i Manarov wr≤cili na
ZiemiΩ. Og≤│em spΩdzi│ w kosmosie 242 dni.
Od 27 kwietnia 1989 r. do 5 wrze£nia 1989 r. na Mirze nie by│o
za│ogi. Przez ten czas astronomowie na Ziemi u┐ywali przyrz╣d≤w
na Kvancie do obserwacji Supernova 1987a oraz ponad 70 innych
obiekt≤w.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 5
5 wrze£nia - 19 lutego 1990 r.
Alexander Vlktorenko, Alexander Serebrov
Kvant 2 zosta│ wystrzelony 26 listopada, natomiast operacjΩ
dokowania zako±czono 8 grudnia. Podczas konferencji prasowej
Vlktorenko i Serebrov stwierdzili, ┐e zyski z wyprodukowania 297
gr p≤│przewodnika z arsenku galu pozwoli│y na pokrycie koszt≤w
misji.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 6
11 lutego - 9 sierpnia 1990 r.
Anatoli Solovyov, Alexandr Balandin
D│ugo oczekiwany modu│ Kristall przycumowa│ do Mira 10 czerwca
i 11 czerwca zosta│ umieszczony naprzeciwko Kvanta 2. Przywr≤ci│o
to ca│emu kompleksowi symetriΩ, kt≤ra by│a zachwiana od
grudnia 1989 r.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 7
1 sierpnia - 10 grudnia 1990 r.
Gennadi Manakov, Gennadi Strekalov
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 8
2 grudnia 1990 r. - 26 maja 1991 r.
Viktor Afanaseyev, Musa Manarov
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 9
18 maja - 11 paƒdziernika 1991 r.
Anatoli Artsebarski, Sergei Krikalev
MiΩdzy 19 a 27 czerwca na zewn╣trz modu│u Kvant zosta│a
zamontowana antena.
OdrobinΩ zamieszania w "codziennym ┐yciu" Mira
spowodowa│ zamach na Michai│a Gorbaczowa.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 10
2 paƒdziernika 1991 r. - 25 marca 1992 r.
Alexandr Volkov, Sergei Krilcalev
Krikalev zmieni│ Artsebarskiego na pok│adzie Mira, czas jego
pobytu wynosi│ 320 dni.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 11
17 marca - 10 sierpnia 1992 r.
Alexander Vlktorenko, Alexandr Kaleri
B. Chenok - w imieniu NPO Energia - stwierdzi│, ┐e 6-letni Mir
powinien przez 2 miesi╣ce funkcjonowaµ bez za│ogi.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 12
27 czerwca 1992 r. - 2 lutego 1993 r.
Anatoli Solovyov, Sergei Avdeyev
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 13
24 stycznia - 22 czerwca 1993 r.
Gennadi Mankov, Alexandr Poleshchuk
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 14
1 czerwca 1993 r. - 14 stycznia 1994 r.
Vasili Tsibliyev, Alexandr Serebrov
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 15
8 stycznia - 9 czerwca 1994 r.
Viktor Afanaseyev, Yuri Usachyov, Valeri Polyakov
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 16
1 czerwca - 4 listopada 1994 r.
Yuri Malenchenko, Talgat Musabayev, Valeri Polyakov
Polyakov na pok│adzie Mira z 16-osobow╣ za│og╣. Planowany
pobyt to 15 miesiΩcy.
G│≤wna Ekspedycja Mira nr 17
4 listopada 1994 r.
Alexandr Vlktorenko, Elena Kondakova, Valeri Polyakov
Kondakova jest pierwsz╣ kobiet╣, kt≤ra przebywa│a na Mirze.
Polyakov pozosta│ na pok│adzie i w styczniu ustanowi│ nowy
rekord.