Zamek swobodny

Zamek spuszczony z zaczepu spustowego, pod wp│ywem sprΩ┐yny powrotno-uderzeniowej posuwa siΩ do przodu, wprowadzaj▒c nab≤j do komory nabojowej lufy. Iglica po│▒czona z zamkiem nak│uwa swym grotem sp│onkΩ naboju. NastΩpuje wystrza│. Pod wp│ywem si│y ci╢nienia gaz≤w prochowych pocisk przesuwa siΩ do przodu, a zamek do ty│u. Odrzut zamka odbywa siΩ z prΩdko╢ci▒ mniejsz▒ ni┐ prΩdko╢µ pocisku w stosunku odwrotnie proporcjonalnym do wielko╢ci ich mas. Po wyrzuceniu │uski nastΩpuje ponowne wprowadzenie naboju do komory nabojowej i kolejny wystrza│, je┐eli strzelaj▒cy nie zako±czy dzia│ania automatyki zatrzymuj▒c zamek na zaczepie spustowym.

Na rysunku powy┐ej znajduje siΩ w│a╢ciwy dla tego typu broni schemat uk│adu automatyki: 1-lufa, 2-zamek, 3- sprΩ┐yna powrotno-uderzeniowa, 4-komora zamkowa.

Zamki stosowane w tym typie automatyki nazywaj▒ siΩ zamkami swobodnymi.

NajwiΩksz▒ zalet▒ tego typu automatyki jest niezwyk│a prostota broni. Ujemn▒ cech▒ jest stosunkowo du┐y ciΩ┐ar zamka, wp│ywaj▒cy na ciΩ┐ar ca│ej broni, silne uderzenie zamka o komorΩ zamkow▒ w po│o┐eniu przednim l tylnym oraz pogorszenie siΩ w│asno╢ci balistycznych broni wskutek zmiany objΩto╢ci spalania siΩ gaz≤w prochowych, powodowanej ruchem zamka do ty│u w okresie wystrza│u.

W celu chocia┐ czΩ╢ciowego usuniΩcia wymienionych cech ujemnych zastosowano w pracy broni z zamkiem swobodnym zjawisko wyrzutu, polegaj▒ce na tym, ┐e zbicie sp│onki odbywa siΩ jeszcze w okresie ruchu zamka do przodu, a gazy prochowe, dzia│aj▒c na dno │uski, pocz▒tkowo hamuj▒ ruch zamka do przodu i dopiero po zatrzymaniu odrzucaj▒ go do ty│u. W taki spos≤b, nie zmieniaj▒c zasadniczego schematu automatyki, mo┐na teoretycznie czterokrotnie, a praktycznie trzykrotnie zmniejszyµ ciΩ┐ar zamka swobodnego, a przez to osi▒gn▒µ mniejszy ciΩ┐ar broni oraz os│abiµ uderzenie zamka o komorΩ zamkow▒.