Odprowadzanie gaz≤w przez boczny otw≤r lufy.

Schemat broni o automatyce dzia│aj▒cej na zasadzie odprowadzenia
 gaz≤w prochowych przez boczny otw≤r w lufie:
l — lufa; 2 -- zamek; 3 — suwad│o; 4 — t│oczysko; 5 — t│ok gazowy;
6 — przew≤d gazowy; 7 — komora zamkowa; 8 — sprΩ┐yna 
powrotno-uderzeniowa

Wzory broni o automatyce dzia│aj▒cej na zasadzie odprowadzenia gaz≤w prochowych maj▒ lufΩ nieruchom▒ i zamek zaryglowany w czasie wystrza│u. Najbardziej rozpowszechniony jest uk│ad automatyki, w kt≤rym czΩ╢µ gaz≤w prochowych jest odprowadzona w okresie wystrza│u przez boczny otw≤r w lufie do, komory gazowej. Tam gazy, cisn▒c na t│ok gazowy, odrzucaj▒ suwad│o. Uderzenie suwad│a o zamek powoduje odryglowanie zamka.

Podstawowy uk│ad automatyki w tej grupie broni przedstawia schematycznie rysunek zamieszczony powy┐ej. Przy takim uk│adzie automatyki rozr≤┐nia siΩ wzory broni o d│ugim lub kr≤tkim ruchu t│oka gazowego. Przy d│ugim ruchu t│ok gazowy po│▒czony ze suwad│em przesuwa siΩ do ty│u, prowadz▒c ze sob▒ zamek do skrajnie tylnego, a nastΩpnie do skrajnie przedniego po│o┐enia. Przy kr≤tkim ruchu t│oka gazowego impuls gaz≤w prochowych przekazany zostaje poprzez t│oczysko suwad│a w postaci kr≤tkotrwa│ego uderzenia. Wystarcza to, aby zamek wraz z suwad│em zosta│ odrzucony z prΩdko╢ci▒ dostateczn▒ dla prze│adowania broni. Znane s▒ r≤wnie┐ uk│ady, w kt≤rych suwad│o przesuwa siΩ przy wystrzale do przodu, a zamek poprzez przek│adniΩ zΩbat▒ odrzucany jest do ty│u, oraz uk│ady, w kt≤rych t│ok umieszczony jest na d╝wigni i przy wystrzale obraca siΩ do do│u, odrzucaj▒c zamek poprzez uk│ad d╝wigni do ty│u.

Gazy potrzebne do uruchomienia automatyki mog▒ byµ odprowadzane nie tylko przez boczny otw≤r w lufie, ale r≤wnie┐ pobierane z czΩ╢ci wylotowej albo czΩ╢ci wlotowej.

Wzory broni oparte na zasadzie odprowadzenia gaz≤w prochowych odznaczaj▒ siΩ na og≤│ zwiΩkszonym wp│ywem wystrza│u na podstawΩ broni lub ramiΩ strzelaj▒cego, gdy┐ w tym typie automatyki strumie± gaz≤w prochowych skierowany jest zwykle do ty│u, co w rezultacie, │▒cznie ze zwyk│ym odrzutem broni, daje odrzut zwiΩkszony w por≤wnaniu do odrzutu broni opartej na zasadzie odrzutu zamka lub lufy.

Gazy prochowe w tym typie automatyki dzia│aj▒ na uk│ad przesuwny kr≤cej ni┐ we wzorach opartych na zasadzie odrzutu zamka lub lufy i dlatego ruchy automatyki s▒ bardziej energiczne, szybsze. Powoduje to zwiΩkszony wp│yw uderze± na bro±.

Pomimo tych niekorzystnych zjawisk bro± o automatyce dzia│aj▒cej na zasadzie odprowadzenia gaz≤w prochowych jest szeroko rozpowszechniona ze wzglΩdu na pewno╢µ dzia│ania i mo┐liwo╢µ uzyskania wzglΩdnie ma│ego ciΩ┐aru broni.

Dla zmniejszenia wp│ywu ujemnych zjawisk, wystΩpuj▒cych przy dzia│aniu broni o tym typie automatyki w niekt≤rych wzorach stosuje siΩ amortyzacjΩ lufy i element≤w automatyki wewn▒trz komory zamkowej.