Amadyna zebrowata, zeberka (Poephila guttata) wystΩpuje w Wschodniej Indonezji i Australii. Zeberka jest ma│ym ptakiem, kt≤ry zwykle dorasta 10 cm i do┐ywa wieku 5 lat. Ten niedu┐y ptak jest idealny dla pocz▒tkuj▒cych hodowc≤w, poniewa┐ │atwo jest go rozmno┐yµ. A je┐eli kto╢ chce mieµ w domu ptaka, kt≤ry ma│o ╢mieci i nie jest g│o╢ny to zeberka jest idealna. Hodowcy innych trudniejszych w rozmno┐eniu amadyn ( szczeg≤lnie amadyn kratoskrzyd│ych), u┐ywaj▒ ich jako "mamek". Od┐ywiaj▒ siΩ prosem, prosem w k│osach, kanarem, a tak┐e niewielkimi ilo╢ciami maku. Nie mo┐na zapomnieµ o wodzie i piasku rzecznym, do kt≤rych ptaki musza mieµ ci▒g│y dostΩp. Ptaki powinny dostawaµ tak┐e zielonki w postaci mniszka (mlecz) i gwiazdnic. Mo┐na je trzymaµ w niewielkich klatkach o d│ugo╢ci 40 cm. Zeberki s▒ ptakami towarzyskimi,dlatego,mo┐emy hodowaµ z powodzeniem grupkΩ tych

Rozmna┐anie: Zeberki dojrzewaj▒ p│ciowo bardzo szybko,ale je┐eli chcemy rozmno┐yµ je bez wiΩkszego ryzyka, lepiej poczekaµ do wieku 6-8 miesiΩcy. Wymiary budki,z jedn▒ p≤│ otwart▒ ╢cian▒ powinny co najmniej wynosiµ 10x10x10 cm. Zeberki mog▒ gniazdowaµ w budce zrobionej z: kory, │upy kokosa, tekturowymá pude│ku, budce ze s│omy, z wikliny, w pojemniku s│u┐▒cemu do k▒pieli. Mog▒ r≤wnie┐ samodzielnie zbudowaµ sobie gniazdo w zakrzewionej wolierze. Ja je rozmno┐y│em w budkach zrobionych z starych pude│ tekturowych. Jako materia│ gniazdowy mo┐na im wrzuciµ do klatki wyschniΩt▒ trawΩ. U mnie lΩg tych ptak≤w wygl▒da│ nastΩpuj▒co. Ju┐ po kilku godzinach od wpuszczenia zeberki zaczΩ│y gody. Polegaj▒ce na melodycznym ╢piewie samca. Widz▒c to zawiesi│em im budkΩ i zwiΩkszy│em w pokarmie dawki minera│≤w. Po jakim╢ tygodniu zauwa┐y│em, ┐e w budce s▒ zniesione dwa jajka. W ci▒gu nastΩpnych dw≤ch dni samica znios│a jeszcze dwa jajka. Wysiadywanie trwa│o 13 dni, po czym wylΩga│y siΩ m│ode w odstΩpach jednodniowych. Na pocz▒tku m│ode by│y ╢lepe i bez pi≤r. Ale z biegiem czasu zaczΩ│y im one wyrastaµ. Podczas wychowu m│odych zwiΩkszy│em w pokarmie dawkΩ witamin i zacz▒│em dawaµ jajko z tart▒ bu│k▒. Pokarm jajeczny, zastΩpowa│ zeberkom owady, kt≤rymi karmi▒ pisklΩta naá wolno╢ci. M│ode by│y karmione przez 18 dni, i po 18 dniach wylecia│y z budki. M│ode maj▒ po wylocie czarny dzi≤b i przypominaj▒ upierzeniem samicΩ. Zeberki mog▒ mieµ 3 lΩgi po czym nale┐y zrobiµ im 3 miesiΩczn▒ przerwΩ.

Odmiany barwne: áKilka lat temu na polskim rynku, by│y dostΩpneá zeberki: standardowe, bia│e, cynamonowe i szeki rzadko╢ci▒ by│y: marmurkowe, br▒zowogrzbieteá i czarnopier╢ne,niespotykane by│y: czarnolice,bia│olice,bia│e czarnolice, czarnobrzuche, rudolice i rudopier╢ne. W dzisiejszych czasach spotkaµ mo┐na nawet zeberki posiadaj▒ce koronkΩ na g│owie i w Czechach rzadko, ale spotykane s▒ zeberki czarne.

áá Teraz dziΩki odradzaj▒cemu siΩ zainteresowaniu tymi ptakami do Polski s▒ sprowadzane coraz to nowsze odmiany.á Niekt≤rzy hodowcy uwa┐aj▒ zeberki piΩkniejszymi ptakami od np. amadyn diamentowych. Ale wed│ug mnie g│≤wn▒ cech▒ wzrastania liczebno╢ci jest ich cena, oraz │atwo╢µ hodowli. S▒ warte polecenia m│odym, pocz▒tkuj▒cym hodowcom, ale tak┐e starsi do╢wiadczeni hodowcy znajd▒ w nich co╢ dla siebie. TwierdzΩ,┐e zeberki sta│y siΩ tak popularne jak papu┐ki faliste, ciesz▒ce siΩ nies│abn▒cym powodzeniem.

á W najnowszych ksi▒┐kach czeskich opisano nawet ju┐ zeberkΩ, kt≤rej upierzenie by│o czarne, przebijaj▒cym na grzbiecie szarym, ale dzi≤b mia│a czerwony. Najpopularniejszeá zeberki to standardy, │adniejsz▒ i popularniejsz▒á form▒ od "dziko" ubarwionych s▒ zeberki marmurkowe ( nazwa fachowa - Chestnut - flanked White). Odmiana br▒zowogrzbieta ( Fawn Zebra Finch) w g│≤wnej mierze ma br▒zowy grzbiet, reszta cia│a jest delikatnie br▒zowa, staje siΩ popularniejsza, ze wzglΩdu na to,┐e po niekt≤rych samcach wychodz▒ samice,kt≤re posiadaj▒ br▒zowe lica. Czarnolice s▒ siΩ coraz popularniejsze, powstaj▒ mutacje bia│e z czarnymi licami.á Zeberki w kolorze bia│ym ( jedne z najwcze╢niej wyhodowanych odmian zeberek - 1921 rok), zaczΩ│y siΩ pokazywaµ wá ( jest ich mniej od,np. czarnolicych), jednym z czynnik≤w ma│ej popularno╢ci jest niewidoczny dymorfizm p│ciowy, jedyn▒ cech▒ jest ╢piew samca. Rudopier╢ne s▒ ju┐ popularne na S│owacji, a w Polsce u niekt≤rych hodowc≤w mo┐na je ju┐ zaobserwowaµ. Z nowych form uda│o mi siΩ zaobserwowaµ koroniast▒ zeberkΩ, kt≤ra znajduje siΩ w hodowli mojego taty, s│ysza│em tak┐e o zeberkach z czubkami.

áá Zeberki zwykle wydaj▒ to swoje melancholijne tr▒bienie, ale zdarzy│ mi siΩ samiec, br▒zowogrzbiety, kt≤ry na╢ladowa│ r≤┐ne ptaki, gdy go kupi│em,udawa│ ╢piew kanarka ( oczywi╢cie by│ trochΩ gorszym ╢piewakiem) i tr▒bienie amadyn ostroternych. Gdy go wpu╢ci│em do klatki, kt≤ra znajdowa│a siΩ blisko lokacji moich amadynek diamentowych, po ok. dw≤ch tygodniach, ju┐ je pr≤bowa│ na╢ladowaµ, tylko nie ci▒gn▒│ tr▒bienia i buczenia jednocze╢nie, powtarza│ je oddzielnie.

áá NajwiΩkszym problemem przy hodowli zeberek jest nabycie warto╢ciowej samicy. Ponad 30%á nie nadaje siΩ do hodowli, bo du┐o samiczek ma nawyk skubania, ma problemy ze znoszeniem jaj, rozbija jajka. Niekt≤re samice musz▒ mieµ idealny spok≤j, bo inaczej zejd▒ z jaj lub przestan▒ karmiµ m│ode. Czasami zdarzaj▒ siΩ przypadki, ┐e samica skubie m│ode,ale bardzo dobrze karmi m│ode,nawet jak wyjd▒ z budki. Z samcamiá nie ma wiΩkszego problemu, czasami maj▒ nawyk skubania.

á Z zeberek wychodz▒ najr≤┐niejsze mieszanki, u mnie np., gdy po│▒czy│em samczyka br▒zowogrzbietego- czarnopier╢negoá z samiczk▒ sieka marmurkowo - br▒zowego to wysz│o mi 75 % m│odych marmurkowych i 25 % m│odych siek≤w szaro - br▒zowych. Innym przyk│adem dziedziczenia barw jest to, ┐e je┐eli m│odego otrzymamy po czystej samicy marmurkowej i po czystym samcu standard, to m│ode samce odziedzicz▒ w genach kolor matki, a bΩdzie mia│o barwΩ samca, tylko trochΩ rozja╢nion▒. Je┐eli te samce p≤╝niej po│▒czymy z osobnikiem czystej barwy marmurkowej, to 50 % m│odych bΩdzie mia│o kolor marmurkowy. W kolorze marmurkowym szpaltem mo┐e byµ tylko samiec.á

á Tak, wiΩc widzicie pa±stwo jak mo┐na krzy┐owaµ zeberki,a to tylko nieliczne z wariant≤w krzy┐owa±, dlatego polecam zeberki na przysz│o╢µ dla pocz▒tkuj▒cych i do╢wiadczonych hodowc≤w, tym pierwszym mog▒ przynie╢ satysfakcjΩ z pierwszych udach lΩg≤w,a drugim z wyhodowania nowych "odmian" Z literatury polecam ksi▒┐kΩ Heinricha Dathe "Prirucka pre chovatel`ow vtactwa 2" (taki tytu│ nosi s│owacka edycja) s▒ w niej szczeg≤│owo opisane zeberki i r≤┐ne inne ptaki wr≤blowate.á

Maciej ╞wik