W wielu krΩgach hodowc≤w papug istnieje pogl▒d, ┐e Nimphicus hollandicus nale┐y rozmna┐aµ w parach. Takie przekonanie tylko czΩ╢ciowo znajduje swoje uzasadnienie.

Biologia

Gatunek nimfa (Nimphicus hollandicus) swoim zasiΩgiem obejmuje ca│▒ AustraliΩ, z wyj▒tkiem wybrze┐y. Jest to ptak o du┐ym stopniu migracji. Licz▒ce nawet kilkaset sztuk stada nimf oddaj▒ siΩ dalekim przelotom w poszukiwaniu pokarmu. Na pokarm sk│adaj▒ siΩ g│≤wnie nasiona traw i r≤┐ne owoce. Ornitolodzy twierdz▒, ┐e populacje z p≤│nocy sa koczownicze, a te z po│udnia wΩdruj▒ na wielkie odleg│o╢ci. Po nastaniu pory deszczowej papugi rozpoczynaj▒ swoje lΩgi. Zazwyczaj gniazduj▒ w dziuplach drzew, gdzie samice sk│adaj▒ 4-8 jaj. Wysiadywanie jaj jest podzielone na obojga partner≤w. Samica wysiaduje w nocy, a samiec w dzie±. M│ode s▒ karmione przez parΩ rodzicielsk▒ i opuszczaj▒ gniazdo po ok. 4 tygodniach ┐ycia.

Pomieszczenia hodowlane

Dla nimf budujemy wolierΩ zewnΩtrzn▒ z wydzielon▒ czΩ╢ci▒ zadaszon▒ o pe│nych ╢cianach bocznych. Mo┐na uznaµ, ┐e ok. 1,2 m2 woliery przy jej wysoko╢ci 2m. w zupe│no╢ci wystarcz▒ na jedn▒ parΩ hodowlan▒. Grz▒dki w czΩ╢ci zadaszonej starany siΩ umie╢ciµ wy┐ej, aby zachΩciµ papugi do nocowania w tym przytulniejszym i cieplejszym miejscu ptaszarni. Mo┐emy r≤wne┐ dodatkowo zamocowaµ drewniane siode│ka, takie jak s▒ stosowane w go│Ωbnikach. Na okres zimowy wolierΩ os│aniamy folia, aby uchroniµ ptaki przed wiatrami i ╢nie┐ycami.

Dob≤r ptak≤w do hodowli

Jako pocz▒tkuj▒cy hodowca papug kupowa│em doros│e pary, chc▒c jak najszybciej uzysakaµ potomstwo. Niestety takie zakupy, czΩsto ko±czy│y siΩ niepowodzeniami. Nimfa jest szczeg≤lnie wra┐liwa na zmianΩ miejsca. Pary, kt≤re niegdy╢ gniazdowa│y w nowym otoczeinu czΩsto popadaj▒ w r≤┐ne dewiacje: nie karmi▒ m│odych itp. Dlatego chc▒c mieµ silne i zdrowe pod wzglΩdem psychicznym stado nimf musimy zaopatrzyµ siΩ w ptaki m│ode. Najlepiej, je┐eli zakupimy papugi od r≤┐nych hodowc≤w. Wtedy nimfy mog▒ swobodnie dobieraµ siΩ w pary. Ilo╢µ sztuk mo┐e byµ wiΩksza ni┐ powinna przypadaµ na kubaturΩ naszej woliery. Pozwoli to hodowcy na wykonanie w przysz│o╢ci selekcji ptak≤w. Przy zakupie i ocenie papug, szczeg≤ln▒ uwagΩ zwracamy na czubek nimfy. Jego marny wygl▒d, ma│a wielko╢µ i charakterystyczna tzw. │ysinka z ty│u ╢wiadczy o wadzie w upierzeniu. Kupuj▒cy nie mo┐e ignorowaµ tego mankamentu, gdy┐ ta ma tendencjΩ do wzrostu. Para posiadaj▒ca takie defekty urody mo┐e wydawaµ potomstwo zupe│nie pozbawione pi≤r na g│owie.
Kolejn▒ wa┐n▒ spraw▒ jest wiek w jakim dopuszczamy ptaki do lΩg≤w. W naszej literaturze fachowej w przeciwie±stwie do zagranicznej m≤wi siΩo wieku 1,5-2 lata. Osobi╢cie uwa┐am, ┐e wystarczy ok. 1 roku. Czyli nimfy urodzone wiosn▒ mog▒ gniazdowaµ o tej samej porze w roku nastΩpnym. Jednak pozwalamy im wyprowadziµ jeden maksymalnie dwa lΩgi.

Obsadzanie woliery

Decyduj▒c siΩ na zakup m│odych ptak≤w do zasiedlenia woliery, dokonujemy tego od p≤╝nych miesiΩcy wiosennych, a┐ do ko±ca lata. Nimfy maj▒ wtedy du┐o czasu na spierzenie siΩ, dok│adne zapoznanie ze swoim pomieszczeniem i ustalenie hierarchii w stadzie. Nabywaj▒c ptaki starsze mo┐emy umie╢ciµ je w ptaszarni z ko±cem kwietnia - pocz▒tkiem maja.

Prowadzenie lΩg≤w

Nimfy nie s▒ wybredne je┐eli chodzi o miejsce gniazdowania. Mo┐na im podk│adaµ budki poziome lub wertykalne. W mojej hodowli stosujΩ te pionowe o wymiarach: 25x25x40cm (d│,szer,wys) z otworem wej╢ciowym o ╢r. 9 cm. Wskazane jest aby domki mia│y profilowane dna i boczne drzwiczki do kontroli lΩg≤w. Je┐eli nasze stadko sk│ada siΩ z ptak≤w rocznych, kt≤re zimowa│y ju┐ w wolierze to budki zawieszamy w ko±cu kwietnia, oczywi╢cie w czΩ╢ci zadaszonej.
ZajΩcia budki najpierw dokonuje samiec, kt≤ry sprawdza wnΩtrze i po akceptacji zwabia dono╢nym gwizdem swoj▒ partnerkΩ. Potem nastΩpuje parzenie siΩ ptak≤w. Przewa┐nie odbywa siΩ ono rano i wieczorem. W tym czasie samica coraz d│u┐ej przebywa w gnie╝dzie przygotowuj▒c siΩ do z│o┐enia jaj. Okres, jaki musi up│yn▒µ od momentu wstawienia bud lΩgowych, a┐ do czasu kiedy pojawi▒ siΩ pierwsze jaja mo┐e byµ bardzo r≤┐ny.
Zale┐y to od zgrania pary, do╢wiadczenia samicy i welu innych czasem nieznanych przyczyn. W mojej praktyce hodowlanej mia│em takie przypadki, ┐e pierwiastki (samice, kt≤re nie mia│y jeszcze potomstwa) znosi│y swoje pierwsze jajko nawet w tydzie± po przygotwaniu miejsc lΩgowych.
Nimfy s▒ dosyµ podatne na zaparcia jaj. Ptaki z wolier s▒ silne i dobrze wylatane dlatego samice nie powinny mieµ k│opotu ze spustami (okre╢lenie na znoszenie jaj). Profilaktycznie przed lΩgami podajemy rozpuszczone wapno.
Je╢li sk│adanie jaj przebiega bez problem≤w, to co drugi dzie± przybywa w budce jedno jajo, w sumie ok. 5-7 szt. Starsze samice znosz▒ nawet 9 jaj. Zazwyczaj po z│o┐eniu trzeciego jaja nastΩpuje pilne wysiadywanie przez oboje partner≤w.
Niekiedy samica siada po zniesieniu pierwszego jajka. Istnieje wtedy obawa, ┐e po wylΩgniΩciu siΩ 3-4 m│odych zmΩczone d│ugim wysiadywaniem papugi zejd▒ z reszty jajek zaziΩbiaj▒c ostatnie sztuki przych≤wku. Dlatego chc▒c unikn▒µ strat przy wylΩgu, mo┐emy zabraµ trzy pierwsze jaja i pod│o┐yµ sztuczne. Po z│o┐eniu czwartego jaja wk│adamy z powrotem trzy pozosta│e. DziΩki temu wiΩksza czΩ╢µ piskl▒t wylΩga siΩ w jednakowym czasie. Mo┐emy r≤wnie┐, je┐eli nie zale┐y nam na ustaleniu pochodzenia m│odych nimf, jaja podk│adaµ innym parom o mniej licznych lΩgach. Klucie siΩ pierwszych piskl▒t nastΩpuje po 18 dniach inkubacji. M│ode s▒ karmione przez ca│▒ parΩ. Nimfy s▒ bardzo troskliwymi rodzicami i hodowca nie powienien mieµ problem≤w z odchowaniem m│odych, W okresie lΩg≤w koniecznie nale┐y podawaµ karmΩ miekk▒ (gotowane jajo kurze, kasza kukurydziana i gotowny ry┐), a tak┐e tart▒ marchew i jab│ko. Pokarm jajeczny podajemy dwa razy dziennie rano i wieczorem. Nimfy chΩtnie przyjmuj▒ skie│kowan▒ pszenicΩ i owies, dlatego nie mo┐e zabrakn▒µ tej karmy. Z zielonek stosujemy mniszek lekarski, rdest ptasi i k│osy babki zwyczajnej . Do wody pitnej mo┐emy dodawaµ sok z pomidor≤w. Gdy w gnie╝dzie znajduje siΩ wiΩksza ilo╢µ m│odych budki lΩgowe trzeba posprz▒taµ i wymieniµ sci≤lkΩ. Obr▒czkowanie piskl▒t przeprowadza siΩ w wieku ok. 7 dni obr▒czkami nr 5,5.
M│ode nimfy opuszczaj▒ stopniowo swoje budki po ok. czterech tygodniach i s▒ dalej dokarmiane przez swojego ojca , dlatego nie spieszymy siΩ z przeniesienia m│odzie┐y do innego pomieszczenia.
Jednak wskazane jest, ┐eby to zrobiµ gdy nimfy osi▒gn▒ wiek o╢miu tygodni. Gdy┐ mog▒ zbytnio dokuczaµ swoim ojcom prosz▒c ich o pokarm.

Wnioski

Stado nimf mo┐e byµ trzymane w wolierze zewnΩtrznej przez ca│y rok, nie trzeba ich przenosiµ do ogrzewanych pomieszcze± na okres zimowy

Trzymanie nimf systemem stadnym pozwala hodowcy zaoszczΩdziµ sporo czasu i zmniejszyµ koszty hodowli.

Poprawnie dobrana grupa hodowlana mo┐e razem gniazdowaµ przez wiele sezon≤w i wydaµ du┐o warto╢ciowego potomstwa.

Robert P. Sobecki