W styczniu 1999 r., po blisko trzech latach hodowli go│Ωbia zielonoskrzyd│ego p. Jaros│awowi Piecha z Ha╝lach k.Cieszyna wreszcie uda│o siΩ odchowaµ pierwsze m│ode - samczyka. Odch≤w tego egzotycznego go│Ωbia jest prawdopodobnie pierwszym w Polsce (je┐eli by│y wcze╢niej odchowy to proszΩ o informacjΩ za po╢rednictwem strony). Na bazie do╢wiadcze± hodowlanych p. Piechy i opracowa± zagranicznych powsta│ niniejszy artyku│.
Go│▒b zielonoskrzyd│y (Chalcophaps indica) jest zaliczany do rodzaju Chalocophaps, kt≤ry tworzy wraz z drugim podobnym gatunkiem - go│Ωbiem zielonoskrzyd│ym stefani (Chalopcaohaps stephani) - nazwa - wolne t│umaczenie z j.niemieckiego i holenderskiego. Obszar wystΩpowanie tego go│Ωbia jest wprost imponuj▒cy: Indie, Sri Lanka, Filipiny, Australia, Nowa Gwinea i wiele okolicznych archipelag≤w i wysp. Forma nominalna Ch.indica indica ma najwiΩkszy zasiΩg, lecz niekt≤re z a┐ 12 podgatunk≤w zamieszkuj▒ tereny bardzo ograniczone. Populacje podgatunku Ch.indicaca - formosanus mo┐na spotkaµ tylko na Tajwanie, a Ch.indica yamahinae na niewielkich wyspach Riukiu.
W warunkach naturalnych go│▒b ten jest mieszka±cem las≤w o bogatym podszyciu, gdzie jest doskonale maskowany przez swoje barwy ochronne. Podszycie le╢ne zapewnia obfit▒ ilo╢µ pokarmu, na kt≤ry g│≤wnie sk│adaj▒ siΩ r≤┐ne nasiona, bulwy, k│▒cza, p▒czki ro╢lin, a tak┐e owady. Zazwyczaj porusza siΩ szybkim lotem w╢r≤d ro╢linno╢ci tropikalnej , ale niekiedy w poszukiwaniu pokarmu schodzi na ziemiΩ gdzie jest praktycznie niewidoczny dla swoich wrog≤w. Gniazduje w skupiskach bambus≤w, w wysokich krzewach i na rozwidleniach drzew. Gniazdo jest solidniejsze ni┐ u zwyk│ych go│Ωbi.
Wielko╢µ go│Ωbia zielonoskrzyd│ego to ok. 20 cm. d│ugo╢ci, przy czym cia│o sprawia wra┐enie nieco krΩpego o wyra╝nie kr≤tkim ogonie. Jego ubarwienie jest bardzo atrakcyjne. G│owa, kark i pier╢ s▒ koloru wi╢niowego. Pi≤ra okrywowe skrzyde│, nadogonia oraz lotki drugiego rzΩdu s▒ z│otozielone z miedzianym po│yskiem. Czo│o, pasek nad oczami i wygiΩcia skrzyde│ s▒ bia│e. Spodnia partia pi≤r od karku do brzucha jest szara. Lotki pierwszego rzΩdu s▒ br▒zowe, a ogon ciemny. Dzi≤b jest intensywnie czerwony, nogi ciemnoczerwone.
R≤┐nice pomiΩdzy p│ciami s▒ s│abo zaznaczone. Samiczka jest trochΩ mniejsza, miejsce bia│ych pi≤r zajmuj▒ szare, a przy naturalnym ╢wietle upierzenie jest bardziej matowe w por≤wnaniu do samca, kt≤rego pi≤ra l╢ni▒.
Po raz pierwszy go│Ωbie te pojawi│y siΩ w Europie w 1843r., gdzie by│y hodowane w ogrodzie zoologicznym w Amsterdamie. Obecnie s▒ za granic▒ bardzo czΩsto importowane, zw│aszcza forma nominalna i podgatunek Ch.indica chrysochlora z Nowej Gwinei. Do Polski pierwsze okazy zosta│y przywiezione przez osoby prywatne prawdopodobnie ju┐ na pocz▒tku lat dziewiΩµdziesi▒tych, a u importer≤w ptak≤w egzotycznych spotka│em je dopiero wiosn▒ 1999 r.
W warunkach sztucznych hodowlΩ go│Ωbi zielonoskrzyd│ych zaleca siΩ prowadziµ w du┐ych, poro╢niΩtych ro╢linno╢ci▒ wolierach ogrodowych, gdzie ptaki chΩtnie gniazduj▒. W naszym klimacie woliera zewnΩtrzna jest dobra na wiosnΩ i lato, a na czas mroz≤w go│Ωbie musz▒ byµ przeniesione do cieplejszych pomieszcze±.
Pan Jaros│aw Piecha swoje pary hodowlane trzyma w ogrzewanym pawilonie, gdzie temperatura nigdy nie spada poni┐ej 0░C. Ka┐da para ma do dyspozycji klatki o kubaturze ok. 1m³ - to w zupe│no╢ci wystarcza, aby te go│Ωbie rozmna┐aµ.
W Europie okres lΩgowy u go│Ωbi zielonoskrzyd│ych przypada na miesi▒ce zimowe, ale mo┐e siΩ przesun▒µ na miesi▒ce letnie. Niestety w dostΩpnej literaturze, ani u samego hodowcy nie uzyska│em informacji jak wygl▒da tokowanie u zielonoskrzyd│ych oraz jakie wydaj▒ odg│osy. Prawdopodobnie te zachowania s▒ bardzo trudne do zaobserwowania. Byµ mo┐e gody odbywaj▒ siΩ podobnie jak u wiΩkszo╢ci go│Ωbi egzotycznych, tzn. samiec k│ania siΩ przed samic▒ i r≤wnocze╢nie rozk│ada ogon w wachlarz wydaj▒c przy tym okre╢lone d╝wiΩki.
W miejsce do gniazdowania podk│ada siΩ skrzynkΩ lub wiklinowy koszyk o ╢rednicy 15-20 cm. Samiec skrzΩtnie wype│nia podstawΩ r≤┐nymi materia│ami - mo┐e to byµ pociΩta na kawa│ki s│oma, ga│▒zki z drzew, itp. W razie braku budulca do podstawy jest znoszony nawet w│asny ka│. Samiec robi to w tym celu, aby uzyskaµ gniazdo w postac p│askiej, solidnej platformy. Samica sk│ada 1-2 jaja o wymiarach ok. 15x12 mm w kolorze oliwkowym. Wysiadywaniem zajmuj▒ siΩ oboje rodzice, ale z wiΩkszym udzia│em samiczki. M│ode lΩgn▒ siΩ po 18-20 dniach inkubacji. Na pocz▒tku karmione s▒ wydzielin▒ z wola tzw. mleczkiem ptasim. Go│Ωbie zielonoskrzyd│e s▒ bardzo troskliwymi rodzicami i dobrze odchowuj▒ potomstwo, chocia┐ w hodowli p. Piechy u jednej z par zaobserwowa│em zjawisko wyrzucania mniejszego pisklΩcia z gniazda. Prawdopodobnie jest to zachowanie instynktowne, maj▒ce na celu selekcjΩ naturaln▒.
M│ode przebywaj▒ w gnie╝dzie ok. 2 tygodnie, przez ca│y ten czas samica ogrzewa je w│asnym cia│em, rzadko opuszczaj▒c potomstwo. Po up│ywie tego okresu w ┐yciu go│▒bk≤w rozpoczyna siΩ bardzo interesuj▒cy okres. Ot≤┐ m│ode zielonoskrzyd│e zanim zaczn▒ dobrze lataµ przez prawie miesi▒c wspinaj▒ siΩ po ga│Ωziach w okolicy gniazda, a na noc usadawiaj▒ siΩ pomiΩdzy doros│e ptaki, aby zapewniµ sobie ciep│o. Dlatego wa┐ne jest, aby w ptaszarni na na noc by│a zainstalowana ┐ar≤wka kontrolna, umo┐liwiaj▒ca przemieszczenie siΩ go│Ωbi w razie potrzeby. Samodzielno╢µ m│ode uzyskuj▒ w wieku ok. 2 miesiΩcy ┐ycia. Po tym terminie s▒ raczej sporadycznie dokarmiane przez samca. Ubarwienie ptak≤w doros│ych uzyskuj▒ w wieku ok. 6 miesiΩcy, a dojrza│o╢µ p│ciow▒ ok. 1 roku.
W litereraturze fachowej w okresie odchowu m│odych zaleca siΩ podawaµ karmΩ jajeczn▒ i owady. W hodowli, kt≤r▒ zwiedzi│em, go│Ωbie zielonoskrzyd│e s▒ karmione mieszank▒ z│o┐on▒ z r≤┐nych zb≤┐; kukurydzy, s│onecznika i prosa. Ptaki dodatkowo otrzymuj▒ suszon▒ bu│kΩ i wafle, a z zielonek ciΩt▒ na kawa│ki trawΩ. Odch≤w m│odych odbywa siΩ bez udzia│u pokarmu miΩkkiego.
Pan Jaros│aw Piecha do tej pory, tj. czerwiec`2000 uzyska│ kilka sztuk odchowu go│Ωbi zielonoskrzyd│ych. Hodowca twierdzi, ┐e jednym z wa┐niejszych warunk≤w osi▒gniΩcia sukcesu hodowlanego jest zapewnienie go│Ωbiom wielkiego spokoju - wizyty w ptaszarni nale┐y ograniczyµ do karmienia, a sprz▒tanie od│o┐yµ na czas po wychowie m│odych.
Ko±cz▒c, sk│adam serdzeczne podziΩkowania panu Jaros│awowi za podzielenie siΩ wieloma cennymi obserwacjami, jakich dokona│ podczas hodowli tych przepiΩknych , egzotycznych go│Ωbi i ┐yczΩ dalszych sukces≤w hodowlanych, a ┐yczyµ jest czego, poniewa┐ Jego kolekcja ptak≤w egzotycznych i nie tylko jest ogromna i bogata w unikatowe wrΩcz gatunki. Chocia┐by gΩ╢ hawajska (Branta sandvicensis) - ptak ocalony od zag│ady dziΩki staraniom prywatnych hodowc≤w na Hawajach i w Wielkiej Brytanii - ale to ju┐ temat na inny artyku│.

Robert P. Sobecki

*inne nazwy u┐ywane tych go│Ωbi to:Chalcophasp indica to miedzianka szmaragdowa. Chalcophaps stephani to miedzianka bia│oczelna

á