Winona forever -Taki ponoµ tatua┐ ma Johny Depp z czas≤w, kiedy jeszcze siΩ kocha│ w piΩknej Winonie i byli zarΩczeni. Jego uczucia minΩ│y, jego faworytk╣ jest teraz Kate Moss, ale innym Winona jeszcze siΩ nie znudzi│a. Jest jedn╣ z najpiΩkniejszych aktorek, wystarczy spojrzeµ na jej zdjΩcia: diaboliczne skrzy┐owanie wampa z jelonkiem Bambi. Nale┐y do kobiet, kt≤re w ka┐dej sytuacji, ka┐dej pozycji, ka┐dym stroju wygl╣daj╣ ponΩtnie, ale sama uroda na niewiele by siΩ zda│a, gdyby nie aktorski talent, wspomagany przez dobre propozycje znakomitych re┐yser≤w. Dla Davida Seltzera, re┐ysera, kt≤ry zaproponowa│ jej pierwsz╣ rolΩ w filmie "Lucas", by│a "ma│ym, czarnym ptaszkiem o niezwyk│ej prezencji". Ta male±ka rola wystarczy│a, by dostrzegli jej talent inni. W tym samym roku nakrΩci│a "Square Dance" z Robertem Lowem i "1969" u boku Kiefera Sutherlanda i Roberta Downeya Jr. S│awna sta│a siΩ najp≤ƒniej po "Soku z ┐uka" Tima Burtona. Od tej pory nie mo┐e siΩ wrΩcz opΩdziµ od propozycji: "W najlepszym wypadku mogΩ przyj╣µ co si≤dm╣, co ≤sm╣" - o£wiadczy│a rzeczowo i bez cienia kokieterii: "ale to i tak jest za du┐o".

Gwiazda - S│awa jest wspania│╣ rzecz╣. Winona Ryder, kt≤ra bez w╣tpienia jest jedn╣ z najwiΩkszych gwiazd rodzaju ┐e±skiego swego pokolenia, ma jej pod dostatkiem. W ka┐dym razie, sama uwa┐a, ┐e s│awna jest a┐ nadto. Popularno£µ ma swoje dobre i z│e strony. Kiedy ma siΩ dwadzie£cia piΩµ lat, mi│o jest siΩ upajaµ, ale chΩtnie zachowa│oby siΩ swoj╣ prywatno£µ. Nie czas jeszcze, by cieszyµ siΩ pozycj╣ osoby publicznej, kt≤rej ka┐dy krok jest brany pod lupΩ i oceniany. Ryder jest wstrz╣£niΩta, kiedy czyta w gazetach o sobie, jako o symbolu seksu. Kiedy zamiast analizowaµ jej role, dziennikarze przyczepiaj╣ jej etykietkΩ uroczej aktorki, a krytycy oceniaj╣ nie zdolno£µ, lecz kszta│t biustu. Popularne magazyny czΩsto bez skrupu│≤w wyci╣gaj╣ na £wiat│o dzienne jej ┐ycie prywatne. Szczeg≤lnie bezlito£nie obesz│y siΩ z jej zwi╣zkiem z Johnym Deppem. Tak┐e fani, kt≤rzy w restauracjach czy ksiΩgarniach z radosnym okrzykiem gotowi s╣ rzucaµ siΩ jej na szyjΩ, nie umilaj╣c ┐ycia. Z tego powodu przeprowadzi│a siΩ z Los Angeles do Nowego Jorku, gdzie │atwiej jest zachowaµ anonimowo£µ. Winona Ryder uciek│a przed popularno£ci╣ i prowadzi podw≤jna ┐ycie: przed kamerami jest ulubienic╣ milion≤w, w domu dok│adnie zamyka za sob╣ drzwi, zostawia w przedpokoju swoj╣ osobowo£µ gwiazdy i staje siΩ sob╣, czyli Nikim.

Kobieta - "Panna Nikt" jest m│od╣ kobiet╣, kt≤ra lubi wygodne ubrania (mo┐na j╣ czΩ£ciej zobaczyµ w mΩskich butach ni┐ na szpilkach), regularnie pisze sw≤j pamiΩtnik, zbiera pierwsze wydania swoich ulubionych autor≤w (Jane Austen, E. M. Foster) i listy s│awnych osobisto£ci (Alberta Einsteina, Oscara Wilde'a). Nic nie jest jej bardziej obce ni┐ "m│ode, dzikie Hollywood". "Znam mn≤stwo m│odych aktor≤w, kt≤rzy ┐yj╣ jak na £mietniku" - m≤wi Winona Ryder - "milioner≤w bez mebli, z materacem na pod│odze i pustych kartonach po pizzy w rogu. Tylko dlatego by zademonstrowaµ, ┐e s╣ naturalni i cool. Ja nie potrzebujΩ tego, jestem cholern╣ gwiazda filmow╣, mam pieni╣dze, │adne mieszkanie - i nie wstydzΩ siΩ tego." Wcale nie musi. Jej mieszkanie jest zawsze czyste i posprz╣tane. Narkotyki i szalone imprezy nie interesuj╣ jej, mimo ┐e jest zwi╣zana z piosenkarzem grupy punk rockowej Soul Asylum. Muzyk swoj╣ mi│o£µ do ha│asu i chaosu wyznaje na scenie, w ┐yciu prywatnym jest r≤wnie spokojny jak Winona. Obydwoje lubi╣ d│ugo siedzieµ w nocy, ale nie szwendaj╣ siΩ po dyskotekach. Gotuj╣ i zmywaj╣ na zmianΩ. Nudziarze? Raczej nie. "Po prostu nie czuje potrzeby ┐yµ na wysokich obrotach", m≤wi Winona. "Kiedy by│am z Johnym Deppem, mia│am tego pr≤bkΩ w takiej dawce, ┐e wystarczy mi do ko±ca ┐ycia." Dave Pirner jest dzisiaj cz│owiekiem, kt≤ry opanowa│ my£li Winony Ryder. Otrzymuje od niej "si│Ω i spok≤j", on ceni jej normalno£µ. Na pytania, co szczeg≤lnego jest w jego partnerce, odpowiada: "To, ┐e nie wie, ┐e jest kim£ wyj╣tkowym."

Dziecko -Kiedy Winona przysz│a na £wiat, w 1971 roku, nazywa│a siΩ jeszcze Horovitz, dopiero na u┐ytek jej pierwszego filmu zmieni│a swoje "niezno£na" nazwisko. Z rodzicami ci╣gle utrzymuje dobre kontakty. Jej ojciec Michael i matka Cindy - obydwoje dziennikarze, pisarze i wydawcy - nale┐eli do intelektualnej elity pokolenia dzieci kwiat≤w, uje┐d┐ali dzikie konie i pracowali nad antologi╣ tekst≤w literackich dotycz╣cych do£wiadcze± z narkotykami. "Takie has│a jak ┐ycie w komunie, antyautorytatywne wychowanie towarzyszy│y mi od dzieci±stwa" - przypomina sobie. To, ┐e Winonie Ryder bli┐sza jest zmar│a idolka dzieci-kwiat≤w, Natalie Wood, ni┐ Meryl Streep i woli "restauracjΩ Alicji" ni┐ filmy w stylu "Bodyguard" ma pewna swoje ƒr≤d│a w dzieci±stwie spΩdzonym w komunie, na farmie w p≤│nocnej Kalifornii. "Nie mieli£my telewizora, nie mieli£my kina. Mn≤stwo czyta│am. Moi przyjaciele i ja musieli£my sobie wymy£laµ szalone zabawy i historie, ┐eby siΩ nie nudziµ. To by│o zwariowane dzieci±stwo. Wspania│e czasy!" Czasy, kt≤re zaowocowa│y u Winony si│╣ walki, absolutn╣ wytrwa│o£ci╣ w d╣┐eniu do wyznaczonego przez siebie celu, kr≤tko m≤wi╣c: stworzy│y jej osobowo£µ i zaopatrzy│y w intuicjΩ, kt≤ra podpowiada│a jej, ┐e ma przyjmowaµ rolΩ u najbardziej ambitnych re┐yser≤w i graµ w filmach do kt≤rych mia│a artystyczne przekonanie. Jak Winona Horovitz zosta│a Winon╣ Ryder? Pa±stwo Horovitz po pewnym czasie przeprowadzili siΩ do Petaluma w okolice San Francisco. Tam┐e rodzice obudzili artystyczna zainteresowania c≤rki i nam≤wili j╣ na studia aktorskie w American Cinservatory Theatre. Winona by│a zachwycona - i odnosi│a sukcesy. Po epizodzie w komedii dla nastolatk≤w "Lucas" (1986) nazywa│a siΩ ju┐ Winona Ryder. W jej drugim filmie "Square Dance" (1987) mog│a ju┐ zagraµ scenΩ erotyczn╣ z Robertem Lowe, w jaki£ czas potem Tim Burton zaproponowa│ jej rolΩ w "Soku z ┐uka" (1988) i w miΩdzyczasie, gdy piΩ│a siΩ po szczebelkach kariery, po┐egna│a siΩ z dzieci±stwem.

Przyjaci≤│ka -Utrzymuje nadal bardzo ciep│e stosunki z przyjaci≤│mi z Petaluma. Kiedy dwa lata temu Polly Klaas, dwunastoletnia c≤rka jej by│ego s╣siada, zosta│a uprowadzona, aktorka wyznaczy│a 200 000 dolar≤w za wskazanie sprawcy, pojecha│a do Petaluma i pomaga│a w poszukiwaniach. "Doprowadza mnie do w£ciek│o£ci, kiedy prasa pisze, ┐e jestem jedn╣ z tych gwiazd, kt≤re za wszelk╣ cenΩ chc╣ pokazaµ, ┐e s╣ humanitarne" - m≤wi - "nie potrzebujΩ rozg│osu. Dziewczynka, obok kt≤rej mieszka│am zosta│a porwana. Na Boga, trzeba jej by│o pom≤c! Chocia┐ raz mia│am okazjΩ sensownie wykorzystaµ swoja popularno£µ." Kiedy Polly odnaleziono martw╣, Winona by│a w Petaluma i pociesza│a jej rodzic≤w. Na pami╣tkΩ Polly, nam≤wi│a nawet producent≤w, ┐eby film "Ma│e kobietki" zadedykowaµ zamordowanej dziewczynce.

Aktorka -Mia│a piΩtna£cie lat, kiedy po raz pierwszy stanΩ│a przed kamer╣. W wieku siedemnastu lat zagra│a g│≤wna rolΩ w "Soku z ┐uka" i by│ to jej pierwszy wielki sukces na ekranie. "Jest czyst╣ magi╣" - Burton wspomina do dzi£ swoj╣ aktorkΩ. Nic dziwnego, ┐e zaanga┐owa│ ja po raz drugi, gdy krΩcono "Edwarda No┐ycorΩkiego" (1990). W│a£nie od Burtona Ryder nauczy│a siΩ, jak wa┐ny jest dobry re┐yser. Pracowa│a z Jimem Jarmuschem ("Noc na Ziemi", 1991), Martinem Scorsese ("Wiek niewinno£ci", 1992) i Francisem Fordem Copol╣ ("Dracula", 1992). KrΩcenie horroru sta│o siΩ zreszt╣ dla niej horrorem. Nigdy nie wybaczy│a Copoli, ┐e nakrzycza│ na ni╣ i nazwa│ j╣ "dziwk╣" i "flejtuchem", ┐eby w tragicznej scenie doprowadziµ j╣ do p│aczu: "nie mogΩ znie£µ jego sposobu re┐yserowania. Na szczΩ£cie, nie jest to konieczne dla mojej kariery, byµ ulubienic╣ Francisa Forda Coppoli. Z tego powodu m≤wiΩ otwarcie: "Drakula" mi siΩ nie podoba i je£li da siΩ tego unikn╣µ, nigdy wiΩcej nie zagram u Coppoli. Nie musi. Po dw≤ch nominacjach do Oscara ("Wiek niewinno£ci", "Ma│e kobietki") ciekawych propozycji jej nie brakuje. Ostatnio zagra│a w "Skrawkach ┐ycia" dziewczynΩ, kt≤ra spΩdza lato u babci, by w spokoju przemy£leµ swoje uczucia. NastΩpnie planuje grywaµ "dojrza│e" role. Nie ju┐ ochoty byµ kruch╣ kobietk╣. Zmiana image'u na pewno nie przyjdzie jej │atwo, gdy┐ czy tego chce, czy nie, to w│a£nie najbardziej kochaj╣ w niej widzowie - krucho£µ, delikatno£µ i niewinno£µ, kt≤re kryj╣ siΩ w jej olbrzymich oczach i drobnej sylwetce.