Czarownice z Salem

 

"Czarownice z Salem" to adaptacja s│ynnej sztuki Arthura Millera opowiadaj╣cej o masowej histerii, oskar┐eniach o czary i "polowaniu na czarownice" w puryta±skiej Ameryce ko±ca XVII wieku.

Scenariusz napisa│ sam autor, w rolach g│≤wnych wyst╣pili znakomici aktorzy: laureaci Oscara Daniel Day-Lewis i Paul Scofield oraz nominowani do tej nagrody Winona Ryder, Joan Allen i Bruce Davison, re┐yserowa│ Nicholas Hytner, tw≤rca wysoko ocenionego przez krytykΩ "Szale±stwa kr≤la Jerzego". Tw≤rcom zale┐a│o, aby powsta│ film o uniwersalnej wymowie, nie za£ tylko starannie zrealizowany obraz kostiumowy. Zdaniem krytyki ameryka±skiej zamiar ten powi≤d│ siΩ dziΩki znakomitej inscenizacji i doskona│ej grze aktor≤w.

 

 

crucible.jpg (2782 bytes)

 

 W latach piΩµdziesi╣tych powsta│a ekranizacja francusko-niemiecka, g│≤wne role grali Yves Montand (Proctor), Simone Signoret (Elizabeth) oraz Mylene Demongeot (Abigail). Pod koniec lat siedemdziesi╣tych na podstawie sztuki Millera zrealizowano g│o£ny spektakl Teatru Telewizji z udzia│em m.in. Romana Wilhelmiego, Andrzeja úapickiego i Liliany G│╣bczy±skiej. Telewizja ameryka±ska zrealizowa│a swego czasu w│asn╣ wersjΩ , w kt≤rej wyst╣pili m.in. George C. Scott, Colleen Dewhurst, Tuesday Weld i Melvyn Douglas.

Prapremiera "Czarownic z Salem" odby│a siΩ na scenie Martin Beck Theatre w Nowym Jorku w styczniu 1953. Sztuka podzieli│a krytyk≤w: obok entuzjazmu pojawi│y siΩ g│osy zawodu, a nawet szyderstwa. Ostatecznie o sukcesie zadecydowa│y jednak pochwa│y i powodzenie u publiczno£ci. Do dzi£ "Czarownice z Salem" to jedna z najczΩ£ciej wystawianych ameryka±skich sztuk na scenach £wiatowych
"Czarownice z Salem" by│y odpowiedzi╣ Arthura Millera na dzia│alno£ci╣ os│awionego Komitetu do Spraw Badania Dzia│alno£ci Antyameryka±skiej, zapocz╣tkowan╣ przez senatora Josepha McCarthy'ego. Arthur Miller m≤wi: Napisa│em t sztukΩ , bo zewsz╣d otacza│a mnie atmosfera rozszala│ej histerii. Nie spos≤b by│o prowadziµ prostej polemiki z tymi, kt≤rzy j╣ rozsiewali, bo jakikolwiek sprzeciw sprawia│, ┐e cz│owiek stawa│ siΩ podejrzany o najgorsze.

Re┐yser Nicholas Hytner podziela opiniΩ, ┐e warto£µ "Czarownic z Salem" nie polega tylko na aluzyjnym oddaniu nastroj≤w lat piΩµdziesi╣tych: Zrobi│em ten film, bo poruszy│a mnie jego tematyka. Kiedy czyta│em pierwszy szkic scenariusza Arthura Millera, do£wiadczy│em wzruszenia, grozy i fascynacji, uczucia , kt≤re towarzysz╣ obcowaniu z wielkim dramatem. To ponadczasowa opowie£µ , uderzy│a mnie jej niepokoj╣ca aktualno£╣ . W bezpo£redni spos≤b m≤wi ona o fanatyzmie fundamentalist≤w religijnych, o spo│eczno£ciach podzielonych oskar┐eniami o wykorzystywanie dzieci, o konserwatywnych intelektualistach ze £rodowisk uniwersyteckich. Prawda jest taka, ┐e opowie£µ ta zawsze brzmieµ bΩ dzie wsp≤│cze£nie. Pokazane w niej "polowania na czarownice" wci╣┐ maj╣ miejsce. - m≤wi.

 

 W poszukiwaniu plener≤w ekipa przemierzy│a P≤│nocn╣ KaliforniΩ, Po│udniow╣ KarolinΩ, Massachusetts, Maine i Nov╣ ScotiΩ. Nic jednak nie mog│o r≤wnaµ siΩ z piΩknem Hog Island, wyspy o powierzchni 180 akr≤w, odleg│ej o 45 minut drogi od Bostonu. By│a to okolica nie ska┐ona piΩtnem cz│owieka. Scenograf Lilly Kilvert m≤wi: Chcia│am stworzyµ wra┐enie, ┐e by│ to £wiat niezwykle piΩkny, idealnie doskona│y, kt≤rego zniszczenie r≤wna│o siΩ tragedii.

Realizacja zdjΩµ na Hog Island wymaga│a ogromnych przygotowa±. Na wyspie nie ma s│odkiej wody, elektryczno£ci i telefon≤w. Jedynym £rodkiem transportu s╣ │odzie. Od sta│ego l╣du oddziela wyspΩ o£miusetmetrowy kana│, kt≤ry ekipa pokonywa│a dwa razy dziennie. CiΩ┐ki sprzΩt, samochody, drzewa, zwierzΩta i elementy do budowy dekoracji przewo┐ono bark╣ o d│ugo£ci ponad 30 metr≤w, u┐yczon╣ przez GwardiΩ Narodow╣.

Wszyscy jednak byli zgodni, ┐e wybrano idealne plenery. Producent David V. Picker m≤wi: Nikt nie my£la│ o trudno£ciach, wszystkim zale┐a│o, aby film pora┐a│ autentyzmem. ZdjΩcia w okolicach, w kt≤rych rzeczywi£cie mia│y miejsce opisywane przez film wydarzenia, by│y wielkim prze┐yciem.

Powr≤t