Yeti

Wy╢miewanie siΩ z opowie╢ci tubylc≤w o niewiarygodnych bestiach nie jest rzecz▒ rozs▒dn▒... Tubylcy czasem wiedz▒, co m≤wi▒. Potwierdzi│o siΩ to w drugiej po│owie XIX wieku, kiedy ameryka±ski badacz Paul Du Chailliu, przywi≤z│ z jednej ze swych wypraw sk≤rΩ i szkielet gigantycznego goryla, ku wielkie mu zak│opotaniu krytyk≤w.

Do tej pory nikt nie znalaz│ ani sk≤ry, ani sier╢ci legendarnego Cz│owieka ªniegu z Himalaj≤w. Mimo to s▒ naukowcy, kt≤rzy wierz▒, i┐ mo┐e siΩ to zdarzyµ w ka┐dej chwili.

Ludy za mieszkaj▒ce ten surowy region naszego globu nazywaj▒ te stwory yeti, co znaczy ohydny, odra┐aj▒cy, straszny. Zgodnie z tym, co podaj▒ tubylcy, yeti ┐yj▒ wysoko w niedostΩpnych kryj≤wkach Himalaj≤w. Problem polega na tym, ┐e od czasu do czasu stwory te schodz▒ w d≤│ do wiosek. Wed│ug opowie╢ci Szerp≤w, yeti nie ograniczaj▒ siΩ do jedzenia ┐ab ze staw≤w w dolinach czy te┐ delikatnych pΩd≤w drzew lub krzew≤w. Zaspokajaj▒ g│≤d r≤wnie┐ ╢wie┐ym miΩsem- czasem koz▒, czasem m│odym jakiem, a nawet porwanym dzieckiem, albo samotnym pastuchem, kt≤ry pope│ni│ ten b│▒d, i┐ spa│ samotnie w s│o±cu.

Poniewa┐ to w│a╢nie brytyjska kolonia w Indiach rozci▒ga│a siΩ a┐ do budz▒cych grozΩ Himalaj≤w, Brytyjczycy byli pierwszymi, kt≤rzy zetknΩli siΩ z relacjami o tych dziwnych stworach. Uznali je za wymys│y tubylczej wyobra╝ni. Pierwsza ma│a rysa na tej wyros│ej przez lata ogromnej ╢cianie ignorancji i w▒tpliwo╢ci pojawi│a siΩ w roku 1913, kiedy grupa chi±skich my╢liwych zrani│a i wziΩ│a do niewoli jakie╢ dziwne, cz│ekopodobne stworzenie, kt≤re Tybeta±czycy nazywali Cz│owiekiem ªniegu.

Chi±czycy m≤wili, ┐e stw≤r o czarnej, ma│piej twarzy, pokryty srebrno ┐≤│t▒, d│ug▒ na kilka centymetr≤w sier╢ci▒, o nadzwyczaj silnych d│oniach i bardzo podobnych do ludzkich stopach, by│ trzymany w klatce w Patang, w prowincji Sinkiang. Stw≤r chrz▒ka│ i wydawa│ gard│owe d╝wiΩki, ale wiΩkszo╢µ czasu spΩdza│ z zaci╢niΩtymi ustami lub wydawa│ charakterystyczne g│o╢ne gwizdanie. Po jakich╢ piΩciu miesi▒cach stworzenie zachorowa│o i zmar│o.

Wybuch pierwszej wojny ╢wiatowej uniemo┐liwi│ wszelkie naukowe ekspedycje w ten rejon. W 1937 roku brytyjski badacz, Frank Smythe, przyby│ do Tybetu z doniesieniem o cz│ekopodobnych dzikich stworach nieznanego gatunku, kt≤re panoszy│y siΩ w g≤rnych partiach Himalaj≤w, ┐ywi▒c siΩ owadami i gryzoniami albo wiΩkszymi zwierzΩtami, je╢li tylko mog│y je upolowaµ.

Smythe znalaz│ ich tropy na wysoko╢ci oko│o 4200 metr≤w. Jego przewodnicy, Szerpowie, odm≤wili p≤j╢cia dalej, kiedy zauwa┐yli ╢lady.

Pomiary odcisk≤w wykaza│y, ┐e by│y one zdumiewaj▒co podobne do ludzkich, z t▒ r≤┐nic▒, ┐e palce stopy by│y odbite na piΩcie stopy poprzedniej. Rozmiar: oko│o trzydzie╢ci trzy centymetry d│ugo╢ci i trzyna╢cie centymetr≤w szeroko╢ci.

Od tego czasu wiele ekspedycji znajdowa│o r≤┐ne ╢lady wskazuj▒ce, ┐e Cz│owiek Sniegu faktycznie istnieje i jest nadzieja, ┐e kt≤rego╢ dnia zostanie wreszcie schwytany.

Brytyjski major Alan Cameron, kt≤ry bra│ udzia│ w wyprawie na Mount Everest w 1923 roku, szed│ z grup▒ himalaist≤w drog▒ w kierunku szczytu, kiedy jeden z przewodnik≤w zauwa┐y│ sznur ┐ywych istot, wolno poruszaj▒cych siΩ wzd│u┐ jednego z klif≤w,dobrze ponad lini▒ ╢niegu. Dwa dni p≤╝niej, kiedy grupa Camerona dotar│a do tego┐ miejsca, znalaz│a ogromne, podobne do ludzkich odciskist≤p na ╢niegu.

WiΩcej dziwnych trop≤w na linii ╢niegowej lodowatych stok≤w Everestu napotka│a pod koniec 1936 roku pierwsza ekspedycja Shiptona. H.W Tilman, cz│onek ekspedycji, kt≤ry szed│ owymi tropami wiele kilometr≤w, zanotowa│, ┐e jest wykluczone, by ╢lady te mog│o pozostawiµ jakie╢ czworono┐ne zwierzΩ. Tilman w ko±cu zgubi│ trop na grani go│ych ska│.

W 1958 roku ameryka±ski naukowiec, Norman Dyrenfurth, donosi│ z Katmandu w Nepalu" ┐e znalaz│ dowody, kt≤re przekona│y go, i┐ Cz│owiek ªniegu nale┐y albo do gatunku Homo sapiens, albo jest nieznan▒ istot▒ cz│ekokszta│tn▒. Przeszukiwa│ on jaskinie" w kt≤rych istoty te ┐y│y bez ognia, zbiera│ resztki jedzenia, w│osy, zar≤wno srebrnoszare, jak i rudawobr▒zowe, sporz▒dza│ gipsowe odlewy odcisk≤w st≤p i gromadzi│ inne drobiazgi, by udowodniµ, ┐e nieuchwytny Cz│owiek ªniegu naprawdΩ istnieje: du┐e osobniki maj▒ wzrost oko│o dwa metry czterdzie╢ci centymetr≤w, a ma│e metr dwadzie╢cia.

W 1958 roku pewien antropolog wysun▒│ przypuszczenie, ┐e odciski st≤p nie nale┐▒ do Cz│owieka ªniegu, lecz do tubylc≤w, kt≤rych palce wystaj▒ ze znoszonych sanda│≤w. na co "Chicago Tribune" odpowiedzia│a: "Jest to dobre wyt│umaczenie dla kogo╢" kto tam nie by│..."

Niezwyk│e zainteresowanie yeti wykaza│ pewien sier┐ant milicji z Azerbejd┐anu.

Latem 1947 roku w pobli┐u ma│ej wsi azerbejd┐a±skiej sier┐ant Ramazan, uwa┐any za cz│owieka uczciwego i zdyscyplinowanego funkcjonariusza, wraca│ noc▒ ze s│u┐by, kiedy niespodziewanie spoza drzew wyskoczy│o wielkie, nagie, ow│osione stworzenie, obezw│adni│o go i zanios│o pod drzewo. Najwyra╝niej siedzia│a tam towarzyszka ┐ycia napastnika - nieco ni┐sza od samca, z obwis│ymi piersiami i d│ugimi w│osami. Zar≤wno samiec, jak i samica byli mocno ow│osieni - z wyj▒tkiem przera┐aj▒cych, ciemnych, ma│pich twarzy. Dzikie stwory wydawa│y nieartyku│owane d╝wiΩki i zaczΩ│y z zainteresowaniem obmacywaµ sier┐anta, zwracaj▒c szczeg≤ln▒ uwagΩ na b│yszcz▒ce guziki jego munduru. Pr≤bowa│y przekonaµ siΩ nawzajem, ┐e zdobycz jest niepodzieln▒ w│asno╢ci▒ jednego z nich. Warcza│y, popycha│y siΩ, a nawet siΩ pobi│y. Dopiero o ╢wicie oddali│y siΩ i znik│y w lesie. Skromny milicjant z Azerbejd┐anu mo┐e wiΩc powiedzieµ o sobie, ┐e jest prawdopodobnie jedynym cz│owiekiem, o kt≤rego pobi│y siΩ yeti!

Doniesienia o Cz│owieku ªniegu nap│ywa│y w latach sze╢µdziesi▒tych, siedemdziesi▒tych i osiemdziesi▒tych, co pozwala przypuszczaµ, i┐ yeti nie wyginΩ│y i dalej wiod▒ ┐ycie W ma│o dostΩpnych zak▒tkach Azji. Naj╢wie┐sze doniesienie pochodzi z 1990 roku. Z│o┐y│ je nie byle kto, bo sam R. Messner, zdobywca wszystkich o╢miotysiΩcznik≤w i najlepszy himalaista ╢wiata. Podczas swojej ostatniej wyprawy napotka│ i ogl▒da│ na w│asne oczy Cz│owieka ªniegu, co nie bez pewnych waha± ujawni│ na konferencji prasowej. Poniewa┐ zdoby│ ju┐ wszystkie o╢miotysiΩczniki, Messner ma teraz nowy cel w ┐yciu: organizuje specjalna wyprawΩ w Himalaje, aby schwytaµ yeti.

Czy obejrzymy wkr≤tce na ekranach telewizor≤w legendarnego Cz│owieka ªniegu? A je╢li tak, to czy oka┐e siΩ on bardziej zwierzΩciem czy bardziej cz│owiekiem?